Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 37, 13 September 1890 — KANAWAI AHAELELE [ARTICLE]
KANAWAI AHAELELE
(Kakauia no ke Kuokoa.) Iloko o na makahiki ekolu i hala, a ke nee nei kakou imua, hookahi puuhonua o ka ukiuki me ka inaina o kahi hapa o ka lahui, o ka poe mikanele. Ua puka ka inaina o ia hapa o ka lahui ma na waha e hoino ana, a o ka oi loa aku o ka nuku ino o ka poe no lakou na manao iloko o na nupepa, ua nuku lakou a pau mai ka palena a hamama wale aku na waha. Ua huli aku ka ukiuki o ia poe a ua pono ai. @@ a hiki loa ka inaina o ka h@ ana a loko o na pakeke o na wahi aahu ilaila, hoohanau ka inaina o ka h@@@, ke kuamuamu, a noi okoa aku no i na ukana iloko o ka pakeke o na mikanele e haawi wale mai na lakou. A no ia ukiuki no a me ia inaina a huhu i na mikanele, lawe loa ia aku nei ia inaina iloko o ka Hale Ahaolelo a koi aku nei i kanawai e hoomana ai i ka Moi e kahea i Aha Elele hana Kumukanawai hou, a e hoopau i ke kumukanawai o ka aina e ku nei. Aia ma ia kumuhana hou, puka hou mai nei na hailiili a hakukole ana o kahi i kekahi no ka olelo o ka naauao ua kue ke kanawai i ke kumu, nolaila, kuwalawala mai nei ka huhu o ka naaupo a hailiili i ka hoa kanaka, na mikanele a me ke kumukanawai o ka Moi i hoohiki ai, a kau ma kona poohiwi akaku, a kukala ae i ke akea, o kona kumukanawai ia a me na hooilina. O keia ae la ka kekahi poe e aaka nei e hooopau he kumukanawai elau pu, a nui wale aku. Ua hoikeia na loea kanawai; ke i aku nei na loio i oo i ke kanawai, he kue ua kanawai Aha Elele la i ke kumu, a ke paakiki mai la hoi ka poe loio aohe i hemo ka niho ilio me ke kaula o ka pua-i, aohe kue o nei kanawai. O ka mea nani lua ole i ka'u hoomaopopo i na wehewehe a ua poe lei niho ilio nei, ke kumukanawai hemolele ka lakou. Alia hoi.
Ma ka pauku 2, 3, 4, o ke kanawai koho elele, na ia mau pauku i hoike mai i ka lawa ole o ka hemolele o ke kumukanawai hou e manao ia aku nei, oia ka nani me ka hemolele. Ea, o nei mau pauku ekolu o ua kanawai la e painuu ia nei, e akahele oukou o moku na alelo i ke nahu ia no e oukou. Aole i kanawai o ke kuamuamu o oukou i na mikanele i ka aihue me ka pakaha. E hai aku au ia oukou, he waiwai mikanele ia mau pauku o ke ka[n]awai koho elele; o ia waiwai, no loko mai o ka lolo naauao o ka mikanele, oia o W. R. Kakela. Eia nae pau aku nei ia oukou i ka ohi—he lohe wale i ka puloa, he hee ohi ka ia i ka welu. Na ia mau pauku i hoikeia ae nei, aohe e hemolele ana ke kumukanawai a oukou, a na ia mau pauku no hoi i hoike pololei mai aohe i lawa ka ike e hana i kumukanawai hou, oiai aohe hiki ke hana i kanawai no ke koho ana i poe elele. Ke manao nei au me ka noonoo pono ana, ua waia ke kanawai a waia pu me oukou; a he pio oukou a me na wahi hakina noonoo i loaa ia oukou na ka naauao a me ke akamai o ka welo mikanele. Nolaila, o ka mea pono wale no ia oukou, e pani ka waha a noho malie—ua piliwale. Ua akaka, aohe hookahi naauao me oukou— he poe hokakekake wale no. J. N.