Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 32, 9 ʻAukake 1890 — KA AHAOLELO [ARTICLE]

KA AHAOLELO

kau o i%oo. I.A HA\A 4.,, īei.Al 30 NA HOIHE KOMItF.. Na Bila Kamaki i ka hoike a ke koraitc pai, ua pai ia ka hoike a ke kom:te e pili ana i ka makeke hou. Na Kikila i ka hoike a ka hapanui o ke komiie e hoole ana i ka hoepii a Ahlo e koi ana e uku ia oia i na dala $3« 2 7 2-35 no kona poho ma ke ano hope no Kan Loy rne Hoon Pin oo ka ham ana 1 kekahi !uawai ma I.uakaha, N;i o Waipi-i'am i manawa heu no ka noonoo ana ika bi!a 37. Ae ia. Ot.no H'oiioio mk na Bn.v Na Kikada he hcx)loli be h<x/ioli kanawai mokuna 10 o ke Kan. Kiv. Na Nawahi i heiuhelu mai 1 ke kanawai o na pa uwea 00», waiho ia >na!al<; o na rula. Na P»iipt i heluhelu mai i ke kanawai e ku'<uiu ai i ni laina mokuahi mawaena o Tahiti me Hawaii r.ei, waihoia malalo o r.a rula. Na Kikiia i ke e hoepau ai 1 na pauku 142, 143. 144, 145 Kana wai KiviEa. Na White i ke kanawai e hoala hou 31 i kekahi mau pauku 2, 3, 4 oka mokuna 16 o ke Kanawai Karaimj.

Na Apiki i ke kanawai e hoololi ai i ke kamw'»i e pili 3r.a i na home liilii. l Na Kauhi i ke kanawai e heokaawale ana ia Kwa i Aha Iloomaiu. Haawiia i ke komi;e iiookolokelo. Na Nawahi i hoolaha mai he kanawai e pili ana 1 ka laina n;okuahi mawaena o Sana I)ieg-j, Amerika Hui, a me Hilo a hiki i Honolulu. Na Kalua he olelo hooholo e hoala hou ai i na hoomanao ana i ka la 31 o lulai i la kulaia no ke aupuni, a e hoopanee ka hale no ka hoomanao ana. Hooholoia. Na lau as i ke kanawai e pili ana i ka lawe a kuai ia ana o ka opiuma ma na mokupuni o Hawaii, Maui, Oahu, me Kauai. K A I.A. N lbpai la ka no<jnoo ana 1 ka lUla Haawina iloko o ke komite 0 ka Hale ke 'iii l'ilipi ka lunahoomalu. Hana hou me malama ana i na Hale Mai $16,000. Haawiia i ke komite malama ola. Noi mai o Walabaragi e heokomo pu ia ka lima o ke komite ka noonoo ana e kuai no ke kokua hou ana no ka Halem?i o Waiiuku. Haawiia i ke Komitc Ola.

H;ina hou i na kahua o na hale ma Kahakaaulana $4,c00; ae ia. Na lilo kahua hoomalu $5,000; aeia. Home Kapiolani me na lilo o ka hoonee ana $6,500. Hapai hou ia ka noonoo ana i ka uamu maluna a hooholo loa ia. Na Makapolena i ka haawina no ka Home Hoohanau Keiki Kapiolani $r,soo. Unnhi hou la. Hnpai pu la ka noonoo ana i ka hoike a ke komite waiwai, a waihoia r.O ka wa. \a l.uu Lipaau no ka haawi manawalea ana $S,coo. Noi mai o Waipuilani e pakui hou i $4,000 i loaa ona mau laau lapaau maikai, aoie i laau kupono ole. Kue mai o Kauhi a noi mai e hooholo e like me ka bila. Hoololi mai o Paehaole i $$,500. Na R W. Wilikoki i 10,000; ae ia. Kuai aina ana ma Kalawao, $2,500; ae ia. No ka malama ana i na mai lepcra ma Molokai; he $310,000. l'akui hou mai ke Kuhina Kalaiaina i u,°°°Noi o Kahookano e waiho i ka noonoo ii)3 a hoea mai ka hoike 1 ke komiie i holo ai i Kalawao. Noi mai o Kanealii e waiho keia a hoea mai ka hoike a ka hapauuku o ke komite. Kokua mai 0 W f hite. Haule. Hooholo ia e like nie ka bila a me ka hoololi i 334.©®°. Na kauka aupuni, $ 35.000 NoioTcmsky 40,000 Kue mai o J. M. Hona, Kikila, Kanuka no na haawina hana i>ono ole a na kauka aupuni ma na apana. Hoopanee ke komite a hoike aku kahale, ua hooholo ia kekahi mau haawina, a o kekahi ua haawiia 1 ke komite wae, aponoia ka hoike.

Koho ka Noho i komūe wae no na kauka aupuni, Raiki, Hiina, Pil:pi, Halauwina me Nawahu LA HANA 45» AUGATR 1. Na Kahookano i ka hoike e hoonee ai 1 ke Kau Kaapuni o Waimea 1 Kobala f waihoia malalo ona rula. Na Kalua i na hoike elua o ka biU kanawai e hoonee ai i ke kau hookolokolo o Lahaina i Wailuku.' Noi ka hapanui e hooholo l«>a i keia biU. Lawe U na hoike a *4iho U ma ka pnpa a noonoo pu me ka bila. MuU i ka hoike a ke komiw kalepa no ka bila kanawai e hoomahuahua ana i ke dute maluna o na kope mai naamaemai. Noi ke komite e hooholo loa ika bila kahawai Waiho īa ka hoike a noonoo pu me ka biU. Na Kikila i ka hoike a ke komite w%e no ka bila kanawai * piii ana i na mo raki. Noi mai ke komite e hooholo loa i ka biU, wnho U k* boike maka kapap».

01110 lo ve Bil-v K4«kt 6c oklo hooholo e haawi ika ka Haī ka mahalo i ka Hoi Mokaahi 0 U ai'a tna no ke kokua ana mai i ke koniiie holo j KaUwao ma ka mokuahL Ae ix Na Kalua he hoolaha kina««i e ptli ana tka h - pae ana tce ke kaou ana t ka « puma, paka a pela wa!e aku. Na Kiuhi he hooiaha kaaavai i aha hoomalu no Wiianae Na Wa; vjtußt he hooUha kanavaL Nana n*> i heluhelu mai ma ke poo i ke kanawai e hooponopono ana no na wahine houkamakama Na Kahookano he mau ninau i ke Kuhina Kalaiaina, ina he mau aie ko ke aupuni i kekahi poe? Nana no he olelo hooholo i $i,occ, 1 mau kukui no ka apana o Koha'a, waiho ia a noonoo pu me ka bila haawina. Na Luka he olelo hooholo e kaueha ana e waiho koke mai ke komite waiwai i ka lakou hoike.

Na White he hoolaha kanawai e pili ana i kekahi mau aina leialii. 2 Kana wai e pi!i ana i na pono o naahaapana me hoomalu. He olelo hooholo na Makuisa e pau na hoa o ka hale 1 ka hooholo kaaahi ma ka la po ma Poaono Augate Hoopaapaa mua a mahope aponoia. Hapai ia na hana o ka !a ma ka noonoo ana i ka bila haawina imua o ke komite oka haie. Kauhi ka lunahoomalu. Malama ana i na wahi hooulu laau $10,000. Pomaikai wale no nae u-a-o meama i ka umi tausani dali kanu laau, i haawi ia uo hoi paha i puudala e na kau ahaolelo 1 hala ae na Kapena Ki, no kona hoouluwehiwehi ana īa Ulupalakua me ke paina, ina la hoi ua holopono; oiaf, nom ia. Na Paka 0 ka lehulehu $12,000; hooholoi» O.hana Kinaiahi 0 Honolulu $35500; ae ia. Na Nawahi no ka Oihana Kinaiahi o Hilo $5,000; ae ia. Na Konuwela no ka Oihana Kinai* ahi o Wailuku $5,000; ae ia.

Na Wilikoki no na aahu piha o ka Oihana Kinaiahi o Honolulu $5,000; kue ia. Iluike mai o he halawai ka ke komile no ka nooneo ana i kekahi mau haawina. Halemai l'upule $40,000, ae ia. Na Kukui Uwila he $27,500, waiho ia a noonuo pu me ka hoike a ke komite. Hoopau ia ke komite a hoike ia aku imua o ka hale, ua hooholo ia na itamu e ae a kt e hookahi 1 waiho ia a hoea mai ka hoike a ke komite wae. I.A HANA 46, AU(;ATE 4IWLAPAI.A HOOPII. Na AVilini.ma mai Hana e nei ana e kohoia no na Kak*>lita kekahi mau kumukula no ko lakou mau kula; haawi īa i ke komite hoonaauao. Na R. W. Wilikoki mai Kaiihi mai i p\ju elala nu ka hana hou ana i kekahi alanui o Kalihi; waihoia malalo o na ru!a. Na Nawahi mai Hilo mai e n:»i ana e hoomahuahua ae i ka uku o na kumukula; haawiia i ke kumite hoonaauao. E noi ana e hoomau 1 ka oihana Kiaaina. Mai Puna e hoopau Ika lunahelu nui. E'noi ana e hoihoi la na dala a kekahi makapo. E hoihoi la na dala a kekah» keiki i auhau hewa ia. E koi ana kekahi i kona uku makana no konahuii ana i kekahi mea mahuka $150. No ke awapae o Kaunaloa $2,000; waihoia maUlo o na rula. Na Paehaole mai Kaunakakai mai e noi ana e kuai na aina o Kaunakakai me lakou; haawiia i ke Kuhina Kalaiaina. Na Kanealii mai Wailuku, mai na makua mea keiki e noi ana i kula Enelani no Waihee; haawiia i ke komue hoonaauao. Na Holoke mai Makawao e noi ana i $500 no ka hoomaemae ana i ka ka hale kuke, hale hookolokolo me halepaahao. No ka wehe ana ike alanui ma Pulehunui $600; haawi ia i ke konnie o na aupuni.

Na Kamai $300 e uku ai ia Kekua no ka hoohanawale ia ana e ke aupuni no eono malama i hala. Na Pua mai Honolulu e hoopau i ka ka Peresidena o k« Papa Ola; 1 no ka haawi ole 1 palapala hoomaikai no na haumana kula o Sana Lui; 1 no ka wehe wale ia o na kapa a ku olohelohe haawiia i ke koroite ola. Na K»mai mai Hana mai be noi na umi kanaka e uku ia Ukoa ao ko lakou hana ana i ke alanui aupuni; haawiia i ke Kuhina Kalaiaina Na Kahookano $3-s°° 00 kckthi alahaka lba kekahi wahi o Kohala; waihoia. malalo o na rula« - Na Walabaiaki mai Waihee be noi e hoihoi i ke kau kaapuni o Lahaina i Wailuku;waiboia malalo o na mia. Na Rosa mai Waialua mai e noi ana 1 enau data 00 ke alahaka o Waimea. 2 Mai a Pika Li e kuai ak« ke aopuni 1 kana alanui i hana al Na A. Hona inai Hilo Akau mai he noī e hooponopooo hou i ke kanawai o na home liilil 1 I $300 no na Uwe \ tlA mtl Honokaa a Kukaiau. 3 E

hele wile na i oakuli o meha. Hi' % Makawao, Katriīahao a na makua tiihune 4 Ooa oukui i0: &J kc?ki i ka ehi, e hookuu u ka as hie; wmīhoia malalo o na nla. >A HOIKE KOMlT£_ N» Luka ua piu i ke p« ia kekah; maa btla kafu*iL Nā Kamaki 1 ka hoīke a ke kom:tc aina do na pa!apa!a hoepii lehalehu e pilī ana 1 ea pe-no alanui. alahaka a pela aka, mai Kiuai a nee Maui roai 2 Hoike i na hoopn e hoeloli i ke kanawai pili i na heme; waihoia malalo o na ruia. Ka Paehaole i ka hoike a ke komjte wae, no ka oleio hoeholo hoopau ia Akeni Rc*a mai ka noho la!a a&a no ke koinue opiuraa. Lilo ka hale 1 ka hoopaapaa, ma ke noi, ua ho:>maha ka hale. Hapai hou ia ka nocr.<x> ar.a i ka hoike ake komite wae oka olelo hooholo e hookaawale ia Akoni Kcsa mai ka noho ana i hoa no ke koroīte opiuma; waiho ia ka hoike ma ka papa.

Na ke 'iii Papai i ka hoike a ke koroite wae e pili ana i na pahpala ae holo, i aihue u. Hoehalahala mai 0 Kikila i ka lawa ole o ka hoike; hoihoi hou ia i ke kom te ua hoike la. Na Hona i heluhelu mai ma ke poo i ke kanawai e hooponopono ai i ka Hale Leta hunahuna dala. Na Nawahi he olelo hooholo $ 12,000 no ke kuai auu i ke alanui a Pika 1J; waihoia a noonoo pu me kekahi paiapala hoopii. Na Mula he olelo hooholo e hoihoi aku i $120 i ka hui mahiai o Heeia no ka auhau papalua ia ana; haawiia i ke Kuhina Waiwai. Na Rikada he olelo hooholo $500 hou iho no ka hoopaa loa ana i ke alahaka o Waiaka a me Honokua; waiho ia ma'alo o na rula. Na Hona he olelo hooholo ē halawai ka hale i ekolu po o ka pule. Na Rosa he olelo hooholo S 10,000 no ke alahaka ma Waimea, Oahu; waiho ia a noonoo pu me ka bila haawina. 2 E hoihoi aku ina dala elima a Uko no ka ohi hewa ia ana; haawi ia i ke Kuhina Waiwai.

Na R. W. Wilikoki he olelo hooholo $5,000 no ka hana ana i kekahi alanui ma Kalihi; waiho ia a noonoo pu me ka hila haawina. Na Apiki i heluhelu mai ma ke poo ike kanawai ona home liilii. 2 He kanawai e pili aua 1 ke ana waiwai © ka poe koho alii. Na Pua i heluhelu mai ma ke poo i ke kanawai e hoala an.. i ka l'apa Ola Hawaii. Hapai ia ka bila haawina, komite ka hale, Nawahi ka lunahoomalu. Hana hou ana 1 ka Makeke o Honolulu, $4200; holo. Haawiia na itamu pili i na paahao ♦ ka Loio Kuhma. Hoomalamalama kukui mawaho ae 0 Honolulu, $1,100; ae ia. 1 Pai palapala aupuni $10,000. NOl | mai o Luka e pai ia no iloko nei o ke aupuni; ae ia Ke kiai o Ahiolanihale me Kapuaiwa, $1,200; ae ia. Poe kiai haleilina 0 Maemae, $600; hooholo īa. Lilo koho balota me humu buke ana i na inoa o ka poe koho $11,000; ae īa. Halemai $2,000; ae ia. Kapiolani Home, $1,500; ae la. Lilo hooiaio palena aina, $200; aeia. Lilo malalo 0 na kanawai o na home hookuonoono, $4,000; ae ia. Kahi hoomalu o na holoholona mai, $4,000; ae ia. Na pa aupuni, $1000, ae ia. Na Waipuilani no na pa aupuni ma na apana o Kona, $3 00 > ' a - Hale hoailona moku $1,800; ae ia. Hoohoihoi mokuahi holo piliaina mai Honolulu a Lahaina, Lanai a me Molokai, $5,200; ae ia. Hoolimahma pa hale dute ina Kahului me ka pa hale leta o Hilo $1,800; hooholo ia. Kuai pa bale hookolokolo ma Kohaia, $162.97; ae ia.

Kokua i ka hui Kapiolani Paka, $6,000; haawiia 1 kc komite wae. Hoopaa ia ke koaiite a hoike ia aku īmua 0 ka hale ua hoohOlo ia na itamu maluoa ae. Ma ke noi, ua hoopanee ka hale. LA HANA 47* AUGATE 5. Hoike Komite Mal*. Na Kalua ka hoike a ke komile hookolokolo, o ka bila kanawai helu 44, a nonoi mai e kakau poepoe ia ka bila kanawal Kauoha ia ka hoike e waiho a n*x> uoo pu me ka bila, a e heluhelu ekolu ia ma ka Poalima. Na J. M. Hona ka hoike a ke komiie wae o ka olelo hoohok» e pili aoa i na waiwai o ke aupuni i loaa ole ka pomai kai i ka poe mawaho ae o Honolulu, e like me ka oihana wai, makeke me kukui uwiU a pela tku; noi ke komite e hoomau aku ke aupuni t keia mau hana; waiho ia a nooooo pa me ka bi!aj haawina. ! Na ke Kuhina Waiwai i ka pane a ke Kuhina Kalaiaina no na ninau a Kahookano, ina paha ua aie kekahi papa alanui o na kuaaina i na mahiko, i0 ka papa alanui hea la? Aohe aie o na pap* lUnuL

Ni Rikada ka heike 1 ke kowiie wae e r*".i aea 1 na i*wea teSegarapa moe roojna. wnheii malo ona ru!a. Na fUkahaka, he hooUha kawiwaie hooiol: ai 1 ka Mokuna ; o oa kanawii 0 l$S2. Na Kalua i he'uhehi roai ma ke poo 1 ke kaniwu e Uikiai ai 1 ka hoopae a kuai ir.a oka opiima nu Hawaii ne*. Haawui 1 k ru '.e OMumi Na M.ūate i heluhe'u mai i na Wa kaniwn ani 1 hoouha e mai aiNa H olokake he hooiaha kanawai e pi!i ana 1 na hoioholena aea. Na Vua heoleli h>oh -io t kcmi;e wat no ka uku o ke kui i'.ma a-ii. Ni K«v nt IkVa he heoholo e haiwi ; ka ;-aia:-ala he'u 92 1 ke kom;te wae e nti 1 ka uku o na kauka aupum Na Rūki i manawa hou no ka noonoo ana i ka uku o na kauka aopunL Na Apiki 1 heiuheiu ke kanawai e piii ana 1 ke anawaiwai o ka \>~>e koho ba!ota. Na ke kakauolelo t heluhe'u nui he leta mai ka Hawaiian < iiieue^\:Co, e ;,iii ana i na aelike pai i kue ia e ke komite pai mi 0 ke kauohaana ma na koho haahaa. Makate he hoolaha kanawai e hoopau ioa ai i ka palapala ae holo i na aina e.

NA H\na o K\ I.A. Hiluhelu ekolu ana i ke kanawai c hooko ai i na moraki, heluhelu pu ia rae ka hoike a ke komue; aponoia Heluhelu elua ana i keia mau bila: Kinawai e hoihoi ai i ke kau kaapun» o Waimea i Kohala; a ua noonoo pu ia na hoike elua a na koniūe a me ka palapala hoopii hope loa. Kahea ia na ae me na hoole, nu ka hoopanee loa 22; roa ka hoole i ka hoopanee loa iS. Kanawai e hoonee ai i ke kau kaapuni o Lahaina 1 Wai'.uku. Noonoo pu ia me ka hoike a na komite. Kahea īa na ae me na hoole; a ua hoopanee loa ia, he 21 hoole; 25 ae. La Ha.na 48, Auc»ate 6. Hooparpaa ka hale no ka hoike ole aku 0 ka Percsidena, ua hoopanee loa ia ka bila kanawai e hoonee ana i ke kau kaapuni o Lahaina i Wailuku, mamuli o kekahi ninau mai la Kikila 13alaunu mai. I Rula ka Peresidena, a ninau la ka hapai hou ana i ka noonoo ana i ka bila 32; haule. Na Hoike Komie. Na Mula ka hoike a ke koniiie oihana mahiai n.c kalepa, i nauoha ia e ana i ka nui 0 na alekohola iloko nei 0 ke aupuni e kuai ana me na laikmi; ajx>noia ka hoike.

Na l'apai ka hoike a kc komite wae c pili ana i na palapala ae holo 1 aihue ia mai ka Ilale I >ute; aponoia ka heike a ke komiie. Na Wilimana ka hoike a ke komite wae no ke kokua ana i kekahi alahao ma Hawaii; noi ke komite e hoopanee loa. Waihoii a noonoo pu me ka bila kanawai. 01.K1.0 HOOHOI.O Mi: NA BILA. Na R. W. Wilikoki he kauawai e hooponopono ai i ka oihana korf o ke aupuni; waiho ia malalo o na rula. Na Kaiki he olelo hooholo, e kahea inoa ia na hoa i ka wa e noho ai ka hale. N.\ H.\N.V O KA LA, Ka Hili Haawmaimu* o ke Komite; Paehaole ma ka noho \unahoomalu. Oihana Waiw.m Uku Kuhina $ to,ooo Uku Luna Hooia 10,000 Uku liuke Helu hooo Komite ka hale, a hapai hou la ka noonoo ana i ka iiamu maluna ae. Hoopaapaa ka hale, a hooholo ia je like me ka bila. Usu Lunahelu o Hawaii $ 7,000 Uku Lunahelu 0 Maui 6,000 Uku Lunahelu o Kauai 5,000 Uku Lunahelu me ohi Auhau. .45,000 Na ke Kuhīna Waiwai 1 uku no na kakauolelo eiua o ke keena ohi auhau $3,000. Pau nui Ika hoopaapaa.

Hoopau ia ke komite, a hoike ia aku imua o ka hale ua hoohoio ia na iumu maluna ae a koe ka itamu hope ioa. Hoopanee. I ka mokuahi Kinau i haalele aku ai ia Hilo Hanakahi, a niau mai la kaoa huakai au moana no ke kai Hawaoawana i ke ahe Apaapaa. a i ke kokoke ana ae i Laupahoehoe, haule aku la na ohua eemoku hiamoe, a i ke ala ana ae o kekahi mau mea o lakou, ua lilo na kekahi ia " Pikopauiole;" a ua okioki ia hoi k* paiki o kekahi e " Limamenemeoeole;" a ua okioki ia ka pmkeke lolewawae o kekahi t ** Pakahawaie." Aole i loaa ke kolohe. E, mai hoomau i ka hana ino. Augate 4, ma Aiea i ka Ia HamauieooEwa.ua malamaia ma kahome ooho o ) W. Haaheo, he papaaina nani a maemae, lawa pono me na ono a loko, e waiho molale ae ana malaio o; ka maiu o ka lote keokeo; ua noke ni kamahele a " luhi moe ika ohai w i ka ua mea o ke kuhinu o na 000 like ole- He hoomanao ana keia no Mrs. fL Wiioli Kapinao 1 haia e aku i ke aia hoi ole mai i ka la 4 o o keU iss<) iho oeL Mahalo nui i na kamao.ai 44 ua hoi luuluu mai ikt one o Kuwili me na kohima.*