Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 19, 10 May 1890 — Page 1

Page PDF (1.52 MB)

This text was transcribed by:  Kalei Kawaa
This work is dedicated to:  Punana Leo o Molokai

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

BUKE XXIX HELU 19.   HONOLULU, POAONO,  MEI 10, 1890. NA HELU A PAU, 2284

HOOLAHA LOIO-

NELLIE M. LOWEREY.

            Notari no ka Lehulehu.

---: A HE: ----

Luna Hooiaio Palapala a me na Palapala Hoohiki

            Keena Hana me W.R. Kakela Loio ma ka aoao makai o ka Hale Leta, Honolulu.

                        2241 3y.

----------------------------------- -

CECIL BROWN.

LOIO A ME KOKUA MA KE KANAWAI?

@e Agena Hooiaio Palapala no ka Mokupuni o Oahu

KEENA HANA: Ma alanui Kalepa

                                    tf.

 

-------------------------------------- -

E. G. HITCHCOCK

            (AIKUE HIKIKOKI).

LOIO A KOKUA MA NA MEA A PAU E PILI ANA MA KE KANAWAI

E ohi ia no na Bila Aie, me ka awiwi

HILO, HAWAII.

                        2114 1yr.

--------------- -

A. ROSA.

[AKONI.]

Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

Luna Hooiaio Palapala

Keena hana, ma alanui Kaahumanu

---------------- -

GEORGE P. KAMAUOHA.

He Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

---A HE MEA --

ANA AINA.

E loaa no ma Kohala Akau, Hawaii.

2091-1y

--------------- -

W.R. KAKELA

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

He Luna Hooiaio Palapala

            tf.

-------------- -

ENOCH JOHNSON,

(Enoka.)

He Loio a Kokua ma ke Kanawai,

Imua e na Ahahookolokolo a pau o keia Aupuni.

Luna Hooiaio Palapala Kope no ka apana o Kona, mokupuni o Oahu.

            Keena hana, helu 15 alanui Kaahumanu, ma ke keena mua iho nei o W.C.Achi.

2264 1y

---------- -

WILDER & CO. (WAILA MA.)

Mea kuai papa a me na lako kukula hale o na ano a pau, a me @ pono a pau o ka hale.

            Kihi Alanui Moiwahine me Papu

---------------- -

WILLIAM C. ACHI

            Loio a he Kokua ma ke kanawai imua o na Aha a pau o keia Aupuni.

He Notari no ka Lehulehu a Boroka no na waiwai paa.

            Keena Oihana, Helu 36, Alanui Kalepa, Honolulu, Oahu.     2262 tf

--------------- -

JAMES M. MONSARRAT.

            (MAUNAKEA.)

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

He Luna Hooiaio Palapala.

            E hana ia no na Palapala Kuai, Palapala Hoolimalima, a me na palapala pili kanawai e ae ma ka olelo Hawaii. Dala no ka hoale ma ka moraki ma na waiwai paa.

            KEENA HANA: Hale Pohaku hou ma ka aoao ma Waikiki o ka Halewai, Alanui Kalepa.

---------- -

J.T. Waterhouse,

(WALAKAHAUKI.)

Halekuai o na Lole Nani Panio

Lakahao.

Na Lako Hana Mahiko,

A PELA AKU HE NUI WALE.

Alanui Moiwahine, - - Honolulu

            2262 1y

--------- -

NANEA KAMAHAO

O KE

KEIKIALII

ROMELA

KA

Ui Kila Mageneti

O Parameri.

------ -

Ka Nani e haule ai ka Honua;

            Ka Mahina Meli o Salaredina;

                        Ka la alohi o Mulisedera;

                                    Na Kulu Koko kamahao Ekolu.

----- -

Na Ui Hookelakela o ke Ao holookoa.

---------- -

Na Nani Puuwai Uahoa o ka Honua nei

A O KE

Kila Mageneti o ke aloha---“O Parameri no ia.”

-------- -

Ma keia wahi i le-ko iho ai ka heleuma o ke halelana aukai o ke keikialii Romeala a hoouna aku la oia i kona elele e holo iuka e ninau ai nowai la ia aupuni a owai la kona inoa. E like me ka leo alii, pela ka elele i holo aku ai maluna o ka waapa e hoe ia ana e na boki kolu he 12, a no na hora liu wale hoea hou mai la oia ma ka hua i ka umauma, o ke aupuni Midiana ia a e nohoalii ia ana e ka moi Diana ke kaulana.

Maanei e ae iki ia mai ka mea kakau e hoike pokole aku no keia aupuni mamua o ko kaua hoomau ana aku i ko kaua moolelo imua.

O keia aupuni o Midiana i oleloia ae nei oia no na mokupuni o Mediva i keia wa e ku la ma ke komohana hema o Inia, he aupuni hoi i kaulana loa i kela au kahiko no ke koa a me ka ikaika o kona lahui, a pookela loa aku hoi ma ka ui hoonaue puuwai o kona mau kaikamahine. Aole hoi oia wale, aka, o ka loea me ka naauao pu kekahi i loaa ia lakou a ma ia ano i haahea iho ai ke aupuni o Midiana iloko o na la he nui, a na ke poha ana aku o ka lono e pili ana i ke kila mageneti o Paremeri i hoouilani aku i na manao o ua aupuni la a hooholo iho la lakou e aa hookelakela me ka mea nona ka inoa a lakou i lohe wale ai ina oia e hoea aku ana ma ko lakou aupuni. Aia pu hoi ma keia aupuni o Midiana he ekolu mau ui i kaulana loa ma ka waha o ka lahui ma ka olelo ana na pohaku kihi ekolu o ke aupuni o Midiana, a o ua poe ui la, oia no na kaikamahinealii a ka moi Diana a no lakou na inoa pakahi, Aresina, Meresina, a me Neresina; a o keia poe kaikamahine e paa ua helu wale ia no ma ka papa ekahi o na olohe akeakamai, a he puuwai hoi i piha me ka uahoa o ka makona. A ua oleloia ko lakou kupaa aohe akamai nana e ahele i ko lakou puuwai e hei ai, oiai, o na kane, he mea hoopailua a hoowahawaha loa na lakou, aka nae hoi na ke au o ka manawa e hoike mai i ka oiaio o ia mau olelo, a kaua paha e olelo paha e olelo iho ai e ka mea heluhelu--

            “O Ladana nei kau ka ole

            Ke kikowaena o ke aupuni.”

Ua lawa paha ko kaua hoomahele olelo ana no keia aupuni oiai e kuilima pu hou aku ana no kaua me ia ma keia mua iho, nolaila e hoi hou ae ko kaua papa olelo ana me ke keikialii Romeala a me kana mau hana.

I ka manawa a ka elele i hai aku ai o ke aupuni ia o Midiana a e noho moi ia ana e ka moi Diana, ua ninau mai la o Romea, “Heaha ka hana, a owai na loea o keia aupuni?”

“He hookelakela akeakamai ka hana a o na kaikamahine alii ekolu a ka moi Diana, o lakou wale iho la no na loea o keia aupuni,” wahi a ka elele i pane aku ai.

“Akahi no a lealea a makepono keia luhi o ke kai loa o ka au ana mai nei ua loaa na hoa lealea, aka, auhea la ka halealii? wahi a Romeala.

“O kela hale aniani nani e ku kilakila mai la iwaena o ke kulanakauhale o ia ka halealii o ka moi Diana o Midiana nei, “ wahi a ka elele. A oia ka ua keikialii la a me kona mau hoa aukai i makaikai aku ai i ka halealii aniani o ke aupuni Midiana me ka hialaai nui, a oehu koke aku la no ke keikialii Romeala me keia mau olelo, “Haaheo no hoi ke aupuni o Midiana i keia la ina e haule ana na luhiehu nani o Parameri iaia, aka hoi, malia he nani aniani kilohi wale iho a pau ae no ka heu, o ka pau ae la no ia o kana wahi pono, alaila, na ke Kila Mageneti no ke eo o keia la. Nolaila, e o’u mau hoa alo ehukai o na moana kai ehuehu, ano ka manawa e liu.iu no oukou iho a naue ae kakou e papa leo pu me na k@ionohi o Midiana nei, no ka hoike ana aku ia lakou, o Romeala mai no keia, ke ku’i hao kila mageneti o Parameri.”

I ka hooki ana iho o Romeala i kana mau olelo, hoi aku la oia ilalo o kona keena, a i kona hoea hou ana mai, auwe, o ka la hiki ma Kumukahi ka hoa e like ai; e hiolo ana na hoailona alii o Parameri ma kona umauma a o pilali gula ke anapa la ia ma kona mau poohiwi. A oiai oia ma ka oneki o kona halelana, hele holoholo ae la oia me kona mau maka hoohie e kilohi ana i ke kulanakauhala alii, a pela oia i holoholo hoomau ai a hiki wale i ko lakou lele ana aku iuka.

Ia lakou i hehi aku ai i ka leop o lihini o Midiana, aia na kanaka e haiamu ana me ka hookeke, a i ka mana wa a lakou i ike mai ai i ka oiwi kino o kamahele aumoana i haiamu ia e ka nani, ua puoho koke ae la ko lakou mau leo hooho ‘--“Ka nani o na nani! ka ui o na ui!

Oiai ka leo hooho o na kanaka e ikuwa ana, ua holo aku la ko lakou wawalo a hoea i na paia o ka halealii o Midiana, a oia ka ka moi i ua aupuni la i huli ae ai a ninau i na aialo o kona aloalii no ke kumu o ke kumu o keia mau leo hooho o na kanaka. Me ka leo hookahi, hoole like mai la lakou aole i ike a aole no hoi i maopopo heaha la ke kumu.

No keia mea, hoouna aku la ua moi la i kona mau elele e hele e nana i keia leo hooho o na kahaka e haluku nei, a i ka hoea hou ana mai o na kanaka hai mai la lakou, he keiki kanaka ui e loaa ole ai kona lua ma Midiana nei a puni ke kumu o keia mau leo hooho o na kanaka, a eia oia ma ke alahele e hoea mai ai i ka halealii nei. Mamuli o keia mau olelo a na elele, hoakoakoa koke moi la ua moi Diana la i kona mau kilo, na kuhikuhi puuone a me na olohe nana ouli, a maloko o kekahi o na keena malu o ka halealii, malaila lakou i halawai a kuka iho ai. A iwaena o ko lakou halawai ana, ua hai mai la ka moi i na mea a pau, a no ka panina o kana mau olelo, pane mai la oia, “Ina no ka pilikia, alaila, iluna no ka ua waele e ke pulu, a ina hoi no ka maikai, alaila, ua hamama na ipuka o ka halealii nei nona.”

I ka hooki ana iho o ka moi i kana mau olelo, ua olowalu like mai la ka leo o na kilo me ka huaolelo hookahi, “Aohe pilikia; aka, e ka moi kiekie o Midiana nei, malalo o ka ike i loaa ia makou ke hai aku nei makou imua o kou ihiihi, o keia keiki e hele mai nei aole ia he mea okoa, aka o ka moopuna kuakahi no ia a ke alii a moi Kupelina o Ba-Hagana (Arabia) ke kaulana, a o ka ui hoi a kakou i lohe wale ai he kila maganeti oia nana e hoohaule i ke ao holookoa. A oia ka makou e hai aku nei imua ou e ke alii, me he la i keia la no e lilo ai ke kuokoa o Midiana nei i ua keikialii la, oiai he nani a me ka lua ole kona mau helehelena i oi pakela loa aku mamua o kau mau kaikamahine, a o na pua kani o Kukaniloko oia wale no kona mau hoa e kouhu ai ka lei ana i ke onaona pua Mai-hala.”

No keia maa olelo a na kilo, ua komo e mai la no ka lia anu maeele o ka maka’u iloko o ua moi Diana la, a oia kana i hoouna aku ai no kana mau kaikamahine no ka hele ana aku imua o kona alo, oiai he hana nui ka loko ona e hana ana, a ua makemake nui i kana mau kaikamahine e hiki aku imua ona ma@ na lakou e kokua mai iaia, a i keia pule ae e ike ai kakou i kana hana.

 

IIWI MAKAPOLENA SONG.

--- -

1.

Kuu hoa my water lilly keia

Kupu eueu ike hooheno

Aheahe ka helena ana iho a e pili

I ka lawena olu a ka mikioi

Ch.      O ke kii a ke ala he moani

            Luhi ole i ke alai a ka ua noe

            Mili ia iho me ka hiipoi

            Hoi pono kuu aloha me oe.

2.

E ka noeau hoeha puuwai

Ahea pau kau kokohi ana

Ua lawa au a e haaheo nei

I na kipona a onohi ike

3.

Nani maka Iiwipolenha keia

I poni paa ia e ke onaona

O ka’u no ia e puana ae

Helu ekahi kelakela a ka manao

            Hakuia e Mrs. Ei-nei--e

-------- -

Gaberiela Lenoa

---O KA---

Puali Kahiko Imeperiela o Farani.

--- -

Koa Opio iloko o na Ulia o ka Laki.

---- -

Kukala Kaua e Perusia no kekahi Wahine.

---- -

He Moolelo no ke Au-Weliweli Nui o Europa.

--- -

KELA HOOUNA LETA.

---- -

            “E like me keia kauoha kipaku a ka Moi o Perusia ia’u,” wahi a Gaberiela i pane aku ai ia Duroka, “aole au i makemake e haalele ia Berelina nei a hiki i keia po. O ka’u wale no e noi aku ana ia oe e hoolako mai ke Keena Kanikela Farani ia’u me kekahi kaa kaahele, oiai, he lana ko’u manao, e loaa ana ia’u kekahi mau hoahele ma ke alanui i keia po, a he mea pono e loaa ko makou wahi a pau e akoakoa like ai ma keia mau kula laukanaka ole aku o ka mehameha.”

            Ua hoopuiwa ia ko Duroka manao i ka lohe ana i keia mau olelo a Gaveriela, aia he mau hoahele kona ma ke alanui e kali mai ana nona. Ua haupu mua ae oia me kona manaoio ole, ina o ka Madimosele de Rila ka mea Gaberiela i hoohali mai la i kana mau kamailio ana a e hooko ia aku ana i keia po, alaila, o keia Kakauolelo Farani ke kanaka kupanaha loa ma ke kailiku ana i ka wahine no na pomaikai pili lahui o kekahi mau aupuni mana nui. Ua nana pono aku o Duroka i na maka o Gaberiela a pane aku la iaia i keia mau olelo,--

            “Ina he mau hoahele kekahi ou e kali ana ma ke alanui i keia po, aole ia o ke kuleana o kekahi poe diabolo e ae mawaho o kou kino ponoi, --ua maopopo paha ia oe kela. Mwaena ou a me a’u, e haawi ana au i na kokua a pau ma ko’u aoao e hooholomua aku i ka pono o kau huakai, a kaua like e hoomanao nei i ke ano o ka kaua huakai i Perusia,--ua maopopo no paha ia oe kela?”

            I ka wa o keia mau olelo i puka mai la mai ia Duroka mai, aia he wahi minoaka maluna o na helehelena o Gaberiela, me he mea la, e hoike maopopo mai ana oia i ke ano o keia mau olelo, he huakai keia i hoomaopopo mua ia ka hana no keia po, a e hooko ia aku ana me ka nana ole ia o na akeakea ma kekahi aoao.

            “No kou kaa kaahele e Kapena Lenoa,” wahi a Duroka e hoomau nei i kana kamailio ana, “e makaukau ana ia i keia ahiahi, a e hana aku oe e like me ka hiki ia oe ke hoohana. Nolaila aloha kakahiaka oe e Gaberiela a hui hou aku no kaua.”

            Ua huli hoi aku la o Gaberiela no kona rumi a hoomakaukau iaia iho a me kona wahi pono o ka hele ana, a o kana e kali aku nei no ka hoomaka ana i kana hana, oia ka iho aku o ka la i ka ilikai a uhi ma ka po, oia kona wa e hooko ai i ka haulepahu i ka honu o kela ninau mare wahine mawaena o Napoliona, ka Emepera o Farani, a me ke keikialii Posetama ka Hooilina Moi o Perusia.

 

------ -

KA HOLOMAHUKA ANA.

            He ahiahi pouli nui ia e aaki paa ana i ke kulanakauhale o Berelina, a e haule makawalu ana na kulu paka-ua i halihali ia mai e kahi makani e pa ana mai ke kukulu Akau, a e anapu pinapinai mai ana na olapa uwila mai ka lani mai, oia ka wa i kanike ae ai ka bele hoailona nui o ke kulanakauhale, e hai mai ana i ka helu o ka manawa o ke aumoe ua hiki ae ka manamana kuhikuhi hora o ka po i ka hora 9, ua maalo ae mawaho o ka ipuka pa nui o ka halealii o ke kaikamahinealii o Posetama, he kaa kaahele e huki ia ana e na paa lio elua, a he elua mau kanaka e noho ana mamua o ke kaa a hookele i na paa lio

            He ano mehameha na alanui o Berelina ma ua po la mamuli o keia ino i pahola mai maluna o ke kulanakauhale a ua hulihoi aku na poe a pau no ko lakou mau home a hooluolu. O ka holo ana o kekahi kaa e like me keia ke ano iloko o keia mau hora o ke aumoe. a i huki ia e kekahi mau paa lio no kekahi huakai, ua koho ia aku ka hana a kela mau kanaka e hookele nei i keia kaa, he hana nui loa ka laua a kakou e ike iho ai e ka mea heluhelu moolelo.

            E hoohuli pinepine ana laua i ke kaa a hooholo mawaho o kela ipuka-pa, a ua hiki i ka malamalama o ke kukui o ka halealii ke pa pono aku maluna o ua kaa la i kona wa e maalo ae ai ma mua o ka puka komo o ka halealii. Aole i loihi loa na kanaka elua ma keia kulana o ka laua hooholo ana, aia hoi, ua maalo mai la ma kekahi kihi o ka halealii ma kahi o na hale-ohua, he elua mau kino i aahu ia me na koloka loloa, a hele awiwi mai la laua no kahi o ke kaa kaahele e maalo ae ana.

            Ua ku koke iho la ua kaa nei ma ia wahi, a oia ka manawa o na kino elua i hookokoke loa mai ai, a pane aku la o Gaberiela me ka leo hawanawana,--

            “Aole o olua mau manao hoohewahewa ana no maua, oiai, owau no keia. E kom mai e ka Madame.

            Ua lele koke iho la oia ilalo a kokua i ke komo ana aku o na lede iloko o ke kaa, oia ka ke kaikamahine opio i huli mai ai a puana i keia mau olelo,--

            “Aloha ahiahi oe e Kapena Lenoa,” wahi ana me ka haawi pu ana mai i kona aloha kunou a oia hoi ka Gaberiela i haawi pu aku ai i kona aloha kunou me na kikoni kapalili ana a kona puuwai. “Ke manaoio mau nei au i ka waiwai o na olelo ao o ka hilinai a ka Emeperesa Iosepine ia’u, he hanohano ka hooko i na kauoha a pau malalo o ka aahu koa Farani, e like me oe ia’u i alo mai nei iloko o keia mea ole o ka pouli nui. E ae mai ia’u e hoolauna aku ia oe e ke Kapena, o ko’u ukali no keia o Babete.”

            Ua haawi aku la o Gaberiela i kona aloha kunou i ka lede ukali, a huli ae la a kau pu me kona kokoolua hookele kaa me na olelo,--

            “Ano, o ka manawa keia. E kuupau i ka holo o na lio, a e hiki kakou ma na palena waho o Perusia nei i ke kakahiaka.”

            Ia wa i kani poha aku ai ka uwepa a Herekure Fotona, a holo aku la lakou nei me ka puahi nui maloko o na alanui o ke kulanakauhale o Berelina. Nolaila, e hoomanawanui iki ka ono o na makamaka heluhelu a huai pau ia aku keia huakai kaahele honua e ike e ka nani o ke kuahiwi kaulana o Himile i keia helu ae.

 

HE KAAO

--NO--

HAPAIKALA

Hapaikamahina

KA HUAOHIANANI

I LOAA MA KA

Piko Mauna o Farani

--

Ka Ui nana i Kakele he Aupuni o ka Lihilihi o na Manu.

--

Kokua ia e HULUPAINA kona Pokii.

--

Unuhi ia e Moss Ma’u

            Ma keia wahe e ka mea heluhelu, e huli ae kakou a nana ae i na mea e hakaka nei.

            Oiai ka ilio a me Asiba e nana nei i ke kaua ana o keia mau kupua, a o ka wa no hoi ia o ua mau kupua nei e kuu pau ana i na ikaika pakahi o laua, ke hele la na paia paa o ka lewa a naueue i o a ianei a hala loa aku ma na papaku o ka honua, a he mea haohao hoi ia no na mea a pau, a wahi hoi a lakou i ninau ihoa ai ia lakou iho, o wai la hoi neia mau kupueu nana e hoonaueue nei i na paia paa o ka lewa a me na papaku o ka honua.

            No kekahi mau hora keia paio hahana ana o na aoao a eleua, a aohe hoi o laua mea i ahai ae i ka hanohano o ka lanakila, a no ko laua paupauaho ana mai, no ia mea ua hoomaha iho la laua a elua.

            I ka manawa nae a ua mau kupua nei e hoomaha ana, ua hele aku la ka ilio a hui me ka Ui o ka Lewa a ike mai la oia i na kauwa a ke koa opio e ku aku nei imua ona, a hoomanao ae la oia no ka loaa koke o kana moopuna, a ia wa no hoi i pane mai ai ua elemakule la imua o ka ilio:

            Auhea kou haku opio, wahi ana i ninau aku ai i ka ilio.

            Pane aku la ka ilio, aia no oia ke lele kaapuni mai la i ke kulanakauhale o Farani me ke komo ai ole, no ka mea, ua olelo paa oia, aole oia e ae e hookomo i kau wahi hunahuna mea ai iloko o kona waha ke ole e loaa kona kaikaina a me kona mau luaui.

            I ka lohe ana o ka ui o ka lewa i na olelo a ka ilio, ua pane mai la oia imua o ka ilio:

            O ke kaikaina o ko haku opio a me kona mau makua, eia me ianei kahi i paa pio ai, he oi aku ka ikaika o keia keiki.

            Ia wa akahi no a hoomaopopo iho ka ilio a me ke keko i ko laua lohe ana i na olelo a ka Ui o ka Lewa eia ka ianei ka laua mea e imi nei, na makua hoi o ko laua haku a me kona kaikana hoi kekahi.

            I ka maopopo ana ia laua eia ianei ka laua me e imi nei, ia wa koke no i hoomaka aku ai ke keko e lele maluna o ko lakou enemi a o ka hoomaka koke iho la no ia o ke kaua ana me ka hahana mawaena o lakou nei a me ko lakou enemi.

            No ka hapalua hora keia paio ana a lakou me ka hahana, ia wa koke no i hookahuli ae ai ua huihui hoku nei i kona mau kino lau me ka hikiwawe loa a o ka wa pu no hoi ia i hoolilo ae ai o Asiba i kona kino i Ua me ka hikiwawe, a me ka ike ole mai o na huihui hoku i ke kino o kahi keko, no ka mea, ua pii mai la ka ikaika o ua kupueu nei a o ka wa no hoi ia i lilo ae ai ka ilio i mea ole imua o keia keiki a haule a make aku la oia.

            I ka wa i haule a make aku ai o ka ilio, ia wa no i pii ae ai ka hohono o kona hulu a honi aku la ke koa opio i ke aupuni o Farani i ka hohono hulu ilio ia wa i pane ae ai oia:

            Hohono hulu ilio hoi, me he mea la ua make aku nei paha kuu ilio, akahi ka hohono hulu ilio?

            Ia wa i pane mai ai ka lio, e kuu haku opio, aohe kena he hohono hulu ilio e au e honi la, aka o kau kauwa ilio no ia oia o Bulionababela ua make oia.

            Ninau hou aku la ke koa opi, make ia wai?

            Ua make i ke kupua o ke aupuni kila, wahi a ka lio i pane ae ai imua o kona haku.

            E lele kaua ilaila e nana ai, wahi a ke koa opio.

            Ae mai la ka ilio me ke kanalua ole, a hoomaka aku la laua nei e lele iloko o na ao o ka lewa a naku hele aku la laua iloko o ka pouli nui a ma ko laua honi mau i ka hohono hulu ilio malaila laua i hookolo ai a hiki i ko laua halawai ana me kona kupunakane, oiai ua nawaliwali laua, o ka lilo wale aku no koe o laua ma kela aoao hiki e aku nei nae ke koa opio.

            I ka ike ana mai o ka ui o ka Lewa i kana moopuna, ua pane mai la oia:

            He nani ia ua hiki nmai la oe e kuu moopuna, nolaila, e kaua aku oe me ka enemi, i loaa ai kou pokii a me kou mau makua.

            I ka lohe ana o ke koa opio i na olelo a kona kupunakane, ia wa i wehe ae ai oia i kana pahu daimana a wehe ae la i ke pani a hopu iho la i kana pahi pelu a hahau iho la maluna o ka pahu daimana.

            I ka hahau ia ana iho, ia wa koke i auapu ae ai ka uwila a lilo koke ae la kahi pahi pelu i pahikaua a o ka wa no hoi ia i pane iho ai ke koa opio i kana pahikaua i ka i ana iho:

            Ia oe e kuu hoa hele o na kau i hala ae, a hoa alo make hoi o na poino he nui, ke makemake hou nei au ia oe e hoohana aku me kou ikaika nui.

            I ka pau ana ko o ka ke koa opio mau kaheaeoa ana imua o kana pahi, ia wa koke no i hahau aku ai oia a owaka aku la imua o ka enemi, a o kona wa no hoi ia i ike aku ai i na kino lau o na huihui hoku he umikumamalua i ke kau mai.

            Ua hoomaka koke iho la kekahi kaua nui me ka weliweli mawaena o ka kakou koa a me na huihui hoku me ka hahana, a o ke kaua hoi keia a na kupua i kau ai o ka weli a hiki ole hoi ia laua ke aa mai e ku imua o laua.

            Oiai keia kaua hahana e hooili ia ana mawaena o ke koa opio a me na hoku no kekahi mau hora, aia hoi, ua ike iho la ua huihui hoku nei e poino ana oia i ka kakou koa, no ia mea ua hooholo iho la oia i kona manao e hoao oia e mahuka.

            I ka holopono ana o keia manao iloko o ua huihui hoku nei no ia mea ua mahuka io aku la oia me ka ike ole mai o ke koa opio.

            No kekahi manawa mahope iho ua haohao iho la ke koa opio no keia lele ole mai o kona hoa paio maluna ona, a no ia mea, ua hooholo iho la oia ua mahuka kona enemi ma ke ala i maopopo ole iaia.

            No kekahi manawa mahope iho, a mamuli hoi o ka mana i loaa i ka lio, ua hookolo aku la lakou mahope o ka enemi ma ke ala pohihihi i maopopo ole ia lakou.

            A mamuli o na hookele pololei ana a ka lio, aia hoi, ua loaa aku la ia lakou nei ua enemi nei e mahuka ana.

            I ka pili ana aku o ke koa opio mahope o kona, pane aku la oia me keia mau huaolelo:

            E ka hohe wale o na hohe wale, e make ana oe ia’u aohe ou wahi e pakele ai.

            I ka lohe ana o ua keiki nei i keia mau huaolelo, ua puiwa ae la oia a hoomaka aku la e kuupau i kona mama lele, aka, mamua ae nae o kona manao ana pela ua paa e aku la kona kani-aikaka i na lima wikani o ke koa opio a paa loa iho la.