Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 15, 12 ʻApelila 1890 — Page 3
This text was transcribed by: | Kuulei Lord |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Aperila, 1890.
NA LA O KA HEREDOMA.
Poaha 1 8 15 22 29
Poakolu 2 9 16 23 30
Poaha 3 10 17 24 31
Poalima 4 11 18 25
Poaono 5 12 19 26
Sabati 6 13 10 27
Poakahi 7 14 21 28
KE KAU ANA O KA MAHINA
4 Mahina piha 10 53.0 P.M.
@ Hapaha ho@ 11 21.7 P.M.
8 Mahina hou 9 34.1 P.M.
@ Hapaha mua 5 20.0 P.M.
PUKA A ME KA NAPOO ANA O KA LA
Puka Napoo
@ Sabati 5.52.4 6.12.4
@ Sabati 5.46.9 . 6.14.2.
@ Sabati 5.41.1 6.16.6.
@ Sabati 5.35.8 6.19.3.
I NA OPIO HAWAII
E wehe ia ana h@ ahahui ninihumu @ na wahine ma Kuini Ema Holo i kela a me keia kakahiaka Poakahi, @ na o na hora 9 me 12 awakkea, mahalo o ke alakai ana a Miss M.E. Green me Miss Judd. Ano ka mana@a no na kaikamahine Hawaii opio e @hele au keia ike o ka nohuna @ ana.
KELA ME KEIA
Hana seaka ko ken Puakahi ae.
Inehmei ka Australia no ka Ipuka o ke @.
Mai hoonakaleha ar i ka pahikaua a Gaberiela.
E nana ae i na hoolana hou ma ko kakou nei pepa.
Inehinei ke ahiwahine aukai Kinau no ka hikina.
Ua puka ae nei ka Palekaiko o ka Pakipika.
Ua hoonao i aka poho lunamakaainana o Koolaupoko.
O Healani ka inoa o kekahi hui waaoa hou i kukulu ia ae nei.
Hokuu ia na pio o kela kaua huliamahi o Hawaii nei.
Ua heo oku ka mokukaua Mohikana no Samoa.
Ma ke kahua kinipopo o Makiki ka Bana e puhi ai i keia auwina la.
Lealea Mikado o Iapana i keia ahiahi ma kahi mau.
He hauoli o ka Mikako o Iapana ko keia mau ahiahi iho nei maka Hale o na Mele.
He nou poo niga nui ke malama ia ana ma Waiwai i keia ahiahi me ka makana.
Ua huli hoi aku no ka home o Kapena Liona o ka mokukaua Nipasika e ku nei make awa.
Nui ka honihoni ia o Yamuyamu e Nainakini-Pua me ka Hale Mele Hou i kela mau po aku nei. Mikado.
E holo aku ana no Ewa i kela la, ka papa himeni a me Kula Sabati o Sana Anaru.
Momona na io bibi o ka hale kuai kalepa o na kanaka Hawaii ma ka makee Ulakoheo.
Ma ma luakini o Kawaiahoa ke anaina haipule hui i ke ahiahi o ka la apopo.
Ua holo hoomaha aku nei o Hon. H A Wilimana no ke anu kehau o Kalefoni.
Ma ka mokumahu Alameda o keia la, e hiki pu mai ana ke kahuli leo lea Ane Moegue o Hawaii nei, ma kona ala no ke Panalaau nui o ka Hema.
E kamailio ana o Mr. J. S. Emerson i loko o ka Luakini o Kawaiahao i ke ahiahi o ka la apopo, e pili ana no kana huakai i Roma.
Ua malama ae o J. K. Kaulia i ka Poalua nei, he paina la hanau no kana lei he keiki, a ua akoakoa aku he heluna nui o na hoaloha waluna o kana papaaina i luluu pono i na mea ai. Ua hoomanoa pi mai no aia ia makoa, ma ka hoouna ana mai he pa-puaa nui me na ono e ae. E ola loihi ka mea nono ka la hanai, oia kamakou pule.
i keia la ka Alameda me na nuhou o ka hikina.
Hookuu ia o Kanena Palu imua o na Kiure Hawaii no k@la pephi kanaka.
eleu no hou na wahine kuai lei Hawaii ma na huakai holo mokuhi a pau i ka lakou apana hano, hihio na na@ gude lei.
Ua hanau mai na Mrs. John H. ie e Honuanaha, Honolulum i keia pule, ne kaikamahineobaha, lehulehu na hua i hoopomaikai iho i ko laua kiheipai e hanu nei i keia ola ana. Pemaikaiwale e ka makamako.
O ka hoolaha a ka Hui Alahao a me Aina o Oahu nei no ka lawi ana i kekahi mau aina no ka pono alahao kaamahu, oia kekahi ma kauwahi o ka pepa e puka nei.
MANAO AKEA
[Kakau ia mai]
O Keoni E Buki anei ke Kalaiaina a me ke alakai o ka Lahui Hawaii o keia mau la? Ai ole ia o ke alakai anei o ka lili makawelawela i na makua o ka pono hiamoe i ka lepo aloha o Hawaii? A i ole ia, o ka opu ino i na haole nana i imi a hookonoono i ka lepo alona ou e Hawaii?
Ua lawe mai o Keoni E Buku i ka hooponopono aupuni maemae ana o keia wa, he hooponopono aupuni puni dala a lemu dala a na mamo a na misionari. Mahalo no hou mea kakau ia Keoni E Buki a me leulehu no a pau, ina he hiki iaia (Buki) ke hoaka ka polole mai i ka lahui i ka hewa a me ka pino ole o na hookele ana a na poo aupuni, mai ka noho lunakanawai nui a me kona mau hope, a pela mai ke kuhina nui a kona mau hoa, a pela aku a hala loa ilalo o ka papaku o na oihana aupuni, akam aole, pela ka Buki e kaila nei, ke laukua nei kela mai na haole i kuleana ole i na misionari a pela pu hoi me na kanaka Hawaii, le poe mamo wale no na na misionari, a o ka hewa, aole i akaka iaia, oia kana e ui pu nei maluna o na mano a na misionari. Maila paha ia mahui iki no kou poe heluhelu, a i ole ia, o ko Honolulu no paha i kauwahi moolelonanea e kani iki iko ai ka aka iki a aukou no Keoni E Buki, a na keia wahi moolelo auuanei e hoomaopopo i ko oukou noonoo. Owai la ka hooponopono aupuni puni dala a lemu dala, o keoni E Buke anei, a i ole ia, o na poe anei ana e hoino wale nei? Oiai o keoni E Buki e noho hanohano ana i ka oihana kuhina, ua akaka no ia oukou, e like me ka nui o ka hanohano pela e hilala ai na manao haakei iloko o Buki, a me na pohai a pau o ia auna manu hookahi o ke au pelekunu o Kipikona ma, Simona K. Kaai ma, John M Kapena ma, a o mea ma iho no hoi e nonoho nui iho la no i ka lai o kke kaona, a ua ike kunaka kakou i ko lakou noho ana oihana aupuni, a nalohia aku la ma kela aoao o ka muliwai eleele o ka make, me na uhi ulaula o na kiaha rama maluna o na pahu, me na palekoki lihilihi o na wahine unihipili i hookomoia i uluna no ko lakou mau poo, me na kookoo oiou ilima koko ai i na wahine marem a haukae pu aku la me ia koko iloko o ka liakupapau, loihi loa paha kahi moolelo ea? Ae, he oiaiu, aka, ia oukou e heluheli ai i keia wahi moolelo, e papa mua aku i ka ohana e hamau ka waha, a ina hpi ma ke alanui oe e heluhelu ai, e kahea mua aku oe i ka poe a pau e hele ana, e hoolohe mai i keia wahi moolelo hoonanea.
Ia kakou e ka poe Hawaii i ike pono i ke ano o ka olelo o ko kakou aina o "Kikala" o "Lemu" no ia, alaila heaha ka waiwai a ka Buki e kapa nei i na misionari he lemu dala, mamua o ka oiaoi o keia olelo," na keia lemu i imi a he ai hookano wale iho no kana. Heaha ka hua awahia i loaa ia Keoni E Buki e hiki ole aia ku lahui ke hilinai aku iaia? Ena hoa heluhelu, e hoomanao iho oukou, ke kanu aku nei o Keoni E Buki i ka lepo i ka lunakanawai kiekie a me na haole e ae e noho nei, ke nana maikai wale ia mai la no, no ka mea, he poe karisiano oiaio lakou aole hoi e like me ke karistiano o ka hoomana Poaone waha i piha i ka lepo manu o Puakailima. O ka poe karisrano olaio, ua lawe lakou i ka Baibala oia ke kahua kahi e ku ai o ko lakou mau kapaui, a w nana ma Mataio 5:3.4.5.10. Nalaila, e ka lahui, mai kunikewa oukou a hilinai maluna o ke koena o na kuhina o ke au kapulu oia ke alakai a me ke kalaiaina o keia mau la, e kapae loa iaia, a e kapae pu i ko kakou lwe ana i kana wai nupepa, oiai ua maopopo ka awaawa o ka hua o kona waha, ana e hapai nei iaia iho aole hoi na ka lehulehu e apono mai, a i ole ia e pai mai. He mau hana pai iho no iaia iho, o ka mea kaena iaia iho, e ai ia o haole, oia ke kuhiku hi o ka Baibala, o ka moolelo o Daniela kao maopopo ia Buki no keia pauku.
[E Houmania aku ana]
KO NA AINA E.
Lono o ke Ao Kolookoa
Leta mai ka Aina E.
E ke kuokoa: Aloha oe:
Me ka puuwai i piha i ke aloha a me na hoomanao ana no ka aina hanai pela wau e kakau nei i na anoai o keia aina malihini, a huai pau aku maloko o kou mau kolamu i ke kulana o na kanaka Hawaii e lawelawe oihana nei ma kei aoao o ke kapakahi hohonu o ka Pakipaki.
O ka inoa o keia aina a'u e noho nei, ola o Beritania Kolumebia, no ka lahui Pelekane keia wahi, a aia no hop kekahi mahele aina nui ma ke komohana mahele aina nui ma ke komohana o Kanada, a ma ka aoao akau o Amerika Huipuia.
O keia papakhikuhi malalo nei, oia ka inoa o na kanaka Hawaii e noho nei ma keia aina malihini a me ka lakou mau hana:
Inoa One Hanau. Na makahiki maanei. Oihana.
Nalpela Hawaii 17 hanalima
Palau " 45 mahiai
Haumea " "
Keamo Oahu 27 hanalima
Auana " "
Palaile " mahiai
Kahou " 20 "
Kahoomana Maui hanalima
Kamuela " "
Haili " mahiai
Naukanu " 45 "
Kamalii " 40 "
Kahanu " "
Kamai " 43 "
Nuuanu " 43 "
Kama Molokai 32 hanalima
Kane " 32 "
Kahalaala 26 "
Kaaawa "
Hanale 8 "
Kahoomana mahiai
Naola Kino.
He maikai ke ola kino o na kanaka Hawaii ma keia aina malihini, a e like no me ko kakou ano mau o ka heahea pela no laou e luana nei ma keia mau kapakai.
Na Mea Ai.
Ua like no keia poe Hawaii me na haole ma ka lakou mau moa ai. O ka poi e ai ia ai ke hiki mai kona wa ono, he poi palaoa, aoke nae hoi i ke kohukohu poi ponoi iho o ka aina hanau. aka, he maikai nae na ola kina a me ka ikaikai. K.
Vanekouca, Mar. 22, 1890.
Na Hunahuna Huikau
O na pukuniahi dinamita ano hou loa o ka moku kaua America Vesuica i hoaoia mai nei ma ka ikai ka, ua holopono a ua oi wale aku ko lakou ikaika hoolele i na poka nunui manua o ka mea i koho wale ia e ka mea nana i hana. Ua hoouna aku ka Papa Kiloo na lako kaua o ke aupuni i ka lakou hoike o ke apono i ke Kuhina o na aumoku kaua Amerika.
O ka la 12 o Okatoba 1892 ka manawa e hoolaaia ai ke kahua o na hale hoikeike o ka honua nei ma Kikako, a e wehe mua loa ia ana na hoikeike iloko o Mei 1, 1893 a pau i Okatoba 30, 1893.
Ua malama mai nei na Pake holoi lole o Nu Ioka ie halawai nui kuakauua kaua me na haole holoi lolo malaila. Ua hoike hou ia ae he hookahi miliona me ka bapa ka nui o na dala i hoahuia no keia hana kaua. Ua hopohopo ke Kanikela Pake malaila o hooko ia keia houo uluaoa, nolaila ua kauoha aku oia i ka oihana makai no ka makaala loa ana.
He anaina ike ka Bisimaka i mala ma ai no ka ike hope ana aku i ka Emepera no kona waiho ana aku i ka oihana Lehulehu na makaainana ma haleahi. Ua waiho aku oia i kona mau medala hoohanohano a pau, koe ka Huluhipa Gula a me ka Aeto Eleele. He ekolu hapaka hora ka manawa o kela anaina ike. "Aole he mau aahu aihaba hou no'u a me na medala," wahi a Bisimaka. "ua onou ikaika ia aku ko'u noonoo iloko o ka noho ana mehameha, kahi a'u e aahu iho ai i kuu wahi kuka ekekei a omau i ho malaila i kuu kea hao hoohanohano; aole au e ike hou ia ma B relima." Ua hoike hou ia ae, mamu i o ka ilihia loa o keia k=halawai ane, ua helelei iho la na waimaka o Bisimaka.
Eia ma ke ala no Samoa he waapo huelo-puki, i hanaia mai nei ma ke kahua kapei maku o Mare Ailana, a he makana keia na ke aupuini Amerika i ke alii Mataafa no kana mau hana kokua i na pio a kela makani ino nana i ulupa iho i kekahi hapa o ko Amerika mana kaua moana. He 30 kapuai loa o keia waapa, me na kinohinohi o ke keleawe melemele a puni, na wae o ka laau oka keokeo maloko, na papa kedera o Alaska, me ke kila-ume o 5 kapuai loa. He nani kona helehelena a ua kilakila ma kona kulana.
Ua hoea ae be mai lepera ma Kapalakiko maluna o kekahi pake a ua hoopaa la ma kabi mau o na mai o ia ano. O ke kahua hou o na mai lepera i hooholoia e ka Papa Ola no ke koi aku i ke aupuni e hoapono mai, ua kanalia ia ka honopono.
O kekahi hoike mai ke kulanakauhale poo aupuni o Auseturia e olelo ana, o ka malama ana i kekahi ahakuka maluhia mawaena o na Emepera Iosepa o Auseteria, Emepera Wiliama o Geremania a me ka Moi Humebeta o Italia, oia wale no ka hana pono e homaalili ia mai na honene waiho oihana ma o ko Bisimaka haalele ana, e ulonolono wale ia la maloko o Italia a me Auseturia.
Ua unuhiia aku na pualikoa Pukiki kipi mai Delagoa aku, a ke uku nui la i na koi poho koikoi no na waiwai me na aina i hao wale ia.
O kela hihia hakaka-lua o ka moho kuikui Sulivana ma aha kanawai o Misisipi, ua hoololi hou ia ae ma kekahi ano okoa. Ua manao wale ia, e halawai ana oia me kela paele ikaika o Kikane, Pita Iakekona.
Hoko o elua puni i hakaka ia e kekahi mono paele ikaika a me kakahi haole ikaika ma Kaleponi, ua hoopioia ka paele me na puupuu lima hena wale no o kona hoa paio me ka hoohana ole ia o kona lima akau. O Wilesona ka paele a o Joe Choynski ka haole.
KA PAANI KINIPOPO
i keia auwina la, ma ke kahua mau o Makiki, e wehe ia ai ke kau kinipopo o keia kikina o 1890, mawaena o na hui Honolulu me Hoku. O keia iho ka papa inoa na kulana:
HONOLULU. KULANA. HOKU
H. Wodehouse hoopu popo Chan Wilderr
W. Lucas hoolei popo I. G. Chandle
G. Lucas pahu pokole C. Wilder
R. Parker pahu 1 A. Perry
H. M. Whitney pahu 2 J. O. Carter
J. Friedenbergq pahu 3 E. Woodehouse
A. Lucas aoao akau J. W Winter
E. P. Low aoao waena R. S. Brown
A. Coyne aoao hema J. Perry
NA LIMAHANA
O keia mau huahelu malalo nei, oia no na huahelu e hoike ana i ka nui o na limahana Iapana i lawe ia aku e kela a me keia mahiko pakahi o kela a me keia mokununi:
Na Mahiko. Kane Wahine
Reciprocity Sugar Co. 25 6
Puelo Plantation 25 6
Waianae Sugar Co. 50 13
Hakalau Plantation 75 19
Ookala Sugar Co. 27 7
Kilauea Sugar Co. 50 12
Kekaha Sugar Co. 40 11
Lihue Plantation 50 12
Koloa Plantation 25 6
Kukaiau Plantation 25 7
G. N. Wilcox's Grove Farm 10 2
Honomu Plantation 50 2
Qnomea Sugar Co. 23 5
R. R. Hind 10 2
Beecroft Plantation 30 7
Union Mill Co. 15 3
C. F. Hurt, Niulii 20 5
Laupahoehoe Sugar Co. 15 4
Hamakua Plantation 10 2
Kohala Sugar Co. 39 6
Ewa Plantation 29 7
Hawaiian Sugar Co. 29 4
Hana Plantation 30 6
Kahuku Plantation 145 34
H. F. Poor 2 -
F. H. Hayselden, Lanai 3 1
J. F. Colburn 3 1
KA MEA ALOHA HE MAKUA UA HALA
Ma ke ahiahi Sabati, la 30 o Maraki, ua kii mai la ka anela o ka make i ke ola o A Panui a lawe aku la no ke ala hoi ole mai.
Ua hanau ia oia ma Kaanapali, Maui, i ka M.H. 1827, a i ka 18 o kona mau makahiki ua haalele mai oia i ka aina hanau no Kapaa, Kauai, a ua male i ke wahine a ua hanau mai ko laua puhaka he 4 kaikamahine me kana wahine mua, a he 10 keiki me kana wahine elua.
Hanau aku na kana mau keiki he @ moopuna kuakahi, hanau hou aku na kana mau moopuna kuakahi. i kualua. A o ka nui o kona mau la ma kea ola ana ma keia ao he 63 makahiki.
Ua noho kumukula oia no ka apana o Kapaa, Kauai no na makahiki he lehulehu, a mahope mai ua waiho aku oia i ka hana me ka maikai. He luna nui oia no na ekaesia o Kapaa, a he kanaka hilinai oia maluna o ka pono wale no, ma ia ano oia i kipaa ai @aluna o ka hana a hiki i kona haalele ana mai i ka ohana, heoluolu oia ma ka huipu ana mai me na hoaloaha he heahea i na poe a pau e kipa aku ana i kona ipuka hale, ia kamaaina nui ia oia e na poe kamaaina a pau oia wahi i ike iaia.
Nolaila ke noho nei ka ohana me na keiki i hoonele ia i ka makua ole me ka naau kaumaha a luuluu no ka nele i ka makua ole. Ma Wailua kona wahi i haalele mai ai i keia ola ana, a haalele iho la i ka ohana a me na hoaloha e u aku mahope me ke kaumaha nona. Nolaila e hoonani ia ka Makua Mana Loa, nana no i haawi mai a nana no i lawe aku. Mrs. I. Menese
Kauluwela, H. O. Aperila 10, 1890
NA ANOAI O KA PANALAAU
KALAWAO.
Ma ka Paono la 29 o Maraki, ua akoakoa nui ae na kokua kane a pau ma ka hale oihana o ka Papa Ola ma Kalaupapa no ka hoolohe ana i na manao a pau o ka luna nui hou, Mr. T. F. Evans, oia keia:
Ua koho aku au ia Bill Geron i hope luna nui no'u, a nolaila e hoolohe oukou a pau i kona leo. Mahope iho ua hookaawale ia ka hana ana a na kokua ma na la o ka hebedoma, he 13 kokua hana no ka la hoo kahi, pela a hiki i ka Poaono, eia ka manao koloohe loa:
Ina ua loaa ka mai a kekahi kokua i ka pilikia, alaila e pani aku ana ke kokua i na la hana i haule iaia. Nolaila ua ulu ae ka manao o na kokua e hoi aku i ko lakou mau wahi i hele mai ai mahope o ka lakou mau mai. Ke hoo hana ia nei na kokua mai ka hora 7 a hiki i ka hora 5 o ke ahiahi, ua like me ka poe i kepa ia, ina e loaa i ka mai na kokua a ola ae, e pani no oia e like me ka nui o na la hana i haule iaia, e makaala na kokua a pau ei ae ke kau ahaolelo a hiki mai.
Ua hele wale na wahi luna ekalesia o ka panalaau nei a mumule, i ka noke mau ia e ke kahu i ka hou i ke kepa, ia no na mea i nuha ai ka ekalesia o Waimanalo. B. H. Maahulii.
KALAUPAPA
i ka la i o keia mahina ua haalele aku kekahi wahine pake me kana kaikamahine ia Pauahi home, a hoi la me ko iaua mau makamaka pake, eia ke kumu:
mamuli o ka hanai no o na kaikamahine o Pauahi home ia laua, ke lawe ia aku ka laua mau mea ai e hoomoa e kiola ia ana ma kahi e; me ka olelo aji o na kaikamahine he mea ai pilau aole pono ke kau pu iluna o ke kapuahi.
Mamuli o ka hiki ole i keia wahine pake ke hoomanawanui, ua hele aku laua e noi i ke poo i na Wiginaia maanei, e hookuu mai ia laua e hou iwaho me ko laua mau makamaka, a mamuli o ko laua wehwehe ana i na kumu mupono imua o ke poo o na Virgine ua ae ia mai la laua e hoi iwaho me na makamaka pake.
Ma la ;a 2 mai ua kii laua i ko laua metala i ka luna nui Thomas Evans, i loaa ai ka kaua ai me ka lana i-a, aka, ua hoole mai ka luna nui aole loaa ka ai a me ka i-a.
Ke noho neu keia mau wahine pake, aoke haawina ai aohe hoi he haawina mai ka Papa Ola mai, o ka haawina ai a ko laia mau makamaka, oia ka laua ai e nobo nei, pehea la keia hana a ka luna nui, ke manao nei kou mea kakau he wahi hana eleele loa kela a e pono e hoomaemae koke ia.
A keia Sabati iho la 6 e hoike hapaha ai na kula Sabati o Kalaupapa nei, i ka nana aku ua holomua no na bana. I keia wa ua loli ke au o ka noho ana o ka aina, ke hoohana ia nei na kokua mai ka Poakahi a ka Poaono, ma ka uni a oi kokoua i ka hoi aku iwaho a haalele i na mai.
O ka piha ae no ia o ka mahina o ka noho ana a kahi moku lawe pai ai aohe ku iki mai, nui ka pololi o na mai o ka panalaau nei.
Ua lawa au maanei, me ka mahalo piha, kau kauwa haahaa, Jos Kealoha,
Kalaupapa, Aperila 5, 1890
Olelo Hoolaha
Ua makemake ka Mokuahi o Waila i 50 reigns no na mokuahi o lakou. A ke ae nei ka Hui e uku mua i na Dala he Kanakola ($30.00) i kela a me keia mea e kepa ana no no n@ mahina eono.
HUI MOKUAHI O WAILA
Lanuari 7.1890 227-tf
HOOLAHA HOU
AHA HOONOLOKOLO KAAPUNI @pena Eha o ko Hawaii Pae Aina, ma @ oponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o KA LIHAONA @ no Lihue, Kauai, @ ake. Ma ke Keeha imua o ka Lanakanawai Kaapuni.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka Palapala Noi a me ka Papa Hoike a George N. Wilcox Lunahooponopono a ame ka @pili ia o ka Palapala Kauoka o ka waiai o Kailihaona 2 no Lihue i make, e noi ana e apono ia na hoolili he $248.00, a e hoike ana o na mea i @oaa mai iaka he $248.00, a e moi ana e naua apono ia kela mau mea a e kauoha ia e makele i na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana maaila, a e bookea ana iaia a we kona mau hope mai ko lakou nojo ana ma ia ano.
Ua kauoha ia, o ka
Poaha, Mei 1, 1890
ma ka hora 10 o kakahiaka, imua o na Lunakanawai la, ma ke Keena ma ka Hale Hookolokolo, ma Koloa, oia kahi a me ka manaaawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua Noi la, a me na Papa Hoike i oleolo ia, a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kume, in ahe kumu io ko lakuu, e ae ole iai ua noi la, a mala@a e hoije mai ai na hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai o olelo ia. A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii, e pai ia maloko o ke "Kuokoa" he nupepa i pai a hoolaha ia ma Honolulu, i ejolu pule mamua ae o ka manawai i oleloia no ka hoolohe ana.
Kakauia ma Koloa, ko Hawaii Pae Aina. i keia la 26 o Maraki M. H. 1890.
JACOB HARDY,
Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.
2279-41
AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI
Apaea Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hana o ka waiwai o HANALOA (w) no hamakualoa, Makawao, i make kauoha ole. Ma ke Keena
Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka Palapala Noi a Kaaihue (k), je jne mare a ka mea i make, no Hamakualoa, Makawao, e hoike ana ia make kauoha ole o Hanaloa (w) no Hamakualoa, ma Hamakualoa i ka la 18 of Maraki, M. H. 1890, a e noi ana e hoopuka a ia ka Palapala Hookohi Lunahooponopono Waiwai iaia.
Nolaila, ke hoolaha ia aku nei, o ka
Poaha, Mei 8, 1890
ma ka hora 10 kakahiaha, oia ka manawa i kohoia no ka hooloheana i ua noi la imua o ua Lunawanawai la ma kona keena, ma ka Hale Hookolokolo ma Makawao, a ma ia manawa a ma ia wahi no, e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumum ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la.
Kakaau ia ma Wailiku, Ko Hawaii Paw Aina, Aperila, 3 M. H. 1890. GEO. E. RICHARDSON,
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua.
2279-3t
AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE. O ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o Anna w.. no
Koloa, Kauri, i make. Ma ke Keena, imua o ka Lunakanawai Kaapuni.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka Palapala Noi a me ka Papa Hoike a Libert Baeynoems, ka Lunahooponopono o ka waiwai o Anna w., i oleloia, i make, e noi ana e apono ia na hoolili he $29.65, a e hoikeana o na mean i loaa mai iaia he $12.00, a e noi ana e nana a apono ia kela mau mea, a e kauoha ia e mahele i na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila, a e hookuu aia iaia a me kona mau hope mai ko lakou noho ana ma ia ano.
Ua kauoha ia, o ka
Poaha, Aperila 24, 1890,
ma ka hora 10 kakahiaka, imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena ma ka Hale Hookoolokolo, ma Koloa, oia kahi a me ka manwai i koho ia no ka hoolohe ana i ua Noi la, a me na Papa Hoike i oleloia, a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kume, ina he kume io ko lakou e ae ole ia ae ua noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea i kulean maloko o ka waiwai i oleloia. a o keia kauoha ma ka oleolo Hawaii, e pai ia ma ke "Kuokao," he nupepa i pai a hoolaha ia ma Honolulu, i ekolu ple mamua ae o ka mana wa i ole loia no ka hoolohe ana.
Kakau ia ma Koloa, ko Hawaii Pae Aina,, i keia la 22 o Maraki M. H. 1890.
JACOB HARDY
Lunakanawai Kaapuni apana Eha.
2278-4t
Ka Waiwai o ka Hilina
Saseparila Aye@
A AYER, L@au Saseparila, kai kaulana @ hilinai nu@ia no ka @oomaemaekoko, ma pa wahi a pau o ka honua, ne aneane 40 maka hiki i hala ae nei, a ua lawelawe nui ia h@
iwaena o na oihana lanaau, O keia.
LAAU SASAPARILA, no loko ae ia o koaa Sasaparila Honedura maoli; ua loaa ka mana hoomaemae ma o ka hui pu ia ana me kekahi mau aa laau e ae, a me kekahi mai mea no loko o ka honua a me hao.
HE koko inoino a nawaliwali anei kou? Ua awaill pu anei me na ano mai ikaika? A ua hui pu anei me ua wai awaawa hoopehu Na keia
TAAU e hoomaemae ia mau mea ino a pa@ a maikai. O na kauka lapaau a pau o Amaika ike ke ano o ka AYER SASAPARILA ua oleole lakou, aole he mea maikai e aeno ka hoomaemae koko ana mai na mai i wa@ pu ia, aka o keia wale no. No ka
HOOMAEMAE ana i ke koko, a me @a hookahua pono ana i na mea a pau ma kekahi mau ano ma ii ikeia, o ka AYER SASAPARILA wale no ka laau nana e hoomaemahakalia ole mamua ae o kekahi ano laau e ae O ke.
KOKO ino hakuhaku, a nawaliwali hoi konholo pono ana ma ke kino, e hoomaemae ia a e hpoikaika pu ia no hoi ma o kai ai ana keia LAAU SASAPARILA A AYER. He may lahi a he
MAIKAI loa hoi keia Laau, aole no ka homaemae waile ana no i ke koko, aka, no ke hookaawale pu ana kekahi i na ma'i, hoomomona hou ana i ke koko ino, a me ka hookaika pui kona holo pono ana ma na aa. He kehulehu wale na hooia ana mai na wahi a pau o je ao nei i hoohana @ i keia laai mamua o kahi mau laau e @
AHILINAIIA no ka ikaika kupono o ke ola kino, ma ka maemae ana o ke koko, hoo make pu ia na ma'i, a pela aku. He nui na laau hoomaemae koko i oolaha waha @er wale ia mahalo o nainoa 'alehu, aka, o na hilinai a a me nna hooia wale no a ke ao holo okoa. maluna o ko.
Ayer Laau Sasaparila
I HOOMAKAUKAU IA
KAUKS J.C. A@ & CO. LOWELL. MASS
HOLLISTER & CO
Na A ena ma ka Paeaina Hawaii
1-- AlanuiPapa, @
2086 @f
PAPA! PAPA!
A@A MA KAHI
LEWERS & COOKE
(o Lui Ma).
@
Apa nouahi
o kela a me @
PaniPuka, Na Paka Ani@oi, Na olepetepe
Na Po@, Na O a, Na Papa Hele, Na papa
Ku. A me na Papa Moe oui loa
Na Pili o na Hale o na Ano a Pan
A ME NA
Wai HOOHINUHINU NANI
O WA ANO A PAU LOA
NABALAKI ANO NUI WAL@.
A hai i aku nei ka a ua Makamakaa pau, ia makaukau keia Makamaka o ou@ou e hoolawa aku ma na mea a pau e pi ana ma ka laua oihana.
NO KA
UKU HAAHAA LOA
Elike me kameale: nolo ana mau@en
LAUA a me ka MEA KUAI.
HELE MAI E WAE NO OUKOU
Benson Smith & Co.
Na mea Laikini ia e kuai Kuakaa
a me Kuai Liilii aku
Na Laau Lapaay
O NA ANO A PAU
HELU 113 me 115. ALANUI PAPU
O LAUA NA AGENA NO NA
Laau Lapaau kuliwai Liilii!
Boreicke & Schrecke
A ME NA
WAi Lukina OnAonA Waianuhea
WAIALA MAILE
A ME KE
Onoona Lei Aloha!
@ O na lako no ka Lauoho a me ka Ili, a me na mea hoonani o ka Home, e @ no ia ina makamaka ke kipa mai ma keia hale.
2204-tf