Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 13, 29 Malaki 1890 — HE KAAO NO HAPAIKALA-Hapaikamahina KA HUA OHIA NANI I LOAA MA KA Piko Mauna o Farani Ka Ui nana i Kakele ke Aupuni o ka Lihilihi o na Manu. Kokua ia e HULUPAINA kona Pokii. [ARTICLE]

HE KAAO NO HAPAIKALAHapaikamahina

KA HUA OHIA NANI I LOAA MA KA Piko Mauna o Farani

Ka Ui nana i Kakele ke Aupuni o ka Lihilihi o na Manu.

Kokua ia e HULUPAINA kona Pokii.

Unuhi ia e Afoss *\fa J u K waiho kakou e na poe heU:helu i ka aihue nui e hoi la, a e huii ae ka kou a nana i ke koa opio e waiho amake nei me kana niau holoholona me ka ike ole ae. Iloko o keia manawa aia ka )io e holo kaapuni ana iloko o ka rumi a e peku ana ma na paia a e uwe ana imua o kona haku enioe oni ole nei, a no ko- * • na oni o)e ae ua haawi hou iho la no ka lio i kana mau peku mahanahana, a iloko o ia wa i puoho ae ai ke kqa opio a ike mai la i kona lio e ku aku ana me ke kulu ana o kona mau waimaka imua o kona haku, a ia wa i pane aku ai ke koa opio : He waimaka aha kei.i ou e kuu kauwa hoolohe ? P<*ne aku la ka lio, e uwe ae ana au iu kakou i ka pau i ka make ia Lopiana, ke kanaka i konio mai ai iloko nei me oc, a nana i hou i ke kui ma kc poo o knu mnu holoholona e waiho mai la. ]a wa i kii aku ai ke koa o|>io i ke kui e paa ana ina ke poo o ka ilio a me ke keko a weh i ae la a henio, a iloko o ia wa i ku niai ai laua iluna a pane mai la : Heaha hoi kau i hoala iho nei ia maua, ka mea hoi ua nanea ko maua moe ana o kmi hamabaga 'ino nei ka hoi ia ? Pane aku la ke koa opio, he moe pono anei ko oiua, he moe make ko olua, a pela no hoi au i moe iho nei a e ole oia nei ala ae nei au. Ia wa pane aku la ka ilio, heaha ke kumu e make ai kakou ? Kahaha ! he moeuhane palaualelo loa kau, e hoi hou hoi hou oe e moe, kc ike nti au aole i pau pono kou makahiamoe. Pane aku la ka lio, heaha ke ano o kau nnu olelo ? ke ike nei au o oe ka mea i pau pono ole ka makahiamoe oiai he mau o!tlo olalau wale no kaH, a e hoolohe mai ou mau puka eeiao i ke kumu e euake ai, ua lilo ke eke kaiena o ka haku o kakou ia Lopiana, ke kupua o Aina Ahi a o ia ke kumu e make ai i lohe oe. I ka lohe ana o ka ilio a me ke keko pu hoi i keia mau olelo a ka )io, iloko o ia wa i nii ino ae ai ko laua inaina a peia pu no hoi me ke koa opio, a puana ae la ke koa opio i keia mau huaolelo • Ina e hoea mat ana kela I.ooiana imua o'u, a i ale, oia aaha ke loaa aku, alaila 0 ka manawa auanei ia e hoohana ia ai na iohuki o keia mau lima no ke ola a make paha, aka. he mea kanalua ole no no'u ke hai ae ( o ke kalena a me ko Lopiana mana i hui ia, e lilo no auanei laua i puulehu no ka la o kuu inaina e hiki mai ai I ka pau ana o keia mau olelo a ua kaeaea nei, o kona wanou i hopu aku ai i kana ohe pa-miliona ia ka ike a kau ae la ma kona mau maka a hoomaka aku la e nana iloko o ka lewa, a 1 ka hala ana ae o kekahi mau minuie o kana nana ana. īke aku la oia iua poe keiki nei e noho ana iloko o Aina Ahi, a hoomaopopo iho la keia, o Aina Ahi ka ko lakoo aupunl ! ka ike ana oke koa opio i kahi o keia poe keiki e noho ana, ua puka iku la oia mawaho o ka lanai o kooa

hale kakela e hoooam ana i kona inaina, a no kekahi toau inmuie kona ho loholo ana, ua kupu ae la ka inanau liuko ena e hele e ike i kona kupuna kane, a hoomaka aku la *»ia e bele wawae nnwaho o kona honne kakela a naue loa aku la no kahalealii ka pahu-h:->f»u. A i k"tia kaalo ana ae nuwaho o ka pa aln, o ka wa no ia i ike mai ai na makaaimna i ko lakou haku opio e hele aku ana, a o ka wa no la i lohe ia aku ai ka leo o na makaainana e ho uho ana, Ei ae ka haku opio o kakou e " Ki ae ka haku opio o kakou e ' Na keia leo hooho o na inakaainana i lawe aku a lohe na poe o loko o ka \ki alii, a o ka wa no ia 1 ike.niai ai iu alti i na makaainana e he'.e aku nei i ka pa alū, a hooinaka aku la ke koa opio e kikeke inawaho o ka puka pa, a 0 ka wa no la i hemo mai ai ka i>uka a komo aku la keia mc na makaamana iloko. 1 ka ike ana mai o na aiii i ke koa opio e komo aku nei me kana mau holoholona a me na inakaainana pu hoi, ia wa i puka mai ai kona kupunakane iwaho a ike mai (a i kana moopuna e hele aku nei. A i ka hiki ana aku o ke koa opio ma kahi o kona kupunakane e ku nni ana, ia wa i hopu mai ai oia i ka lima l> kana moopuna a h:n aloha ae la laua iloko o ka hauoli, a pela pu no hoi me na alii i haawi mai ai i ko lakou aloha 1 ke koa opio. Komo aku la lakou iloko o ka lumi hookipa a malaila lakou kahi i hoonanea ai ma na hoohali kamailio ana. a i ka hala ana ae he mau hora o ko lakou hoonanea ana, ua noi aku ia ke koa opio i]ka oluolu o kona kupunakane a mc na alii e 'hookuu mai iaia e hoi, ua hoi mai la a ku ae la oia a hoi aku la no kona home kakela ka pahuhopu. £ waiho kaua e ka mea heluhelu i ka hooheno ana i ka mea nona keia nanea a e hoohuli ae ko kaua alahele a kamoe aku ma ka meheu o na keiki o ke aupuni o Aina Ahi. I ka hiki ana aku o Lopiana i ko lakou home iloko o Aina Ahi, e noho mai ana o Kinikula ma, a ia wa i pane mai ai o Kinikula : Ua loaa mai nei ia oe kaeke kalena, ka mea hoi au i htle aku nei e huli? Tane aku la o Lopiana. ae, ua loaa mai nei ia i'au, aohe paha la e pakele aku i keia keiki. la wa i wehe ae ai o Lopiana 1 ua eke kalena nei a hoike aku la imua o Kinikula ma, a ia wa i ike mai ai o Kinikula i ua eke nei a pane mai la : Ae, o ua eke io nei kena, o ke eke hoi paha kena o makou i paa ai i ka wa o makou i kaua ai, a ina aole kena eke ina ua aimaka ia c makou kela keiki. Iloko o keia wa ua lalau aku la o Ki nikula i ua eke nei a paa ae la ma kona lima, a pane mai la : Aha ! eia oe e keia eke kalena ma ka poho o kuu lima kahi i paa ai, a o ko'u wa keia e hoohana aku ai ia oe ma kou kii ana e pepehi i kou haku a make, kou haku hoi o na la i hala ae, a pau ia alaila, e lilo no owau kou haku a mau loa. 1 ka pau ana o keia mau olelo a ua Kinikula nei, ua hoomakaukau koke iho !a no oia no ke kii ana e pepehi i ke koa opio. * Maaiui e ka mea heluhelu e waiho kaua i ke kamailio ana no Kimkula ma oiai ua makaukau lakou, a e huli ae kaua a nana aku i ka kaua koa. * Mamua ae nae o ka hoomaka ana mai o Kinikula e ibo inai me ka manao e pepehi i ke koa opio, ua pau e mai la kana mau hana a pau i ka ikeia eka ilio, a oia kana i pane aku ai imua o kona baku : £ ! auhea oe, ei ae o Kimkula ke iho mai nei e pepehi ta oe, a eia wile oo ko f u manao, e haawi mai oe ika buke ame ka pahu daimana na'u e paa a e hele ae au i puo kalahala oou e pakele ai ma keia mua aku. I ka lohe ana o ke koa opio i keia ma|> olelo a kana ilio, ua haawi aku la oia i ka kuke a me ka pahu daimana t kana ilio a hoomaka aku la ka ilio e kele i kona wahi e hele ai a noho iho U no bo« ke koa opio me A»iha.