Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 12, 22 March 1890 — HE KAAO NO HAPAIKALA- Hapaikamahina KA HUA OHIA NANI I LOAA MA KA Piko Mauna o Farani. Ka Ui nana i Kakele ke Aupuni o ka Lihilihi o na Manu. Kokua ia e HULUPAINA kona Pokii. [ARTICLE]

HE KAAO NO HAPAIKALAHapaikamahina

KA HUA OHIA NANI I LOAA MA KA Piko Mauna o Farani.

Ka Ui nana i Kakele ke Aupuni o ka Lihilihi o na Manu.

Kokua ia e HULUPAINA kona Pokii.

Unuhi iā e Af§ss M* % u īa manawa, pane aku la ua moi nei, 0 keia lei gula i loaa ia Qe, no kuu kaimuhine keia, nolaila, ke haawi aku nei au i ko'u m3ir hoomaikai he nui ia oe no kou huli ana i ka lei o kuu kaikamahine a loaa. I ka pau ana ae o ka ka 11101 mau olelo, ua pane koke mai la 'ke kaika* mahine alii i keJkoa opio, be nani ia ua loaa ae la kuu lei gula ia oe, nolaila e hoolilo aku ana au ia oe i moi nui no Kelemania nei, a e hoohui ia kaua ma ka berita inaemae 0 ka mare, oia hoi, owau kau wahine a o oe hoi ka'u kane, e like me ka mea i hoolaha īa ma na aupuni a pau, a e ike lihi ai hoi i keia 1 | Aina nui palahalaha E noke oe a luhi ko kino

he hewa la la ? wahi a ua aina nui nei 0 Kelemania i pane >ku ai imua o ke koa opm, me kona manao e hooko la ana kana mau kuko. 1 Ika lohe ana aku hoi oke koa opio i keia mau olelo a ka aina paiahalaha i ike ia ae )a, ua kani iki iho la-kana wahi aka, a pane mai ta i ktia mau olelo i ke kaikahine'ahi, he mea oiaio ia, mai luhi io no kuu kino i kena aina nui palahalaha, aole hoi e hihi, ua hooluhi mua ia nei wahi pauku kino i kela aina palahaiaha mua, oia hoi, ua marc m;ia no au i ka wahine. I ka pau ana ae o ka ke koa epio mau olelo ana, ua ku mai la ka moi a ninau mai la, ina % he' mea oluolu i kou hanohano, ka hai ana mai i kou inoa, oia», ua makemake inakou e lohe i kou inoa. H«i aku la ke koa opio, o ka Hua Ohia i loaa ma ka piko mauna o Farani ko'u inoa. I ka manawa a ke koa opio e hai ana ana i kona inoa, oia ka manawa a kekahi kanaka e noonoo ana i kona wahi i ike ai i keia keikn a oia hoi ka alihikaua o Kelemania, a i kona wa i hoomaopopo ai \ kona wahi i ike ai, ua ku aku ia oia imua oka moi a pane aku ia penei: Ke ike nei au iaia nei, o ka mni keia o Farani; a o Hapaikala-Hapaikama-hina keia. ka mea nana i pepehi ke ke. iki a Masekepa, a oia keia a'u e ike nei i keia manawa.

I ka pau ana ae o na olelo a ka ali. hikaua, ia wa i ku mai ai ke koa opio r paoe mii !a i ka moi, o ka'u noi ia oe, o kou aupnni nei, me a'u ia a o oe no ka moi, a ow«u nei ka moi nuī maluna o na aupuni a piu. Ua haawi aku Uka moi i kona ae no kela manao a ke koa opio, a ua I»k> hoi ia he mea maikai i ka manao oka moi. a me na mea a pau, a ku hou mai la ka opio a pane maī He nani la ua lohe ae U au i kou manao, noiaila, e hookuu maī oukou ia'u e hoi no ko*u aupuni, a ua ae no boi ka moi a w na mea a pau, a boo makaukau ae U ka opīo no kon* huli hoi aku 1 koaa aupuoi

I ka makaukau ana o ke koa opio no kena hoi, ua puka aku la na mea a pau a ku iho ia ma ka ianai, a ua wehe ae la ka opio i kana buke aniam he pu ae la ina kui he 12 i hooi*aa ii ai o kona lio. a ia wa 1 oili mai ai oia ene oa pono a pau, a ua liio hoi ia he mea hou 1 ka manao o na mea a pau e kuku ana. Kau aku la ke koa opio maluna o kona iio a huli mai la a hoomnikai uiai U imua o na mea a pau a pela no hoi ke anaina i haawi aku ai i ko lakou hoomaikai. I ka ;>au ana o ka ike aloha ana mawaena o ke koa opio a me ka ohana alii, a ia wa i hoomalo mai ai oia i ke kaulawaha o kona lio a lele aku la i ka lewa. He iwau minuke pokole wale no i kaahoj>e ae, halulu ana lakou nei no ka hale kakela, a hoi akū la keia a raa kona rumi a noho iho la, a haule aku la no hoi na holoholona a moe iho la, a ala hookahi wale aku la no ka pio.

Maanei e ka mea heluhelu, e huli ae kakou a nana aku i na kupua o ka lewa a e waiho iki aku hoi kakou i ke koa opio a me kana mau holeholona e hoonanea ana. Oiai o Kini Kula me kona hoa e noho pu ana me Lopiana o Aina Ahi, a o ka hana a keia poe he imi ' mea e make ai ke koa opio, a i ka hoiopono ana o ka lakou hana, ia wa i hoomaka ai o Lopiana e huli i ko lakou enemi, a i kona hiki ana mai i Perusia, e noho ana kona enemi ma ka home kakela o »\(eneki. I ka hiki ana mai o l.opiana ma ka home o kona enemi, ua komo loa aku la oia iloko o ka hale, a la wa i ike mai ke koa opio i keia keiki nialihini e komo aku ana. I ka ike ana o ke koa opio i keia keiki, ua ku ae la oia iluna a haawi mai la i kona aloha i ka malihini, a pela no hoi ka mahhini 1 haawi aku ai i kona aloha. Mamuli o ka moe ana o na kiai o ke koa opio, oia ke kumu i ike ole ia jai oke ano o keia keiki, a ina paha e | ala ana na holōholona a ke koa opio I ina paha ua hiki ia laua ke hoike aku i ke koa opio. he kupua keia, o kahi iho la no hoi o ka poino. I ka hui ana ae o kamaaina me ka malihini, ua hoi aku la laua iloko o ka rumi hookipa, a malaila laua i hoonanea ai, a liuliu, ninau aku la ke koa opio, no hea oe ? Pane aku la ua keiki nei, mai Aikupika mai au a i hele mai nei au e ike ia oe. Ua ae aku !a ke koa opio me ka manao he maikai na hana a keia keiki, eia ka ole. Mahope iho o na hoonanea ana a laua, ua lawe aku la ke koa opio e hoomakaikai hele i kana malihini ma na rumi a pau o kona kakela.

A i ka hiki ana aku o ua keiki nei ma ka rumi o ke koa opio e moe ai, ua nana ae la oia ma o a maanei, a ike aku la oia i ka waiho roai o ka pahu daimana a ke koa opio, a hoomanao ae la oia e loaa ana kana mea i holi mai ai. I ka pau ana o ka hoomakaikai ana a ke koa opia, ua uhoi hou aku ia laua no ka rumi hookipa, a hoonanea iho la iaua no kekahi mau hora, a i ka pau ana o ka laua hoonanea ana, ua uhoi aku ia laua no ka hooiuolu ana. Ua hoi aku ia ka opio a ma kona rumi baule aku la hiamoe, a i*la no hoi ka malihini i hoi aku ai ni kona rumi, hoi aku la nae oia a ma kona rumi aia maiie iho ia no, e kaii ana no ka hiamoe loa o ke koa opio.

I ka ike ana o ua keiki nn ua hia moe !oa ke koa opio, ua aU ae la oia a hele aku )a ma ka nimi o ke koa opio e oioe ana, a ike pu iho !a ua hiamoe loa na holoholona a ia *a i hou iho ai oia i kana roau kui e paa aaa ma kona lima roa ke |xx> o ke keko, a hookahi ma ke poo oka iiio, a i ka holopono ana o b mau mea ua komo loa aku !a ouanu kaht o ka i>ahu da!mana e wa iho ana a lalau aku la, «ehe ae la oia i ke puii a ike iho ta oia i ka huke a ?t>e ke eke kilena. a ua nana pono iho U oīa i ke eke kalena, a hoomanao ae la i na olelo a Kini Kula, a ia wa i hoo maka ae ai oia eWc i ka leai meke eke kaJena.