Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 10, 8 Malaki 1890 — HE HUPO KE KANAKA KE HOAO OIA E HOOKUI I KONA LAE ME KA POHAKU. [ARTICLE]

HE HUPO KE KANAKA KE HOAO OIA E HOOKUI I KONA LAE ME KA POHAKU.

K na makamaka, c ae ana anei oukou ia ei.kou iho e alakai huhewa ia e ka mea i maopopo ia oukou he uhane haakei kona ? O ka hoao ana o kekahi mea e piluku aku i ka pohaku me kona m;iu puupuu lima he hupo oia, a i ole, he hehena mai ka opu irai o kona makuahine. He nui na olelo e lohe ia nei ma ko kakou mau poai nei e olelo ana me ka hoahewa ino loa i ka Poai Hoomaemae a me ke kapa ana aku he mana aupuni ino keia, ahe mana aupuni Mikanele, a pela wale aku.

Maanei e na hoa kanaka e ku iki iho kakou a e kaulona aku i ko kakou mau maka me ke akahele maluna o keia au e nee nei\ a me ke au hoi i hala oia hoi ke au ia Kipikona ma; a e huh ae hoi kakou a nana aku me ka noii no ke au a mana aupuni paha e li'a nui la nei e kekahi poe no kona hiki mai, oia hoi ka mea e kapa ia nei he au makaainana a Wilikoki ma. Iloko 0 ke au ia Kipikona ma, ua ike a ua maopopo no ia kakou kona kulana, oia hoi ke au a ka uhaai i luakaha iho ai me kona mau alelo manamana o ke Sttana a na ia au hei i kaialupe i ka ihiihi 0 ko kakou Noho Ka launu iloko oke kio lepo mae haahaa loa, a na ia au no hoi i koohaahaa i ka moa maemae ou e Hawaii ilalo oka nenelu o ka hilinai hou ole ia.

O keia au hoi, ke au o ka hoomaemae, ua maopopo ia kakou kana roau hana, a na keia au i pahonohono ae i oa palapu he lehulehu wale i waiho weluwelu ia iho e kela au mua. Aia hoi, mamuli o na bana maemae a keia au ua huli mai nei he lehulehu wale o na kanaka kuonoono a hi'inii mti la 1 na hookele ana a keia au, me ka panee maikii mai i ka lakou mau dala iloko 0 na hookeie aupuni ana o keia au. Nolāila, e nioa ae kakou, aia iloko o na makahiki ookole i nohr» mana ia e keia au, ua hanaia he lehulehu wale o na hana i moeuhane ole ia e kela au mua, a ma ia mau ua hoopo maikai ia mai keia aupum a me ka lehulehu holokoa. Aole au e kamailio aku ana no na halekula a me na alanui aka. aia nae mimuli o ka hilinai ia o keia u>ana aupt*ni ua hoekomo nui mai U kekahi poe mea daU i ka Ukou mau daU qo ka houholomua ana i na hana ihoooomaikai iloko nei o ka aina. EU 1 ke holo nei na kaa mahu. me ka haawi ana i na hoopomaikai iloko o na lima o kekahi poe lehulehu me ka hoo [kuoooeno ana i ko Ukoo mau ohana. Eu hoi ke aU kaa hao e kaoo ia nei e na heloholona me kona pahoU ana i I kana mau hoopomaikai iloko o na Km* o kekahi poe awr<aainana uku auhau o

ieu aapom. Eu boi i ; ul;u uiai r.e' bc ahahut hou no ka hoomee ana ; ka «aea oieio loahlo o ka hohonu o ka moaoa akea o ka Pakipika ne». a h o htii atu ia kakou aie na aopuni mamao a e k>he aea hoi kakou i ria mea bou mai E ,ropa mai iloko o na sckona \ c kok, roc kona paho!a aku i kana mau hoopomaikai he nui waie iwaena 0 kakou nei Nolaila, aia mamuli o ka hi'inai nui la o keia mana aupun» i komo nui mai ai o keia roau hanā hoo holomua lahui; a ma la mea e na maka maka, ke ole au e kuhihewa, ua pomai kai kakou mamuli o ka hiUnai ia ukeia mana auruni. No ? aiia, ke nm«u aku oei au ia oukou, auhea na hana hewa a keia mana aupum i hana a», e hio ai boi i mea na kakou e hoahewa wale aku ai ? E manao ana aeei eukou he oiaio kela mau boopunip"'iJ e pili ana \ ke\a mau kunahi hoomalu ? Ke he-1 oia aku nei au ia oukou me ka 01310 j loa, be oiaio ina e ho?'iaaU hou ar.a ■ kakou ina hana Vipi e hVe n e Ui-| likoki ma i hana ai roa ka 1j 50 o lulai 1889, alaila, he mea 01310, e iiiu io ana □o ko kakou Kuokoa, nolaib. ke hoike aku nei au a ke ninau aku nei h< i, o keia mana aupuni anei ka k ikoj e hoahewa wale aku ai mamuii o na hana hu{>o a kekahi kanaka e li*e me ko Wilikuki ano ? E kapa m«i ana anei oukou okeiamma aupuni ka mea i hewa mairu!i o na hana hooulu hauna* , ele a Wil'koki ma ? Ao'e, aole loa; 1 aka, o Wilikoki lua no kai hewa ma > muii o kana hewa hupo i hana ai, .1 : pela hoi me ka poe i kokua aku 1 ua -nau hana hupo U.

No ka mana aupuni hou e upu nu» ia nei; a e hooiiiaikeike pokole iki aku au ia kakou no iu mea. a e ike no auanei oukou, he lapuwale o na lapuwale. Ke manao la nei o \Vi!ik« ki ke poo nana e alakai ko kakou aupuni, a me kekahi poe e iho o ia kulana hookahi, alaila, eia ka mea oiaio, (<wai ka poe kuonoono e hilinai Iwai ana maluna o kekahi kanaka, i maopopo aohe ona paia a he nele loa hoi i na ohohia o ka hllinai ia mai t na kanaka koikoi, ka poe hoi nana e hoonee aku i na kakoo :kaika ana i ko kakou aupuni, nolaila, iloko o ka la e nele ai ke aupuni me kona dala ponoi o!e e uku ai i kona inau lilo ponoi, alaila, na wai e kakoo mai ? No ia mea, e h >poh po ana ka poe mea kumupaa nti i ko kakou mau poo hookele, a pela hoi lakou e hoouiu hou ola ai i ka lakou mau han i hoohoihoi, alaila, heaha ko kakou hopena ? Eia, he banekarupa a he lilo i aeahaukae maluna o keia ilihonua. Aloha wale kakou no ko kakou hupo ana. O ka manawa keia, a e ku ae kela a me* keia o kakou a kakoo aku « keia mana aupuni e ku nei, a e kapae loa ia Wilikoki mai ko kakou mau puuwai ae. | Aole oia e hooikaika ana no kou pono, aole loa, aka, e like me ka maalea o ka nah<fsa, pela oia e hoohei nei i ko oukou mau uhane, oiai, o kona ake nui o kona lilo i kanaka koikoi maiuna iho oko oukou mau noonoo h tpo. Kna makamaka, e noho me ke akahele a e noonuo me ke kuliu i mau ai oe e ke kanaka Hawaii ma kou ano he oiai, aole i ikea ka wa a me ka mailiwa | a ka nahcsa e hele mai ai me na waimaka e ka ana a me na npe e huki ana me ka puana ana ae, he aloha au ia oe; »ka, i kou punihei ana nae, aia hoi, he papai nae kau e pulama kuhihewi ana me ko manao o ka pono i», eia ka, o kou ooino loa ka ia.

Ua haawi lokomaikai nui na Mana Lani ia kakou a pau me n*\ uhane ike, nolaila, o ka wa keia ou e ke kanaka e hoohana ai t ua uhane ike la ou me ka hoopono o lilo auanti oe he nua kue aku i kona pono. Nolaila, mai hco\ui i kou poo i ka pohaku. Hawaii.