Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 9, 1 Malaki 1890 — HE KAAO NO HAPAIKALA-Hapaikamahina KA HUA OHIA NANI I LOAA MA KA Piko Mauna o Farani Ka Ui nana i Kakele ke Aupuni o ka Lihilihi o na Manu. Kokua ia e HULUPAINA kona Pokii. [ARTICLE]

HE KAAO NO HAPAIKALAHapaikamahina

KA HUA OHIA NANI I LOAA MA KA Piko Mauna o Farani

Ka Ui nana i Kakele ke Aupuni o ka Lihilihi o na Manu.

Kokua ia e HULUPAINA kona Pokii.

Unuhi ia 4 Afoss Ma'm Oiai hoi laua la e luana ana me ke aloha, hiki ana ka mea hookaawale imua o ka kakou koa me ka ike ole mai o kana aloha, a liio mai la i ka mana o ka lima gula e hke me ke kauoha a k( na h»ku, a he manawa ole ku oia imua o kon* pokii a me kana wahme. I ka ike ana aku o ka kakou eueu 1 kona pokii a me kana aloha o na la i aui *e, i a piha loa ia oii i ka maka'u i kona pnkii a me ka hilahila hoi i kana aloha, a ia wa i pane mai ai «ona pokii Ihea iho nei ee i nalowale ai iloko o keia mau la loihi ? Pane aku la ua eueu nei, i ka makaikai aku nei au ma na palena o ko'u aupuni nei, a oiai hoi au e hoi mai ana Ima ke ala e hiki mai ai i ka home nei, lua loaa iho la au i kekahi mea ano e a lilo mai la au iaia me ko'u manao o ko'u hopena iho la no )a ia, eia ka e hoihoi pololei la mai ana au a hiki i kou home nei, a oia'keia a olua e ike mai la ia'u. I ka lohe ana o kona pokii a me kana wahine i keia mau olelo ana, oa maopopo loa iho la no ia laua aohe he ouio o kana mau lc!o, a eia ka kona pokii i pane mai ai . Ae, he nani ia ua hoi mai la oe, a o ka'u wale no e ho ke aku ia oe, e noho pono oe rae kau wahiae, ka mea au i imi ai a loaa a Uwe mai i kou wahi nei, malia o oJloTh mai na lani a hoohua mai i hua no ko olua |xihaka.

i Ika piu aot o keii miu nune ini miwieni o lakou» ua noonoo koke iho U ka kakou Hulupaina, ina e mau ke ola ana o kela wahine hoo a kona kai* kuaana, alaila, he kumu nui ia na kona kāikuaani e noonoo nui ai a h'o ko laua noho maikai ana ene kana vahjne i mta ol* Nolaila, aa ke ahlahi o ua la la, ua haalele ibo ta oia i kona kaikuaana a rac ka laua wahine a hoi aku la no ko lakou hoa>e ku«htwi, • imi koke iho U ota i kurau e make ai o kela wahine. Ata no i ka lakou koa Hulupaina kekahi pokaa lipuie nooa na alu he 11, a inm e hookuu U a pau keia mau alu i hoike i* ae la, alaila sole he kupoa ma ka lewa, aole ma ka honoa, a aole hoi malalo thu o ka honua. e hiki ke aa e kue mai iaia, o»a», ua oi lo« aku kooa mana a me ko»a ikaika maluoa ona kopua a pao.

I ka holopono ana o keia mau noonoo ana a ua Hulupaina nei, a mamua ae o kooa heohiola ana no U po, na wehe ae U oia i kana pokaa lipine a huki ae U i na alu 9 a kauoha iho U, i ka i ana iho :

Ia oe e aa alu 9 o ka*u pokaa lipioe, e kii aku oe i ke kaikamahioe Lau Lukini, ka mea e noho U mavaena o ka U a me ka mahiiu, a i hoopuni la hoi me na opuu poa r, «e o ka aiaa pA « Uwe ako a na papaku 9 o ka hohoou a hoofaa ako.

1 ka pa » ana o na kauoha a kooa ha ku Holupnina aaia, ua hooko koko aku

'a 'ia n:e '<* haka'.ja o-e, a i <a h< 1 no a-.a, ; .a h.; i h i mai Ia «:»a a houe aku 'a i k-na ha<u i na mea i hana u e ia A i ka loh.e ana o ka »akr.'j koa Hu* !>. j.va na, ua m*ikat ii i kona manao, t>iai. ua u kuna makenuke. E waiho kakou eena e na makamaka heluhelu, i iai ua hooko ia ae ia no Kona mainim a pau, t e aui iki ae hoi kakou a nana aku i ka mea nona keia nanea. Oiai aia no oia ke noho ia me kana wahine, a no kekahi mau la, ua ike iho; la oia i kekahi hoolaha na ke kaikamahine aiii o Keiemania, e olelo ana, ua aihue ia kona lei £uia, a o ka mea e loaa ai a hoihoi aku nia kena halealii ma Kelemama,. alaiia, e loaa no iaia kekahi makana kiekie. | I ka ike ana o lia ka'eou koa i keia hoolaha, ua wehe ae ia oia i kana buke a oili mai la kana ilio Buiionababela a | ku ana imuaona, a ia *a ka kakou koa i ninau aku ai i k;,na iiio i ka i ana aku: Aia la ihea ka lei gula o ke kaikamahine aiii o Keiemania ? Ia wa i hoike mai ai kana iiio, o ka iei guia o ke kaikamahine alii o Keie mania, ua liio ia Akipa, ke kupua o ke aupuni ako'ako'a. Ninau pono aku la ka kakou koa i kana iiio, heaha o Akipa, he kanaka j anei oia ? I Pane aku la knna ilio, aole oia he kanika, aka, he keko oia, a oia no hoi ka mea nana e hoopoino nei na moku ma ka moana. I ka lohe ana o ka kakou koa i keia mau olelo a kana ili>», ia wa i upu ee ai oia e heie e huli i keia kolohe nui. A i ka makaukau ana no kai, ua hele aku ia oia e noi i kana aikane, ka hooiima o ke kalaunu o Fara ni, e haawi mai i kekdhi mokukaua n<>na e hele ai no k.<na huikai imi i k.i lei gula oke kaikamahiue alii o Kelemania, a ua hooko ia manao ena e like ine kona makemake. A i ka holopono ana o na mei a pau, ua kau ae la ka kakou koa maiuna o ke kaa alil me kana aikane no ka uwapo ka pahuhopu, a i ka hiki ana aku ua makaukau na mea a pau. Ia wa kakou eueu i kau aku ai maluna o ka oneki o ua moku nei i kokua la e kona alihikaua nui a niau aku la maluna o na ale hulilua o ka moana, a ia wa i haawi ia mai ai na pu aioha o ka aina, a pela boi me na moku i ko lakou uau hae e welo haaheo ana ma iuna o na kia, a peia no hoi me ka moku oka kakou koa i papahi pu ae ai ma ia haawina hhokahi, a he manawa ole, heie ana Lkuu nei i ka moana kai uii.

Oiai lakeu nei e holo ana ma ka moana a ba!a ae la he maa la, ua ike mai la o Akipa, ke kupua o ke aupuni ako'ako'a i keia raoku e holo aku nei i hele a luhiehu me n» hae o kela a me keia ano. ia wa ua hoila koke mai la oia i ka ino me ka manao ole he make keia nona e he)e aku nei, ia wa i pao ae ai m kia i ka hakihaki, nohaehae na pe'a, a mokumoku oa kaula, a ia wa i hele aku ai ke kapena a bīki imua o ke koa opio a pane aku U :

Ac4e be wahi ola i koe no ka moka, a ke manao nei au aole e hila he hapa ha bora inai keia wa aka, e pao loa ana ka moku i ku nahaha

Ia manawa i «the ae ai ka kakou eueu i kana ohe i pa-miliooa ia ka ike ap*ki »ho ia n»!uiift o ka eneki o ka moku, a ia manava koke no i ae ai ka moeu i ahoa kopua e lewa hele wale ana no maluna o oa ohaku ale o ka meana nui akea. I kela wa ua tite koke mai !a o Akipa i keia ama kupaianaha e paialewa hele ia «na maluna o ua aie o ka moana, ia maoawa ena i hoonui loa mai ai » ka ino » ka moina me ka ma&ao o u ka o>ea • luku b ai ki kakou koa a me kona poe, aki, ua nete nae ia manao ooa, eiai uii paa i ka mana o ka ohe pa mHiona la ka ike a ka k*koa eueu. He mea pooo paha i ko oukoo mea kakao ke *ehev«h« pono ako no ko Ukoo kolana a eae ke aoo o b lakōo ooho ana ma ketii aloa. Ua oi ajtu ko lakou makemak* i ke ia aina aaamua ae o na mea a pao a Ukoo i Ikt ai naa oa, oiai o kaia aiaa ka

pa mai ka nakani hc a i p -»a a o kekahi rnt ke;i ama a.le t »<c ika mea nina c kukeka Ukeu mau :tta ai, o ka Ukou wale no o ka nohu *i;e no me he raau a»;i la. a hi<i mai i ka manawa af he he!e waie aku no a noho ma ke pakaukau, ua makaukau na mei ai i ka mea ike o!c u, • pela kahi nue ame na r r.ca a pau e pono ai ko lakuu noho ana maluna o keia aina. Ua niaopojAs ako ia paha ia oukou e na makamaka heluhelu ke kulana o ko lakou noho ana maluna o keia aina. nolaila, e waiho kakou i ke kamaiiio ana no keia aina, a e hoohuli ae ko kakou kanuilio ana no ka mea i ioaa mai aī ua aina nei a o ka unea hoi nona kela nanea Oiai lakou e paialewa ia ana e na aie hanupanupa o ka moana, ua wehe ae la ka kakou koa i kana buke anuni a oiii mai la kana īlio Bulionababela a ku ana imua o kona alo, a oia kana i pane aku ai : I kauoha aku nei au ia oe e ka'u kauwa hoolohe, pe+iea la kakou i keia manawa, kekokoke aku neianei kakou i ke agpuni akoakoa. kahi a kakou e manao nei e hele ? Ia manawa i pane aku ai kana iiio, aole kakou i kokoke ako i un ai.pun; nei, a aole no hoi kakou e hiki nna i ke aupuni ako'ako'a, kahi a kakou e manao nei e hele ina kakou nuiuni keia aupuni e heie ai. Pane aku la ka kakou koa, a pe v ea kakou e hui ai i ua aupuni nei o ke kupua Akipa ?

Ia manawa i hahat mai ai kana ilio, e hooMo ae oe i ko pahu ehimana i kookoo *ula, a malaiia kakou e hiiei koke aku ai i ke aupuni ako'iiko'a. Ia wa i hoolilo koke ae ai ka kakou eoeu i kana pahu daimana e like me ke kauoha a kana ilio i ko- koo a ua hooko ia e like me ken* inakimake. P*ne hou aku la ua ilio nei i kona haku i ka i ana aku penei * F. hahau aku oe i kena kookoo maiuna o katnoana, alai'a, ia wa koke no oe e ike ai i na uwila he 12 e h ,>onulamalama ana 1 na p; p«ku o ka moana, a o ia kou wa e ike aku ai i ko hoa pa io a me kana mau hana a pau me kona ike olemai ia oe, alaiia, hoala mai dc i ke kookoo a oili aku na aUnui g.ila he 24 a malaila oe a me kakou pu a pau e hmi aku ti 1 ua anpuni la. I kona lohe ana i keia mau olelo a kana ilio, oia koke no kona manawa i hahau aku ai 1 ua kookoo guia nei malun* o ka moana, a oili aku la na uwila he 12 e hoomalamalama ana i na papa ku oka hohonu, a ike aku la oia i ua kupua nei e noho ana i ke 52 o kona mau halealii me na !ei gula 6 ma kona ai,a me 12 hoku e hoopuni ana ike kaei o ua keko nei, a e luhiehu ana kona hulu a puni kona kino, a ia wa ka kakeu eueu i hoala mai ai i kana kookoo gula a oili aka la na aianoi he he >4 1 kinohhiohi ia me na waihooluu iike ole 0 kela a me keia ano, a ia wa kā kakou eueu rae kona mau kanaka a me kana ilio Bultouababelā i iho aku ai 110 ka halealii o ke kupua Akipa ka pahuhop». Oiai lakou oei e iho aku nei a kokokt e hiki i ka halealii, ua ike mai la ke kupua Akipa ia lakou, a ia wa i pane ae āi kā ilio Bultooababela i konā haku t kā i ana ae : Ua ike iā māi la kakoo e Akipa, a aia Uke knomahukaa mai ln 1 kena poe kiāi e lele kauā mai maluoa o ka* koo A i* wi i ike ako ai lakoo nei i nā uuiani keko e pia ana na p-hi ma ko (ākoa mau huelo, ā iawii pane hou aku ai ka ilio imoa o koni haku opto i kā i ana āku :

Ua kokoke loa kakoo e hui me na uoaani keko e be)e mai nei mamua o kakoo.

I ka lohe ana oke koa Offo i keb mao olelo a kana ilio» ua hoomakaukau iho la oia iaia IHO, a la manawa oia i lalau iho ai i kaoa eke kalena a paa ae la ma kona hma, a hoomaka aku la la koo oei e hele imua oo kahi a na keko ehookahoa mai la, aokawaooiaa a ke koa opio i ike ako ai i ua poe keko oei oa heie a hae, me be poe ttga pololi la e ake aoa e k>aa ooa mea na lakoo • alo ai (J«fe»/aat)