Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 7, 15 February 1890 — Page 2

Page PDF (1.40 MB)

This text was transcribed by:  Frank Tansey
This work is dedicated to:  Mary E. Tansey

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUPEPA KUOKOA

 

NO KA MAKAHIKI     $2 00

NO EONO MAHINA    $1 00

KUIKE KA RULA.

 

Poaono, Feberuari 15, 1890.

 

KA NOHONA APUNUI MAIKAI

 

O ka noho'na aupuni maikai, oia ka noho lokahi ana o ka lahui malalo o ka hoomalu ana a kona mau kanawai, a me ke alakai ana a na kauwa a ka lehulehu i hoonohoia ma na wahi o ka hilinai ia no ka pono kaulike o na mea a pau.  Ua lilo ke aupuni i kia hoailona nui e powehi ehi ole ia ai kona ikeia aku ma kana mau lawelawe ana, a ke loaa kekahi ulia pilikia maluna o ka aina a me kona lahuikanaka, e kau aku no na ahewa ana maluna o ua mau ka uwa la a ka lehulehu i hoonohoia e kiai i ka pono pili laula o na mea a pau, a o ka mana ahaolelo, oia ka ma na nui iloko o ka poho lima o kela me keia kanaka uku auhau, e hoouna i ka lakou mau moho no ka hana ana i na kanawai, a me ka imi ana hoi i ko lakou kupono ole ma ia kulana o ke alakai ana i ka lahui.

    Ina kakou e haliu iki aku ihope a nana i ka moolelo o keia au hou i loli mai ai, ua nui na leo o kekahi pohai kakaikahi wale no e olelo ana, he au ino keia,--he kaili i ka pono o na kanaka Hawaii, a pela wale aku.  I keia la a kakou e ike nei, eia ua poe la ke apono nei i ke kukulu ia ana o keia pomaikai nui--ke Aupuni o ka Lehulehu, a no ka Lehulehu,--aole hoi e like me kela au kahiko malalo o ka mana o hookahi,--ka mana o na punahele, a me ka mana o na poe hoopilimeaai.  Aole kakou e hilahila ke hoomaikeike aku i ko kakou moolelo ma ke ano o kona hooponopono aupuni lahui ana no ka lehulehu i na aupuni pili makamaka o kakou o waho, oiai, o ka hoike ana ia o kekahi lahui i kona hilinai ma o kona mau moho la e hana ia ke kaulike a me ka pomaikai no na mea a pau, a e loaa hoi i kela a me keiai kanaka ke kuleana o ka olelo ana ae--ua hilinai oia i kona noho oluolu ana malolo o ka hoomalu a ke kanawai a me na hana holomua o ka aina.

    Ma kekahi mau aina i noho ia e na hui kumupaa mahuahua, aole lakou i hoakea a hoomau aku i ka holomua laula o na hana hou kuloko a me na launa pili kalepa ana me kekahi mau mana nui e ae o waho.  Aole kakou i hahai e hoohalike ia kakou iho me ko lakou ake holomua ole, aka, ua lawe kakou e hooi aku i ka mana, ka pomaikai a me ka noho launa pili kokoke ana me na mana nui e ae e kau mai nei ko lakou mau maka maluna o kakou.

    O kekahi mea nui a kakou e nana aku ai, oia no ko kakou makamaka pili kokoke o ka Pakipika--Amerika Huipuia.  Malalo o kona mana a me kona oluolu i noho aie ai o Hawaii no kona kaulana imua o ke ao holookoa ma kona ala o ka holomua, a me ka nee awiwi ana ma ka noho'na malamalama i oi ae mamua o kekahi o na paeaina uuku maloko o na poai o ka Polunesia nei.  O ke Kuikahi Panailike me Amerika, oia ke ki nana i uwehe na kula panoa a me na mahakea waiho wale no i ka la, a mai ia manawa mai i hu ae ai ke gula o ka aina i mea pomaikai a i mea haaheo na kakou a pau i keia la.

    Nolaila, ke hoaui hou ia ko kakou noonoo no kela mana o ka lehulehu iloko o ka Ahaolelo, he kanalua ole ko makou, e alakaiia ana na hoa a pau ma na kumuhana e hoonipaa 1oa ia ai ko kakou noho launa pili pu ana me ia makamaka maikai a kakoo poina ole i ka ike mai i ko kakou noho aupuni malamalama ana me ka maluhia, ka maemae a me ke kuokoa.

 

    HE NUI na olelo hakuepa a lili kohu ole a ka nupepa "Leo o ka Lahui" e hailiili nei maluna o na Rev. H. H. Paieka a me J. Waiamau, no ke komo kino ana ka e holo balota no ka mahele ekahi ma ka la koho balota, a oia ke kumu o ka haule ana o Ailuene Buki i ka hopewaa a puka ai o Kikila Baraunu.

    Ma ko makou huli ana aku i ka oi aio, aole loa i lihi launa aku keia mau keonimana i hoike ia ae ia e hooikaika ana i na poe koho ma ka pahu balota, oiai aole laua he mau moho holo balota no ia apana.  Ina he mea hiki i ke kanaka ke hana i kana hana ponoi nona iho a loaa iaia ka hanohano mala'o o ia lawelawe ana, aohe a makou mau kumu kue no ia hapala wale mai no i na poe i lihi launa ole aku iloko o ia hana.  Aka, i ka wa ona i haulehia ai iloko o kona kuhihewa, o ia ka manawa a na poe a pau i hoomaopopo ai i kona ano a me kona iini, aole oia i kupono e lilo i wahaolelo kaulike no ka lehulehu,--a e imi no oia i kona pomaikai pilikino iho, e like me ka moolelo poina ole o na uhauha kuai aina hoolimalima, a me ka huakai lealea hana keaka i ka paeaina o Samoa.

    MA NA hoike o ke koho balota i loaa mai i keia pule iho nei mai na mokupuni mai, ua ike ia ka ikaika koho o na aoao a elua ma keia kau o 1890.  Mailoko mai o na hoa o ka Hale Ahaolelo he kanahakumamawalu, ke ku

like nei no na aoao elua ma ka huina like me ka hiki ole ke hoomaopopo lea ia koe wale iho no ke hiki mai ka la o ko lakou akoakoa ana no na hana o ka lehulehu maloko o ka rumi Ahaolelo.

Iloko no hoi o keia mau la e nee nei, ua lawe pu ia ae no na lono e pili ana i na moho, ua lawe ae kela a me keia aoao i ke kuleana o ka olelo ana,--no makou kela moho, a pela aku.  Aole keia he mau mea hou mahope iho o kekahi koho hahana ana, k e wale iho no ke kali kakou me ka malie a hiki mai ko lakou manawa alaila, o ko kakou manawa ia e hoomaopopo ai a ike i ke kulana o ia kanaka e lawe ana i ka hana o ka lehulehu a hana no ke kaulike,--ka hanohano, a me ka pono no na mea a pau e noho ana malalo o ka malumalu hale ou e Hawaii.

 

MA KE KAUOHA

 

Hoolaha Keena Kalaiaina

 

    Ua hookohu ia aku i keia la o Mr. Elia Helekunihi i Komisina no na Ala Liilii a me na Pono Wai no ka Apana o Makawao, Maui; Notari no ka lehulehu no ka Ahahookolokolo Kaapuni

Elua o ke Aupuni, a he Agena e lawelawe i Oihana Mare no ke Aupuni.

L A. THURSTON, Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalalaina, Feb. 6, 1890.

2271-3t

 

Ua hookohu ia aku i keia la o Mr. A. N. Kepoikai a me Mr. Jas. H. K. Kaiwi i mau Agena Haawi Laikini Mare no Wailuku, Maui, a me Lihue, Kauai, pakahi.

L A. THURSTON, Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Ianuari. 31, 1890.

 

    Ua hookohuia o Philip Mondt i keia la i hoa no ka Papa Alanui o Wailuku ma kahi o H. Morrison i waiho mai.  Penei ke ku ana o ka Papa:

H. G.Treadway, Lunahoomalu

W. F. MOSSMAN,

PHILIP MONDT

L A. THURSTON, Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Ian. 14, 1890.

2268-3t

 

    Ua hookohu ia aku i keia la o Mr. R. A. Lyman o Paauilo, Hamakua, Hawaii, i Notari no ka lehulehu no ka Aha Hookolokolo Kaapuni Ekolu o ke Aupuni.

L. A. THURSTON, Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Ian. 21, 1890.

2269-3t

 

    Ua hookohu ia aku i keia la o Mr. E. M. Walsh i Lunahoomalu no ka Papa Alanui o Waimea, Kauai, ma kahi o Earnest Kopke i waiho mai.

    Eia na hoa o ka Papa i keia wa:

E. M. Walsh, i Lunahoomalu.

W. D. Schmidt.

F W. Glade.

L. A. THURSTON, Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiana, Ian. 18, 1890.

2269 3t

 

    Ua hookohu ia aku i keia la o Capt. David Taylor o Lahaina, Maui, i Kakauolelo no ka Makeke o Lahaina, ma kahi o T. E. Evans i waiho mai.

L. A. THURSTON, Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Ian. 1, 1890.

 

Ua hookohu ia aku i keia la o H. G. Treadway i Lunahoomalu no ka Papa Nana Alanui o Wailuku ma kahi o W. H. Cornwell i waiho mai.

    Eia na hoa o ka Papa i keia wa:

H. G. Treadway Esq., Lunahoomalu.

H. Morrison Esq.

L A. THURSTON, Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Dec. 30, 1889.

2267-3t

 

    Ua hookohu ia aku i keia la o Mr. William T Monsarrat V. S. i Luna Nana Holoholona no ka Mokupuni o Oahu a i Kauka i Kauka Lio no ke Aupuni ma kahi o A. W. Rowatt i waiho mai.

    Eia na hoa o ka Papa i keia wa: Wm. T. Monsarrat, Luna Nana Nui.

John H. Brown

Paul Isenberg Jr.

L. A. THURSTON, Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Ian 1, 1890.

2267-3t

 

Na Alii no ka Mokupuni o Oahu.

 

AOAO HOOMAEMAE LAHUI.

 

NA MOHO ALII.

Apana 1              Apana 2               Apana 3              Apana 4             Apana 5      Huina

Mahele 1  Mahele 2  Mahele 1  Mahele 2  Mahele 1  Mahele 2  Mahele 1  Mahele 2  Mahele 1  Mahele 2

 

John Phillips       No Elua Makahiki     67  91  66  109   87  109  130  75  73  82        889

H. G. Crabbe              "                67  64  65  103  80  105  129  62  73  81        829

C. J. McCarthy            "                68  72  62  103  82  108  128  69  73  82        847

D. W. Pua          No Eha Makahiki      66  68  63  103  82  107  127  61  74  82        833

E. Muller                 "                 67  81  64  104  85  108  130  71  73  83         866

 

 

E. C. Macfarlane          "               74  85  67  111  89  111  128  74  74  85         898

J. A. Cummins    No Eono Makahiki     68  88  65  110  88  106  128  74  74  84         885

H. A. Widemann          "               68  84  67  105  85  107  127  66  74  83         866

J. S. Walker               "                67  69  62   97  83  105  126  65  73  78         825

 

AOAO HOOMAEMAE.

 

NA MOHO ALII.

Apana 1              Apana 2               Apana 3              Apana 4             Apana 5      Huina

Mahele 1  Mahele 2  Mahele 1  Mahele 2  Mahele 1  Mahele 2  Mahele 1  Mahele 2  Mahele 1  Mahele 2

J. A. Cummins    No Eono Makahiki     68  88  65  110  88  106  128  74  74  84         885

S. M. Kaaukai      No Elua Makahiki     56  153  58  109  80  64  42  105  28  38         733

E. S. Cunha               "               53  148  57  110  80  62  42  112  25  38         727

B. F. Dillingham          "                57  163  63  115  85  66  44  115  28  40         766

J. I. Dowsett, Sr.   No Eha Makahiki       57  160  61  112  82  64  42  112  28  41         759

R. Lishman               "                 54  156  56  100  81  64  43  115  28  37         743

R. J. Green               "                47  142  58  109  75  61  45  105  25  36         703

W. C. Wilder     No Eono Makahiki      55  147  58  111  76  67  46  111  26  39         736

M. P. Robinson          "                 56  160  62  117  85  66  45  116  26  41         774

W. O. Smith             "                 52  144  58  109  79  64  45  105  25  39         720

 

AOAO HOOMANAEMAE LAHUI.

 

NA MOHO LUNAMAKAAINANA.

 

Apana 1.                       Mahele 1.    Mahele 2.    Huina.

J. E. Bush, (haule)               169            123        292

Apana 2.

W. H. Cummings    (kohoia)    224           187         411

Apana 3.

A. Marques              "       202           240         442

Apana 4.

T. R. Lucas              "       297           104          401

Apana 5.

R. W. Wilikoki          "       149             217         366

 

AOAO HOOMAEMAE

 

NA MOHO LUNAMAKAAINANA.

 

Apana 1.                            Mahele 1.      Mahele 2.     Huina.

C. Brown          (kohoia)      106               199             305

Apana 2.

S. K. Ka-ne        (haule)        90                128            218

Apana 3.

M. A. Gonsalves       "          142                  82            224

Apana 4.

 

 

J. F. Morgan           "          78                130             208

Apana 5.

W. C. Achi            "           47                 69             116

 

Na Moho no ka Mokupuni o Hawaii.

 

NA ALII.

 

J. Kauhane        Eono makahiki

J. M. Horner        "        "

R. R. Hind        Eha       "

E. A. Burchardt    '         "

S. Parker          Elua      "

J. Marsden          "        "

 

NA LUNAMAKAAINANA.

 

Hilo Hema     J. Nawahi

Hilo Waena    J. T. Baker

Hile Akau      A. Horner

Hamakua      W. H. Rickard

Kohala         J. K. Hookano

Kona           J. H. Waipuilani

Kau            A. K. Apiki

 

Na Moho no ka Mokupuni o Maui me Molokai.

 

NA ALII.

 

H. P. Baldwin    Eono makahiki

W. Y. Horner       "           "

R. D. Waldridge   Eha        "

W. H. Cornwell   "            "

J. Anderson         Elua       "

L. Von Tempsky   "           "

 

NA LUNAMAKAAINANA.

 

Wailuku      J. W. Kalua

    "           L. W. P. Kanealii

Makawao      W. H. Halstead

Hana          P. Kamai

Lahaina        W. White

Molokai        A. P. Kapaehaole

 

Na Moho no ka Mokupuni o Kauai.

 

NA ALII.

 

G. N. Wilcox    Eono makahiki

P. P. Kanoa       Eha    "

Paul Isenberg    Elua    "

 

NA LUNAMAKAAINANA.

 

Hanalei     A. S. Wilcox

Lihue       W. H. Rice

Waimea     V. Knudsen

 

 

KA HALE AHAOLELO O 1890.

 

NA ALII.

 

J A Cummins

H A Widemann

J S Walker

D W Pua

E Muller

E C Macfarlane

John Phillips

H G Crabbe

C J McCarthy

J Kauhane

J M Horner

R R Hind

 

E A Burchardt

S Parker

J Marsden

H P Baldwin

W Y Horner

W H Cornwell

R D Walbridge

Jas Anderson

L Von Tempsky

G N Wilcox

P P Kanoa

Paul Isenberg

 

NA LUNAMAKAAINANA.

 

Cecil Brown

W H Cummings

A Marques

T R Lucas

R W Wilcox

J Palkuli

A Kauhi

J Nawahi

J T Baker

A Horner

W H Rickard

 

J K Kahookano

J W H Waipuilani

G K Apiki

L W P Kanealii

J W Kalua

W H Halstead

W White

A P Paehaole

A S Wilcox

W H Rice

V Knudsen

 

J. T. Waterhouse

(WALAKAHAUKI.)

Halekuai o na Lole Nani Panio Lakohao, Na Lako Hana Mahiko, A PELA AKU HE NUI WALE.

Alanui Moiwahine, Honolulu

2262 2y

 

Olelo Hoolaha.

 

    E ike na mea a pau, owau o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ke hookohu aku nei au ia S. Kawelo, Pupulenui Jr., o Pohakupuka, Hilo-akau, mokupuni o Hawaii, nana e ohi ke deala uku hoolimalima o kuu apana aina e waiho la ma K ahinano, Hilo-akau, mokupuni o Hawaii, a me ke dala uku hoolimalima o kela apana aina e waiho la ma Kukuihaele, Hamakua, mokupuni o Hawaii, i hoolimalima ia me Rev J Bikanele, a ua mana oia e kii a malama i ko'u mau waiwai lewa a pau.

Owau no me ka oiaio,

GEO M. KALUAI.

Kalaupapa, Molokai, Jan. 3, 1890.

2267-4t

 

Olelo Hoolaha.

 

    Ua makemake ka Hui Mokuahi o Waila i 59 luina no na mokuahi o lakou.  A ke ae nei ka Hui e uku mua i na Dala he Kanakolu ($30.00) i kela a me keia mea e kepa ana no no na mahina eono.

HUI MOKUAHI O WAILA.

Ianuari 7, 1890.    2267-tf

 

Olelo Hoolaha.

 

Ke hoolaha ia aku nei ma ke akea, e noho ana ka halawai kuikawa o na Ona Hui o Aliomanu, Papaa, Moloaa, a me Kaapuna, ma ka luakini o Anahola, Kauai, i ka la 1 o Maraki, 1890, hora o a.m. e hele nui mai oukou a pau no ka pono a me ko oukou pomaikai.

JAMES K. APOLO, Luna Nui.

Papaa, Koolau, Kauai.

2270-4t

 

HOOLAHA HOU.

 

Aha Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai.

    Ma ka hana o ka waiwai o Kukuinui w., o Honolulu, Oahu, i make kauoha ole.

    Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ia palapala noi a Peter Kahaule o Kohala Hawaii, e noi ana o kela Kukuinui w., o Honolulu i make kauoha ole ma Honolulu, ma ka la 3 o Novemaba, A.D. 1887, e noi ana e hoopukaia ka Palapapa Lunahooponopono waiwai iaia.

    Ua kauiha ia, o ka Poakahi, Maraki 3, 1890, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ka palapala noi, imua o ua Lunakanawai la, ma ka rumi hookolokolo o ia Aha ma Honolulu, oia kahi a me ka manawa e hele mai na poe a pau i pili e hoike i ke kumu e ae ole ia ai ua noi la o keia kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii no na pule ekolu iloko o ke Kuokoa, nupepa ma Honolulu.

    Hana ia ma Honolulu. Feb. 7, 1890.

Na ka Aha:

ALFRED W. CARTER.

Hope Kakauolelo Elua.

2271 3t

 

Ahahookolokolo Apana Eha o ko Hawaii Paeaina, ma ka hooponopono waiwai.

    Ma ka waiwai o Anna w, o Mahaulepu, Kauai, i make kauoha ole.

    Imua o ka Lunakanawai Kaapuni ma ke keena.

    Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka Palapala Noi a John Kaeha a me Joseph Manu, na keiki oo ole, ma o Rev. Libert Baeynaems, kahu no laua, e hoike mai ana o Anna w, no Mahaulepu, ma ka la 29 o Aperila M. H. 1887, a e noi ana e haawi ia ka Palapala Hookaha Luna Hooponopono Waiwai ia Rev. Libert Baeynaems.

    Ua kauoha ia, o ka Poaha, Feberuari 20, 1890, i ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Koloa, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua Noi la.  A o keia olelo kauoha, e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke "Kuokoa," nupepe i pai ia ma Honolulu.

    Kakau ia ma Koloa, Kauai, ko Hawaii Pae Aina, Ianuari 10, 1890.

JACOB HARDY,

Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.

2269-3t

 

Hoolaha a ka Luna Hooponopono Waiwai.

 

    Ke hoolaha ia aku nei ma keia, o ka mea nona ka inoa malalo iho nei ua hookohu pono ia mai i keia la i Luna Hooponopono Waiwai no ka waiwai o Abraham S. Bolster, i make, o Honolulu, Mokupuni o Oahu, o ko Hawaii Pae Aina, a ke hoike ia aku nei, o na poe a pau a ka mea i make i aie aku ai, e waiho koke mai i ka lakou mau koi me na palapala i hooiaio pono ia imua o'u ma ko'u keena ma Honolulu iloko o na mahina eono mai ka la aku o keia hoolaha ana, a i ole pela, e hoole mau loa ia aku no.  A o na poe a pau i aie i ka waiwai i oleloia e hookaa koke mai i ka mea nona ka inoa malalo iho.

LOUIS T. VALENTINE,

Lunahooponopono Waiwai o ka waiwai o Abraham S. Bolster, kihi o na alanui Papu me Kalepa, Honolulu.

Hanaia Ian. 23, 1890.    2269-4t

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

 

    Mamuli o kekahi mana kuai i hoike ia maloko o kekahi palapala moraki i hana ia mawana o Nawehekapu (w) a me Manuahi (k), kana kane mare, o Honolulu, mokupuni o Oahu, o ka aoao mua, a me Mrs. Jane Eberhardt o Honolulu, mokupuni o Oahu, o ka aoao elua, ma ka la 3 o Sepatemaba 1887, i kakau kope ia ma ka buke 105, aoao 450, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o kela morake, oia hoi, no ka hookaa ole ia o ka ukupanee, nolaila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.

    A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alaila, e hoolaha ia aku na aina i hoike ia ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan, ma Honolulu, ma ka la 17 o Feberuari, 1890, hora 12 o ia la.

    Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoa kaka no keia mea.

    Hanaia i keia la 21 o Ianuari 1890.

MRS. JANE EBERHARDT, Mea Moraki mai.

    Penei na aina i moraki ia:

    1--O kela mau wahi a pau e waiho la ma Ewa, Oahu, a i hoike piha ia penei:

    1--1 1/4 eka maloko o ka Palapala Sila Nui 796, L.C.A. 5876 ia Kaakaukuaalu.

    2--1 65-100 eka maloko o ka Palapala Sila Nui 795, L.C.A. 2104 ia Kanui, a ua hoolilo ia aku keia mau wahi a pau maluna ae ia Nawehekapu i oleloia ma ka palapala a Opunui i kope ia ma ka buke 33, aoao 226.

    3--82-100 eka ma Aiea i hoike ia maloko o ka Palapala Sila Nui 2873 ua Kahai, a i hoolilo ia aku i na mea moraki i oleloia.

2269-4t

 

HOOLAHA NA KA LUNAHOOPONOPONO.

 

    Ke hoolaha ia aku nei ma keia, ua loaa i ka mea nona ka inoa malolo iho, ka hookohu ma kona ano he Lunahooponopono no ka Waiwai o PETERO W. WAHA, o Hookena, Kona Hema, Hawaii.

    O na poe a pau he koina ka lakou, ke kauoha ia aku nei e waiho mai ia mau mea i ka mea nona ka inoa malalo iho ma Hookena i oleloia, a i ole, ia Henry Smith, ma Aliiolani Hale, Honolulu, mamua ae o ka pau ana o na malama eono mai keia la aku, o hoole loa ia.

KAUMU WAHA.

Lunahooponopono Waiwai o P. W. Waha.

Honolulu, Dekemaba 23, 1889.

2265-5t

 

HOOLAHA HOU.

Aha Hookololo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai.

    Ma ka hana o ka waiwai o Kukuinui w., o Honolnlu, Oahu, i make kaueha ole.

    Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka palalala noi a Peter Kahaule o Kohala Hawaii, e noi ana a Peter Kahaule o Kohala Hawaii, e noi ana o kela Kukuinui w., o Honolulu i make Kauoha ole ma Honolulu, ma ka la 3 o Novemaba, A.D. 1887, e noi ana e hoopukaia ka Palapala Lunahooponopono waiwai ia ia.

    Ua kauoha ia, o ka Poakahi, Maraki 3, 1890, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ka palapala nei, imua o ua Lunakanawai la, ma ka rumi hookolokolo o ia Aha ma Honolulu, oia kahi a me ka manawa e hele mai na poe a pau i pili e hoike i ke kumu e ae ole ia ai ua noi la a o keia kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii no na pule ekolu iloko o ke Kuokoa, nupepa ma Honolulu.

    Hana ia ma Honolulu, Feb. 7, 1890.

Na ka Aha:

ALFRED W. CARTER.

Hope Kakauolelo Elua.

2271-3t

 

Ahahookolokolo Apana Eha o ko Hawaii Paeaina, ma ka hooponopono waiwai.

    Ma ka waiwai o Anna w, o Mahaulepu, Kauai, i make kauoha ole.

    Imua o ka Lunakanawai Kaapuni ma ke keena.

    Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka Palapala Noi a John Kaeha a me Joseph Manu, na keiki oo ole, ma o Rev. Libert Baeynaems, kahu no laua, e hoike mai ana o Anna w, no Mahaulepu, Kauai, ua make kauoha ole ma Mahaulepu, ma ka la 29 o Aperila M. H. 1887, a e noi ana e haawi ia ka Palapala Hookohu Luna Hooponopono Waiwai ia Rev. Libert Baeynaems.

    Ua kauoha, ia o ka Poaha, Feberuari 20, 1890, i ka hora io kahahiaka, oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Koloa, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua Noi la.  A o keia olelo kauoha, e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke "Kuoko" nupepa i pai ia ma Honolulu.

    Kakau ia ma Koloa, Kauai, ko Hawaii Pae Aina, Ianuari 10, 1890.

JACOB HARDY, Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.

2269-3t

 

Hoolaha a ka Luna Hooponopono Waiwai.

 

    Ke hoolaha ia aku nei ma keia, o ka mea nona ka inoa malalo iho nei ua hookohu pono ia mai i keia la i Luna Hooponopono Waiwai no ka waiwai o Abraham S. Bolster, i make, o Honolulu, Mokupuni o Oahu, o ko Hawaii Pae Aina, a ke hoike ia aku nei, o na poe a pau a ka mea i make i aie aku ai, e waiho koke mai i ka lakou mau koi me na palapala i hooiaio pono ia imua o'u ma ko'u keena ma Honolulu iloko o na mahina eono mai ka la aku o keia hoolaha ana, a i ole pela, e hoole mau loa ia aku no.  A o na poe a pau i aie i ka waiwai i oleloia e hookaa koke mai i ka mea nona ka inoa malalo iho.

LOUIS T. VALENTINE, Lunahooponopono Waiwai o ka waiwai o o Abraham S. Bolster, kihi o na alanui Papu me Kalepa, Honolulu.

Hanaia Ian. 23, 1890.    2269-4t

 

HOOLAHA HOOKO MORAKE.

 

    Mamuli o kekahi mana kuai i hoike ia maloko o kekahi palapala moraki i hana ia mawaena o Nawehekapu (w) a me Manuahi (k), kana kane mare, o Honolulu, mokupuni o Oahu, o ka aoao mua, a me Mrs. Jane Eberhardt o Honolulu, mokupuni o Oahu, o ka aoao elua, ma ka la 3 o Sepatemaba 1887, i kakau kope ia ma ka buke 105, aoao 450, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi, no ka hookaa ole ia o ka ukupanee, nolaila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.

    A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alaila, e hoolaha ia aku na aina i hoike ia ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan, ma Honolulu, ma ka la 17 o Feberuari, 1890, hora 12 o ia la.

    Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoa kaka no keia mea.

    Hanaia i keia la 21 o Ianuari 1890.

MRS. JANE EBERHARDT, Mea Moraki mai.

    Penei na aina i moraki ia:

    1--O kela mau wahi a pau e waiho la ma Ewa, Oahu, a i hoike piha ia penei:

    1--1 1/4 eka maloko o ka Palapala Sila Nui 796, L.C.A. 5876 ia Kaakaukuaalu.

    2--1 65-100 eka maloko o ka Palapala Sila Nui 795, L.C.A. 2104 ia Kanui, a ua hoolilo ia aku keia mau wahi a pau maluna ae ia Nawehekapu i oleloia ma ka palapala a Opunui i kope ia ma ka buke 33, aoao 226.

    3--82-100 eka ma Aiea i hoike ia maloko o ka Palapala Sila Nui 2873 ia Kahai, a i hoolilo ia aku i na mea morki i oleloia.

2269-4t

 

HOOLAHA NA LA LUNAHOOPONOPONO.

 

    Ke hoolaha ia aku nei ma keia, ua loaa i ka mea nona ka inoa malalo iho, ka hookohu ma kona ano he Lunahooponopono no ka Waiwai o PETERO W. WAHA, o Hookena, Kona Hema, Hawaii.

    O na poe a pau he koina ka lakou, ke kauoha ia aku nei e waiho mai ia mau mea i ka mea nona ka inoa malalo iho ma Hookena i oleloia, a i ole, ia Henry Smith, ma Aliiolani Hale, Honolulu, mamua ae o ka pau ana o na malama eono mai keia la aku, o hoole loa ia.    KAUMU WAHA.

Lunahooponopono Waiwai o P W. Waha.

Honolulu, Dekemaba 23, 1889.

2265-5t

Kakela a me Kuke

 

Ka Halekuai Nui

 

--O NA--

 

Waiwai Like Ole

 

E laa na pahiolo, koi hoia,

kaa wale koi nui a me liilii, kila,

wili peaa, rula, apuapu kui o na ano

ia pau, ka'a kaa, hao hoopaa pule

 

pohaku hoana, kepa, lei iho, kaula

hao ilio, pahi, upa, pahi amiumi,

kalapu, kope hulu, pulupulu, pepa ka

lakala, lina hao, ami, keehi, a me

 

--KAULA OPU--

 

PALAU

 

O na ano he nui wale.

 

Oo, ho, kopala, pe, kipikua,

hao kope, au ho a pela

aku, kua bipi, lei bipi,

kaula hao bipi, uwea

pa, uwea keleawe, hao pili

piula, kaa palala, ipuhao, ipu @

pa-palai.

 

Makau me Alio Lawaia.

 

Ili wai, papa holoi, kope ala, kaula

Luaina, hu'akai, ehi wawae,

hulu pena, kopa holoi,

a pela aku.

Pena wali, kini nui a me liilii o na

ano a pau, me ka pepa kuhikuhi,

pena keokeo, aila

pena, aila hoomaloo,

vaniki kaa, a me

vaniki moe,

PENA HOOMALOO

--a ame aniani hale--

AILA MAHU, AILA MIKINI, AILA HAMO ILI

AILA KAA, INIKA KAMAA.

PAUDA, KUKAEPELE KIANA

PAUDA, UIKI IPUKUKUI O NA

ANO HE NUI A LEHULEHU

 

Na Pakeke Poi

 

--O KE--

 

Ano Hou Loa

 

NA MEA PIULA

Mikini Humuhumu

 

MIKINI A WILCOX ME GIBBS

NA MIKINI A

--REMINGTON.--

He nui loa na mea hao me na ukana ae o na ano a pau, aole hiki ke hai pau ia aku, hewa i ka wai na maka ke ike

 

Laau Lapaau Kaulana Lo

A DR. JAYNE.

LAAU HOOMAEMAE KOKO

LAAU HOOPAU NAIO, LAAU KUNU.  PENIKILA HUAALE PAAKAI, LAAU HOOPAA HI,

No Na Laau Hamo a Pala 'k@.

    Ano, e kipa mai oukou e na makamaka a ike no oukou iho.

KAKELA & KUKE

2266-1y