Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVIII, Number 50, 14 Kekemapa 1889 — UA HALA. [ARTICLE]

UA HALA.

E ka Nupepa Kuokoa; Aloha oe:— He wahi puolo waimaka ka'u e hooili aku nei ia oe, a nau ia e lawe aku i na kaiaulu o ka aina, i ike mai ai na kini makamaka o ka mea i hala aku ma kela aoao o ka honua. Ma ka la 2 o Dekemaba ma Kaulu-

wela, Honolulu, ua kipa mai ka anela o ka make a lawe palanehe aku la i ka uhane o Kaulamaikaiwalani Kealalaina Ua hanau ia oia ma Kamalo, Molokai, i ka la 5 o Iune, 1862 na Mr. Hayden me Kaipoleimanu, a ua piha iaia na la he 27 makahiki, 5 malama me 27 la ma keia ao mauleule.

Ua noho oia iloko o kona mau la o ka opio ma na Waieha, a ma Honolulu hoi kahi i hoonaauao ia ai ma ke kula Beritania. I kona puka ana mai ke kula mai, ua mare ia oia me J. Graves, i Augate, 1878, a ua noho pu laua me ka oluolu a me ka maemae no na makahiki he 10 i hala ae nei. Ma ka makahiki 1880, ua hoi mai kona makua Rev. David Kanoho (ka mua o kona makuahine) mai ka aina Gilibati mai, a hauoli loa oia i ka noho maemae ana o kana kaikamahine iloko o ke apo gula o ka mare. Eia kana olelo hoolana i haawi aku ai: "E noi aku ana au i ko olua oluolu, e lilo i mau ohua no ke Akua, mahope aku, e komo i ke kula kahunapule, a na ka Haku Iesu e alakai ia olu no kana hana, ina ma Hawaii nei a ma na aina e paha, oia ka hauoli nui loa o ko'u uhane." I ka huli hoi ana aku o kona makuakane no ka pae aina Gilibati, ua hapai iho la oia i na hana hoeueu Kula Sabati, a ua lilo i mea ohohia nui iaia. He haumana oia no Kula Sabati o Kaumakapili a me Kalihi, me ka hoomanawanui i ka hapai ana i ka hana. Ma ke kau ana mai o ka mai hookaawale ohana maluna o kana kane, ua lawe ia aku laua no ke kahua mai lepe ra o Molokai i ka 1888, a ua hooikaika pu oia me na haumana Kula Sabati o Kalaupapa, a ma kona eleu, ua lilo i kona papakula ka inoa hanohano - Ka Papa Kilo Hoku. Aole paha oukou e poina ana e na haumana Kula Sabati o Kalaupapa, ua hala ka oukou kumu.

Ua haawi makana aku ke Kula Sabati o Kalihi i ke kii o ka aina o Palesetina i ke Kula Sabati o Kalaupapa, a he kia hoomanao ia no ka hana a ka mea i hala. Ma ka make ana o kana kane, ua huli hoi mai oia a noho pu malalo o ka malu ohana o ke kane ma Honolulu a hala wale aku la," me ka hapai no i na hana Kula Sabati. O ka mai i loaa iaia he eha ma ke poo, a pela i hooko ia ai ka olelo: "O ke kanaka i hanau ia e ka wahine, he hapa kona mau la." Ke komo pu aku nei makou na haumana o ke Kula Sabati o Kalihi, e auamo pu i na ehaeha a me na luuluu o na la kumakena o na makua a me ka ohana o ka mea i hala aku la i ke ala hoi ole mai. KALIHI.