Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVIII, Number 35, 31 ʻAukake 1889 — Page 2
| This text was transcribed by: | Toni Lynne Kaefferlein |
| This work is dedicated to: | Mummy, Elizabeth Sherman Allyn |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
MA KE KAUOHA.
Hoolaha Keena Kalaiaina
Ua hookoho ia aku i keia la o Mr. S. K@kumane, i h@a na ka Papa Nana Kom@na @ na Pa, no ka apana o Kona Hema, mokupuni o Hawaii.
Eia na hoa o ka Papa i keia wa
M@ses Hanett@, Esq.
J. W. Smith, Esq.
S. Kekumano, Esq.
L. A. THURSTON.
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina , Aug 19. 1889.
2247 3t
Ua hookohu ia ku i keia la o Mr. @ H. Kaai@au, i Luna Pa Aupuni no ka apana o Kohaia. Akau, mokupuni o Hawaii, ma kahi o D. Kakulanui i wa iho mai.
L. A. THURSTON.
Kuhina Kalaiaina,
Keena Kalaiaina Aug 22, 1889.
2247 3t
Ua hookohu ia aku i keia la, o Mr. Joseph Ho@. i Lana Pa Aupani no Pap@ apana o Kona Hema, mokupuni o Hawaii.
L. A. THURSTON.
Kahina Kalaiaina.
Keena Kaiaiaina Aug. 22,1889.
2247 3t
Ua ho kohu ia aku i keia la, o Mr. S. H. H@aheo o Kalapana, Puna, Hawaii, i N@ no ka Lehulehu, no ka Apana Hookolokolo Kaapuni Ekolu o ke Aupuni.
L. A. THURSTON,
Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina, Iulai 23. 1889
2246 3t
NUPEP`A KAOKO`A
NO KA MAKAHIKI $2 00
NO EONO MAHINA 1.00
KUIKE KA RULA
Poaona, Augate 31, 1889.
KE AO OMAMALU O KEIA MAU LA.
He ouli maikai ole ke kau mai nei i keia mau la maluna o ka lahui Hawaii, oia ka ulu ikaika ana o na manao hookue lahui e laha nei iloko o kekahi mau nupepa o ka aina, a me na olelo homo ma ka waha o kekahi poe.
Me he mea la, ma ka noonoo o ka poe e haku nei i keia mau olelo, o ka haole no ka enemi nui o ka lahui. Ua hoolaha nui ia ma kekahi mau nupepa na olelo o ia ano, a ua kamailio ia, a wili ia aku a kupinai, palua a pakolu a paha ia, a lilo i mea pukuwa i ka poe heluhelu.
O ka hopena o keia mau olelo, ke apo ia a hooiaio ia e ka poe heluhelu, he mea maopopo loa no. Oia no ka hopena e kau mai nei maluna o Samoa i keia wa. Na na mana aupuni nui o ekolu e paa i kona maluhia. Ua manaoia, o ka Lunahoopuka o ka nupepa Ka Oiaio, oia kekahi o na alakai o Samoa i loaa ai keia ao omamalu kaumaha maluna o kona lahui. Ua noho oia ilaila malalo o ke aupuni o Kipikona, a ua olelo ia, oia kekahi o na alakai o Malietoa ma ka hookue ana i na Geremania, a o ka hopena o ia hookue ana, he kaua mawaena o Samoa me na poe Geremania, a komo aku nei na mana aupuni nui e hoomalu a e hooponopono.
O ke alakai e like me ia ke ano, aole ia he mau alakai kupono no ka lehulehu. He makapo ka hele ana, a he maikai ole ka hopena o kahi e hiki aku ai. O ia mau ano hana i hoohana ia ma Samoa, ke hana ia nei i keia manawa iwaena o ka lahui Hawaii, e hookue ana i keia lahui me na lahui e ae e noho ana i ka aina hookahi.
Pela no hoi i hiki mai ai ka hopena maikai ole maluna o ka lahui Polapola ma ka paeaina o Tahiti. Ua hoala ia na manao ino mawaena o lakou, kue aku a kue mai ma na olelo, a me na hana ino. A mahope, ua kaua lakou me ka poe Farani, a o ka lilo no ia o ko lakou aupuni ia Farani a hiki i keia manawa. Ua hoaoia no hoi keia mau hana ino mawaena o ka lahui Hawaii i na makahiki i hala, i ka wa i hookumu ia ai ke aupuni. Aka, ua kinai ia e Kauka ma a me Rikeke ma na Hawaii naauao e noho pu ana iloko o ia au. A ua lokahi ka noho ana i na lahui like ole ma keia aupuni. Ua maalahi ka hookele ana o ka lahui me ke aupuni a hiki mai nei i keia mau makahiki i hala ae nei. Ua ulu ka malamalama a me ka waiwai a ua maluhia ka aina.
Mahope o ka Kamehameha V. hookahuili ana i ke Kumukanawai a Kauikeaou'i, hiki mai la kekahi haole hoonauluulu lahui, a hooki ee iwaena o ka lahui. Ua hana mua no oia i kana hana ma na aina e oia ano hookahi no. A aneane ulu ke kaua ma kekahi aina mamuli o kana mau hana, a holo oia a hiki ianei. Hoonaka oia e hana : ka mea maa mau iaia. Lu ia na anoano o ke ino ina o a maanei. O kekahi poe e hoopoka nei i na nupepa i keia wa, ua noho haunana malalo ona. Hoomaka ka u u ikaika ana o na olelo hoinoino lahui, a ulu hou keia mea no kekahi mau makahiki. Hala oia, o na anoano nae i lu ia eia me kana poe paahana, ke kupu nei ma na aoao a pau. Ke puka nei iloko o na nupepa, ke olelo nei ma ka waha, ma ka home a maloko o na loakini no hoi kekahi.
Heaha la ka hopena o keia? He mea pono ia kakou a pau i aloha i ka lahui, a i makee i ke kulana kuokoa o Hawaii, e noonoo akahele no ka hopena o keia mau mea.
He lehulehu na haole e noho nei iwaena o ka lahui. He like ole ko lakou mau noonoo a me na kalaimanao no na mea e pili nei i ke aupuni a me ka noho ana o ka aina. Ma ka hoomana, ka hookele aupuni, ka hoonaauao ana a pela aku, ua lehulehu a like ole na manao. Aka, ma keia mea hookahi paha, ua like ka manao o na mea a pau loa. He noho aloha i ka lahui Hawaii, a me na lahui e ae e noho pu ana, a he ake e mau aku ka maluhia a me ka noho kuokoa o ke Aupani Hawaii. O ka haole no ka mea e hiki ai keia a me ka Hawaii. Aole e hiki i ka aoao hookahi. E pono e waiho na manao ino, a me na olelo kuamuamu, me ka hoino lahui. E paipai na nupepa no na hana pono, e a'o aku i ka lehulehu e hapai i na hana kino e loaa ai ka ai a me ka lako. Me he mea 'la, ke ole e kuhihewa keia pepa, aia no ka hapanui o na hana aupuni i keia wa iloko o ka lima o na kanaka Hawaii.
I ka wa i kokoke aku ai o Kamehameha i kona hopena, olelo aku la oia ia Liholiho, e hookipa mai i na haole @oko o kona aupuni, a e noho kuikahi me lakou: no ka mea, wahi ana, he nui loa ka pomaikai e loaa ana i ka lahui Hawaii mai na haole mai, mamule o ke kalepa ana a me ka hoomalamalama ana.
Mamua iki iho o ka make ana o Simona P. Kalama, ma Honolulu nei, olelo aku la oia i kekahi hoa'loha ona: "@ i nai aku oe i kuu lahui mai Hawaii a hiki i Kauai, he hookahi wale no po@o i koe o ka lahui, oia ka noho lakahi a hana pu me na haole. E ime pu me na haole i na mea e waiwai ai, aole hoi o ka noho kuee."
He Moi naauao o Kamehameha, a he makaainana akamai no hoi o Kalama. Ua like pu me ko laua manao ka noonoo o ka poe naauao a pau i aloha i ke Aupuni Hawaii a me kona lahui.
PANE NA W. A. KINNEY.
Ua loaa mai ia makou he pane na Mr. Kini mai, e pale ana no na hailuku ia o ke kahu o ka luakini o Kawaiahao i kona ae ana aku e hoolili ia Kawaiahao i papu kaua kiki no na koa raifela ma ka la o ke kipi kuloko.
E ike ia no ma kana leta, nana ponoi i alakai aku ua poe koa la no ka luakini, a o na akeakea ana ma ka aoao o ke kahu, a i ole o kona mau hoahanau paha e pale mai i na koa e hoala ana i na lawelawe e hoopau aku i ka haunaele, he mea hiki ole ia ke ae ia aku iloko o ia mau hora o ke kupilikia ma ka aoao o ka lehulehu, ina e ala mai ana na keakea o ia ano.
Ina paha ua haawi ia kekahi kauoha no ka lawe pio ana mai ia Kawaiahao malalo o ka ikaika, e hiki ana anei i ke kahu a me kopa mau hoahanau ke pale aku i ko lakou komo ana mai? A hiki ole ka hoi i na koa kumau ke pale mai i na koa o Wilikoki, oki loa aku ke kahu o Kawaiahao ma kona hookahi wale iho no. He kau kapakahi ke ahewa wale aku no e like me keia ke ano.
HAWAII MA PARISA.
He lono hoohauoli ia kakou a pau, ka lohe mau ana mai ma na eke leta i ko Hawaii kulana ma ka hoikeike nui o Parisa, aia he heluna nui o na poe makaikai i kipa aku ma ko kakou keena a hoohihi ia ka manao me ka piha mahalo i ko kakou mau nani ma ka hoikeike.
Ua poloai ia mai ko kakou Keena Oihana o na Aina e no ka hoonee aku o ka kakou mau mea hoikeike ma Parisa no Geremania, a o na lawelawe ana e like me keia ke ano, oia kekahi o na hoolaha nui nana e kukala akea aku ia Hawaii imua o ke ao holookoa, ke hoomau kakou i ke alualu ma ka meheu o na hana hookaulana, a he mea kanalua ole i na poe puni makaikai e kaahele mau nei ka hoomanao a me na ake ana e kipa mai i Hawaii i kahi la, mamuli o ke kono a na waiwai makamae a lakou i ikemaka ai ma na anaina hoikeike nui o ke ao nei, a he hooi pu ana aku no hoi kekahi i ko kakou kulana holomua me ka noho'na malamalama, mamua o kekahi mau mokupuni liilii e ae ma ka ililaula akea o ka Pakipika nei.
NA HAWAII MA LOKO PAAKAI.
O ka leta a A. Fernandez e puka aku nei ma ko kakou pepa o keia la, oia kana hoike i ke kulana pilikia o na kanaka Hawaii Moremona i holo aku no Loko Paakai. Ke hoomanao nei makou no kekahi wa i hala ae nei, e kau ia kekahi laka nui no ke kaohi ana mai i kekahi poe Hawaii e makemake nei e holo i kela aina malihini me ka maopopo mua ole ia lakou, a ma kahi hiki ole hoi ia kakou ke koho aku i ka lawa kupono o ka noho'na o kekahi kanaka me kona ohana ma ia wahi.
Ua pane hoohenehene ia mai makou e kahi Haole huhewa o uka o Waolani he lewa na Hawaii e noho mai la i Mauna Pohaku me ka oluolu, a aia lakou iloko o na hale pohaku kahi i noho ai me ka maemae i oi aku i ko lakou mau home ma Hawaii nei. Ina he mau olelo ia e hiki ke hilinai aku, alaila, heaha la ke kumu o keia mau lono e lohe ia mai nei i ka uiha o na poe i holo aku nei ilaila, a me ko lakou hemahema maoli no ma ka noho ana.
E like me ka makou i hoaiai mua aku ai, eia ka wa a na mana aupuni e nana ae ai i ka pono o na kanaka Hawaii e noho mai la i ka aina malihini, ina he oiaio keia mau lono o ko lakou pilikia, e haawi aku kakou i na kokua no ka hoihoi mai ia lakou, a pela auanei e hoopau ia ai na manao kuhihewa o kahi poe i puni na pelo ia mai, aia i Mauna Pohaku ka waiwai, ka oluolu, a pela aku.
AOHE OIAIO.
O kela ninau a ka Oiaio i kekahi la o keia pule iho nei, e pili ana i ka mokukaua Adimarala Farani ina ua hopu aku nei oia i ka mokukaua Amerika Adamu, no ka hoolako ana mai i na makaainana o Honolulu nei me na poka pahu dainamita ma ka la o ke kipi kuloko, he mau lono hoakaaka wale iho no ia i hookomo ia maloko o ka nupepa aohe kahua o ka oiaio.
He ninau ano ia ke lilo i mea oiaio, aka, ua hala loa aku ia mawaho o ka mea hiki ke manaoio ia a me ka hilinai ana aku. Ma keia mokuahi ae mai ka Hema mai e maopono ai ka oiaio ole o keia lono.
Ua hoopuka pu ia ae no hoi ma ia nupepa hookahi, ke makemake nei o H. A. P. Kaaka i ka hoohui aupuni o Hawaii nei me Amerika, a oia ke kumu o kona holo ana mai i Hawaii nei i keia mau la. He mau olelo keia e manaoio ole ia e na poe noonoo ma ikai a pau, a ua hoole maopopo mai o Mr. Kaaka i ke kahua oiaio ole o keia mau lono.
HE APUKA.
Ma ka mokumahu Australia i hiki mai ai kekahi palapala i kakau inoa ia e Peresidena Harisona, a me ke ahewa ana a ka aha kiure ia R. E. Tela, a o kahi inoa o F. B. Chandon, ua makemake ia oia e hiki aku i Kapalakiko no kona pale aku i ke ahewa e kau mai la maluna ona, he apuka i kekahi huina dala mahuahua o $4,800.
Ua hiki mai keia haole i Honolulu nei, aole i loihi loa ae nei ka manawa, a o Jas. H. Langtry, he agena no ka hui Well, Fargo & Co., ua hoouna ia mai oia e huli i ua haole la a loaa iho nei i keia kulanakauhale.
Eia ke ano o ka bila kikoo i apuka ia ai ka hui o Wells, Fargo & Co., no ke kikoo aku i kekahi hui baneko ma Kapalakiko :
"Clearing House, helu 21.
Kapalakiko, Mei 16, 1889.
I ka baneko Crocker Woolworth
National o Kapalakiko, helu 1.
E uku ae ia Mr. Chas. Gault,
$4,800, eha tausani ewalu haneri dala.
Mrs. Marg. E. Crocker."
Ma ka aoao mahope o ua bila kikoo nei, ua kakau hou ia iho keia mau olelo:
"E uku ae ia Frank B. Chandon, C Gault."
Ua hopu ia iho nei ua haole la ma ka inoa o Tela, a lawe ia imua o Lunakanawai Makale, a ua ae mai ka lawehala, oia no ua kanaka la.
Inehinei, ua hoihoi ia aku oia no Kapalakiko malalo o ka hoomalu ana a agena Langtry.
MA KA HEMA MAI.
I ke ahiahi Poaha nei, i ku mai ai ka mokukaua Beritania Ekepikela mahope o na pule eono o kona holo ana aku nei, ma ka huakai hoohui aina i na mokupuni Humphrey malalo o na hoopakele ana a Beritania Nui.
Ua kipa ae ka moku ma kahi mokupuni uuku o Starbuck, a ilaila i loaa ai kekahi poe olulo i nahaha ko lakou moku ma na kuaau papau o ua mokupuni la.
Ua hoopakele ia ua poe olulo nei he ao, a lawe ia mai i Honolulu nei.
Ke mau nei no ke kulapa o ke kao elilepo o ke awa o Honolulu nei i keia mau la.
HOOLAHA HOU
No ke Kuai.
E kuai ia aku i na poe e makemake ana he hale a u e ka pahale ma Iwilei, Honolulu. O ka nui o ka hale, he 3 rumi nui me 2 rumi @i'u, rumi nui o waena a me luna.
He hale kuke me auau, hale lio me kaa, a ua hoopuni ia ka pa me na kumulaau o na hua-ai.
Kuai ia aku e W. C. Akana mai a Puu k, ma kekahi palapala i kakau ia i Feb 27. 1882, a i kope ia ma ka buke 73, aoao 266-7, a mai a Akana i kuai ia aku ia J. M. Monsarrat, na ka la 9 o Aperila, 1889. O ka palapala i kope ia aia ma ka buke 112, aoao 420.
Koho, $1900.
F. ninau ia
J. M. MONSARRAT,
(Maunakea).
Alanui Kalepa.
2247 tf
HOOLAHA A KA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI.
Oiai, ua hoonoho ia ka mea nona ka inoa malalo iho nei i Lunahooponopono no ka waiwai o D. P. Haehae o Luluku, Koolaupoko, Oahu, i make, ke hoolaha ia aku nei i na mea a pau a ka mea i make i aie ai, e waiho mai i ka lakou mau koi i hooiaio ia, ina ma ka moraki a ano e ae paha ma kona keena ma Alliolani Hale, Honolulu, iloko o na malama eono mai ka puka mua ana o keia olelo hoolaha, o hoole loa ia ua mau koi la, a o ka poe a pau i aie iaia a e paa ana paha i kekahi mau waiwai ona, ke noi ia aku nei lakou, e uku koke mai i ka aie a e hoihoi mai i ua waiwai la i ka mea nona ka inoa malalo iho.
SAMUELA ONEHA,
Lunahooponopono o ka Waiwai o D. P.Haehae.
Honolulu, Augate 15, 1889.
2246-5t
HOOLAHA HOOKO MORAKI.
Mamuli o kekahi mana kuai i hoike ia maloko o kekahi palapala moraki i hana ia mawaena o J. S. Kahalepouli (k) o Kailua, Mokupuni o Oahu, o ka aoao mua, a me Wm. Dean, o Honolulu, Oahu, o ka aoao elua, ma ka la 4 o Iune 1880, i kakan@kope ia ma ka buke 65., aoao 168 me 169, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi no ka hookaa ole ia o ka ukupanee, nolaila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.
A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alai'a, e hoolaha ia aku na aina i hoike ia ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan, ma Honolulu, ma ka la
9 O SEPATEMABA, 1889,
hora 12 o ia la.
Aia ma kahi o W. R. Kakela no olelo hoakaka no keia mea.
Hana ia i keia la - 0 Augate 1889.
W. M. DEAN.
Mea Moraki Mai.
Penei na aina i moraki ia:
O kela mau wahi a pau e waiho la ma Kailua i oleloia, i hoike piha ia ma ka Palapala Sila Nui 49@o, L.C.A. 9924, ia Laaunui, nona ka ili o 5 eka a me 4 kaulahao, i hoolilo ia ia Nakoa (w) e na hooilina o Laaunui ma kekahi palapala i kope ia ma ka buke 18, aoao 453, a i hoolilo hou ia aku ia Kahalepouli i oleloia ma kekahi palapala i kope ia ma ka buke 58, aoao 205.
2246-4t
HOOLAHA HOOKO MORAKI
Mamuli o kekahi mana kuai i hoike ia maloko o kekahi palapala moraki i hana ia ma waena o Pauole (w) a me Kahele, kana kane mare, no Waikiki laua a elua, o ka aoao mua, a me Wm. Dean, o Honolulu i oleloia, o ka aoao elua, ma ka la 10 o Augate 1882, i kalau kope ia ma ka buke 76 aoao 215 me 216, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi no ka hookaa ole ia o ka uku panee, nolaila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.
A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alaila, e hoolaha ia aku na aina i hoike ia ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan, ma Honolulu, ma ka la
9 O SEPATEMABA, 1889,
hora 12 o ia la.
Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.
Hana ia i keia la 13 o Augate 1889.
WM. DEAN.
Mea Moraki Mai.
Penei na aina i moraki ia:
O kela apana aina a pau e waiho la ma Waikiki, Honolulu, a oia kekahi hapa o ka aina i hoike ia ma'oko o ka Palapala Sila Nui 3579, L.C.A. 5230, i haawi ia ia Kalama (w) a me Nakookoo (w), a i hoike piha ia ma ke ana ana a F.Pahia ma ka la 2 o Mei 1876, a nona ka ili o 5-10 eka, oi aku a emi mai paha, a i hoolilo ia ia Pauole (w) i oleloia ma ka palapala a Kamakauila (k) i hana ia ma ka la 31 o Okatoba 1887, a i kope ia ma ka buke 52 aoao 370.
2246 4t.
HOOLAHA HOOKO MORAKI
Mamuli o kekahi mana kuai i hoike ia maloko o kekahi palapala moraki i hana ia mawaena o S. J. Kaeha. J. Humeka a me Kuluhinu, kana wahine mare, no Keawanui, Molokai lakou a pau, o ka aoao mua, a me A. J. Cartwright. Kahu Malama Waiwai o R. W.Holt, o Honolulu, Oahu, o ka aoao elua, ma ka la 21 o Aperila 1883, i kakau kope ia ma ka buke 89, aoao 110 me 111, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi no ka hookaa ole ia o ka ukupanee, nolaila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.
A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku a na pule ekolu keia la aku, alaila, e hoolaha ia aku na aina i hoike ia ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan, ma Honolulu, ma ka la
9 O SEPATEMABA, 1889,
hora 12 o ia la.
Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.
Hana ia i keia la 13 o Augate 1889.
A. J. CARTWRIGHT, Kahu.
Mea Moraki Mai.
Penei na aina i moraki ia:
1 O kela ekola hapaha a pau o ka mea moraki i mahele ole ia iloko o ka Ahupuaa o Manawai, Mokupuni o Molokai, i hoohili ia i ka mea moraki ia ma ka palapala a J. Alapai i kope ia ma ka buke 87 aoao 468.
2 O kela mau wahi a pau i hoike ia maloko o ka Palapala Sila Nui 6173, L.C.A. 3902, ia Napahi, nona ka ili o 1 eka a me $40 anana e waiho la ma Keawanui, Molokai.
3 O kela mau wahi a pau i hoike ia maloko o ka Palapala Sila Nui 5@81, L.C.A, 11085, ia Kekowai e waiho la ma Keawanui, Molokai, i hoolili ia ia Kuluhinu i oleloia ma ka palapala a ka mea nona ke kuleana.
2246-4t
Hoolaha Aha Kiekie.
AHA HOOKOLOKOLO KIEkie o Ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Mokupuni o Oahu. Pae Aina Hawaii, S.S.
Ma ka hana o ka waiwai o Kalauli (k), no Honolulu, Oahu, i make. Olelo kauoha o koho ia i la e hooiaio ia ai ka Palapala Kauoha a no ka hoolaha ana.
O ka Palapala Kanoha hope loa a Kalauli (k). o Honolulu, Oahu, i make, ma ka la ao o Augate. A. D. 1889, ua waiho ia mai imua o keia Aha, e noi ana, e hoopeka ia ka Palapala Luna Hooko ia --. i waiho ia mai e Henry Long.
Ua kauoha ia, o ka
POAONO, SEPT. 14, 1889.
ma ka hora io kakahiaka o ia la, ma ke keena hookolokolo o ia Aha, ma Aliiolani Hale, ma Honolulu, oia kahi a me ka manawa e hooiaio ia ua Palapala Kauoha la a e hoolohe ia ai ia noi, a ma ia manawa a ma ua wahi na poe a pau i pili e hiki ae ai no ke kue ana i ua Palapala Kauoha la, a me ka hoopuka ia ana o ka Palapala Luna Hooko.
Hana ia ma Honolulu, H.I., Aug. 20, 1889
Na ka Aha:
J. H. REIST,
Hope Kakauolelo.
2247-3t
HOOLAHA HOOPANEE KAU HOOKOLOKOLO.
Mamuli o ka mana i haawi ia mai ia'u e ke Kumukanawai a me na Kanawai o keia Aupuni, a ma ko'u manao ana, he mea keia i ku i ka pono, ma keia ke kauoha nei au, o ke Kau Hookolokolo o ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Ekolu e malama ia ana ma Waiohinu, Kau, Hawaii, ma ka Poaha mua o Sepatemaba, M. H. 1889, ua hoopanee ia a ka
POAHA, SEPATEMABA 12, 1889.
i olelo ia, ma ka hora 10 A.M.
[L.S.] Ikea ko'u lima a me ke Sila o ka Aha Kiekie, ma Honolulu, i keia la 10 o Augate, 1889.
A. F. Judd,
Lunakanawai Nui Aha Kiekie.
Ikea:
HENRY SMITH,
Kakauolelo Aha Kiekie.
2246 3t
AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o Alexander Campbell, o Honolulu i make. Ma ke keena imua o Lunakanawai Preston.
Ma ka heluhelu a me ka waiho@ia ana mai o ka papa hoike a me ka palapala noi o Alexander J. Campbell. Lunahooponopono o ka waiwai o Alexander Campbell, o Honolulu, Oahu, i make, e noi ana, e ae ia aku ka huina o na hoolilo he $2,009.99, a o na mea i loaa mai iaia he $26,415.31, a e noi ana e nana a apono ia kela mau mea, a e kauoha ia @e hoihoi ia aku na waiwai a pau e waiho ana ma kona lima no na poe i kuleana, a e hookuu loa anaiaia a me kona mau hope mai ko lakou noho lunahooponopono ana ma ia ano.
Ua kauoha ia, o ka
POALIMA, la 27 o SEPT. 1889,
Ma ka hora 10 a.m., imua o ua lunakanawai la, ma ke keena ma ka hale hookolokolo ma Honolulu, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la me ka papa hoike, a o na poe a pau i pili, e hele mai a e hoike i ke kumu, ina he kumu io ko lakou e ae ole ia ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai na poe i kuleana i ka waiwai.
Hana ia ma Honolulu, Augate 12, 1889.
Na ka Aha:
ALFRED W: CARTER
Hope Kakauolelo Elua.
2246 3t
KE KULA KAMEHAMEHA.
E hoomaka hou ana ke Kula Kamehameha, POAKAHI, SEPATEMABA la 2. Ekolu kumu i loaa na hoomaikai ma na hana lima, ua kauoha ia e hele mai iloko o keia Hale Kula. A he Elua o keia mau kumu i mahalo nui ia e Dr. Woodward o ke hale kula hana lima kaulana o Washington University i hoopuka ia mai ia kula mai. O kekahi iho he kumu nui oia no Hoboker Academy a ua loaa ia ia he ike ma na hana a pau.
O ka poe e makemake ana e komo nai i keia Kula e pono lakou e hoouna koke mai i ko lakou mau inoa, no ka mea e haawi ia no na rumi e like me ke komo ana mai o na inoa.
No ke koena iho e kakau ia
WM. B. OLESON,
Kumu Nui.
2244-5t
Hoolaha Hui.
MA KEIA ke hoolaha ia aku nei, ma kekahi halawai i malama ia ma Honolulu, ma ka la 29 o Iulai 1889, e na poe kakauinoa i ke Kumukanawai o ka HUI KALEPA HAWAII, ua hooholo ia e ae ia ka Palapala Hoohui i haawi ia ia lakou a me ko lakou poe Hope, malalo o ka inoa Hui
KA HUI KALEPA HAWAII
ma ka la 25 o Iulai 1889, a ia manawa ua hookumu ia ka Hui, a ua koho ia hoi na Luna Nui a like penei:
Peresidena a Puuku .. HENRY SMITH
Hope Peresidena S. K. KA-NE
Kakauolelo J. KUA
Luna Hooia M. K. KEOHOKALOLE
Luna Nui W. H. CUMMINGS
A ke hoolaha hou ia aku nei no hoi, mamula o na olelo o ka Palapala Hoohui, aole no e paa kekahi ona no na aie o ka hui mamua aku o kona aie no kona mau mahele ponoi.
J. KUA,
Kakanolelo.
Honolulu, Augate 2, 1889.
1247-4@
HOOLAHA HOU.
B. F. EHLERS & CO., PAINAPA.
Poe Kuai i na Ano Lole a Pau.
Helu 99 alanui Papu. - Honolulu.
Ua loaa mai nei, ma keia mokuahi Austaralia he mau waiwai ano hou loa, oia hoi: Na Kakinia, Kinamu, a me ma Kalakoa o kela a me keia ano. Nolaila, e kuai makepono aku ana makou no na kumukuai haahaa loa.
HOOLAHA HOOKO MORAKI.
Mamuli o kekahi mana kuai i hoike ia maloko o kekahi palapala moraki i hana ia ma waena o Keana o Wahi@, Kauai, o ka aoao mua, a me C. T. Gulick kahu malama i ka waiwai o Collin o Honolulu, Oahu, o ka aoao elua, ma ka la 3 o Novemaba, 1885, i kakau kope ia ma ka buke 94 aoao 487 me 488, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi ka uku ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee, nolaila, ke hoolala ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.
A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alaila, e hoolaha ia aku ai na aina i hoike ia ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan, ma Honolulu, ma ka la
9 O SEPATEMABA, 1889,
hora 12 o ia la.
Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.
Hanaia i keia la 13 o Augate, 1889.
C. T. GULICK,
Kahu Malama Waiwai o Collin.
Mea Moraki Mai.
Penei na aina i moraki ia:
O kela aina a pau e waiho la ma Haiku, Kauai, i hoike ia ma ka palapala sila nui 33-68 L. C. A. 3636 ia Kukanonu; nona ka ili o 2 eka 1 roda me 15 per., a oia no hoi kahi ponoi o Keanu i olelo ia, a oia wale no ka hooilina a me ke keiki ma ka lalani hooilina.
2246-4t
HOOLAHA HOOKO MORAKI
Mamuli o kekahi mana kuai i hoike ia maloko o kekahi palapala moraki i hana ia mawaena o J. K. Waiwaiole me Nahua, kana wahine mare o Honolulu, Oahu, o ka aoao mua, a me M. M. Scott o Honolulu i olelo ia o ka aoao elua, ma ka la 7 o Okatoba, 1884, i kakau kope ia ma ka buke 88, aoao 464 me 465, a mamuli o ka uhai ia ana o na Kumu aelike o kela moraki, oia hoi ka uku ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee, nolaila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona@ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.
A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alaila, e hoolaha ia aku ai na aina i hoike ia ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan ma Honolulu, ma ka la
9 o SEPATEMABA, 1889,
hora 12 o ia la.
Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.
Hanaia i keia la 13 o Augate, 1889.
M. M. SCOTT,
Mea Moraki Mai.
Penei na aina i moraki ia:
1-O kela aina a pau i hoike ia maloko o ka Palapala Sila Nui 3011 Kuleana 3743 ia Wi, nona ka ili o 1 90-100 eka e waiho la ma Laie, Koolauloa, Oahu.
2-O kela aina a pau i hoike ia maloko o ka Palapala Sila Nui 3097 Kuleana 10619 ia Poouahi, nona ka ili 0 1 80-100 eka, e waiho la ma Laie, i olelo mua ia ae nei.
3-O kela apana aina a pau loa maloko o ke Kuleana 8440 ia Kamamae, nona ka ili o 52-100 eka ma Laie i olelo ia.
O keia mau wahi a pau i hoike ia ae la maluna, ua hoolilo ia aku ia J.K.Waiwaiolelo ma kekahi palapala o Poouahi i kope ia ma ka buke 79 aoao 20.
2246-4t
Kuai a ka Luna Hooponopono Waiwai.
O ka mea nona ka inoa malalo iho, ka Lunahooponopono o ka waiwai o W. K. Kaainoni, i make, ke hoolaha ne ma keia, mamuli o kekahi olelo kauoha i hoopuka ia e ka Hon. S. L. Austin, Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Hookolokolo Ekolu, e noho ana ma ka Hooponopono Waiwai, i kakau ia ma ka la 22 o Iulai, 1889, e kuai ku dala ia aku ana ma ke
KUDALA AKEA
ma Honakaa, Hamakua, Hawaii, ma ka
POAONO, OKATOBA 5, 1889,
i ka hora 12 awakea,
ma ka ipuka mamua o ka Hale Hookolokolo ma Honokaa i oleloia, i na pono a me na kuleana a pau o W. K. Kaainoa i kona manawa i make ai maluna o kela aina a pau e waiho la ma AU, HAMAKUA, nona na eka he 47, a oi aku a emi mai paha, i lilo mai i ua Kaainoni nei mai a Keawehiku (w) mai, a oia hoi kekahi hapa o ka aina i hoike ia maloko o ka Palapala Sila Nui Helu 2584.
Kuike ke dala. O na lilo o na palapala, me ka mea kuai mai
E hooko ia ana keia kuai maluna ae i mea e uku ia ai na aie o ka mea i make.
No na mea e ae e hoike ia no ma ka manawa kudala.
R. A. LYMAN,
Lunahooponopono o ka waiwai o W. K. Kaainoni.
4t
PACIFIC HARDWARE COMPANY
Na hope o Dilinahama Ma.
Mau Mea Kuai Lako Hao
Alanui Papu Honolulu
PAPA ! PAPA !
AIA MA KAHI
LEWERS & COOKE
(O LUI MA)
@na ke kahua kahiko @a alaaui Pa@ a me @
E loaa @
PAPA NOUAIKI
e kela a me keia ano.
PaniPuka, Na Puka Aniani, Na Olepelepe, Na Pou, Na O-a, Na Papa Hele, Na Papu Ku. A me na Papa Moe nui loa@
Na Pili o na Hale o na Ano a Pau
- A ME NA -
WAI HOOHINUHINU NANI
O NA ANO A PAU LOA.
NA BALAKI ANO NUI WALE.
A ke hai ia aku nei ka lono i na Maka maka pau, ua makaukau keia mau Makamaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana
- NO KA _
UKU HAAHAA LOA.
E like me kamea e holo ana mawaena
LAUA a me ka MEA KUAI.
HELE MAI E WAE NO OUKOU
Ka Waiwaio ka Hilinai
Saseparila Ayer
A Ayer, Laau Saseparila, kai kaulana a hi inai auiia no ka hoomaemae koko, mana wali a pau o ka nonua, na aneane 40 ma kahiki i hala ae nei, a ua lawelawe nui ia hoi iwaena o na oihana lapaau. O keia
LAAU SASAPARILA, no loko ae ia o ke aa Sasaparila Honedura maoli; ua loaa ka mana hoomaemae ma o ka hui pu ia ana me kekahi mau aa laau e ae, a me kekahi mau mea no loko o ka honua a me ka hao.
HE koko inoino a nawaliwali anei kou? Ua a wili pu anei me na ano mai ikaika? A ua hui pu anei me na wai awaawa hoopehu. Na keia
LAAU e hoomaemae ia mau mea ino a pau, a maikai. O na kauka lapaau a pau o Amerika ike ke ano o ka AYER SASAPARILA, ua olelo lakou, aole he mea maikai e ae no ka hoomaemae koko ana mai na mai i awili pu ia, aka o keia wale no. No ka
HOOMAEMAE ana i ke koko, a me ka hookahua pono ana i na mea a pau ma kekahi mau ano ma ii ikeia, o ka AYER SASAPARILA wale no ka laau nana e hoomaemae hakalia ole mamua ae o kekahi ano laau e ae. O ke
KOKO ino hakuhaku, a nawaliwali hoi kona holo pono ana ma ke kino, e hoomaemae ia a e hooikaika pu ia no hoi ma o ka ai a na i keia LAAU SASAPARILA A AYER. He maa lahi a he
MIAKAI loa hoi keia Laau, aole no ka hoomaemae wale ana no i ke koko, aka, no ka hookaawale pu ana kekahi i na ma'i, hoomomona hou ana i ke koko ino, a me ka hooikaika pu i kona holo pono ana ma na aa. He lehulehu wale no hooia ana mai na wahi a pau o ke ao nei i hoohana ma@ i keia laau mamua o kahi mau laau e ae.
A HILINAIIA no ka ikaika kupono o ke ola kino, ma ka maemae ana o ke koko, hoomake pu ia na ma'i, a pela aku. He nui na laau hoomaemae koko i oolaha waha hee wale ia malalo o na inoa. @ulehu, aka, o na hilinai a me na hooia wale no a ke ao holo okoa, maluna o ka
Ayer Laau Sasaparila.
I HOOMAKAUKAUIA
Kauka J. C. Ayer & Co. Lowell, Mass.
HOLLISTER & CO
Na A ena ma ka Paeaina Hawaii.
Helu 100,. . . Alanui Papu, Honolulu
2086-tf
OLELO HOOLAHA.
Ke papa loa ia aku nei na poe a pau aole e hele wale a lawaia paha ma ke kai lawaia o Kaalawai, mawaho ae o ka lae o Leahi.
H. F. BERTELMANN.
Honolulu. Aug. 15, 1889.
2246 4t