Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVIII, Number 19, 11 May 1889 — HE PANE NO KA NINAU. [ARTICLE]
HE PANE NO KA NINAU.
Ua pīha ka L.ele o ka ia 4 o ke;a maiama me na oielo no ke ieuiana ona haole me ka iahuiieanaka uiaeii e noho nei ma keia pae moku ( ) ke k'nnu ka.ai manao o ua K eie nei, oia no kekahi manao 1 hoopuka u maioko o ka nui>e;>a li-,!ctina e kamamu ana no ka 'iawe iu aku o na <.t.no k-»h<7 b»ti ta inai ria kanaka tnajii Ke kumakena nei ka Kicl<- n > k.e>a mni oieio, a ke ninaii mai nei 4 'pe'ita ia ka manao o ke Ki. okoa no keia mau hoino i panu ia inai nei ?" E;a ka ii.ana-/ o kt: KuoK"\, i.ia n>au o'eio i la«'t ia mai e ka Kleie a ka li īielnu. ai-he ia he mea e hopo ai ka lahui Haw. i»; uo!e ia he mea e puiwa ai ka ma nao a iele hoi ka hauii. A. eia hou 110 keia mana<j, u» ha\;le paha ka Kieie lioko o kekahi paheie i hana ia nte ka inaaiea, i mea houpuiwu 1 ka manao o tu kanaka maoli, a pihoihoi iakou a aia kue aku i ka lahui e ae e n >ho pu nei me ka maiuhia iluna oka aina. A i oie ia, ua hui pu paha ka Kiele me ka mea kakai; maiiao ma ka Huiaina, a ia oluunu pu paha iaua, e hoopuka i keia nnu oieio ptk», ma "ka oieio haole ka mua aiaiia ina ka oieio Hawaii iho, 1 īke inai ka poe lieluhelu, mai ka nupepa ka iawe t»uia la ana mai. a mana--010 iho ia o ka hana io 110 keia a na liaoie no ka mt.a ua ho ipuka mua ia ina ka nupepa h;*</ie. Aoie keia iie k ipa aku i !<a Kiele ua hana pc!a. A': «, ua maa no ia pepa 1 kela an<> iiam mai ka l. s i hookumu ia at a hiki i ke;a wa. A mamuli o kona hookeie ana ma ia mau ano hana i aneane hau naeie ai ka atna iioko o na manawa i hala. Pomaikai nae, ua pakele ke ku okoa o ka aina ia wa mamuii o ka m>o-
noo akiihele o ka lehulehu, a ua mahu ka ka ona oka Eiele i na aina e. A eia ka i keia mau ia e hapai hou ai ua nujH.'|)a nei i kana mau hana kolohe o kona au i haia, me ka ho >iaha aku i na manao hoopunipuni i mea e ala ai na manao ino a me na hana kuee iwaenao na iahui like oie e noho ana me ka maluhia iloko o ka aina hookahi. N'o ka oiaio o kela mau ulelo i hoopuka 1.1 e ka Kleie, aohe kanaiua o keia pepa ke oleio aku, aohe oiaio. Ao-
ie loa no e loaa kau wah' iihi uuku o! ka oiaio iloko o keia mau oleio a ia pepa. Aohe no he poe haoie mnuaena 0 kakou e makemake ana e k.uii 1 n.i mana koho barota o na kanaka Hawaii He manao pupuie ioa keia. He hana hiki ole ke kaili ana aku i na pono ktvtia o ka iahui Hawaii iioko o keia hapa hope o ke keneturia umikumama iw;t Hookalu mea e neie ai, oia no ke kioia waie o na makaainana i ko iakou mau pono. Ua hoomahuahua ia ae na ponu koho barota o ka iahui Hawaii t keia wa i ko na kau i hala. Ua aiohaia na kanaka maoii e na ha v le a ua kokua nui ia !ak.;u ma na mea he nui waie. Ma na hana i haawi ia ia lakou, ma na kula hanai he nui waie, a ma na ano e r.e no hoi, ua hoike n»ai na haoie i ko iakou aloha hoomanawa nni a piu ole n.i na kanaka maoii. N'a wai !a 1 iawe mai ka maiamaiama ? Nawai ia i lawe m3Ī ke dala, a t hoouiu 1 na hana a nuni ka aina i mea e loaa .11 ke liaia ina limahana ? Nawai ia i heie imuaonaaupuni nui, i ka wa nawaliwaii 0 ke aupuni Hawaii, e imi i pono kuokoa no ka lahui Hawaii ? C>wai'a na hoaloha kuka naauao a akaheie o na i:i 1 na la o ka pepiiikia i hala aku ? Nawai ia i aiakai i ka noonoo maikai 0 Kauikeaouii ka Lokomaikai e haawi ae i kikahi mahele o na aina aupuni no
na makaainana, a e ha.\wi }>u i.i lakuu i ka pono koho baU-u ? Ilookahi no haiiu o keia mau nmai. —Na ka haoit no keia mau niea a |>au i hana no ka }X)nuikai ona kanaka maoli. Ana ka uu>a īhnhi hoi o ka Makua ma ka l,ani ka hoonaniia, no ka niea, Nana i haawi mai kt ia mau hana lokemaikai iloko o ka noonoo o ka hao'e. Aohe iahui ma ka honua i hoea mai iloko o keia kcncturia nui )oko ae o ka p<>uli a i ka malamalama i hii}>oi aloha ia eka haole e like roc na kanaka Ha«a)L A o ka oklo ana ola K!cle v ke ohumu nei na haole e kaili aku i na pono koho halota o na kanaka maoli, o ka oi aku ia o na olek» hehena t lohe ia iloko o keia roau !a. Aole no hoi e puni ana ka poe noonoo i kena raau o)elo hakuepa • ka hoopunipuni helu ekahi.