Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVIII, Number 18, 4 May 1889 — Kale Auwana KA Lima Puupuu Hao-kila o Vireginia; A O KE KIU A SERIDANA MA KE Awawa Malu-make o ke Senedoa. [ARTICLE]
Kale Auwana KA Lima Puupuu Hao-kila o Vireginia; A O KE KIU A SERIDANA MA KE Awawa Malu-make o ke Senedoa.
He MooUlo ttv Ar Kaua Kuloko o kn Akau me ka Hema. MOKUNA 11. ILOKO 0 KA EHUKHU O KA HOOprxr ia. | Mamua 0 ka loaa pono anaoka! malamalama e hiki ai ke hoomaopopo ia na helehelena o ke kanaka e moe nei, ua hili ia iho la kona poo me na hauna pahi a e hookoe ana i ko;ia ola, oia ka Hawika i pane iho ai,—
U E akahele ike ola oke kiu. Ua makemake nui au, e lawe 1 oia me ke ola." j Oiai ka malamalama o ke kukui e| kau pono ana maluna 0 ua kanaka la, a mahope iho hoi o kela mau hauna: pahi i iliki ia iho, ua ike koke iho ke-, kahi o na koa i na heiehelena a pane ae la, — "Auwe ! O Kawika Muraka no ka keia "Ae, oia no," wahi a Hnwika i ike pono iho la 0 kekahi no īa 0 kona mau koa, a oia no hoi ke kanaka i pii ai īluna 0 ke aiapii a haule pahu ai i ka hale o lalo. Ua hoopahaohao nui loa ia o Hawika i ka hookomo ia ana o kona koa malalo o kela moe, ke ole oia e hana ia pela e kekahi kanaka okoa aku. Ua hoopuka hou ae ke Kapena i kana kauoha huli, — "He kanalua ole ko'u, eia no kela kiu Amerika ke pee nei ma kekahi 0 keia mau rumi. E hoomaka hou ka huli ana ano." 1 keia manawa i hoomaka hou ai na laweiawe huli i na rumi e like me mamua. O ke kulana o Kale Auwana i keia manawa, aia oia iioko 0 kahi o ke kulana pilikia loa ehopu pio ia ai ke hoomau oia i ka pee ana malalo o ka malumalu o keia hale. Oiai oia e pili ana mawaho 0 ka īpuka aniani, ua ike aku la oia i na koa lio e maaloalo mai ana ma ka huina o na aianui. O ka mea hiki wale no īaia ke hana no kona pakele i keia minute, oia ka hoao ana e puka mai ka hopu oio ole ia mai e kela pi>e koa lio. Oka ninau nui iloko o kona poo e noonoo ana, —-pehea la oia e hiki ai ke puka mai ka iaina aku o na koa lio O na minule o ka make, ua kokoke loa ia e hiki mai. E hoao ana oia e pakeie mai keia poe koa lio mai, īoa he make ka hoopai e kau mai la mamua ona, e lawe ana no oia a hoao i keia manawa. Ua like no k'o Kale Auwana kino | ma ke kiekie me Kapena Hawika, a he hookahi !no ano lole, a oia ka Kale Auwana i manaoio iea ai, he hi<i iaia ke hoohalike loa i ka leo a me ke ano o ke kamailio ana no ke kino ola maoli o Hawika, ke hoomau ia ke kokua o ka pouli oka po mawaho o ke kahua hoomaha.
Eia ke hiluku nei o loko o na nimi ika huli ana koa, oia ka wa a Kale Auwana i holo aka ai me ka awīwi no ke alanui kahi a na koa Uo e holoholo ana, oa pa e koke mai ka leo kauoha o na koa— "F. ku tku e kela kanaka malaAa. Owai oe F
| "Ma oka hekili la—auhea o I.u:a--1 ntla Hcre ?" wuhi a Kaie Auwana i'o ! ko o ka hoohaiike :eo me ke kino ola 0 Hawika. •'O oe anei ia e ke Kapena ?" wahi a ka Lutanela i pane mai ai. "Ae, owau no. E holo koke aku oe nie na koa lio a \ku —ano —1 keia manawa—me ka awiwi—a me ka hookauiua ols —i ke ki v i0 na alanui o lalo a kali mai ia'u. Ke hopoho{K> nei au. ua haawi nialu aku nei ke kiu Amenka i kekahi hoailona i na koa o kela aoao e hoouka kaua koke mai ia kakou i keia po. Xao—e holo koke aku i keia manawa, a mai kamailio hou mai." 0 ka hookuli a hooko koke ole i ke kauoha a ke aliikoa kiekie o ka puah, he hewa nui ia iloko o ka oihana kaua, a noiaila, huli ae la ua Lutanela nei a haawi i ke Kauoha i na koa lio no ka hooko aku. He hapalua minute wale no, aia na koa iio ke holo la me ka mama nui no ke kihi alanui 0 lalo. 1 kela manawa a Kale Auwana e kamailio nei i na koa lio, ua lohe mai la o Hawika i keia mea e kamailio nei mawaho i na koa, oia kana i hoomaopopo iho ai, ua puka ke kiu Amenka iwaho a haawi i ke kauoha hoopunipuni i na koa lio, nolaila, ua holo koke aku la oia iwaho me ka ukali ia e na koa, a pane m:.i la i keia mau olelo me ka leo nui— "E ku ihomalaila e Lutanela Hore." Aohe i jiuliu īho, ua kuhea hou mai la no,-~ "He hoopunipuni loa oe e kela kanaka kiu i ka lawe ana i ko'u kulana Kapena a haawi aku i kela kauoha o ke apuka oiaio.''
0 kela mau oleio a Kapena Hawika, aole e hiki i na koa lio ke lohe niai, oiai lakou e holo ana me ka mama nui a me na pahikaua e nakeke hele ana ma ka aoao. 1 ka wa i hala aku la 0 na koa lio, ua holo pu aku me Kale Auwana a nalowale iloko 0 ka nahelehele, a e uhai aku ana 0 Hawika a me kona mau koa mahope o ke kiu. He mau minute ia oka Hawika ma naku hele ana iloko 0 ka nahelehele, ua heoki ae la oia i keia huakai huli i ke kiu Amenka. "E kala mai oe ia'u e Kapena Ilawika, he oi kela kanaka a ka piha maalea a me ka wiwo ole i keia hoopunipuni apuka helu ekahi," wahi a Jackson i pane mai ai īa Hawika no keia pakele ana iho la o Kale Auwana a me kona ike pono ana i kona ano. "Aohe o'u manaoio no kela e Jaekson, oiai, he la ko kela a me keia ilio e paa pio ai. No kahi wa aku ke maalo hou oia ma ko'u alahele, e haawi no au iaia 1 kekahi laau lapaau me ka hipuu kaula ma kona a-i e walawala ai oia iluna 0 ka lewa." He kanaka o Hawika no kana huaolelo, a ua hooko ia he hapa o ia inau olelo ma keia mau helu aku.
MOKUNA 111 MA KA HOME O KEKAHI HOaLC HA. I kela wa a Kale Auwana i pakele īho la mai keia piiikia nui ona, ua hooholo iho ta oia i kona manao, aole e huh hoi koke aku i ko lakou laina kaua a hiki i ka wa e holo pono loa ai kana mau hana i keia po, ma ka huli ana i kahi e malama ia ai o kela halawai kaua. Oiai oia i maalo ae ai mawaho o ka ha!e o kekahi «eanaka Aenenka i kuko ia k« na ola e pepehi no ka huli ole ma ka aoao kioi o ka Hema, ua hooholo iho oia i kona manae e kipa aku a hai i ka piiikia nona e ukali mai la mahope ona. Ua heie aku keia a ma ka ipuk?., a haawi aku la ko ia oei kamaa i na peku ikaika ekolu. Aohe i liuliu iho, ua pa-e mai ia kekahi ieo maloko i ki pane aoa mai i ka olelo — "Owai mawaho ?" Aole keia i pane aku no kela mnau, aka, ua haawi hou aku la kona kamaa i na peku ikaika ekolu, a kiei iho ana ke poo o kekahi kanaka maluoa o ka ipuka aniani me ka pu raife!a i kau pono ia mai imua o ke kiu Amenka. 1 (Aok