Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVIII, Number 7, 16 Pepeluali 1889 — HE MAU HUNAHUNA NO KE KAHUA MAI LEPERA O KALAWAO A ME KALAUPAPA. [ARTICLE]

HE MAU HUNAHUNA NO KE KAHUA MAI LEPERA O KALAWAO A ME KALAUPAPA.

A hu!i hou iho r.o oe ms ka a :ar» hema o ua peu neu e ike aku no f -*e i ka «raiho kahela raai a ka o kahaini o WaiKamau me ki hale o ka hor-e lu; a r.uī. m«ka hale ho» a ke alii Pika Kaeo i noho ai i kena ;rau U 2 ka ehaeha, ka home rr.ua a'j i noho

ai. oiai hoi ko'u mau <a ma ihini, a me kahaleo Mr. N"ape!a loio o U'ai uku, Maai: na ha!e o na mat a a;e ea kupa karTi2aina o nei aina. A ma kahi kokoke i keia mau hale, he vrahi pali kaulana i ka waha 0 ka doc kahiko a'u e !ohe tnau ai iloko o ko lakou mau mc!c kahiko, ka pah o Koloa; aele no he pali maoli, he wahi ka aoao lepo waie iho no ma hai o ke aianui e heie mau ia ne<, a o kahi i loaa ia'u, oia ka'u e pahola aku nei me ka hoehoene, penei: Aloha wa!e ka {>a{i o Koioa Ka oali hu'i i Waihaneu-c t hanau Aioha wale ka hoahanau i ka hoi nele i ke kaha )oa. 2 —Na ano kanaka e noho nei. Ewalu no ano kanaka e noho nei, Hawaii maoli, haole a me hapa haoie, pake a me hapa pake, paniolo, lelewa, |ame ke pukiki ho ; a ma kahi o na ano kanaka hope ekoiu, 2 panio'o k., 3 lelewa k., 1 pukiki; a oka huina o ka hapanui nona ka heluna tausani a 01, no ka heluna i koe iho, aka, o ka Hawaii maoli no nae ka oj; a he napa mai no na ano kanaka e ae; ma ka manao koh > wale o ka mea e unuhi nei, aole 1 piha ka haneri hookahi, aia no malalo o keia heluna, ke hui ia na kane wahine a me na keiki.

3 —Ke kulana m?i 0 na mai. Aobe like 0 ka haawina mai i na mea a pau, he mama mai ko kekahi, a he koikoi ioa ko ktkahi, e hke penei: He pelu wale iho no 0 ka manamana lima, a oia mau no o na wahi a pau me ka mai oie, a helei waie ae no ka maka, aole 0 na lima, o ke kino a pau, a he nukee ka waha, aole o na wahi a pau; puka ma ka wawae, oia okoa no ke kino a pau; a o kekahi hoi, pepee na lima muumuu na wawae, he ikaika no kahi pauku Kino i ka onioni; a 0 ka poe i loaa i keia haawina mai, mai na kane wahine a keiki, ua loaa ia lakou he mau makahiki mahuahua e like me kekahi poe e ola nei i umi a 01 maka hiki, a aneane no e īwakalua makahiki ko Mr. Kahului, eia no ke uhae pii nei; a oia no ka mea i kapaia mai ai keia ano haawina inai, "he \ihae pai ai a io bipi no ka Panalaau nei," ke ole nae he kuiana mai 0 ke ano e ae.

A o kahi haawina niai i kahi poe, ua ea pu mai la a kaumaha o luna a me ke kino holookoa, a mahope aku no e palahe ana na wahi e ae, īna o ka lima e ai ia mai ana a muumuu, a ina ma ka wawae e apahu pu ana, a pau loa aku na manamana a koe mai kapuai wawae, a i ole o ka poho wale mai no o ka lima, a o ka poe kupono ia e hoihoi ia 1 Haukipiia, a ina he ikaika ke kino a o na wahi poino wale ae la no ia, alai b, ina e kii i ke pai ai a io pipi paha, e lawelawe ana oia me keia mau mea me ke kano o na lima a me ka niho pu, ke ole he mea nana e kokua mai iaia, a ke mau no hoi kona hoololohe iwaho a hoi oie no ka Haukipila halemai. A ua i mai kekahi keommana ia'u i kamaaina i keia wahi, mamua aku o ko'u hiki ana ianei, oia hoi o P. K. Kahnilehua. 4t O ka averiga makahiki e ola ai īa ano mai he elima no makahiki a emi mai no hoi, no ka ikaika loa a oi aku, he kakaikahi loa nae ia poe." A o kahi ano mai e ioaa ana i kahi mau mai, oia ka makapo, hi maoli a hi koko, ua o!eio ia keia mau ane hi elua, "o hanae ka pahu kupapau."

O ke nahu kekahi mai a me ka lepo paa, o ka hui o ke kiao a puni, o ka maeele o na lima me na wawae, a kaumaha pu, a ike oie ae i ka mea e hana ia ana, ina ua weia ia ka lima a nie ka w*wae i ke ahi aole oia e ike i ka eha, ina i moku i ka pahi a me ke koi, aole no e ike la ana ka eha ma kahi i moku eia nae ka pono ole, e oolopu ana kahi 1 wela i ke ahi, a heie i ka aai loa, 0 kahi hoi i moku i ke koi oki wahie, e aai ana a pilikia maoii no, a ina e komo ana i ke kamaa a heie a kau paha ma ka lio, ina e hemo ana ke kamaa, aole no oia e ike ana i ka hemo ana o ke kamaa, aia a hiki i kahi e leie ai, alaila ike iho ia o ke kakini waie no ko ka wawae, aole ke kamaa i kona piIL lioko no nae o keia haawina ehaeha 1 nohoalii iho maiuna oka mea mai, aoie no e hiki iaia ke noho iho, a kii ole i kona mau haawina ai a i a a me na mea e ae ke hiki mai na U o ia mau haawina o neie auanei, ina aole he mea nana e kii kana mau mea ai, a ke oie ia no ka Haukipila a me ko Oamiano, a me ko na makuahine oke aioha e noho nei ma ka hale o ka puuwai i ho* opihaia i ke aloha no ko kakou mau opio wahine a me kekahi o na hui e ae; b« kanaka ki mea nana e kii ia mau mea, a o ka mea mawaho ae o keia mau hui, e kii ponoi ana no me na aiina ehaeha o ka naau ke ike aku. ( A*U i /#«. j