Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVIII, Number 7, 16 February 1889 — Page 2
| This text was transcribed by: | Cheryl Mokuau |
| This work is dedicated to: | Pehe |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Poaono Feberuari 16, 1889
NO MAKOU IHO
[@this part of column very unreadable]
He hana maa mau ma na aina e i ka wa koho ba@, he kue aku kahi i kahi, he noi na epa a me na @ iwaena o ka lehulehu a ihoko o ka wa e kiekie ana o na manao pihoiei oia ka manawa e komo mai ai o na uhane ino a h@kake iloko o na uhana maikai, me na manao e hoola@le i ko kupaa. E puni ana no na uhane hapa noonoo, a o lakou wale no i@ ike i ke kuh@hewa mahope aku ke mau na ia o ke ola ana, o oia no ka makou e paa kiki nei, e hiki mai no kakou i kekahi la e @ ia ai e na kanaka kum@paa mah@ ahua ke hooko ia ke kumuhana o ka Hai Kala@ awaii i k@kulu ia ai.
KE KUEA AI II
No kekahi mau la i hala ae noi ua kamailio pinepine na nupepa na@ o keia kulanakauhale no kela hooiaha kono a ke Aupuni e pa ia ke Kuea Alii ma alanui Moi aole hoi e like me ko keia wa e ku nei ka waiho hamana o ia kahua nui.
Ua olelo ae kekahi o ua mau nupepa la he wahi kkupono loa keia no ka paikau koa, a ua puka pu ae he palapala kakau inoa no ia mea, e noi aku i ke Aupuni e waiho ia pela ua Kuea n@i la me ka poa ole ia.
O makou kekahi e komo pu iloko o ke kokua no ka pa ana i kela wani kikowaena o ke kulanakauhale nei ina he mau lawelawe ana ia no ka pomaikai o ka lehulehu me ke kuu akea ia. Aole ia he uhauha i ko kakou waihona o ka hooi aku i ka maikai a me ka maalahi ma kekahi mau hookele ana? Aole o makou manaoio, ua oi aku ka nani a me ka hiehie o kela wahi waiho waie mamua o ka hoopuni ia me ka pa maikai a me na laau e ulu ana i ano like aku me Ema Kuea?
O ka waiho wale ana i ke Kuea Alu i kahua paikau no na koa, a he hoo kahi o lakou manawa e paukau ai iloko o ke anahulu la malalo o ka malamalaina o ka mahina piha, he oi aku ia o ke oki loa mamua o ke kukula ana i kela wahi hoomalia no ka pomaikai o ka lehulehu hooloko@. Ina oia ka nele a me ka hemahewa nui i loaa i ko kakou mau pualii koa alaila, ua hamama na kahua o Aina hou me Makiki no lakou e paikau ai, he kahua hoi i hala mawaho aku o ka palena o ke kulanakauhale nei, a ilaila lakou e kiola pau ai i ka loa o na wawae e like me na koa moiowa ole a e ki ai i na pu e puiwa ole ai o na io kaa a hoeha ole ia na ohua.
Nolaila e hooholomua aku ke A@ i kana hana me ka nana ole i ke kahua paikau a me ka oie, ina he mau hoomahuahua ana aku ia i na kiahoa@ hoomaha kuwaena o Honolulu—ma ka maa@ahi i ke au aku, a me ka hiehie o kona ku ana ma `a aoao o ke kulanakauhole a @ nei.
KE KAU KOHO BALOTA
He @ mai keiaa mahina @ , e hiki ana kakou i ka [@this paragraph very difficult to read]
He mea kanalua @ ke olelo ae he kau hahana aku ana keia ma ka @ o ke kukulu ia ana o ko Hawaii nei mana Kaukanawai, e laa ka nui o na @ ka mana koho, a na ia mau ai ae au@nei e huki na a w@ la @ e huki na a a elua i h`o ai ka lanakila o ka la ma ko lakou aoao. E ilio pu mai ana iloko o ia ia na pelo a ame na apuhi ana e kaia i kou mana koho, a oia ka makou i hai @ nei, oia ka kakou ano kanaka e makaala ai a e kipaku loi aku ina mai kau mau lawelawe ana ma kela pono pilipaa ou a ke kanawai i ae ai.
KA UWEA OLELO MOE MOANA.
Aohe lono hoohaui@ii manao e ae i loaa mai ia kakou ma ke eke leta i hala, e like me ka palapala a J. Sherman Bartholemew i ko kakou Kuhina Kaiaaiaina, e hai mai ana oia, iloko o na pule eiua mai ka la 21 o Ianuari e hoouna ia mai ai ka mahele mua o ka uwea moe moana mai Honolulu a Wailuku, ma ke @ ae o Nu Ioka a hiki i Vanek@wa, B.C., a ma ke kahi moikuahi e ha@lele ana ia awa a hoohiki loa mai i Hawaii nei.
O ka uwea moana holookoa e hoohui ana i ko kakou mau mokupuni i hookahi, e hou maka ana ia mai lihue, Kauai mai moe ma ka moana a hiki i Waianae, Oahu, nei, holo ma ka aina a i Leahi, moe ma ka moana a hiki i Kaunakakai, Molokai, moe ma ka moana a Lahaina, Maui. Holo ma ka aina a hiki i ka lae hema o Maui ma ka hikina, moe ma ka moana a hiki i Kawaihae, Hawaii.
O na laina lala e holo ana ma na wahi a pau o keia a me keia mokupuni, e hookui ako no ia me ka laina holookoa e moe pololei ana ma ka aina, a ua hiki ia Koolau ke kamailio aku ia Hawaii, a ia Hilo hoi ia Kauai. O na lawelawe keia o ke au hoooholomua i ka aina malalo o ko kakou Kumu kanawai nou.
KELA LAAU MAI LEPERA.
Wahi a ka Maka@ i ka Poakahi nei, ua @ ia ka laau Gurjon Oil no ke ola o ka mai lepera maloko o ka hoike a Kipikona, oiai oia e noho Peresidena ana no ka Papa oiaio ia, ua hookomo ia iloko o kana hoike, a e na poe wale no o ka Ahaolelo ka i heluhelu, a ilaila iho la no pau, a ua aneane poina loa na hoomanao ana i keia manawa. I ka wa a keia au hou i ku ae nei, ua like me na burumi hou, a o na burumi kahiko, ua pau i ke kiola a kapae ia.
He lohe wale no ko kakou iloko o ia mau la n ai ka hilinai ana aku i ka hoike a me na olelo ana mai a kekahi poe e pili ana i keia laau me ka loaa ole o ka hooia kupono, a oia ka makou i olelo ai i kela pule aku nei, o Mr. Clifford, he kanaka i kaahele a kamaaina a ikemaka i ke ano o ka hana ana a me ke aloa ana o kekahi mau mai lepera, eia oia i Honolulu nei i keia la, a ua hai ae oia, he kanalua ole kona ke hoao ia keia aila maluna o ka mea mai, mamuii o ka ikemaka aole o ka lohe wale, ua hoola ia he lehulehu o na lepera ma na okana aina o Inia a me kekahi mau @ e ae ma ka m@na Iniana.
O ka makou wale no e iini nui nei, a nana @ ka Papa Oia i kela mau olelo a Mr. Clifford, a aole he mau ulolohi no ka loaa oie o ka iaau, oiai, aia i Ladina kahe e loaa ai i na manawa a pau, a o kuna hiki mai i Hawaii nei a @ aku malun a o ke kula ma`i laula o Kalawao, oia wale no ko kakou mau iini e loaa oa hoao ma kekahi ano i ke ola a me ka oie, e like me ko Mr. Clifford ikemaka a me kamaaina ma kona ala o kekaapuni honos.
I keia pule ae makou e hoike aku ai i ka halawai a Miss Ackerman i malaina ia ai ma Kawaiahao i ke ahiahi Poakolu nei.
KE KULANA O SAMOA.
O na lono hope loa i loaa mai ia kakou e pili ana ia Samoa, oia no ke kukala ia ana o na kanawai oa e na aumoku kaua Geremania he kanawai e malama ana i ka maluhia o ka aina. Me ka hoouhopu ia ana o na kanaka Pelekane a me Amerika a me ka hoao ia ana e pepeh ia Mr. Klein, ka mea kakau o kekahi o na nupepa alakai o Kapa akiko.
O ke kue a na Kapena o na moku laua Amerika me Pelekane i na mana Geremania, oia kekahi kumu nana i hooi aku na manao pihoihoi mamuli o ka hoolohe ole mai o na koa Geremania i na manao o ke kuka@ka me ka maluhia a na Kanikela Amerika me Beretania,a ua ala mai na hoopaapaa kue kuleana i ka hoopuka ia ana o kela kanawai koa.
Ma ka pololei maoli e iike me na kanawai kaua naauao, aia o Geremania @oko o ke kaua me Maasia a me kona mau makaainana, ia m,ea a lakou i kapa aku ai, he kanaka kipi o Mataata i ka nohoalii o Tamasese, a n a ia aoao lakou e kokuaa ai no ka hoomau aku i ka mana o kela hookahuli aupuni oiai e noho ana o Maliet@a. Aku, i ka wa hoomau ia ai keia kaua no kekahi manawa loahi i hala ae nei, aole wale ia Mataata na kaua a Geremania i hoouka aku, aka, ua hoopilikia nui ia ke ola a mee ka waiwai o na kanaka o na lahui e.
O na kauoha i hoouna ia aku i Samoa a me na holo leta ana mawaena o na mana nui ekilu o Emerika, Enelani a me Geremania, e lohe ana kakou i ka hopena o Samoa iloko o na la pokole Aole he mau manao lawe Kailiku ma ka aoao o Amerika m Enelani ke hiki e loaa na kokukuka ana o ka maluhia; a ke hiki ole malalo o ke kue ana o na mana nui ekolu i ko lakou kuleana a me ko lakou hano hano, alaila, o ka pahikaua a me ka pukuniahi ka mea nana e rula i ka noho ahui ana o Samoa malalo o ka hoomalu a kekahi aupuni mana nui a me ka ikaika.
Eia iho ka nei o na aumoku e ku la i Samoa a me na moku malalo o na kauoha e hiki aku ai ilaila iloko o na la pokole:
Mokukaua Beritania Roialika me ka moku Amerika Nipasika.
Hookahi mokukaua Beritania mai Auseteralia mai, e hiki ana i Samoa i ka la 26 o Ianuari.
Ua ku ka mokukaua Beritania Lily i ke awa o Kolono, a ilaila e hui ai me ka Forward. O ka Icarus, ua hui aku ka moku Adimarala Swiftsure me ke Caroline ma ke kaikuono o Panama, a e holo aku ana keia mau aumoku Beritania elima no Samoa
O ka moku Amerika Mohikana, e holo akku ana no Samoa, a nana e lawe aku he elua mau pukuniahi wili hou no ka Vandaiia i holo aku nei i Samoa.
E hoike ana kekahi lono o ka la 22 o Ianuari ma Ladana, no ka nui o na weliweli e pohala la ma Samoa,ua hoouna mai ke keena kana o Enelani, he elua moku ikaika o ke ano hou no ka hoopuipui ana i kona ikaika kaua moana ma ka Pakipika.
O ka mokukaua Amerika Omaha e holoholo la ma na kai o Kina, ua haawi ia aku ke kauoha e holo pololei no Samoa.
O ka mokukaua hao Amerika hou Trenton, e lawe ana i ka hae alii kiekie o Adimarala Kimale ua haalele aku ia Panama no Samoa.
O namokukaua Geremania e ku la i Samoa ikeia manawa, he eha ko lakou nui, a e ukali ia mai ana me ehiku moku ikaika hou mai Geremaania mai. O keia malalo iho ka ino o na moku e ku laa i ke awa o Apia:
Adier, he 70 tona kona nui, a ua kapili ia i ka 1883,
Eber, he mokukaua kila o 900 tona ona nui, ua kapili ia i ka 1887 o ke ano hou loa.
O keia mau moku elua, e lawe pakahi ana laua he eha pukuniahi eono iniha ka waha o na pu raifela kuikele a Krupp, he eha tona ke kaumaha, a mee eha pu wili.
Carola, he 2,130 tona ka nui, a ua kapiii ia i ka 1880.
Olga, he 21,30 tona ka nui, a ua kapiliia i ka 1880.
I keia mau moku elua, e lawe pakahi ana laua he umi pukuniahi eono iniha ka waha o na pu raifela kuuikele a Krupp, he eha tona ke kaumaha, a me eono pu wili.
HUI ALAHA HAWAII.
(KAUPALENAIA)
Mahope aku o ka Poakahi, Ianuari 14, o na uku holo o ke Kaa ALAHAO, e uku ia no ia ma na Palapala A e Holo wale no, ma ka pepa manoanoa o elima no ka 25 keneta.
E moihoia na Palapala Ae Holo iloko e kekahi # ihookumule ia ma ke kaa e na okua e kau ona.
He hoomama ana mai keia me ka loiloiahili ole i na poe e kau ana no na koena, a pela i makemake ia ai ia mau palapala e kuai no ka manawa hookahi.
O.G. Thiele, oia ke hele aku ana ma na Poalima me Poaono no ke kuai aku oia ka la 11 me 12 o keia mahina.
2215@
HOOLAHOU
E hamama ka Papa Inoa a hiki i Marki 15, 1889.
Hui Alahao a Aina o Oahu
(KAUPALENAIA)
I Kukuluia malalo o na Kanawai o ke Apuni Hawaii nei.
Kumuwaiwai, -- $700,000
E hoopaka mua ia no na @ aina o ka Hui, me 15 mile Alahao a me na lake hoohana.
He 5,250 Mahele -- $100 Pakahi
E paa ia no na waiwai e na hoa o ka Hui a hiki i ka wa e hooko pono ia ai o na Pena.
E h@ puka ana ka @ he $300,00 ma ka 7 pa keneta Bona, he hoopaa a moraki i na waiwai o ka Hui. E hoopaka ia na Bona no ke koho akea ia mai ma ka $25, $100, $500 a me $1,000.
O na mahele i koho ta, e uku ia no peneii. He 20 pa keneta ia ka wa i noi mua ia i kinohi, a mahope aku e uku ia ke koena iloko o eha manawa penei: Aperila 1 Mei 1, Iune 1, me Iulai 1, 1889.
Ua manao ia e hoopuka aku i na Dala Aie ma o na ona malalo o keia mau papa A.B. me C. O ka huna o ka papa hookahi, he $100,000. Ehooko ia no e ka Ha@ keia papa A: na @ mahope aku o elua makahiki, a aole hoi e oi aku mamua umi makahiki mai kona la aku i kakau ia ai. Papa B. mai ke eha makahiki a ka makahiki. Papa C. mai ka eo@ makahiki a ka umi makahiki. E hoiliili ia ka pu ka huina dala i hookomo mua ia, a uku ia i ka la 1 0 Ianuari me Iulai o keia a me makahiki.
NA LUNA AO KA HUI.
HON. W.R. CASTLE Peresident
HON J.I. DOWSETT Hope Peresident Ekhi
HON W.C. WILDER Hope Peresidena Elua
GEO. C. WILLIAMS. ESQ Kakauolelo
HON M. ROBINSON Puuku
HON W.F. ALLEN Luna Hooia
NA LUNA HOOHANA.
S.C. ALLEN, R. LEWERS, THOS R. WALKER
Papa Inoa.
E ike ia no ka papa inoa ma ka Baneko o Bihopa,, Baneko o Spreckels, a ma ka rumi oihana o ka Hui, papahele elua o ka hale pohaku hou ma kekahi aoao mai o ka Hale Leta. E loaa no ke Kakuolelo a me ka Puuku mawaena o na hora 9 me 112 a.m. 1 me p.m. o na la noa a pau, koe ke Sabati.
Ua pai ia na palapala o ka Hui no na ahahui e lawe ana i keia mau Bona ia ka wa e paa pono ai o ke alanui, a i kakau inoa ia e ke Kakauolelo Mr Geo. C. Williams. I ka wa e ku ai o ka @hahu@, e hoounaa mai ka papa inoa i ka Puuku, a oia ka manawa e hai ia aku ai no ka hookomo ana mai i ka haawina mua o ka mahele. O na poe i hoopaa mua ole mamua ae o ka la 15 o Maraki, 1889, e kapae ia. E haawi ia ka makemake o ka mea lawe Bona, ina no ke kuai aku i ka aina a no ka hoolimalima paha.
Olelo Hoakaka.
Ua hoala ka Hui no ka hoomoe ana i Alahao mawaena o Honolulu me Ewa, mokupuni o Oahu, a e hooloihi aku ke makemakee ia ma kekahi wahi o ka mokupuni, ma ka aoao komohana-hema o na uahiwi o Koolau, a komohana o Honolulu, a e hoohana ia
Ka laina i ka wa e makaukau ai me na pono a pau i ae ia e ke Kanawai o 1888, ia B.F. Dillingham, me na pono o ke Alahao Maha o Puuloa no iwakalua makahiki me ka auhau ole ia.
O keia malalo iho na waiwai e hoopaa ia no na Bona i hoopuka mua ia nona ka huina o $300,000.
He 15 mile alahao, me 30 paona o ke kaoia hao kila hookahi, me na lako e ae, oia na ka mahu elua me 19 kaa, he 6 mau wahi hoomaha, ka kuleana o kahi e hoomoe ia 30 mile i pa ia, 2010 eka aina he maikai na palapala,a 180,3ka aina hoolimalima no iwakalua makahiki, 16 mile i pa uwea ia, 1000 poo bipi, 50 lio a me ka mokuahi Ewa e@ holo mau nei no Ewa.
KA AINA
He mau aina keia o hookahi me hapa mile i kee alanui Aupuni. A ke ku nei ka Hale Hookolokolo o Ewa ma ia kahua. O na aina i hoolimalima ia, ua piha ka 3 mile e huli pono la i ke kaikuono o Puuloa, a e hana ia aku ana na kauhale ma ka aoao akau, a hoolako ia me ka wai e ke Aupuni. E hoakea ia na alanui, a e moe ke alahao mamua o keia mau aina. Ua like no ka waiwai o keia mau aina e like me Kulaokahua he mau makahiki i haia ae ne, aka, aole makou e manao koke aku pela.
Eia ka ninau nui: E pomaikai anei ke alahao ke hoomoe ia ma ia mau wahi? Eia ka makou hoakaka:
Raiki me ka Pale e ulu nei ma Ewa, he 6000 tona no ka makahiki, ma ke
$12 pakahi $7,500.00
60,000 Ah Maia malalo o M.P. Robinson, ma ka 10 Keneta 6,000.00
Na Ukana e ae 2,500.00
Na Ukana e halihali ia i kela mau apana, e olelo ia he 60,000 4,000.00
Na Ohua—Ua hai ia mai makou e Sing Chong a me kekahi mau hui e ae,
Aia he hookahi tausani poe mahi raiki ma Ewa, e holo mai ana lakou
i Honolulu nei he hookahi manawa o ka pule ina he $1 no ka maka
hiki, ua like me ka hapaiua o ka lakou koho 26,000.00
He 2000 poe ma Ewa e holo mau mai i Honolulu no ka mahina, ke lawe
ia ma ka hapalua o ko lakou heluna 12,000.00
He 25,000 kanaka o Honolulu, he elua holo ana a ka mea hookahi no ka
Makahiki, no ka papa 1, 2, me 3, ma ka $1.25 62,500.00
Na poe kaahele me na mokupuni, ma ka $1.25 12,500.00
Na loaa i hoohana ia $133,000.00
Aole makou i helu i na ukana o Moanalua, a o keia mau huahelu e hooiaio aku no makou e makou e like mee na mea i lawelawe ia e kekahi mau hui Alahao e ae e kunei ma Amerika.
NO KA MILE ALAHAO HUINA LOAA
Mile Kuea Na Kanaka Mile Alahao Poo Hookahi
Mouaina Nu Enelani 11.0 650 $ 8,420 $13 10
Mokuaina Waena 8.60 775 14,000 18 50
Mokuaina Hema 25.7 681 4,550 5 20
N.W. Mokuaina Kikowaena 9.90 351 6,520 17 60
Mokuaina komohana 61.9 310 6,420 16 10
Mokuaina Pakipika 181.0 261 7,500 23 15
Hina ma Amerika 29.0 481 7,690 14 50
Aole he mea e kanalua ia ai ma he mokuaina hookahi kekahi o Amerika Huipuia kahi o na kanaka, e like me nui o na lahui o ia mokuaina, i oi ae ko lakou hole ana e like me ko na kanaka o keia pae moku, ina i like na mea lako i loaa ia kakou e like la me ko lakou: Aka ke lawe nei makou i ko makou alakai mai ko na mokuaina hema mai o Amerika Huipuia, loahi i noho ia e na poe ilihune o na haole a me na paele. E ike ia auanei ua mahelehele like ia na alahao ma kahi o 682 kane, wahine a me na kamalii no ka mile alanui hookahi, e uku ana lakou i na loaa i na hui alahao ma ka a$5,20 no ke poo o ka lahui holookoa Ina e hooholo ia ana he alahao umikumamalima mile ka loa e pau auanei ma keia aoao o ka mokupuni kokoke 0 2000 kanaka i ka mile hookahi, a he me maaikai no kakou ke olelo, ua hiki ia kakou ke hooholo ma ia alahele a me ia hoonaniani e like me ka poe “keokeo oki loa” a me na paelee o ka Hema. Ina e ae ia ana keiaa alaila e hoonui ia 3000 me 5.20 a e puka mai ananei na loaa he $150l,000 no ka makahiki---au e ike iho ai, na oi aku na loaa mamua o ka makou i koho iho ai malena ae he $23,000. A aole hoi i hlu ia na poe makaikai a i ole ia na poe paha o na moke puni e mai. Ina aole oukou i maopopo ma ka makou mau koho mua ae nei o na loaa, a ke manao la no paha ua kiekie loa ia koho ana alaila koho iho i ka hapalua o ia he $66,500 na loaa a pau.
NA LILO.
O Mr. C.H. Khael, kekahi o na ana aina alahao akamai loa, ua hoonohonoho iho oia i na lilo o ka hoohana ana, me ke komo pu o na lilo o ke ala, na kaa, a na koho pa ma ia koho ana i na lilo ma na huahelu kiekie ma keia aina me ke komo pu o ka lanahu ma ka 15 o ke tona a ua hooholo ua hiki ke hoohana ia ke al,ahao ma ke Ekolu holo ana o ka la, a no 365 la i ka makahiki, ma ka $2,000 a oi iki o ka malama, e olelo ae peha: $2000 o na lilo a pau no ka makahiki. E hui i ka ukupanee o na bona ma ka 7 keneta no $3000,000 loss he $21,000 ukupane, alaila hui a pau, hiki i ka a$46,000 no ka makahiki. Malia paha o olelo mai oukou uuku loa na lilo. Alaila e pakui mai oe ke oluolu i 50 hapa haneri o na lilo i koho ia, alaila e hiki ana i ke 58,000 na lilo, koe nae he 80,000 o na loaa mahope o ke oki ana i na lilo me ke akahele mailoko mai o na loaa a poau ma ka hapaiea. Oiai, aohe a makou waiwai e haawi aku ai no ke kuai o na bona wale no, aka, e ike ia no he hoopukapuka makepono no ka poe akahele. Ke hoolala aei ka Hui no@ aina i makemake ia e kuai a e hoolimalima paha, e ana a okioki no ka makaukau e kuai aku ina i makemake ia, ma ka manawa e paa ai ke alahao. O ka poe uuku o ke dala a i makemake e boopakapuka ma ka aina, he makemake nei makou e noi aku, e hookupu mai lakou no ka bona, me na hooia a ka Hui e haawi ia nei, o na mau bona la e ohi ia ee ka Hui ma ka waiwai io no ka hookaa ana ma ka aina, hoolimalima, na holoholona ola, a waiwai e ae paha o ka Huii loaa no ke kuai,hui me ka ukupanee e kokoke mai ana e hoekaa maluna o ua bona la i ka wa e haawi ia aku ai i ka Hui no ke kuai.
O ka nui o na @pana aina e mahelehele ia aku ai e oi ana paha mamua o ka 1,000; o ka nui o ka apana, ma ke 75x200 kapuai, oia paha 15,000 kapuai kue a pakahi. O ke kumukuai, mai ka $100 a pii aku o ka apana, e like me ke kulana o ka aina. O ka hookaa ana he maalahi loa, malia paha aole e oi aku mamua o ka hapakolu ma ke dala maoli, o ke keena iloko o eelua a elima makahiki, me ka ukupanee he 7 keneta o ka makahiki.
O ka poe e kuai ana i ka aina mai ka Hui aku, e loaa ana ia lakou na palapala holo Kaiahi mau ma na uku kuikawa, ka mea a makou e manao nei e pau pono ana me ka hoohahahala ole.
Ua paa i ke ana ia ke ala e moe ai ke alahao a hiki i ka Hale Hookolokolo o Ewa. Ua pau kekahi hapu o ka bona i ka lawe ia, o ka aelike no ka hoomoe a me ka hoolako ana i ke alahao mawaena o ka Hui a me Mr. B.F. Dilingham, e kakau koke ia ana, a ma ka wa o onou ai ka hooholo ana i ka hana imua no ka awiwi ana e paa.
O na kope no ka Hoolala Hana a me ke ano o ka palapala noi no na Bona, e loaa no ma na Ranako i hoikeia mamua a ma ke Keena o ka Hui.
Honolulu, Feberuari, 1889.
KE ANO O KA PALAPALA NOI NO NA BONA.
1889
Ia G.C. Williams, Esqr. Kakauolelo Hui Alahao a me Ai@,
Aloha: Ke makemake nei au e kuai na Bona o kou Hui e like me na olelo hoakaka ma ka oukou papa hoolala, i kakau ia ma Honolula, Feberuari, 1889, penei:
Huina dala i makemake ia e uku $.....
E hoopuka ia ma na Papa $.....
Ke ano o na bona i makemake ia $.....
Ke hoouna pau ia aku nei maloko o keia palapala, he $....., oia ka iwakalua hapa haneri hookaa mua e lik me ke kuhikuhi. Kou Oiaio.
N.B.—O na holo palapala ana a pau e kakau ia i ke Kakauolelo o ka Hui, oia o Mr. Geo. C. Williams, Pahu Leta Helu 98.
2319-4t
Ka Waiwai o ka Hilinai
A A @ a, kai kaulana a hili@ oomaemae koko, mau n@
@ a pau o ka honuaa, ne aneane 40 maka @ i hala ae nei, a ua lawelawe nui ia h@ waena o na oihana lauaau. O keia
LAAU ASSAPARILA, no loko ae ia o ka aa Sasaparila Honedura maoli; ua loaa ka mana hoomaemae @ ka hui pu ia ana ma kekahi mau aa laa@, a me kekahi mau mea no loko o ka ho@ a me ka hao.
HE koko ihoino a nawaliwali anei kou? Ua a wili pu anei me na ano mai ikaika? A ua hui pu anei me na wai awaawa hoopehu
LAAU e hoomaemae ia mau mea ino a pau, a maikai. O na kauka lapaau a pau o Amerika ike ke ano o ka AYER SASAPARILA, na olelo lakou, aole he mea maikai e ae no ka hoomaemae koko ana mai na mai i awili @ la, aka o keia wale no. No ka
HOOMAEMAE ana i ke koko, a me ka hookahua pono aua i na mea a pau ma k@ mau ano ma ii ikeia, o ka AYER SASPARILA wale no ka laau nana e hoomaema@ mamua ae o kekahi ano laau e ae O ke
KOKO mo nakuhaku, a nawaliwali hoi kona holo pono ana ma ke kin@, e hoomaemae ia a e hooikaika pu ia no hoi ma o ka ai ana @ keia LAAU SASAPARILA A AYER. He maalahi a he
MIAKAI loa @ keta Laaa, aole no ka ho@ maemae wwale ana no i ke koko, aha, no ka [@this sections is very blurred and parts of unreadable]
A HILINAIIA no ka ikaik [@ the endinsg in this section are missing]
ola kino, ma ka maemae an@
make pu ia na ma`i, a pela @
laau hoopaemae koko i @
wale ia malaio o nainoa leh@
hilinai a me na hoo@ wale a@
@koa. Maluna o ka
Ayer Laau Sas@
I HOOMAKAUKAU IA
Kauka J.C. Ayer & Co., Lowell, Mass.
HOLLISTER & CO.
Na A ena ma ka Paeina Hawaii.
H@lu 10@ Aianui Papa, Honolulu
2086-@
KUAI KUDALA A KA HOPE ILAMUKU O KA APANA O KOOLAULOA OAHU
Ma ka mana o kekahi palapala hoomalu waiwai mai ka Aha Apana o Koolauloa, Oahu, ma ka la 12 o Ianuari, 1889, e kue ana ia Aaron (k,) ka mea i hoopii ia no ka pono o Ah Nipa ka mea hoopii, no ka huin a dala o 27.
Ua hoomalu au a e waiho aku ana ma ke kuai kudala ma ka hora 12 awakea o ka Poaono, Feberuari 16, 1889, ma ka puka pa o ka halekuai ma Punaluu, Koolauloa i olelo ia. E lilo no i ka mea koho kiekie na pono a me na kuleana a pau o Aaona ka mea hoopii ia,a maloko o na waiwai malalo nei, ke ole e uku e ia mai mamua ka huina dala i olelo ia maluna, a me ko`u mau lilo a pau.
Eia na waiwai e kuai kudala ia aku ana: i waa lawaia, 4 lio @ laau, e waiho ana ma Haleaha, koolaulo.
Kuike ke dala i ka mea e lilo ai, na lilo a pau a na palapala i ka mea kuai mai.
H. KAUAIHILO,
Hope Pamaku o Koolauloa.
Kapaka, Ianuari 15, 1888.
2217-4tt
KUAI KUDALA A KA HOPE ILAMUKU O KA APANA O KOOLAULOA OAHU.
Ma ka mana o kekahi palapala hoomalu waiwai ma ka Aha Apana o Koolauloa, Oahu ma ka laa 15 of Dec. 1888, e kue ana ia Puukoholoa (k.) ka mea hoopii ia,a no ka pono o Kaopa (k.) ka mea hoopii no ka huina dala o 59.
Ua hoomalu au a e waiho aku ana i ke kudala ma ka hora 12 awakea Poano, Feberuari 16, 1889, ma ka puka pa o ka halekuai ma Punaluu, Koolauloa, i olelo ia.
E lilo no ka mea koho kiekie na pono a me na kulana a pa@ Puuk@ ka mea i hoopii ia, malolo o na waiwai malalo nei, ke ole e uku e ia mai mamua ka huina dala i olelo ia maluna, a me ko`u mau lil@.
Eia na waiwai e kuai kudala ia aku ana: 2 lio, 2 pipi 1 hale laau, e waiho ana ma Kahana, Koolauloa.
Kuike ke dala i ka mea e lilo ai. Na lilo a pau o na palapala a pau me ka mea kuai mai. H. KAUAIHILO,
Hope Ilamuku o ka Apana o Koolauloa, Kapaka Ianuari, 1889.
2217-4t
KA HUI
Alahao Hawaii,
(Kaupaienaia).
MA ALANUI MOI
NO KA
Auhau 5 Keneta
No ka holo hookai ana no na wahi a pau, i hoomaka i ka
Poalua, Jan. 1.
PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO.
Na Kaa Mahalo Aku Nei, Na Kaa@
| Haalelei ka@ | Hiki ma Pawaa | Hiki ma Waikiki | Haalele ia Waikiki | Haalele ia Pawaa | Hiki ma ka @ |
| A.M. | A.M. | A.M. | A.M. | A.M. | A.M. |
| 5.30 | 5.50 |
|
| 6.05 | 6.20 |
|
| 6.30 | 6.50 |
|
|
|
| 6.30 | 6.50 |
|
| 7.00 | 7.20 |
| 7.10 | 7.30 | 7.50 | 7.10 | 7.30 | 7.50 |
| 7.30 | 7.50 |
|
| 8.00 | 8.20 |
| 8.10 | 8.30 | 8.50 | 8.10 | 8.36 | 8.50 |
| 8.30 | 8.50 |
|
| 9.00 | 9.20 |
| 9.10 | 9.30 | 9.50 | 9.10 | 9.30 | 9.50 |
| 9.30 | 9.50 |
|
| 10.00 | 10.20 |
| 10.10 | 10.30 | 10.50 | 10.10 | 10.30 | 10.50 |
| 10.30 | 10.50 |
|
| 11.00 | 11.20 |
| 11.10 | 11.30 | 11.50 | 11.10 | 11.30 | 11.50 |
| P.M. | P.M. | P.M. | P.M. | P.M. | P.M. |
| 12.10 | 12.30 | 12.50 | 12.10 | 12.30 | 12.50 |
| 12.30 | 12.50 |
|
| 1.00 | 1.20 |
| 1.10 | 1.30 | 1.50 | 1.10 | 1.30 | 1.50 |
| 2.10 | 2.30 | 2.50 | 2.10 | 2.30 | 2.50 |
| 3.10 |
| 3.50 | 3.10 | 3.30 | 3.50 |
|
|
|
|
| 4.00 | 4.20 |
|
|
|
| 4.10 | 4.30 | 4.50 |
|
|
|
|
| 5.05 | 5.25 |
|
|
|
| 5.15 | 5.35 | 5.55 |
|
|
|
|
| 6.05 | 6.25 |
|
|
|
| 6.15 | 6.35 | 6.55 |
|
|
|
|
| 7.05 | 7.25 |
|
|
|
| 7.15 | 7.35 | 7.55 |
|
|
|
|
| 8.05 | 8.25 |
|
|
|
| 8.15 | 8.35 | 8.55 |
|
|
|
|
| 9.05 | 9.25 |
|
|
|
| 9.15 | 9.35 | 9.55 |
|
|
|
| 10.05 | 10.25 | 10.45 |
@ ka uawapo o Haaliliamanu a hiki i Pawaa, he 5 keneta; a mai ka uwapo o Haaliliamanu a hiki i Waikiki, he 10 keneta.
HOOLAHA KUIKAWA.
E hoomaka ana ka holo ana o ke kaa `kuikawa i keia la, a e hoomaka ana pela a hik@ ka wa e hoolaha hou ia aku ai, penei @ Haalele ia Pawaa, hora 11:31 a.m. 1:50 p.m. a me 4:31 p.m. Haalele i ka uwapo o Haalihamauu, hora 12;00 p.m. 4:00 a me 5:05 p.m.
Kee hoike pou ia aku nei ka lohe i na mea a pau, o na kaa i pena uliuli ia, no Waikik loa ia mau kaa.
E malama loa na ohau mai hoao e komo mai a lele aku paha mai na kaa aku oiai e holo ana; a e nana pono hoi i ka wa e haawi ia mai ai o na palapala, a e hookomo maloko o ka pahu i hoomakaukau ia maluna o ke kaa. E malama pono i na rula o ke kaa.
2214-@
BENSON, SMITH & CO.
Na Mea Laikini ia e kuai Kukaa a me Kuai Liilii aku.
Na Laau Lapaau
O NA ANO A PAU.
HELU 113 me 115, ALANUI PAPU
O LAUA NA AGENA NO KA
Laau Lapaau Kuluwai Liilii
Boreicke & Schrecke, a me na
WAi Lukini On Aona Waianuhea
WAIALA MAILE
A ME KE
Onaona Lei Aloha!
@ O na lako no ka Lauoho a me ka Ili a me na mea hoonani o ka Home, e loaa no ia i na makamaka ke kipa mai ma keia hale.
2204-tf