Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 47, 24 November 1888 — NA MAKAI KIU o Amerika a me Europa. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

NA MAKAI KIU o Amerika a me Europa.

HK I-Kl DAIMANA I AIHUK !A MF. KE AKAMAI LOA. " I ko'u lohe ana i keia ua hoohauoli ia ko'u naau, oiai ua maopopo lea iho la ia'u mamuli o na olelo a ke kaikamahineo ua kanaka nei keia a'u e huli nei. A aole au e hoike ana ia mea i ua kaikamahine la. I ka maepopo ana ia'u o ia mea hoololi ae la au i ke kumu o ka maua mea e kamaiiio ii f oia hoi ko'u mahalo ana aku no ka mohaha maikai o m.»u maka, ka j nohenohea o kona . 'i papiima» a pela aku, a i ka pau aru o ka'u mau olelo hoomaikai nona ua ike aku la au j i ka pii ana ae o ka ula ma kona mau papalina, a ia manawa oia i haa?e!e,mai ai ia'u, me ka i ou mai he hana kana a i e hookuu aku au iaia. * | u Hala aku 1a oia a koe hookahi iho la au me ka hauoli a me ka piha noo- J noo no ka'u mea e hana hou aku al Mamua aku nei, ua maka'u wau o hala ua kanaka la i Amrrika, aka, i keia wu hoi ua loaa ia'u na kumu e hauoli ai, oiai, ua ike koke iho la au eia koke ae no oia- He kaina loa keia i loaa ia'u, a aole no hoi au i hookuihe iho. " Mahope o ko'u noonoo ana no kekahi «a pokole hele aku la «au e kauoha e hoomakaukao ia i moku pea e lawe ai ia'u e halawai o\t ka moku ahi e nolo ana no Eoelani, a i keahiahi ana iho ko'u holo ana, « ma kekahi ia ae noho ana au maloto o ke kulyrur kauhale o ladana. *0 ka'u hana mua o ka hiki ana ma keia wahi oia ko'u huli heie ana ma na hakkuai malaiia, me ko'u mapu e halawai mai ana au me kekahi o na Uaimana i aihue la ma Napela, a ma e loaa io iu ia'u kekahi 0 ii mau daimana, alaila, he kumu maopopo loa ia e hiki ai ke kuhikuhi alLu la'u i kahi e loaa ai o ua kolohe la. 1 Otai au e huli ana maloko o na hale-

kuai nani o Piccadilly, lohe mai la au mai kekahi kanaka malama hulekuai hana gula no ka hiki ana aku i ona Ja kekahi kanak*a kuai i \vati inalaila, a i ka manawa a ua Geremama la i kuai ai i ka wati ua uku aku oia i ka hapa o ke kumukuai ma ka haawi ana aku elua mau puupuu daimana. "Ofelo aku la ua kanaka Ceremania nei iaia aohe ona makemake e kuai i wati maikai loa, oiai $ holo ana oia maluna o ka moku no Rio de Janeiro, a iloko o ua kulanakauhale nei o Rio de Janeiro ua hui pu oia iloko okekahi halekuai daimana malaila, a o ke kuniu ka o ka makemake ole ana e kuai i wati maikai no kona manao o inoino i ka ehukai i kona manawa e liolo ai maluna o ka moku. "Hai maiia ka mea hana gula ia'u ua kamaaina oia me keia halekuai dai mana a ua Geremania nei i kamailio aku ai iaia, a o na hiohiona » ua Gere. mania la ua hoike mai me he kanaka waiwai la o<a, oiai ua hoonani ia kona kine me kekahi o na puupuu daimana makamae ioa ana i ike oie ai mamua. i 0 na helehelena o ua kanaka Gere.tiania nei a ke kanaka hana gu!a i hai mai la ia'v< ua like loa la me ko 'kuu haku,' koe wale no ua kahi ia ka umi-1 umi, a niaau aku la au i ua kanaka hana gula nei ina ua ike oia i kahi o ua Geremania nei e noho nei ia manawa. ( Hai mai la keia aole oia i ike, aka, ma < au e makemake, he mea hiki ioa iaia ka hai ana mai ia'u ke komo hou ua Geret>>ania la iioko o kona halekuai; ae aku la jiu ia mea me ko'u haawi ana *Vu iaiia i na kuhikuhi o ko'u wahi e noho nei, me ko'u oieio po aku iaia e ho#maalca ioa kana mau haia imua o ua Gertmania li, a i ka pau ana o ka'u mau kuhikuhi huli hoi aku ia au no ko'u hc*el«i. 4 ia'u no hoi a hiki i ko'u holele, ku ana kekaiiii o na kupakako o ua halekuai nei a oielo mai la ia'u ua makemake la 110 e hoi hou aku i ka halekual Hoolimalima koke iho la au i | kaa a kau nku la maua me ke ko, a i ko ii hoea hou ana aku ma ua ; halekuai nei, be mea e ko'u hauoii 1 ka ike ana aku i ua *haku' nei e ku mai 1 ana lioko o ka haiekual Komo aku | la au iioko a ninau hoomaaiea aku la i

ka mea halekoai ma be hiki iaū ke kuai ra*i u u i kekihi paupau «lumana nui, oiāi. aa nilowak ia kekahi pūupuu āaimim ā kuu *ah'me* a he nukenuke loa au e loaa bou oeu paupau diia>an* aina, 3 ī paopoa daimsoa nai nae ko u makeoiike. Pane mu la kai mei maiaeoa hakkoii aohe ia i manao e !caa ēoā ia'u ka peupuu ekimana o b ano ouioko o kooa halekuai, aka, h< !oaa u u ia mea ruai iata «xui iaa au e kali ana no kekahi mau la pokoie. K Oui maua e kamailio atu pela, me ke ku nui no oua *haku" oei e hook> he, aote i emo kahea mai la ua 'haku" nei ika mea maUma hakkuai no ka enakemake e kamailio pu me ta, Aole au i lohe aku i ka Uui. mea e kamailio aoa, aka, i ka hala aoa aku o ua 'haku' | nei, hai mai la ka mea malama hate*uai ia*u ua lohe ua 'haku* nei i ko'u makemake» a no ka hiki ole ana i ua imea ma } ama hatekuai aei ke hoohwa | mai i ko'u makemake ia nolaUa oia i kihea mai ai i ka mea maiania hatekuai e kamailio pn ina he hiki »aia ke ae īa e lawe mai i kana puupuu daimana i ka halekuai e kuai mai ai ia'u, a ina ua hoio ia ika manao ana, alaila, e kii koke ana ua 'haku* nei i ua dai-

mana nei ana ia wa, a 1 ka auwina la ia e hiki hou mai *t i ka halekuai. Ua aku ka mea nona ka halekuai ia minao o ua 'haku' nei, a oia kona kumu o ka haaleie koke ana mai i ka halekuai. "Oiai ua ike keia mea nona ka halekuai i ke ano o k*'u mau hana e hana nei, nolaila, ua kokua nui !oa oia ia'u ina kalioowale«ra!e ana i ua 'haku' nei-e lawe inai ike daimatra,' a ina o ke ehimana a ua 'haku' nei e lawe mai ana ua iike ia rac kekahi o na daimana e kau ana maluna oka lei i aihue ia ai e ia mai a Mr. Amalfi inai o Napela, alaila, aole a'u hooiaio e ae e makemake hou aku ai no ka hoahewa ana i ua 'haku' nei a no ka hopu ana iaia, a he nui ko'u mahalo piha ika mea nona ka halekuai no kona kokua ana ia'u pela. "I ka haia ana aku o ua 'haku' nei noi aku ia au i ka mea nona ka halekuai e kuai mai i ke daimana me ka mahao olv i ka lilo, a mahope au e hookaa aku ai i kona mau lilo a pau, a e lioowalewale hou aku oia i ua 'haku' nei e hoi hou mai iiaila iioko ona la elua mahope iho, a e hiki pu aku ana n j hoi au ilaiia, .me ka hoano e ana nae i ko'u mau ano a pau. I ka aujßrina- la ana ae, hoea hou ana no ua 'haku' nei me ua puupuu d.iimana nei ana, a kuai la mai la ua daimana nei n iiio i ka mea halekuai. a i ke nhiahi ana iho, oiai maua e lolelole ana i ua puupuu daimana nei, ike iho ia maua i kekahi onaha ma ka aoao maiaio o na diimana la, a ia manawa au i te!egar.ipakoke aku ai ia Mr. Amalfi ma Napeia i kekahi mau ninau e pHi ana no ka onaha o ke daimma a me kekahi mau ano e ae e pili ana i ua kaftaka ' nei nana i aihue, a aoJe i eme mahope I iho loaa mai la ia'u ka haina penei:

"O ke daimana nui maluna o ka lei i aihue ia he wahi onaha uuku kona ma ka aoao malaio. Ke hoomaopopo nei au he hookahi ni'ho o ka papa niho maluna o ua 'haku' nei ua hoopiha ia me ke gula. E hana oe i na mea a pau e hiki ai ia ce ke hana e paa ai oia i ka hopu ia. Na'u e uku na lilo a pau.'" "Mahope iho o ka loaa ana niai o keia haina ia'u mai a Mr.|Amalfi mai, ua hoopau loa ia ko'u manao kanalua, oiai o na ike i haawi ia mai la ia'u e Mr. Amalfi ua kulike loa ia me ko ka'u mau mea e ike nei. Hai hou mai la ka ona halekuai ta'u oiai oia e kuai ana 1 ke dairaana mai ua 'haku' nei ma ia auwina la, ua ae mai ua 'haku' nei e kipa hou mai malaila i ke ahiahi ae o kekahi la mai no ka hana aelike ana me ia no ke kuai ana mai i na daimana e hooiawa ai i ka halekuai a ua *haku' nei i olelo ai oia kekahi hui ma Rio dc Janeiro. I ko'u lohe ana i keia ua olioli loa au, a noi aku la au i ua ona halekuai nei ina e hiki mai ua 'haku' la e hookipa mai iaia maloko o kona haie noho ponoi, a e ae pu mai oia ia'u e hele mai ia ahiahi, a nana au e hoolauna aku i ua 'haku' nei ma ke ano he pilikoko au no ua ona halekuai la. I kumu e loaa ole ai kekahi mau kumu nana e hoohaohao aku ai i ua 'haku' nei no ko maua kulana pilikoko, ooiaila, ua manao ka ona haiekuai he neea pono ia'u ke hiki mua i kona trahi mamua- o ka hoea ana ae o ua 'hakunei» a nolaila, poloai mai oia ia'u e hele e aku mam ua o kana manawa i hooholo ai e hui me ua 'haku' nei, a ilaila hoi au e paina ai i ko'u aioa ahiahi. "1 k3 hora 5 o ua ahiahi nei a makoue hala»ai ai, hoomaka iho la au e kahiko hoano e ia'u iho, a he mea hiki ia'u ke olelo ae aohe kiu akamai nana e hiki e ike i ko'o ano maoli ke nana mai ia'u, a i ka paa ana o ko'u kahiko aaa ia'a iho he hiki ke manao 13. he kanaka mai au no na aina Pani«la I ka makaukau ana hele aku la I au i kahi noho o ua ona halekuai nei i a i ko u hiki ana aku ua hoohewahewa |k» ka ona halekuai la'o, a ao!e i pau kona hoohewahewi ana a eia wale no ! a na'u ponm no i hoike aku ia'u iho. | "I ka pau aoa o ko maua aina ahiahi ! ooho <bo U maua e pohi kika, a aole i

lioiia iho ku ana ua 'b*ku* nei. HooUuaa. U aku 'i au eka ona hakkuai i ua l haku' nei tca ke ano he hoahanau au 00 ka ona h-ikkuai, a 0 ko u hoea ana mai ro ia b auwioa la mai Mad;id *aai (oia ka moa o ke kulanakauhale o Seponia>, a oonoho iho U aukay e kaouHio hooiuana. **\fa ka mikou mau ana, ua Hai eaai ia ua *haku" nei sa «naua e holo ana ou no ke kulanakauhale o Rīo de faneīrc\ oiai he hui oti tue na k*lep<& maiaila ma ke koai \ kr eUimana. 1 ko'u Whe ana t keia, hoomahua ae la au t ko'u makemake ino loa e ike ia wahi la aua 'haku nei e makeaiake nei e hok\ a me ko'u makemake ioa hot e holo pu me u», oiai ua lauoa hoi makou« a 1 ioaa ai | hoi ko'u kokoolua ola aina mahhmi, 1 koe *ale iho no keia ua minamina loa au no ko'u hooUiuaiima e aua i rumi no'u maluna o keka&i moku okoa aka e holo ana i ka Poalima ae (o ka po Poakahi keia a makou e hooluana nei) mai Hamburg aku. '•Pane mai la ua v haku' nei ua minamina io oia no ia mea, aka, o kooa alahele i manao ai e hok> maluna aku no ia o ka mokuahi e haaiele ana la LiverDooL Aole au i paipai loa &ku iaia ia wa e huii mai ma ko a alaheie, no ko'u manao o noonoo auanei kela, aka, ua manaoiana no au e ko ana no ko'u makemake. Hooluana makou a hiki i ke ano aumoe loa ana aku, a i ka paa ana hoi o ka aelike a laua me ka ona halekuai no ke kuai ana i na daimana, hialeie aku U maua i ka ona halekuai no ka hoi ana i ka holele, oiai ua hoole aku la au i ke noi hoomeamei mai a ka ona halekuai ia'u e moe maua liaila, ma ke ano he pilikoko maua, a i ko maua haalele ana aku iaia hek kuikui lima aku la maua no ka holele.

"I ke kakahiaka ana ae, hele like | no maua e paina, a mahope o ko maua paina ana» oiai oia e ohiuhiu ana i kona niho, ike pono aku la au i kekahi o n* niho o ka papa niho maluna ua hoopiha ia i ke gula, a p*u loa ae la ko'u kanalua ana no ka hopu ana aku iaia. No ko'u hilinai loa e ae mai ana no oia e hele pu me a'u a ma ke ala o Hamburg maua e holo ai no Kio de Jsneiro, nolaila, hoouna malu aku ia au ma ke telegarapa i Italia e noi aku ana au e haawi mai ke Auj)uni Geremania īa'u i ka mana e hopu i ua 'haku' nei ke hiki maua ma Hamburg, a i kekahi la ae loaa inai la ia'u ka haina penei: *' 'Ua lmouna ia aku nei i ke Aupuni (ieremania, a ua loaa mai ka hama aole mea nana e kue mai i kau hana/ " U 1 ka loaa nna inai o ka haina a mahope iho, hele aku la maua i ka hololio iloko o Hyc3e a mahope o ka'u mau hana niaale.i ana ua ae mai ua 'haku' nei e heL» like maua īa ahiahi ama ke ala ae o Hamburg e holo ai maua no Rio de Janeiro, me ko'u hoopunipuni pu aku ina maua e hiki ilaila he hookahi wale no o inaua hora e noho ai, oiai he wahi hana uuku ka'u i manao ai e hana malaila, alaila, ke pau e hola loa no inaua no Rio de Janeiro.

"Noi aku la au iaia e hookuu mai ia'u no hookahi bora wale no, oiai hc wahi haua ka'u e hana aku ai mamua o ko'u haalele ana ia F.idana. I ko'u hele ana, hoolimnlima aku )a au he wahi kēiki uuku e iawe i palapala i ka haie teiegarapa f a iloko o ia palapala e kauoha aku ana au e hoouna ia ae ma ka uwapo o Hamburg kekahi mau makai e kali ai iu'u a hoea aku au. Pau ia kuai iho la au i pahu iole, hoopiha ia a piha i na opala o kela a me keia ano, kuni ia ka inoa o 4 Don Henriques, Madrid.' a mahope iho halawai me ko'u koktia, Miss Ouoni, ke kiu wahine, me ko'u hahai pu»iaia i na mea a pau, a me ko'u makemake iaia e hoomau aku no i ka hookolo ana mahope o ke kaikamahine a 'kuu haku' a hiki i ka wa e 1 hou aku ai mai ia'u aku o kekahi kauoha mahope aku. "I ka p&u ana o keia mau mea hoi aku la au i ka hoiele me ka pahu opala a'u i kuai ai, 1 kumu mo ua 'haku' nei e manao mai ai he hana io ka ka'u o ka hele ana. I ke kani ana o ka hora 8 o la po kau aku ia maua matuna o ka mokuahi e hoh ana no Hamburg, a no ko'u piba hauoli no ka holopono o ka'u mau hana nje he la ua hoopokoie ia ka huakai moana o ka hele ana. M I ke ku ana aku ma Hamburg e ku tnai ana na makai mt ka uwapo. Hoike aku )a au i ko'u palajafa hoo mana, a o ka manawa koke iho la no ia i hopu ia ai o ua'haku'nei, a ua hikilele kona manao no ia mea. Aole i konio kekahi manao iloko ona he makai kiu au, eia wa!e no a hiki i kona manawa i hopu ia al Mahope iho o ka paa ina o na pepa no ka ae ia ana malalo o ke kuikahi e lawe ia oia no NapeU ma ke ano he iawehala, i ka Poakahi ae ua holo aku maua no Na< peia me elui mau makai i hoouna ia mai no ke kokua ana iVu ma ka ma lama ana i ka Uwehala ot&t makoa e hoio ana. u i ka ike ana mai o ka mea nana ka lei daimana i aihne iaai, oia hoi o Mr. Amaln, ia'u, ua apo maoii mai la oia ia'u me ka naau piha hauoli, aka» i j kona ike hou ana aku t 'kuu haku' mah>ko o ka hak hookoiokolo \ ka wa i

hmkolekoio ia ai» ua hiki ol« iaia ke aumi i kona huhu» a rac ka inaina oui |mthe k b nb i kana pa panapana 'mailoio ae o kema pakeke rac ka ma nao e kt i ua %aku nei, a ina aol< kekahi makai e ku kokoke ana, ina la paka ua maiee ui *haku n<L **l ka wa e bookdokolo ta ana okfo oo ua "haku* net ua k<cwm oia. I kona nmau ia ani no na daimana hai oia aia na la u kekahu 2 o kekahi iup» ak i ke t ike pit ta ai ta* u kahi »{Kta ai, a 1 kona nmau ta ana raa ua oia me ua kaikamahme U hook ota aole ia he kaikamahine a i ole «ahine (aha runa« a O kekahi durmana ua kuai ti e ta tL>fcu o LadanaL Ona data e waiho ana ene U »wi he ?o»ooo dala Farant ttran\:s.) 0 kekahi tnau dautana ua ioaa oou aku 1 ka mea nona u aka* o ka huina waiwii o na tUimana 1 koe aku 1 ka *ahtne nva kahi no ta o da!a l'4rant.

u l-oaa nui na i..>no mab>p< iho mai a >fiss ( »uv»>n« rcut ua haia ua kaikamahme Ii no Kx> <ic Uneno, ai ka wa i kakau »a .« keia wahi avx>lclo aole oia i loaa a »ke hou la aku pjiha. u Ua hcK>pt ia 'kuu haku' no iwak»" lua makahiki ma ka hoopaahao raa ka hana oo'ea uia ka haleoaahao ma l%aa eia oia ilaiU kahi i m>ho ai a hiki t keia wa e. at ana i ka hua o kana mau hana apiki maalea. (.-/«>/< i