Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 43, 27 ʻOkakopa 1888 — Page 2
| This text was transcribed by: | Joy Gallaher |
| This work is dedicated to: | No kuʻu mau keiki, Kaleo & Koaʻe. |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Nupepa Kuokoa.
No ka Makahiki $2.00
No Eono Mahina. 1.00
KUIKE KA RULA.
Poaono. Okatoba 27, 1888.
KE KANAWAI.
Ma ka pepa o keia la, e ike ai ko makou poe heluhelu i ke kanawai e hoopau loa ana i ka Oihana Kiaaina, i hoole ia ai e ka Moi a hooholo ia e ka elua hapakolu o ka Hale Ahaolelo me ke kakau inoa pu ia e ka Peresidena.
Ke puka pu aku nei me ke kanawai e pili ana i ka Oihana Kinaiahi o Honolulu, ua hoihoi ia aku na hooponopono ano nui ana malalo o ka mana o ke Kubina Kala@aina.
O KA halekula hoopololei o Keoneula, oia kekahi o na halekula waiwai ole malalo o ka malama ana a ke Aupuni e ku nei i keia la, e like me na mea i hoike ia ae imua o ka Papa Hoonaauao. Eia ke noho nei ma keia kula, he 20 wale no haumana i loaa ole na ahewa ana ma ke Kanawai, a he puka hoi ia e wehe ia ai kekahi mau hoolilo o ke Aupuni no kekahi heluna uuku loa o na haumana no ka uku i na hemahema a pau o ke kula a me ke kumu a me na kokua. Eia ka makou e olelo ae: E hoopau loa ia ke ku ana o kela kula i keia manawa e like me ka holomua o ka hoemi lilo ma ka hoopau ana i kekahi mau oihana waiwai ole o ka aina, a o na keiki e loaa ana na ahewa ia e ke Kanawai, ua makaukau kakou i kekahi halepaahao no ka hoopai a hoopaa e like me ka hewa a lakou i hana ai.
UA IKE iho makou i kekahi mau manao hoolala a na makamaka o kakou, no ka ui ana aku i na Kahu Malama Waiwai o ke Aliiwahine lokomaikai Pauahi Bihopa, e hoala pu ia ma ke kahua o ke Kula Kamehameha e ku nei i keia manawa, - i kula no ke ao ana i na kaikamahine Hawaii i ka noeau o ka imi naauao. Aohe manao maikai e ae i oi i ko keia, a laa na hoike o ka eleu a me ka holomua o kela kula ma kona makahiki mua o ke ku ana.
Ua hoakea a hoomahuahua ia ke kahua o ke kula e like me na noi i loaa mai a i hiki hoi ke hoolawa ia aku no keia wa. Iloko o kekahi mau hora o ka la mahope iho o ka wa kula, ua loaa i na keiki ka hoomahele mua ia ma na hana lima akamai, a he mau hopena ko lakou o ka makaukau i ka wa e puka pono ai mai ke kula mai Mai hoopalal@ha e na makua i ka hoouna ana i na keiki i ke kula.
HE MAU olelo i kamailio pinepine ia i keia mau la, heaha la ke kumu o ka hoomaha ole ana o kekahi mau hale oihana a me hana lima o kakou i ka auwina la Poaono, a hookuu i ko lakou mau paahana ma ko lakou mau manao oluolu no ka pomaikai o ke kanaka hana iloko o na hora ekolu.
He nui na kumu pale kupono e pane ia mai no keia ninau. He hoomakaukau i na bila kikoo a me ka hooponopono i na buke, a ua hiki ole ke hookuu i kona mau kakauolelo, wahi a ke kanaka pili oihana e pane mai ai. He pilikia i ke kamana hale, hana uwapo a pela aku, wahi a ka haku o na hana lima e pane mai ai.
Aole makou i manao, he mau kumu pale kupono ole ia e kapae ia ai no ka pomaikai a me ka holomua o ka manawa a me ka hana, ke ole na uila o ke kuia e halawai mai me na kauoha hana awiwi i kahi wa. Aole i makemake ia ka hoohaiki ana i ka hana i na hededoma a pau, - ina paha he hookahi Poaono o ka mahina e hookuu ia ai o na limahana no ko lakou hoomaha awakea ana.
Aia no ma kekahi mau wahi o keia kulanakauhale, e noho wale ana no kekahi poe ma ka ipuka o na hale hana a me na kihi alanui a kali i ko lakou mau uku, a e lohe ia ana keia mau olelo - Heaha kau e noho nei ma keia wahi? E paa ana au i keia kihi o hina mai ilalo.
He lana ko makou manao, e hiki mai ana no he wa e hooko ia ai keia mau olelo ana, a he pomaikai nui hoi e loaa ana i ke kanaka hana.
KULA KOA O GEREMANIA.
Ma Geremania i keia la, he eiwa halekula ao koa o Geremania no na keiki mai ka 10 makahiki a pii aku iluna, a e ao ia hoi ma na lala a pau o ka oihana kaua, mai na pukaupoohiwi a na pukuniahi, a me kekahi mau ike e ae. He hookahi kula kiekie ma ke kaua no ekolu makahiki, a ke puka mai laila mai, alaila, au makaukau ke aupuni nona i ka hana.
OKATOBA.
KE KAU ANA O KA MAHINA.
5-Mahina hou 4.02.7 A.M.
11-Hapaha mua 6.57.5 P.M.
19-Mahina piha 10.37.5 A.M.
27-Hapaha hope 2.24.2 P.M.
PUKA A @E KA NAPOO ANA O KA LA
Puka Napoo
7-Sabati 5.56.9 5.38.4
14-Sabati 5.59.4 5.32.5
21-Sabati 6.01.5 5.27.6
28-Sabati 6.04.3 5.23.0
KELA ME KEIA
I keia la e ku mai ai ka mokumahu Zealandia mai Kapalakiko mai.
Piha kuʻi hou no makou i keia la me ke Kanawai.
Eleu na keiki Hawaii hana poi o Maemae. Ono ka poi ke nuu iho.
Ua eo ia Hilo ka lilo ana o ka loio wahine mua loa.
Piha pono ka hale keaka o ke ahiahi Poaono nei, a maikai na himeni i pakoli ia mai.
He 18 ka huina o na Kauka Aupuni e uku ia nei mai ka $600 a ka $3,500 o ka makahiki.
Maikai na hana o ke Kula Sabati o Wananalua, Hana, pela mai ka leta a ko makou makamaka P. Puhalahua.
I ka hora 5 ahiahi o ka Poakolu ka hookuu ana o ka Ahahookolokolo Hoomalu no ia la hana.
E alawa ae e na makamaka i na hoolaha aina kuai, aia i Puna a aia i kalihi ae nei.
Aia ma kahi o Benson, Smith & Co. ke ala waianuhea o ka Waiala Maile i kupono no na huafero maka onaona.
Imua o ka Aha Hoomalu i ka Poakolu nei, hua hoopai ia o Peahi he $100 no ke kuai bia me ka laikini ole.
E nana ae i ka hoolaha kudala o kekahi mau aina waiwai ma Puna, Hawaii.
Ua hookuu loa ia na ahewa ana i ke kuene o ka mokuahi Australia ma kela opiuma i loaa ai iluna o ke kaa holoi lole.
Aole i holo ka Australia a kokoke e kani ka hora 1. Ua lawe aku oia i na ukana like ole a me ka piha ohua no Kapalakiko.
Ua hookaulua ia na moolelo o ka Makai Kiu a me ke Koa o Kanahele no ka piha loa o ko kakou pepa a keia pule ae.
He ekolu pule i koe no ka la 16 o Novemaba, a hiki i keia mau la, aole he mau mea ano nui no na lealea e hoomanao ia ma ia la.
I ka Poakolu iho nei ka holo ana aku o ka Likelike no kona mau awa o Maui, a ua lawe aku oia he mau tona ukana lako hao no ka mahiko o Paia.
Ua komo kolohe ia ae kekahi hale noho ma alanui Beritania i ke ahiahi Poalua, a ua heo aku la na dala he $74 me ko lakou mau wawae.
E ku mai ana i keia mahina ae ka makuahi Takasago Maru, me kekahi heluna Iapana limahana no keia awa mai Iokohama mai.
Ua kipa ae ke Kapena a me na alii moku o ka mokukaua Amerika Brooklyn ma Halealii Iolani i ka Poakolu nei no ka ike alii.
Ke pii ae nei ka maikai o Magoni, ke ki pu o Waialua, a pela pu hoi me Maia, ke kanaka i oʻe ia ai e ka bibi ilalo o Ewa i kela pule mua aku nei.
O Lunakanawai Bekekona aku ana ke kahu o ka Aha Kaapuni Apana Ekolu i keia mahina ae, ma Waimea, Hawaii.
Eia ke lawe hele ia nei no ke kakau inoa e ka huimalu Knights of Pythias, he palapala ohi dala no ka pomaikai o na poe mai o loaa i ke kolela e pahola ikaika la ma ka mokuaina o Felorida, Amerika.
I keia Poaha ae, Nov. 1, e wehe ai ka Luna Auhau o ka apana o Kona nei, oia o Kale Kulika, i na buke ohi auhau ma kona keena hana ma alanui Kalepa. E kaulele ia no he 10 keneta no ke dala no ka poe houlolohi mahope aku o ka la 15 o Dekemaba.
Ua hookohu ia ae nei o Mr. Frank Pahia i Lunakanawai Apana no Koolaupoko, a keia pule ae oia e lawelawe ai ma ke kahua hou o kana hana. Ke haawi aku nei makou i ka mahalo i ka hookohu a me ka hookiekie hou ia ana ae o keia keonimana.
Ke mau la no ke kipu a na lepera i na makai i ke kakahiaka o nehinei ma Ewa.
Ua manao ia e holo alii ana o Jas Renton no ka mokupuni o Hawaii, ma kahi i hoohakahaka ia o Rev. S. C. Luhihau, ua hoole aku nei oia aole e holo moho alii.
O Luther Wilcox ke kahu o ka Aha Hoomalu i ka Poaha nei, mamuli o ke kaawale ana aku o Lunakanawai D. Dayton no ka Papa Hoopii Auhau o Waialua.
Ua make mai nei ma ka mokuaina o Kaleponi, o Mr. Chas. H. Wilikoki, i noho ai ma Waioli, Kauai, a hoahanau hoi o Geo. me Alabati Wilikoki o Lihue, Kauai.
Ua ulele hou ae ka Bana o uka nei me koka mokukawa Amerika Brooklyn ma ke ahiahi Poaha nei, ma ka Hotel Hawaiii. A he heluna nui o na poe makaikai i kipa ae malaila e hoolohe.
AHAHUI HOU.
E kukulu ia ana ma Wailuku i keia mahina ae, he hui hou ma ka inoa Knights Pythias. O keia ka hui mua loa o keia ano i hoala ia mawaho aku o keia kulanakauhale, a helu elua hoi iloko o keia aupuni, a hoi o ka hui e ku nei ma Honolulu nei. eia ke hoolala nei na hui elua no ke kono ana i na makamaka o ka hui e akoakoa aku i Wailuku ma ka mokuahi Like@ike iloko o ia la.
HE LOIO WAHINE.
Eia i Honolulu nei i keia mau la, o Hon. D. H. Hikikoki o Hilo, e kali ana no kana wahine a me ke kaikamahine Miss Alme Hikikoki e ku mai ana i keia la ma ka mokuahi Zealandia, mai Kapalakiko mai.
O keia kaikamahine, ua puka pono mai nei oia ma na haawina o ke ao kanawai, a no kona makauhau piha, ua ae ia oia no ke kulana o kana hana o ka lawelawe i ka oihana loio e ka Aha Kiekie o ka mokuaina o Mikikana. Ke hiki mai oia i Hawaii nei, e noi ana oia i ko kakou Aha Kiekie no ka hoomaamaa hihia iloko o na Aha a pau o keia Aupuni. O keia ka mua loa o na wahine e lawelawe aku ana i ka oihana loio ma Hawaii nei, a ma ke kulanakauhale o Hilo e hoomaka ai oia i kana hana.
KA POE LEPERA KIPU.
KI IA NA MAKAI MA EWA.
Ma ka Poakolu nei, ma ka apana o Ewa, ua ki ia mai na makai e kekahi poe mai lepera no ke kii ana aku ia lakou e hopu. O alii makai Kinile a me elua makai e iho, ua pii aku lakou no ka hale o Manuela, he mea i manao ia ua loaa i ka lepera, aole nae oia o ka hale. Ua hele hou aku na makai no ka hale o Aikulani, a ma kahi he 300 iwilei mai ka hale mai, ua ki ia mai la makai i ka pu, a kapalulu ae la na poka he 19 ma ko lakou nei aoao. Ua pakele mahunehune ke ola o na makai, a o Kimile nae ka mea i hoea ia ma ka wawae.
Ua ki aku ke alii makai i kekahi lepera mahope o ka lio, ua ku ka lio a make loa, a hoomaka aku la lakou e holo iloko o ka nahelehele.
Ua huli hoi nai o Kimile i ka hora 5 o ia ahiahi a loaa ke kauka ma ke alanui, a ua wahi pono ia ae kona mau palapu, a hoihoi loa ia no ka Halemai Moiwahine.
Ma ka auwina la Poaha nei, ua hoouna ia aku o alii makai Kapena Larsen me Sam Ku me na palapala hopu, no ka hopu ana i kela poe mai lepera kue maluhia.
UA HALA.
I keia wanaao Poaono, Okatoba 27, 1888, ma Peleula, Honolulu, ua haalele mai la i keia ola ana o Mrs. Kapihi, ka wahine aloha a Poleho, i ke kanalimakumamahiku o na makahiki ma keia ao. He wahine oluolu oia a heahea a he makamaka hoi no ka malihini e loaa ai na haawina o koa hoomanao i kana mau kukai hoaloha ana. Me kana kane i hoonele ia i ka wahine ole, a me na moopuna i ke kupunawahine ole, ke komo pu aku nei makou iloko o ke kaumaha o ka hoalauna maikai a oluolu Aloha ino.
KAUA MA AFERIKA.
Ua loaa mai nei he mau lono hoopuiwa i na mana kaua ma Enelani, ua pepehi wale ia kekahi kanaka Pelekane ma ka inoa o Kapena Calrymple e na kamaaina negero ma Kahakai Gula, Aferika. Ua haalele iho la he 300 koa Pelekane i kahi kauhale o Winnebah a maki aku la no ke kahua o ka lakou hana, a ua hoouka ia he kaua hahana me na kamaaina, a hiki i ko lakou auhee ana, me ka heluna make o 300 a he lehulehu aku i hoeha ia. Ke hoomau ala no ua mahele koa Pelekane la i ka huli ana i ka enemi.
KA WI NUI.
O na kanaka e noho ana ma kahi kauhale o Labedoa a me kekahi mau wahi kokoke e ae, ua haalele mai lakou i na home a holo aku la no ke kulanakauhale o Kubeta. Beritania Amerika, no ka ai ole, a ua lehulehu na ohana i pilikia no ka pololi. Aia kekahi kanaka he ehiku ana mau keiki, he home kona o $400 ka waiwai io, ua kuai aku oia i kona hale no ka $15, a o na lako hale no ka $1.
KA WAIWAI O NA LAHUI E.
O ka huina waiwai o na lahui a pau o ke ao nei, ua hoomaopopo ia ko lakou waiwai io ma keia mau huahelu malalo iho a o Amerika, oia ke aupuni waiwai hookahi mamua o na lahua e ae me ka ukali ia mai e Farani ma ka papa elua, a o Enelani hoi ma ka papa ekolu, penei:
Amerika $57,000,000,000
Farani 46,000,000,000
Beritania Nui 46,500,000,000
Geremania 25,000,000,000
Rusia 15,000,000,000
Auseturia 14,000,000,000
Italia 8,000,000,000
Sepania 7,400,000,000
Asia holookoa 65,000,000,000
Aferika holookoa 5,000,000,000
Beritania Columebia 5,000,000,000
HOOLAHA HOU.
AUHAU---1888
Hoolaha Luna Auhau
Apana o Honolulu
Mokupuni o Oahu.
Ke hoolaha ia aku nei na poe a pau i ku i ka Auhau ma keia apana no keia makahiki, e uku ae i ka mea nona i ka inoa malalo iho nei ma kona keena, Helu 38 alanui Kalepa, Honolulu, ma ka la 1 o Novemaba, 1888. E hamama ana ke keena i na la noa a pau, mai ka hora 8 kakaiaka a hora 5 ahiahi. O na poe e manao ana e uku i ko lakou mau auhau, e loaa no ka Luna Auhau ma kona keena i kela mau hora i hoike mua ia ae la.
O na koena e uku ole ia mahope iho o ka la 15 o Dekemaba ae nei, he 10 keneta no ke dala ke kaulele a me ka uku o ka ohi ana.
CHAS. T. GULICK,
Luna Auhau, Apana o Honolulu.
Honolulu, Nov. 25, 1888. 2@04-4@
Benson, Smith & Co.
Na Mea Laikini ia e kuai Kukaa a me Kuai Liilii aku.
Na Laau Lapaau
O NA ANO A PAU.
HELU 113 me 115, ALANUI PAPU
O LAUA NA AGENA NO NA
Laau Lapaau Kuluwai Liilii!
Boreicke & Schrecke, a me na
Wai Lukini Onaona Waianuhea!
WAIALA MAILE
A ME KE
Onaona Lei Aloha!
O na lako no ka Lauoho a me ka Ili, a me na mea hoonani o ka Home, e loaa no ia i na makamaka ke kipa mai ma keia hale.
2204-tf
AINA WAIWAI NO KE KUAI.
Ma ke kauoha a J.M. Monsarrat, Esq., e kuai aku ana au ma ke kudala akea, ma koʻu rumi kudala, alanui Moiwahine, i ka
POAKAHI, NOVEMABA 19, 1888
i ka hora 12 awakea, i keia mau aina malalo iho nei:
1 - Aina ma ke alanui aupuni ma Makuu, Puna, Hawaii, e holo ana i kai o kahakai he 9 mile mai kahi hanai holoholona mai o Mr. Eldarts, nona ka ili o 25.12.20 eka. O keia kekahi mahele o ka apana 1 o ka Palapala Sila Nui Helu 1013, ia Kaumuloa mamua. He wai mapuna ke kahe la, a oia ke kumu e waiwai ai ka aina no ka mahiai. Ke ulu la no ka niu, ohia a me ka hala, a au puni i ka papohaku.
2 - Aina ma ke alanui aupuni ma Waianu, Koolau, maui, he hookahi mile mai ke awapae mai o Keanae, no B. Kalili moku mamua, nona ka ili he 5.7.10 eka. He aina kalo ma: kai keia a he hui ka wai.
O na palapala ma ka lilo no ia o ka mea kuai mai. O ke kii air a me kekahi mau mea ae i koe, e ninau ia.
JAS. F. MORGAN,
Luna Kuda@a.
A i ole ia J.M. MONSARRAT.
Helu 27 Alanui Kalepa. 2204-4t
OLELO HOOLAHA.
Ua hookohu aku au ia J. A. MAGOON nana e lawelawe kaʻu mau hana pili oihana a pau, oiai au e kaawale ana mai Hawaii aku nei.
W. A. KINNNEY.
Honolulu, Aug. 27, 1888, 2196-1m
HOOLAHA HOU.
AHA HOOKOLOKOLO APANA EHA o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono Waiwai. Ma ka waiwai o KA AWALA@OLE @k@ no Lihue, Kauai, i mak@ kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai Kaapuni, ma ke keena.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka Palapala noi a Mrs. Deborah Mah@e, e hoike mai ana o Ka@wala@@le @Ka no Lihua ua make kauoha ole ma Lihue ma ka la 13 o Iulai M. H. 1888, a e noi ana e haawi ia ka Palapala Hookohu Luna Hooponopono Waiwai ia S. W. Mahoe.
Ua kauohaia o ka POALIMA ka la 30 o NOVEMABA M. H. 1888, i ka hora 10. a.m. oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i au noi ia, imua o na Lunakanawai la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Koloa, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i o li e hoike mai i ke kumu ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua Noi la. A o keia olelo kauoha e hoolahaia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke KUOKOA nupepa ma Honolulu.
Kakauia ma Koloa, ko Hawaii Pae Aina Oct. 20, M. H. 1888.
JACOB HARDY,
Lunakanawai Kaapuni Apana Eha. 2204 3-@
AHA HOOKOLOKOLO APANA EHA o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka wai wai o ISAAC HART KAPUNIAI o Waimea, Kauai i make. Ma ke Keena Imua o ka Lunakanawai Kaapuni.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka Palapala noi a me ka papa Hoike o Paulo P. Kanoa Luna Hooponopono ka Waiwai o Isaac Hart Kapuniai no Waimea, i make e noi ana e apono ia na hoolilo he $3,745. @@ a e hoike ana o na mea i loaa mai iaia he $3,745. @@ a e noi ana e nana a e apono ia kela mau mea, a e kauoha ia e mahele ia na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila, a e hookuu ana iaia a me kona hope mai ko lakou noho ana ma ia ano.
Ua kauoha ia o ka POALIMA, ka la 30 o NOVEMABA. M. H. 1888, ma ka hora 10 o ke kakahiaka, imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena ma ka Hale Hookolokolo, ma Koloa, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i au noi la, a me na Papa Hoike i oleloia, o ka poe a pau i pili malaila e hele mai a e hoike mai i ke kumu, ina he kumu io ko lakou e ae ole ia ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai i oleloia. A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii, e pai ia maloko o ke KUOKOA he nupepa i pai a hoolaha ia ma Honolulu, i ekolu pule mamua ae o ka manawa i olelo ia ka hoolohe ana.
Kakau ia ma Koloa, ko Hawaii Pae Aina, i keia la 19 o Oct. M. H. 1888.
JACOB HARDY,
Lunakanawai Kaapuni Apana Eha. 2204 3-t
HOOLAHA HOOKO MORAKI.
I KULIKE AI ME KA MANA kuai iloko o kekahi moraki i hana ia e W. L. Wilcox ia S. B. Dole, Kahu Waiwai, i hana ia ma ka la 24 o Maraki, A. D. 1884, a i kope ia ma ke keena kope Hawaii, ma ka Buke 90, aoao 146 a me 147, a i hooliloia ia Frank J. Kruger, ma ka la 26 o Ianuari, A. D. 1888, a i kopeia e like me ka mea i oleloia maluna ae.
Ke hoike aku nei ka mea nona ka inoa malalo iho i kona makemake e hooko i ua moraki la no ka uhaki ia ana o na kumu, oia hoi, ka uku ole ia ana o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa e uku ia ai, a mahope iho o ka pau ana o ka manawa i kaupalena ia e ke Kanawai e kuai kudala aku ana ma Honolulu, i ka aina i hoakaka ia i loko o ua moraki la, oia hoi, o kela apana aina a pau loa e waiho la ma Keaoho, Kalihi, Honolulu, Oahu, nona na eka 1,24 100.
FRANK J. KRUGER.
Mea i hooliolo ia aku ai ka Moraki. A. ROSA,
Loio no F. J. Kruger 2204-4t Honolulu, Oct. 22, 1888.
AHA KAAPUNI APANA ELUA O KO Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai o A. KAUMU, no Wailuku, Maui i make. Mokupuni o Maui, Hawaii Pae Aina, ss.
No ka mea, ma ka la 20 o Sepatemaba, M. H. 1888, ua waiho ia mai imua o ka Aha, kekahi Palapala, i olelo ia, oia no ke Kauoha Hope Loa o A. Kaumu (k) i make aku la; a me ka Palapala Hoopii e noi ana e hooia o ia kela Palapala Kauoha a e hoopuka hoi ka Palapala Luna Hooko no E. H. Bailey a me E@@@ Bailey, ua waiho ia mai e E. H. Bailey.
Nolaila, ua Kauoha ia o ka POAKOLU, oia ka la 21 o Novemaba, M. H. 1888, ma ka hora 10 A. M., ma ka Rumi Hookolokolo o ia Aha, ma Wailuku, Maui, oia ka la me ka hora, e hooiaio ia ai ia Palapala Kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia Palapala Kauoha, a me ka hoopuka ana i ka Palapala Luna Hooko.
A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa, he mau nupepa i pai ia a i hoolaha ia ma Honolulu.
Kakauia ma Wailuku, ko Hawaii Pae Aina, Okatoba 15, 1888.
GEO. E. RICHARDSON,
Lanakanawai Kaapuni Apana Elua. 2203-3t
HOOLAHA HOOKO MORAKI.
KE HOOLAHA IA AKU NEI MA keia, e like me ka mana o kekahi palapala kuai no ka moraki i hana ia i ka la 12 o Iulai, 1886, mawaena o A. W. Jones o Lahaina, Maui, me C. R. Bishop, J. H. Paty a me S. M. Damon e lawelawe oihana nei ma Honolulu, malalo o ka inoa hui o Bishop @ Co., a i kope ia ma ke Keena o ka Luna Kakau Kope, ma ka buke 100, aoao 140-2, a no ka hooko ole ia o na kumu, oia hoi ka uku ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka manawa, a nolaila, e kuai kudala ia aku ana na pono a pau i hoike ia malalo iho:
O kela mau apana aina a pau e waiho la ma Lupehu, Molokai, nona ka ili o 22 eka, i hoike ia ma ka Palapala Sina Nui Helu 1836 ia W. A. Jones.
Pela pu cela mua apana aina e waiho la ma ke Ahupuaa o Pohakupili, Molokai, nona ka ili o 220 eka, i hoike ia ma ka palapala Hoona Kuleana Helu 7762 ia Kaninaualii.
BISHOP & CO.,
Mea Moraki.
J. M. MONSARRAT,
Loio o ka Mea Moraki.
Honolulu, Oct. 8, 1888.
2202-41
MEA HANA LOLE.
Ua wehe ae nei o Mrs. M. B. CAMPBELL i ka oihana hana a me ka helehele ana i na lole, ma kona wahi noho ma ka helu 73 alanui Beretania, ma kekahi aoao o ka Hotele. O na kokua ana mai na lede maka hanohano mai ka mea i makemake nui ia, a e loaa no auanei ke ku pono o ka lole e like me ka iini. 2203-@y.
MA KE KAUOHA.
HE KANAWAI
E PILI ANA I KA OIHANA KINAIAHI O HONOLULU.
E hooholoia e ka Moi a me ka Ahaolelo o ko Hawaii Paeaina.
PAUKU 1. E hoonoho ia i Oihana Kinaiahi no ke Kulanakauhale o Honolulu, a ma ia Oihana he hookahi Luna Nui, elua mau Kokua luna, hookahi @amuku Oihana Kinaiahi, nana e lawelawe ma ke ano Luna Nana, a me na kanaka kinaiahi e like me ka nui i apono ia e ka poe i koho ia o ka Oihana Kinaiahi, i koho e like me kona mau kanawai.
O ka malama ana a me ka hooponopono ana o ka Oihana Kinaiahi o Honolulu, malalo aku no ia o ke Kuhina Kalaiaina.
PAUKU 2. E koho ia ka Luna Nui a me na Kokua Luna Kuni elua, i kela a me keia elua makahiki ma ka Poakai mua o Dekemaba, e na hoa o ka oihana i loaa ka palapala hoike no ko lakou lilo ana i mau hoa no ia oihana, eia nae, o ke koho mau mua ana malalo o keia Kanawai e malama ia ma ka Poakahi mua o Dekemaba, 1889.
PAUKU 3. O ka hookohu ana a me ka hoopau ana o ka Ilamuku o ka Oihana, na ka Luna Nui no ia me ka apono ana o ke Kuhina Kalaiaina.
PAUKU 4. E malama ia na koho ana i hoakaka ia ma ka Pauku 2 o keia Kanawai ma ke ano i hoakaka ia e na Kanawai o ka oihana, ina aole i malama ia he koho ana, a i ole ia, ua hakahaka kekahi oihana, na ke Kuhina Kalaiaina e kauoha e malama ia he koho hou ana me kekahai la i hoakaka ia e ia.
Pauku 5. Na ka Luna Nui ka malama me ka hooponopono ana a me ka mana o na waiwai a pau o ka Oihana Kinaiahi, a e hoopaa ia oia i ke Kuhina Kalaiaina no ia mea, a nana no me ke apono ana o ke Kuhina Kalaiaina e hoolilo aku i na hoolilo ana a pau o na dala i hookaawale ia e ka Ahaolelo no ka Oihana Kinaiahi o Honolulu, aole oia e aie aku i kekahi mau aie mamuli o ka oihana aole hoi e hoolilo aku i kekahi waiwai o ia oihana me ka ae ole o ke Kuhina Kalaiaina. I na manawa a pau i kpuka ae ai ke ahi, na ka Luna Nui ka mana e hooponopono a e kauoha aku ai i na hoa a pau o ka Oihana Kinaiahi, a nana no e kuhikuhi aku e hoonoho ia na kaa kinaiah ma kahi kupono loa e hoohana ia ai no ke kinai ana i ke ahi, ua hiki no ia ia me ke apono ana o ke Kuhina Kalaiaina e haawi aku i ka malama ana me ka hoohana ana o na kaa kinaiahi, me na bakeke a me na mea paahana e ae e pili ana i ke Aupuni i ka poe kinaiahi ana e manao ai he pono, a e hiki hoi ia ia ke lawe hou mai e like me kona makemake me ke apono ana o ke Kuhina Kalaiaina, nana no e nana i kela a me keia hapaha makahiki i ke ano o na kaa kinaiahi, na hale kaa, na bakeke me na mea paahana e ae, a i kela a me keia eono mahina e hoike aku a hoihoi i ke Kuhina Kalaiaina i na lilo o ka Oihana Kinaiahi no ia manawa, na inoa o na hoa a pau o ka oihana i loaa na palapala hoike, ka nui o na pauahi i loko o ia manawa, me na inoa o ka poe nona ia mau wahi a me ka poe e noho ana ma ia mau wahi i poino a pau paha i ke ahi, ke kumu o ke ahi in a ua ike ia, a me ka huina o ka poho a poino paha, a me ka nui o ka huina i panihakhaka ia ma ia waiwai, ke kulana o na kaa kinaiahi, na kaa me na mea paahana a me na waiwai o ka oihana, a me ke ano me ke kulana o na puali. Ina ua kupono e hana hou ia kekahi o na kaa kinaiahi, na ka Luna Nui no e kauoha aku e hana hou ia a paa pono me ka maikai.
Pauku 6. Ina ua hiki ole aku ka Luna Nui i kekahi ahi, alaila, na ke kokua luna mua e hana i kana mau hana, a ina i hiki ole aku ke kokua mua me ka Luna Nui, alaila, na ke kokua elua e hana ia mau hana.
Pauku 7. Na ka Ilamuku o ka Oihana Kinaiahi a me ka Luna Nui e mahele i ke Kulanakauhale o Honolulu i mau apana, a e hoike aku i na palena o ia mau apana i ke Kuhina Kalaiaina. Na ka Ilamuku o ka Oihana Kinaiahi e malama i moolele o na inoa o ka poe e noho ana iloko o na hale a wahi e ae paha kahi ana i ike ai au kue ia kekahi o na mea i hoakaka ia ma keia Kanawai.
Pauku 8. Na ka Ilamuku o ka Oihana Kinaiahi i hookahi manawa iloko o kela a me keia ekulu mahina, a me na manawa e ae ana i manao ai he pono, e makaikai aku a nana i na hale noho, hale kuai, wahi oihana a me na hale e ae ma kela a me keia apana, i maopopo ai ka uhaki ia ana o kekahi o na mea i hoakaka ia ma keia Kanawai. a e nana hoi i na kapuahi, na pukauahi me na kapuahihao, a me oheuahi ma kela a me keia apana, a ina ua ike ia kekahi o ia mau mea e waiho hemahema ana a he mea e ulu mai ai ka pilikia, e kauoha aku oia i ka mea nona ia wahi, a i ole ia, ka poe e noho ana malaila, ma ka palapala i kakau ia a i pai ia paha e hana hou ae, e hoonee