Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 38, 22 Kepakemapa 1888 — MA KE KAUOHA. Ahaolelo o ke Kau o 1888. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

MA KE KAUOHA.

Ahaolelo o ke Kau o 1888.

H E KANAWAI E PlLl ANA I KA OIHANA Koa O KE AIPLM. kooholoia e ka Moi a ka A!.aoUlo 0 ho Hawaii Paeaina. Paukl* 1. Oka Oihana Koa oke Aupuni oia no keia niaJ puali mahope iho nei : 1. O na Koa Kiai o ka Moi he Puali Kumau e like nie ka mea i hoomaopopo ia mahope iho nei. 2. Ona puali pualu i hai ia na inoa malalo iho nei: Ka Honolulu Rifles, 4 puaii, King's Own 1 Queen's Own 1 Prince's Own 1 Leleiohoku Guards 1 Pai'kl' 2. O na Koa Kiai oka Moi he puali ia ioi ule ae mamua 005 kanaka ka nui ona kulana a pau. O na Aliikoa Hookohu ia o na'Koa Kiai o ka Moi he hookahi Kapena a ine kona mau Lutanela elua a aole e oi ae, , koho a i hookohu ia e ka Moi a e kakau pu ia ko lakou mau palapala hookohu e ke Kuhina o ko na Aina E. K kepa ia na Koa o ka Puali Kiai o ka Moi e lawelawe nia ia hana no kekahi manawa i oi ole aku mamua oekolu makahiki a e hoohiki a kakau inoa lakou i kekahi olelo hoohiki imua o kekahi Lunakanawai Apana a Hoomalu paha ma ke ano e like me keia mahope iho nei: Owau o ke hoohiki paa nei au e hana no au nia ke ano he koa iloko o ka Puai Koa Kiai o ka Moi no ka manawa he makahiki, ina pela ka loihi o ka manawa e makemake ai ke Aupuni Hawaii ia'u e hana ai ; e hana no au me ka pololei a e kupaa mahope o ka Moi Kalakaua me Kona mau I looilina a Hope; a e kokua no au me ka oiaio a me ka pololei mamuli o ke Kumukanawai o ke Aupuni Hawaii. Pela ke Akua e kokua mai ai ia'u. I noa Ua kakau inoa o i olelo ia maluna a ua huohiki i ka olelo hoohiki maluna ae imua o'u i keia la ...o ~...18.... PauK.U 3. O kela a me keia koa i hoohiki pono fa nana i mahuka aku mahope o ia hoohiki ia ana ina e ku ka hewa ia ia imua o kekahi Lunakanawai Hoomalu a Apana paha e kau ia maluna ona ka hoopai hoopaahao ia ma ka hana oolea no kekahi inanawa aole i oi mamua o PJ malama. Pauku 4. O ke Alii ka Moi ka Alihikaua Nui ona Puali Koa a pau o ke Aupuni. Pauku 5. Ona Puali Koa Pualu i hai ia na inoa maiuna ae aole e oi aku mamua o 65 kanaka o na kulana a pau ma kela a me keia puali, a na kela a me keia puali e koho ma ka balota, aole e emi inalalo o hookahi manawa iloko o kela a me keia makahiki ma na manawa i hoakaka ia ma ko lakou mau kanawai, i Kapena a me elua Luta-īu-la. O na luna i koho ia pela e hookohu ia no eka Moi, a e kakauinoa pu ia ko lakou mau palapala hookohu v. ke Kuhina o ko na Aina E. Pauku 6. O na puaii eha o ka Honolulu Rifles oia no ka Bataliona Mua o na Koa Pualu Hawaii. O na puali pualu eha i ae ia ma keia Kanawai oia no ka Bataliona Elua ona Koa Pualu Hawaii. Na na Aliikoa 1 hookohu ia o kela me keia Bataliona, ma ka la mua o heberuari a mamua ae paha o ia la Q kela me keia makahiki. e koho ma ka balota i kekahi poe e lawelawe ma ke ano Mekia, Akukana, Luna Puuku, Luna Nana Pu a me Kauka o ka Bataliona i olelo ia, a na ka MOl e hookohu aku ia poe me ka ae pu ana o Kona Aha Kuhina 1 mau Mekia a mau Kapena no na Bataliona pakahi 1 olelo la a e kakauinoa pu ia ko lakou mau palapala hookohu e ke Kuhina oko na Aina E. Ona Ahikoa a P au e noho nei i keia manawa ma kela a me keia Batahona, e mau no ko lakou noho ana ma ia oihana a hiki . ka manawa e koho uai ko lakou mau hope mai ma oihana e l.ke me ka mea i olelo ia ae nei. P»K„ 7 .U» o no la ana o keia Kanawai, n hof>t..hu ii m • , , • , ; halawai ona alukoa i nookohu ia Mua 1 olelo īa e kahe? ' na,a „^ nn am ika inoa u i- v Pnalu Hawaii no ka noono ana ika inoa ona Puali Koa r . Konela no ia mau 0 kekahi mea kupono e kaaw al e oia ma l'uali I'ualu. Na ka N ma ke kulana c hoo . kahi e, na ke a nkoa inaU kka ha l a wai e koho ma malu ia halawa. ana. a e ia aku Uona inoa ka balota i kekahi mea kupo Konela. Oka >mua o ka Aha n Jj ona balota a pau loaoia mea e loaa ana »_.a U ha t iho . ke ka mea e ho.ke » aku i noho lunahoo _ Kuhma oko na Ama e . kekahi mea «nalu ana ma ia , manaW a. ka hapa nui o mahope o ke koho ana n ja na balota a pau loa, alai a. aku 1 oi ae mamua o kekahi me ka ina ualoaa i na mea elua a nQ nui, a aole mea eae ' ' ko na Aina E. Ua hiki mea pakahi pela i ke Ku 1 |u ana Illa halano i ka Luna Koa e noho . keia wai e koho ma na kpho ana a pa

Pauku 8. Iloko oka manawa kupono mahope iho o ka hoike ia ana aku o ia inoa a mau inoa paha i ke Kuhina i olelo ia, nana no. ina aole i kue ka hapa nui o ka Aha Kuhina no ke kupono ole o ka mea i hoike ia aku ai pela, (ina he hookahi wale no), i ka Moi, a nana no e hookohu ae ia ia i Konela no na Puali Pualu Hawaii. Ina ua oi ae mamua o hookahi inoa i hoike ia aku, na ke Kuhina i olelo ia. me ka ae ana o ka Aha Kuhīna. e koho i kekahi o ia poe. a o kona inoa ke waiho ia aku imua o ka Moi a nana e hookohu ae ia ia e likeme ka tnea i olelo mua ia. Pauku 9. Ina aole i apono ia kekahi mea ii hoike ia ae i ke Kuhina i olelo ia a hoike ia aku i ka Moi e like me ka mea i hoakaka mua ia ae nei, na ke Kuhina i olelo ia iioko o elua pule mahope iho o ka loaa ana ia ia o ia hoike, e hoike aku i ka luna koa kahiko o na Peiali Pualu i olelo ia e waiho hou mai i inoa hou no ia oihana, a e hana ia ke koho ana me ka hoike ana e like me ia i hoakaka ia ma ka Pauku 7 o keia Kanawai. Pauku 10. Ina e apono ole ia ka inoa a mau inoa paha i hoike ia aku mahope o ia halawai elua ana e ka hapa nui o ka Aha Kuhina, ua hiki i ke Kuhiina i olelo ia, me ka apono ana o ka Aha Kuhina, e waiho aku i ka inoa o kgkahi mea kupono eae i ka Moi, a nana no e hookohu ae i ua mau mea nei i Konela no na Puali Pi/alu Hawaii. E kakauinoa pu ia ka palapala hookohu oke Konela e ke Kuhina o ko na Aina E. ! Pauku 11. O ke Konela i hookohu ia dela oia no ke Alii Koa o na Bataliona a elua o na Puali Pualu Hawaii. a e loaa ia ia no kana hana he uku o hookahi haneri data 0 ka malama L'a hiki i ua Konela nei i olelo ia e koho aku e la.velawe ma ke ano he ukali nona i kekahi luna koa me ke kulana Kapena, a oia ka Akukana o na Puali Koa Fualu Hawaii, a e hookohu ia oia e ka Moi, a e kakauinoa pu ia kona palapala hookohu e ke Kuhina o ko na Aina E. Pauku 12. O na Puali Koa a pau o keia Aupuai, a me na waiwai a pau o ka lehulehu i lawelawe ia no iamau puali a e pili ana paha ia lakou, a me ka hoolilo ana 0 na elala a pau i hookaawale ia no na hana koa, a me ka bona, na hae a me na ki pu ana, malalo no ia o na kauoha a me ka hooponopono ana a niana o ke Kuhina o ko na Aina E, a e loaa ia ia ka mana me ka ae pu ana o ka Aha Kuhina e hoopau i kekahi Alii Koa o na Koa Kiai o ka Moi, a i ole ia na Puali Koa Pualu Hawaii, e hoemi mai a hoopau loa i ka oihana koa a o kekahi hapa paha o ia oihana koa, a e hooponopono hou i ua oihana koa nei ina e hoopau ia a haalele paha kekahi o na puali 1 ae ia ma keia Kanawai. Pauku 13. E noho no kekahi Konela i hookohu ia malalo o keia Kanawai ma kona oihana a hiki i ka hookohu ia ana o kona hope. Eia nae. ina e ulu ae he hakahaka ma ia oihana mamuli o ka makt: ana, haaleU; ana a hoopau ia ana o ka mea e noho ana, na ke Kuhina o ko na Aina E e kauoha aku iloko o elua pule mahope iho o ia hakahaka ana e koho hou ia kekahi mea e hoouna ia ia ia ka inoa o na Alii Koa o ka Bataliona i olelo ia. i pani ma ia oihana, a e hookohu ia oia e like me ka mea i hoakaka ia ma ka Pauku 8 o keia Kanawai. E waiho ia ae ka inoa o ka mea e lilo i Konela ma ka pule elua o l;eberuari o kela a me keia elua makahiki mahope iho o ka hookohu ia ana o ke Konela mua malalo o keia Kanawai, a e hana ia kela a me keia waiho ana ae e like me ka mea i i hoakaka ia ma ka Pauku 8 o keia Kanawai. Pauku 14. Ua hiki i ke Kuhina o ko na Aina E i kela a me keia manawa me ke apono ana o ka Aha Kuhina, e hoopuka a hoolaha i mau rula i kupono i kue ole me kekahi Kanawai o keia Aupuni no ke alakai a hooponopono ana o ka oihana koa, a e mana ia mau rula maluna o h. oihana koa. Pauku 15. Aole e lilo kekahi mea maloko o keia Kanawai i meamanao ia aole i hiki ke hookohu ia kekahi poe e ka Moi ana i manao ai he pono e noho me ka uku ole ma ke ano he poe ukali ponoi nona, me na kulana hanohano ana i manao ai he pono. Pauku 16. E lilo keia i Kanawai mai kona la aku e apono ia ana, a ma ia inanawa o na Kanawai a me na hapa Kanawai a pau a n\e ne Kanawai e ae a pau e kue ana i keia Kanawai e hoopau ia a ma keia ke hoopau loa ia nei, oia hoi keia: O kela wahi o ke Kanawai mua o Kamehameha 111, hoonohonoho 1 na hana i haawi ia i na Kuhina o ko Hawah Paeaina e pili ana i na hana a na Kiaaina, e pili ana i na koa ma na Mokupuni a me na lako kaua. Na Pauku 3T 4, 5, 6a me 7. Haawina V, Mokuna IV. hapa mua o ke Kanawai Hoonohonoho i hana i haawi ia i na Kuhina o ko Hawaii Paeaina. Na Pauku 3 me 4 Mahele 6. Mokuna 4 o ia Kanawai no. Pauku 4o ka Mokuna IL. mahele elua oia kanawai e pili ana i ke Kuhina Kaua me na Manuwa. Mokuna 22 o na Kanawai o 1886, i kapa ia "He Kanawai e kukulu a e hooponopono ai i ka Oiihana Koii o ke Aupuni." Ke hoike aku nei au o ka Bila Kanawai mamua ae nei, ua waiho ia aku imua o ka Moi no kona apono ana, a ua hoihoi ia mai e ia i ka Ahaolelo me ka apono ole ia, me kona kumu kue, ma ka la umikumamaha o luiai. 1888, a ua kakau ia ua mau kumu kue nei iloko o ka moolelo o ka Ahaolelo, a ua noonoo hou ia ua Bila Kana\rai nei. a ua kakau ia na ae me na hoole ma ka la Iwakaluakumamaha o lulai i olelo ia, a ua lilo ia i Kanawai ma ke koho ae ana o ka elua-hapakolu a oi ae o na hila koho o ka Ahaoleio. WIU.IAM R. C,iSTLt, Peresidena o ka Ahaoieio. Hoike: J. Alpkko Maooon, Kakauoiela