Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 34, 25 August 1888 — HE MOOLELO NO KE Koa o Kanahele, A I OLE IA Ka Naita o ke Kapa Kila Lahilahi. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

HE MOOLELO NO KE Koa o Kanahele, A I OLE IA Ka Naita o ke Kapa Kila Lahilahi.

MOKUNA VI. j O Ulric hoi, apo mai la oia ia Merina a lawe pu aku la me la, Aia laua nei e hele ana pane mai la o Sir Mankepa. Pela anei wau i makemake ia ai? Ae, i pane mai ai ka elemakuie me | na waimaka e haloiloi ana, akahi no a moakaaka kau mau mea hana a e hauoli loa ana wau ke hana aku. A ma ia hope mai, lilo iho la ke kumu kakapahi i hoa'loha maikai no ke keiki, Ao aku la keia i kekahi mau pale ana i loaa iaia mai na kanaka mai o Tarquin, a panai mai la hoi kela i ka ihe me ke koi oiai he mea hou ia i ke keiki. . A iloko o na mahina eono mahope mai ua noho haku iho la ke keiki maluna oia mau mea ua hiki ke lawelawe i ka ihe me ka pale iloko o na anaina nui. A mawaena ona keiki o Ulrie ame Merina, ua ulu ae ke aloha mawaena o laua mehe mau hoahanau ala, aka, o ka hoahanau ne e loaa ana no ke kue, no ka me e hoohakui ana no ke kaikuana a lili akn no i ke kaikaina.

Aole 1 lawelawe iki o L«gisaiuno i ke kino o ke keiki no ka mea, ua kauoha mai ka moi i ke kauni e hoomakaukau i na kanaka no ka wa e kahea ia mai ai e hele i Sepania, a aia i Novurre he kauka akamai, aua hai ia aku no ike keiki a ua oluolu no ia no ke kali ana, A pela a hala he makahiki okoa, ke loaa nei no he wa no ia nei e kau leta aku ai 1 ko ia nei makuahine, nolaila ua ike oia ika noho ana o kana keiki he maikai. Hiki hou mai la i ka mahina o Okakopa, ī ka hoi ana mai o ke kauna mai kahi mai o ka moi a hai mai la i ke ke- ! iki, e alakai ana ia ika puali kaua i Sepania, no ka mea, ua ae aku ka moi Kale o Farani e kokua aku ina koa me ke kala aku i ka moi Alfonso o Asturias ame Leon e kaua Moors a na Sir Manakepa e alakai na puali koa Farani. Holo ae la ka lohe mao maanei o ke kakela, o Merina kekahi e hele pu ana, i ukali n i ka haku, ua manao ia e waiho ia Ulric mahpe no ka maimai aole nae pela ka manao o na keiki, koi ikaika laua i ka makuakane e hele pu laua, a kokua tnj»i o Ligismuno } malia paha o oluolu ke keiki alii no ke ano e 0 ke ea malaila, a nolaila hooholo ia ae la kona hele. He puali koa mahnahu oo ka Mana kepa i alakai ai ma ka Pyrenees, a he puali koa no hoi e hiki ai ka aa aku imua oke kahua kaua. Loaa iho la he wa no Merina e ike ai i ka makuahm», mamua o ka haalele ana ia Farani, halawai iho la hua nei i ioko oka nah?tebele, a pane mai U ka makuahine mahope oka laua hui aloha ana. £ kuo keiki aloha, ke hele ala eo, e hana me ka pololei, e koa, e hoohanohano ia oe me na hana maikai a hiki i ka hopena. A ioa oe e boi mai me ke ola imua oe, ahUa e poha iho ana ka ta i luna ott, No ka mea, o ka pooo ke haoa ia e kokua mai no na bni ia oe 1 na wa pOikia. MOKUNA VII Hehanaloihi, Hokooka oaheleheta o Lorrāme,

He umi makihiki mahooe mai o la ; wa, e hoomaka hou aku ai kakou raoo|lelo. Aia ma Aix la Chaje!l ke kula|na kahiko o Rarl a kulanakauhale hoi 10 kana moopuna o Lothaire. . No ka mea oia ka mua a aia iaia ka inoa eujepera, a ai iaia o Lorraine mai ka Bhine a p»li i Farani e uhi pu ana me Bekgiuma a me kekahi hhi o Holani. A o Louis oia kona hope iho a oia ka moi o K.eremania, a o Kale oia ka j hope loa, oia ka moi o Farani, Iloko o I Aix la ehapelle, ua ike ia aku ka pioloko o na kanaka e holoke ana i o ia oei e kapih ana na hale noho no na kanaka ame na hale noho no na lio> liuna o kekahi kahua paiahalaha, a he hale kai waena konu me na noho i hoomakauia no no kanaka he tausani, ua kau u he kalaunu ma kekahi aoao oka hale lo!c, a mamua pono mai e hana ia ana he pa poei>oe kahi e lealea ai ke h;ki aka i ka la, no ka m:a, e hui ana na hoahanau moi ekoln no ka hoohanohano ana aku i ka la e hoopalau ia ai ke keiki alii Ka\ra a Lothaire o Lorraine, me ke kaikamahine alii Constance a Louis o Keremania. A oia no hoi ke alii e hoomakaukau ana, o ka poe mea hale, ua hoonui hou ae i na rumi moe, ame na rumi aina, ame na hale lio, o ka poe waiwai ua hoapihamai lakou i oa pahu me na mea ai o kela keia ano, a pela pu hoi ma na poe puhi palaoa, ua hana mai la lakou e like me ka me hiki ia lakou ke hana. Ua hoea kakaikahi mai la na naila, a me na alii o na kuaaina. I ke kakahiaka mamua iho oka wa e hiki mai ai no malihini, e 4iele an.i, lte keiki alii Karla me kona mau hoa ana i wee ai i mau hoa pih nona

He kanaka opiopio oia nona na makahiki he iwakalua knmamahma, he pahaahaa kona kino he puipui a ikaika ka nanaina aku, ka olelo a ke kahi poe he kanaka ui, aka ma ka hoomupopo aku ua nele, ia la mea, o kona lae he nui, o kona ihu ua uuku iho malalo o ka mea kuoono, o kona mau maka he poepoe, ua nele oia i na manao maikai o kona waha aole i komo ke kaulawaha aole ona hoopuka i na olelo maikai, a pela 1 pane iho ai ka me kahakii, aole ia he kanaka ui. Ua lohe ia no kona inoa a me kana mau hana. e na poe mawaho ae, ua hiki mai no ia lohe imua o na makua, a ua hooikaika kona makuahine e Kuli | mai a e hoopau i kana mau hana ino, aole nae ona lohe mai, ua hoohenehe wale mai no ia. A pela iho la o Karla i hana ai i ua kakahiaka nui huihui maikai nei o ka nuhina o Okakopa, ua hele aku oia me kona mau Hoa ana i makemake ai, iloko o ka nahelehele e holoholo ai. Ua kahiko ia eia me ke kapa o ka poe hahai holoholona, aole nae he hoailona ma kona kino e ike ia aku ai kona kualna. Hiki aku la lakou nti iloko o ka ululaau j la o iho o ka aina awakea, paina ibf i Hakou nei a miona' me na mea aii kanaka i Uwe pu mai na lakou. ('■■ Hele aku la lakou nei e nana t na holoholona h hiu, a loaa aku )a he pua hihiu, a hoomaka aku la lakou nei e hahai. A i ua la hookahi nei aia hoi kekahi nui e hoomaha ana ma kekahl wahi o ka ululaau, He aiii a he mau naita me na koa i piha ke elua hanen a oi f ' he kahuna puie Epikopa, a me ewalu mau kokua malilo mau a he mau lede kekahi he poe opiopio me ko lakou poe wahine lawelewe. Ua homaha iho la ka hukai ma kekahi kapa o ka muhwai e kahe ana, kukulu ae ia na hale lole, no ka mea, ua hele noai lakou mai kahi loihi mai, a pela no lakou n»i i hele mai «i a kahi e noho al Iwieoa konu kahi i ku ai na hale lole, e ku ana he paho hae a e we!o aiia ka hae alii Keremauia, a ma ka aoao o ua pahu hae ala, e ku ana he kanaka nana na kauoho e hoolohe ia me ka hakalia o!e He kanaka oa 00, he loihi a poloUū kona oiwi, he papale kapu veteweki ma kona px) T me ke ap? gula i kinohinohi ia me ni mea nanl A o ka mea nona ka la, o ka moi I,ouis no ia o Kermania a pane mai ta me keia mau huaolela Manao «an e nobo no kakou ma ke-

iiy.otni la x me keb po A apopo ko kakou h i nunao ia ai e hiki aku ai a ua hai nui nei ka eieie mat lora tnai uu, o ka wa r»o ia e hiki mai ai ko ka* kou kaikaina mai Farani mai, ao)c aa e hoopui«ra u l >thaīne. peha U uokou man&o ena kcO;nimana, aole anei kakou c oluolu ia nei? Ina no i pane mai kekahi naita ua oi ae ko makou makemake ia nei ma* ;mua o kc kulanakauhale, a pehea ka ! nianao o n.i wahine? E noho kakou, wahi a ke kaikama hine alii. Ae e noho kakou a olele aku i ke kapena, e h<.x>tx>nopono ma» • na kānakn. I ka auwina la maho|xr iho o k> |aina Awakea, he t*ha mau kaiiamamna opiopio e s»na iloko o iia nale lole kilika, he |K>e wahine ui wale no lakou a pau, o na kul&na he okoa ma ka nana »na aku, ma ko lakon n<»ho ana roai v he eiua he mau mea kieki»*, a elua mau kauwa iawehwe, he nuu «nea i aioha nui ia, a he hookahi o na mea mua ht oi hou ae no k >na kiekie, a he ukaii kekahi, o ko iakou nei kapa ko mo, ua kokoke no e like, ua kahiko ia iakou nei me na kapa o ka poe oka naheiehele. E heie kakou ika holohoio wahi a : ke alii. Aoie anei kakou e piiikia mai ina hoiohoiona hihiu? Heaha ko kakou mea e piiikia ai, hiki no ia'u ke pana me ka pana. Oia hoompkaukau a heie kakou, a e lawe pu me ona pua me ke kakaka, iealea kou i ka heie wawae iloko o ka nahelehele.

Aole no ou niakau i ka powt a me na holoholona hihiu, koe wale no kei» oka poeleele kau mea makau. Ua poina ka p*ba oe he aikane maikai kau, nana oe e Mcdia me ko .ia nei kuhi «e i ha la. Ina kakou» li pono ae la na kamaa o lakou nei a oaa kau na aa pua me ke kakaka, ma ke kua, hele aku la ke kaikamahine alii e kiei a hoi mai laj Ea o ko kakou wa pono keia 01 nanea lakou, oJna kea ke momoe mai la iluni o ka mauna. Hahai mai ia'u a niai noho a pane, Ina kakou e keakea ia mai, waiho mai oukou nau e hooponopono. Hele aku la keia ma ke kua o ka hale lole, unnhi aela keia elua mau pine, a maleila lakou nei i kokolo aku ai a puka i waho, aole i liuliu, komo aku ta lakou. nei iloko oka nahelehele iloko 0 na oawa. Lelele ae la lakou nei ika nui o ka olioli, aka, o Me iia ua hele malia no ia me ka lelele ole. Hakanu mai nei hoi oe e Mtdia. himeni mai o ia kakou. Ina paha wau e himeni, le!e ka nu nu e kau mii la iluna o ka lala Uau. Nau e piua i ike h<ii maknu i kou akamai, |>e'a keia i pine aku n i k<> a nei ukali. Aole pela e k«iu haku, e pana 'nua oe a e nana makou i kou akamai. Ae e hoao ae wau, o ko ia nei ho - pio mai la no ia i ke kakaka, hana k«i» a pono, la kau ana noa hookuu k- , u », haule ana ka manu i lalo £ loaa he aka nau ia e pani e ka lrd- T ere* H_ v ie ho j aku la lakou io i* nei, a liuliu wale, loaa hau aku !a he manu pekini, e like ma ka mua a haule i.iai la ka pua a ka lede Theres o Dar# rnaia wa hea maila o Media. Eia kakou i hea, ua uhi iho la he ao nui ika la, a hiki oie Jia lakou nei ke ike i kahi a lakou nei e hele ana, h« wai puu la i pane rnai ai o Media. A oolaila ooeame ka tede Therct e noho olua maanei, o Irene ame au e hele maua e imi i ke alanui o kakoua ina maua e loihi loa, hookani ae olua 1 ka ole, a eia kekahi, e hoomaha olua maanei a hoi mai maua. Hele aku la laoa nei a hiki i kekahi kuahiwi, noho iho la keia e m wai, ia ia mi e inu ana awe ana ke kokoolaw, puiwa ala keta a pane mai la. Heaha keia ou e Irene. K nana aku oe, owai keia, aole keU o ko kakou poe. Maaa aku la o Media be ekouh mau kanaka mahina ona lio, a hoea hou mai la elua mau kanaka, a aliou ko lakou nui, manao ibo la laua nei e kft*i be«» aka, hopohopo iho la oae laaa ne noko laua nei haku.