Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 33, 18 ʻAukake 1888 — Page 3
| This text was transcribed by: | Jahmin Cezar |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ahaolelo o ke Kau o I888.
HE KANAWAI
E HOOLOLI AI I KA HAAWINA LI, MOKUNA XXVI O KE KANAWAI KIVILA, E PILI ANA I KA LUNA KAKAU KOPE.
E hooholoia e ka Moi a me ka Ahaoleo ko Hawaii Paeaina.
Pauku 1. Ma keia ua hoololi ia ka Pauku 1251 o ke Kanawai Kivila, a penei e heluhelu ia ai:
Pauku 1251. E uku ia ua Luna Kakau Kope nei a he mana kona e koi aku a ohi mai I keia mau uku penei:
1. No ke kope ana I kekahi palapala hoolilo, hoolimalima, moraki a palapala e ae I kauoha ia ma ke Kanawai e kope ia, a I waiho ia mai paha e kope ia, he kanalima keneta no na huaolelo hookahi haneri.
No ka hooiaio ana mamua o ke kope ana, he hookahi dala no kela mea keia mea nana I kaukau inoa.
No kela me keia kope na palapala a pau I kope ia iloko o kona keena oihana, a I hooiaio ia e ka sila o kona oihana, he kanalima keneta no na hualelo hookahi haneri.
No ka huli ana I na buke a me ka haawi ana I ka palapala hoike I kauoha ia ma ke Kanawai, he iwakaluakumamalima keneta no kela a me keia makahiki I huli ia.
E hoi hoi ia ua mau uku la I ka Waihona o ka lehulehu I kela a me keia pule, a e hoike ia
mau mea I ke Kuhina Kalaiana I kela a me keia mahina.
E loaa I ka Luna Kakau Kope ka uku e like me ka mea I hooholo ia nona e ka Ahaolelo.
E lilo keia I Kanawai mai ka la I aku o Iulai, 1888.
Aponoia I keia la 23 o Iune, M. H. 1888
KALAKAUA REX.
Na ka Moi: I. A. THURSTON, Kuhina Kalaina.
HE KANAWAI
E HOOLOLI AI I KA PAUKU 856 O KE KANAWAI KIVILA, E PILI ANA I KA HOOPAA ANA NO NA KOINA.
E hooholoia e ka Moi a me ka Ahaolelo o ko Hawaii Paeaina.
Pauku I. E hoololi ia a ma keia ke hoololi ia nei ka Pauku 856 o ke Kanawai Kivila, a penei e heluhelu ia ai: “Pauku 856. He mana ko kela a me keia o na Lunakanawai o ka Aha Kiekie ma ke Keena, a ma ka Baneka paha, ma ka hoopii ana o kekahi aoao, ke koi aku I ka aoao hoopii a I ka aoao hoopii ia paha e haawi mai palapala hoopaa e uku ai I na koina, a I ole ia kekahi hapa o na koina ma ke ano a me na kuma a ka Lunakanwai I manao ai he pono. O ka huaolelo koina, ua hiki e manao ia no na han o kei Kanwai ua pili I na koina o ka Aha me na uku o na hoike. Ina aole I haawi ia mai ia hoopaa ana, ua hiki I ka Luna kanawai e kauoha e kaohi ia na hana hou ana aku a hiki I ka manawa e hooko ia ai ke kauoha o ka Aha.”
Paku 2. E pili na olelo o keia Kanawai I na hihia e hanaia nei keia manawa, a e lawe ia mai ana ma keia hope aku. Aponoia I keia la 4 o Iula, I M. H. 1888
KALAKAUA REX.
Na ka Moi: L.A. THURSTON, Kuhina Kalaiaina.
HE KANAWAI
E HOOPONOPONO AI I KA HANA ANA I KA POI MA KE KULANAKAUHOLE O HONOLULU.
NO KA MEA, o ka hana ia ana o ka poi maloko o na palelena o ke Kulanakauhale o Honolulu, ua ike ia he mea ino wale ia mamuli o ka nui loa o na mea ino I loaa mamuli o ia hana; nolaila,
E hooholoia e ka Moi a me ka Ahaolelo o ko Hawaii Paeaina.
Pauku 1. Aole e ku I ke Kanawai ma keia hope aku e hana I ka poi I mea kuai aku ma ka Apana o Honolulu, Mokpuni o Oahu, koe wale no ma ke ano e ae ia aku ana ma keia Kanawai, iloko o na palena I hoike ia mahope ae nei, oia hoi: ma ka aoao makai o ka aekan; ma ka aoao ma Ewa o ka piina Waipilopilo a me ka laina I hoomoe poloei ia iuka a I kai mai ia wahi aku; ma ka aoao mauka o alanui Wale a me ka laina I hoomoe pololei ia mak laina pololei aku o ia alanui: ma ka aoao ma Waikiki o ke alanui Punahou a me ka laina I hoomoe ia I kai ma ka laina pololei o ia alanui a hiki I ke kai. Aole no e ku I ke Kanawai ke hana kehkahi mea I ka Poi I mea kuai aku, maloko o ka Apana o Honlulu, mawaho ae o na palena I olelo ia maluna , koe wale no aia a loaa mai kekahi palapala ae mai ka Papa Ola mai. A ua hiki no e hoopau ia ia ae ana I kela a me keia manawa e ka Papa Ola.
Pauku 2. Na ke Kuhina Kalaina e kauoha e kukulu ia ma kekahi wahi a mau wahi kupono maloko o na palena I hoakaka ia ma ka Pauku 1, me na dala I hookaawale ia e ka Ahaolelo na ia hana, I hale a mau hale paha I hana maoli ia I wahi hana poi, a ua hiki e hoolimalima ia na keena o ua mau hale nei ka poe e makemake ana e lawelawe I ka hana I olelo ia.
Pauku 3. O na hale I oleloia a me ka hana ana o ka poi maloko olaila malalo no ia o na rula I kau ia e ka Papa Ola, a me na rula I hana ia e ke Kuhina Kalaiaina.
Pauku 4. E hoolimalima ia kela a me keia keena o ua mau hale nei I kela a me keia makahiki I ka mea koho kiekie loa ma ke kuai akea ana I hoolaha pono ia no aole e emi malalo o elu pule mamua ae. O ka nui o ia hoolimalima aole no ia e emi no kela a me keia keena malalo o ka uku koho mua I hoomaopopo ia e ke Kuhina Kalaiaina.
Pauku 5. O kela a me keia mea e lawelawe ana I ka hana poi ma ke ano kue I na mea I hoakaka ia ma keia Kanawai e manano ia oia ua pili ia ia ka hewa mikamina a ina e ku ka hewa ia ia no ia mea e hoopai ia oia e uku I no dala aole e emi malalo o iwakaluakumamalima a aole hoi e oi aku mamua o hookahi haneri dala.
Pauku 6. Aole e lilo keia Kanawai I mea mana, aia a paa ka hale, a mau hale paha I hoakaka ia ma ka Pauku 2 o keia Kanawai I ke kululu ia, a ua hoolaha ia aku ma akea ua paa ia hale a mau hale paha.
Apoonoia I keia la 14 o Iulai, M. H. 1888
KALAKAUA REX.
Na ka Moi: L.A. THURSTON, Kuhina Kalaiaina.
HE KANAWAI
E HOAKAKA ANA I KA MANAWA E LAWELAE IA AI NA PALAPALA AE I NA PAKE E KOMO ILOKO O KEIA AUPUNI.
E hooholoia e ka Moi a me ka Ahaolelo o ko Hawaii Paeaina.
Pauku 1. Aole e manao ia ma na palapala ae I na Pake e komo mai iloko o keia Aupuni I hoopuka ia mamua iho o ka la 1 o Malaki 1888 ua hala aku ia ae ia ana o ia poe Pake e komo mai iloko o keia Aupuni mahope iho o ka la mua o Iulai A.D. 1889
Pauku 2. O na palapala ae a pau I hoopuka ia ma keia hope aku no na Pake e komo iloko o keia Aupuni e hoakaka ia ka Ioihi o ka manawa, aole e oi aku mamua o hookahi makahiki mai ka manawa I hoopuka ia ai, e hiki ai e lawelawe ia ai ia palapala ae, a aole e manao ia ma na palapala ae o ia ano ua hoakea ia ka ae ia ana o ia Pake e komo iloko o ke Aupuni mahope o ka pau ana o ka manawa I hoakaka ia. Eia nae ua hiki na I ke Kuhina o ko na Aina e ke ike oia he pono, ma ke ae pu ana mai o ka Aha Kunia, ma kekahi mau manawa e hoakea aku I ka manawa I hoakaka ia ma keia Kanawai.
Pauku 3. E lilo keia I Kanawai mai kona la aku e aponoia ai.
Aponoia I keia la 4 o Iulai, M. H. 1888
KALAKAUA REX.
Na ka Moi: L. A. THURSTON, Kuhina Kalaina.
HE KANAWAI
E HOOLOLI AI KA PAUKU 22 O KA MOKUNA LV O NA KANAWAI O 1876. E PILI ANA I KA AUHAU HOAILONA PAI.
E hooloia e ka Moi a me ka Ahaolelo o ko Hawaii Paenaina.
Pauku 1. E hoololi ia a ma keia ke hoololi ia nei ka Pauku 22 o ke Mokuna LV o na Kanawai o 1876, a penei e helahelu ia ai:
“Pauku 22. Ua hiki no I ke Kakau Buke Helu o ke Aupuni ke kuni I na palapala pai hakahaka, a hoolako aku I na Aha Hookolokolo, a me na Oihana Hooko, na Luna Dute, na lala o ka Papa Loio a me kekahi poe e ae e pono ai na hana o ka lehulehu I kela manawa keia manawa, ma ka loaa ana mai ia ia o ke kumukuai o ia mau kuni. Aka hoie, e haawi ia aku ia mau kuni I ka Luna Dute Nui, luna oihana e ae I kauoha ia e lawelawe ia mau mea ma ko lakou mau oihana, me ka uku ole, e haawai nae lakou I na palapala e hoakaka ana ua loaa ia lakou ia mau mea, a e hoike no ka lilo ana, me na loaa o ia mau mea, ma ko lakou hoike I na keena kupono I kauoha ia ma ke Kanawai. A I mea e pono ai na apana mawaho aku o Honolulu, na ke kakauolelo Buke Helu e hoolako aku I na hoailona pai kapili I na Luna Leta ma na hale leta e loaa ai o na kikoo dala leta ma na wahi a pau o ke Aupuni, a na lakou e haawi ia ia I mau palapal e hoike ana ua loaa ia lakou I mau hoailona pai. Na ua mau Luna Leta nei e kuai aku I ua mau hoailona pai nei I ka poe a pau e noi mai ana no ke kumukuai mua o ia mau hoailona pai; a na lakou no e hoike aku ma ka la mua o kela me keia hapaha I ke Kakauolelo Buke Helu no na hoailona pai a pau I loaa ia lakou, ka nui I kuai ia, a me ka nui I kuai ole ia a me na dala o ia kuai ana.
Pauku 2. E lilo keia I Kanawai mai kona la aku e aponoia ai.
Apono ia I keia la 4 o Iulai, M. H. 1888
KALAKAUA REX.
Na ka Moi: L.A. THURSTON, Kuhina Kalaiaina
Kela me Keia.
Koho balota Alii I keia Poakolu ae a puni ka mokupuni.
Ikaika ka ino o ka makani ma na kua aku nei o kakou.
Inehinei ka heo ana aku o Omaha no ke awa o Iokohama.
Aohe a o ke kukui uwila keia mau po a hiki I na hora aumoe, alaila ho-a ia aku.
Huihui ke kololio o ke ea mahope iho o ka pau ana o ka ino.
Ua hoole o Mr. J. C. McCarthy, aole oia e holo moho Alii ana no ka noho I bakahaka o keia mokupuni.
He mau kakele waapa ka kekahi poe opio e holoholo mau nei I na ahiahi a pau.
He kinipopo mawaena o ka hui Honolulu me ka Vandalia I keia ahiahi ma ke kahua mau.
He hookuku kipu pololei ko keia auwina la mawaena o ka hui o uka nei me ka mokukaua Haickina.
E malama ia ana he halawai makaainana nui ma ka luakini o Kaumakapili I keia po.
Aole e ku mai ka mokukaua Amerika Trenton I keia awa, oiai ua holo ae nei oia no Melebone, Auseteralia.
Ua hoole o Tome Luka aole e holo moho Alii, no ka mea, he aoao aupuni no kona e ku nei.
I keia Poalu a ae e ku mai ai ka mokuahi Australia mai Kapalakiko mai, a maluna mai ona e loaa mai ai na nuhou makamaka hou o ka hikina.
Eia ka Luna Helu ke hooko nei I kana hana o ka helu I na auhau ma ke kaahele ana maloko nei o ke kulanakauhale.
Makai o ka uwapo o Kinau ke Alii ka Moi I ke ahiahi Poalua nei, no ka ike ana ia Mrs. Crocker a me na hoahele ma ka lakou huakai I Kilauea.
O John L. Kaulukou, Esq. Wale no ke kanaka Hawaii e holo balota Alii ana, oiai kona mau hoa ua walawala a makau.
Aohe a kakou moolelo Makai Kiu o keia pule, ke mau nei no na kuwili ana a ka mai ka mea nana e unuhi nei ia moolelo. E hoomanawanui ka ono.
Eia mai ke Koa o Kanahele e kakepahi ana me kana kumu, a eia pu mai no hoi me Roge me kana ipo, e paa ana I ka halepaahao I keia pule ae.
Ua haawi ae ke Alii ka Moi he papaaina hoolaulea ma Halealii Iolani I ke ahiahi Poaha nei, I ke Kapena a me na aliimoku o ka mokukaua Amerika Omaha.
Ua hoopau ia o Mr. G. B. Meheula mai kona noho Lunakanawai Apana ana no Kawaihau, Kauai, a o Mr. J. W. Lota aku la makona wahi. A ma ka la inehinei I hoau mua ai kana oihana.
Ua hipuu ia ae nei I paa loa o Col. James H. Boyd me Miss Ellen Cleghorn, ma ka berita maemae o ka mare I ke ahiahi Poaha nei. E mahalo ia ka mare no na mea a pau, wahi a ka olelo.
Aole o makou makemake pane ia oe e Mr. Ake Hanohano o ka Pae Aina no kau hoohalike Ialau ia Puowaina me Haleakala, oiai aole ou ike I ka waiwai o ke kaula-li o koo mau kamaa ponoi.
Ma ke awake Poaha nei, ua ku mai I ke awa lai o Kou nei ka mokukaua Beritania Espeigle, be 44 la holo mai Koukuimibo mai. E ku iki ana oia ianei no na la he umi a holo aku ma kona alahel moana.
Iloko o keia mahina o Augate, 1887, I ku mai ai I ko kakou nei awa ka moku Adimarala Amerika Vandalia, a mai ia manawa mai a hiki hou I keia Augate, 1888, ua piha ka makahiki hookahi o kona ku ana I Hawaii nei.
Ua nui ka hoopaapa o kekahi poe no na mea e pili ana no ka olelo a ke Akua, a e hoahewa kekahi aohe pololei o kekahi o na mea o loko o ka Baibala. Kuhihewa loa kela mau manao ana pela e na keiki.
He bana hilahila ole ka kekahi kanaka I hana ai ma ke alanui Moiwahine, I ke awakea o ka Poakolu nei, ma ka huki ana I ka lauoho o kekahi wahi ne I o a ianei, me ka manao paha, he hoihoi ka manao o ka poe e nana aku ana ia mau hana ana. Mai huki ia nae kona lauoho ina be makai kekahi malaila I kela manawa.
Ua lohe mai makou no ka makemake nui ia o ke kanka hou o ke panalaau, oia o Dr. Swift, no kona lawelawe I kana mau lapoau ana I na lepera me ka olaolu.
Ua puka ae nei ka olelo papa a ka Papa Ola, ua kapu loa na aina o Kalaupepe. Kalawao me Waikolu, no na poe makaikai a me na poe hele wale a me na moku e holo ana I kekahi awa o keia mau aina I hoike ia ae nei, ke ole e loaa ka ae ia mai ka Papa Ola aku.
HE INO NUI
KA UA ME KA IKAIKA.
O ke Sabui I hala, he la ano e loa ia o na ao kaalelewa lani I hele a poluluhi eleele he mau Loailona e hoike mai ana, eia ae ka ino nui a hiki mai.
Ma ka po o ke Sabui, ua haule io mai la na pakaua me kekahi wahi makani mai ke Komohana mai, a ma na hora wanaao o ka Poakahi, ua pu mabuahua mai ka ino, ka ua me ka makani e puhi pono ana iloko o ke awa a ua like na moku me hemau pauku laau la e olepe ia ana I o a ia nei, me ka hookui ana I na uwapo, a o kahi moku I kahi moku.
O ka mokukaua Amerika Omaha, ua moku aku knoa mau kaula hoopaa o hope, a kaia ia mai hao Pelekane Wulala, me ka hoopoino ia o na rigini a me kekahi waapa nui I nahaha.
O ka mokuaua Beritania haiakima ua moku pu aku kona hope, a kaia ia ae oia iwaena o ke awa ma kona mau heleuma, a ua hoohana koke ia kona mahu no ka hoomau ana ma kona kulana.
O ka mokuahi Mokolii a me ke kalepa Geremania Pekinabega, ua hookui pu laua a nahaha like na waapa. O na moku a pau maloko nei o ke awa, ua loaa like ia lakou ka haawina o ka huikau nui a me kekahi mau ano o ka poino.
Ma na apana mawaho aku nei o ke kulanakauahle, ua nui na kumulaau I ulupa ia iho e ka makani a mokaki maloko o na pa a me na alanui. O kekahi keia o na ino nui I makaikai mai ma Honolulu nei no kekahi mau makhiki lehulehu I hala ae.
Ua hoomau keia makani I ka pa ana a hiki I ke kakahiaka Poalua, ua emi aku ka halukuluku o ke kai a pio hoi ka nou ana mai a ka makani.
UA LAWA KAKOU I NA PAKE
O kekahi keia o na ninau ano nui e pono ai I ka Lahui ke noonoo me ke akahele, ma kou noonoo ana I keia ninau, ua hoala ia kekahi mau mea e hiki ai ke hoakaka aku ai imua o ke akea.
Ke manao nei au e pani paa ia ka puka me kekahi laka nui e hiki ole ai I mea kolohe ke wawahi, I ua puka la I ole e komo hou na Pake me keia aina kamahao. Heaha la ia Laka nui? Eia o ke Kanawai, oia hoi e hana ka Ahaolelo I kanawai e papa ana I ke komo hou ana mai o na Pake ma keia aupuni, no ka mea he 25,000 Pake e noho nei ma keia aupuni iloko o keia wa.
Eia hou kekahi, I na e hala hou na makhiki eha hou aku a helu hou ia ka nui o na kanaka, alaila, e hiki ana ka huinahelu o na pake ma keia pae aina I ke 40,000 a pela aku, alaila, e pu wikiwiki ana ka huina nui o keia lahui malihini maluna o keia aina I na makahiki a pau. Eia hoi kekahi, aole keia he lahui kokua I na kamaaina o keia aina, ma ko'u ike ana, he lahui kaili keia I na pono o ka lahui Hawaii; o na hana maa I keia lahui, oia hoi na hana e loaa ai ke dala, ua kaili ia ua mau hana la e na pake o Kina, e like me ka hana poi a ma ka hana pai kalo, kamana, kalaiwa kaa a me na hana pomaikai ano like e ae a pau a me ke pakaukau i'a, eia ua mau hana la a pau ma ka lima o na pake I keia wa. Mamua ua kalepa ke kanaka I ka poi wali, he hapalua o ka pakeke poi hookahi, a o ke pai kalo hookahi hoi he hapalua, a I keia wa ua hoemi ka pake I ka lakou he hapaha no ka pakeke poi, a he hapaha no hoi no ke pai kalo hookahi. No keia kumu, ua haalele ke kanaka Hawaii I keia hana, no ka mea, ina e hoomau aku ana ke kanaka Hawaii ma ia mau hana e poho ana, oiai he pii ka ke kanaka a he emi ka ka pake, a meia hoemi no o ka pake I na loaa ma keia oihana a lakou I kaili aku ai mai ke kanaka aku, pela no ko lakou hoemi like ana I na uku ma na hana e ae a ke kanaka Hawaii I maa mau ai I ka hana mamua, a nolaila he mea pono I na kanaka Hawaii maoli ke noonoo nui I keia mea.
Eia hoi keia, he lahui oi aku keia o ka haihai kanawai I na manawa a pau, me he la ma ka nana ana I na hihia imua o na aha Hookolokolo o keia Aupuni, o na hihia pake ka oi aku, no ka mea, aole he manao nui o keia la hui pake I na kanawai o keia aina. He mahalo nui ko'u I ka Lunamakaainana o Wailuku a me kona hope no ka hooikaika nui ana e @nai I keia mea ino loa e ulu ana ma Wailuku.
Aole I. Pau.
KE KULA KAMEHAMEHA NO NA KEIKIKANE LIILII.
E makaukau ana ke Kula Kamehameha no na keikikane liilii, no ka apo ana aku I na haumana ma ka POALUA hope o OKATOBA, 1888. Ua kaupale ia ka heluna o na haumana e komo mai ai I keia makahiki mai ka makahiki ehiku a I ka makahiki umikumamalua, a no ka poe a pau I ake e komo ae ma ia kula no ia mua aku, e hoike ae ma ka la—o Okatobu, 1888.
Kekahi mau mea e ae e hoolako in ana e na haumana pakahi, e hoouna ia ae ke ninau mua ae I ke kumu.
E loaa mua I na haumana na apono mai ke kauka no ko lakou kulana ola maikai.
He kula keia e hoomakaukau no ke komo ana aku I ke kulanui Kamehameha, a e hoomaamaa ia no na keiki ma na huahelu, hopunaolelo, a me ka himeni.
He $60 ka auhau o ka makahiki, e uku mua ia I kela a me keia hoomaka ana o ka hapaha.
No na mea I koe e loaa no ke ninau ae I ke kumu nui.
MISS C. A. REAMER.
KE KULA KAMEHAMEHA NO NA KEIKIKANE.
E hoomaka ana ke Kula Kamehameha no na keikikane ma ka POALUA mua o SEPATEMABA, 1888.
O kekahi mau mea e ae e hoolako ia ana e na haumana pakahi, e hoouna ia no ke ninau mua ae I ke kumu.
E malama ia ana ka ninaninau no ka poe e komo ana ma ka Poakahi, Sepatemaba 3, 1888, ma ka halekula, ma Palama, hora 8:30 a.m. E hoike ia lakou ma ka heluhel, kakaulima, palapala aina o Hawaii, na rula kumu eha o ka aritimalika, kakau olelo Beritania, me ka pela ana ia huaolelo Beritania.
He ($40.00) kanaha dala no ka makahiki.
No na mea I koe, e loaa no ke ninau ae I ke Kumu Nui.
REV. WM. B. OLESON.
UA LOAA MAI NEI HE MAU
PAHU SAMANO HOU
Ano no ia I hiki mai nei, a e kuai ia aku me ka.
Makepono Loa
na makamaka ono I na Samano ono. E wiki mai o hala ka wa pono.
KAKELA me KUKE.
AINA WAIWAI NO KE KUAI.
He pahale nui a me na hale maikai ma ke kaua e kokoke nei iwaena o ke kulanakauha le, he 145 kapuai ke akea, 105 kapuai ma ke alo, a he 208 me 119 ka hohonu ma na soao. He eiwa ka nui o na hale, a ua hoolimalimaia no ke $75 o ka mahina. O keia pahale, ke waiho hamama ia aku nei I na mea a pau e ma kemake ana.
E ninau I ka
HUI OIHANA AGENA HAWAII,
Kihi o Alanui Papu me Kalepa.
2184
GEORGE P. KAMAUOHA.
He Loio a he Kokua ma ke Kanawai.
--A HE MEA--
ANA AINA.
E loaa no ma Kohala Akau, Hawaii.
2091-1y
VOLNEY VAILLANCOURT ASHFORD,
AKEPOKA.
He Lolo, Hoakaka, Pale ma k Kanawai kakawolelo, Lunaliooponopono a me ka hana ana I na palapala Nooliio.
LAWELAWE ILOKO O NA AIIA A PAU O KE AUPUNI.
E hana ia no na Palapala pili Kanawai a pau.
Keena Hana Helu 21, Alanui Kalepa, Honolulu Hale.
A ROSA. (AKONI.)
LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.
He Lune Hoololo Palopaia.
KEENA HANA: Ma ke Keena Loio Kuhina.
CECIL BROWN.
LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI
he @Agona Hooiaio Palapala no ha Mokupuni o Oahu
KEENA HANA: Ma alanui Kalepa.
WILLIAM C. ACHI.
Loio a he kokua ma ke kanawai imua o na Aha a pau o keia Aupuni.
He Mea Ana Aina a he Roroks ma na waiwai paa.
Keena Hana, Hela 15, Alanui Kaahumana Honolulu, uia ke Keena man iho nei o Kini me Pterson.
JOHN MAHIAI KANEAKUA.
LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.
HE MEA UNUHILELO MA KA OLELO BERITANIA A ME KA OLELO HAWAII.
Keena Hana, @malwae na o ka @hanakoo @Bihope me.
JAMES M. MONSARRAT. (MAUKAKEA.)
LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI
He Luna Hoolalo Palapala.
E hana ia no na Palapala Kuai, Palapala Hoolimalima, a me na palapala pili kanawai e ae ma ka olelo Hawaii. Dala no ka honie ma ka moraki ma na waiwai paa.
KEENA HANA: Alanui Kalepa.
W. A. KINNEY, (Kini.)
LOIO.
Keena hana ma ke Keena o J. A. Makuna,
2168 Helu 42 Alanui Kalepa. 1y