Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 15, 14 April 1888 — Page 3
| This text was transcribed by: | Shirley Werner |
| This work is dedicated to: | "Mud" Werner keiki |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
==========
KELA ME KEIA.
----------
@ ae nei ka uwapo hou ma @ ka mokuahi Kinau e ku nei.
@ iki makou i ka moole@ Aha @ io o Oahu no ka pi@ kakou pepa o kea la a keia @.
@ Poalaa nei ka haalele ana mai @ kukaua Amerika Mariiona no @ Iokohana.
@ Poalua ma ka halepule @ na hoohoi ia ma ka berita @ Mr. @ N. Glade me Miss @.
@ Malolani o @ ua kau @ a holo aku no @ aku nei.
@ ae i ke ahiahi Poaha nei, @ o'e @ la ka wahine a @ Robikana.
@ a'e ia ae i kela @ aku @ pake e makemake @ hui kuai papa a me keka@ hana e ae no Honolulu @.
@ o ka Poakahi nei, i @ ai ke kino make o Piki@ o ka mokukaua Adamu @ hanau ma Kapalakiko.
@ Hawaii i loaa @ laiki@ ia iho noi i ka Aha Kie @ ka @ piha ia Mr. @ eo no na aha a pau, a o Mr. @ no na aha apana.
@ aku nei ka Peresdena o @ a i ke kahua mai lepera o @ me na Kauka Wood a me @.
@ ana aku o Kauka Wood @ laau o ka Papa Ola ma @ no Molokai, ua hoonoho ia @ ika @ malaila, a hiki i ka @ mai oi ko @ kauka.
@ haalele mai ai ka mo@ @ i ko kakou nei awa me @ ohuohu i na ohui. He ekola @ ke kali ana no na leta a @ mai ana.
@ wahine me kana wahi @ e kou ana malana o ke @ e ka ana mawaho iho o ka @ o ka pake, ma alanui Moi@ ma o aku o ka pa ihaa o Ka@ ua onioni ae la kahi hoki e @, ua kahea aku la ka wahine e @ o ua kai nei. E papa ! @ E kii mai oe iaia nei @ ae, a kahi okoa ka mea maka'u @. Hoea mai la ke kane mai @ o ka halekuai poi, hele mai la @ ae la ma na paualina o ka hoki @ la e @ malie. Hoololo @ kahi hoki, aka @ wa e kaawale @ o papa, o ka wa no ia o kahi ho@ ae ai a hoomaka no e hoi, a @ ae la hoi ka wahine me ka leo nui @ pa mai la hoi ke kane no ka @ malie o'e o ua walu hoki nei. @ wihi hoki nei a @ hoi nui ana me ka pakeke ai, @ o ua o papa me mama, a @ kahi @ ina a me ua wahi @ nei. Ha no hoi ka aka i @ ka mea uhane ole.
-----*-----
WAHINE ILOKO O NA HANA A KE ALOHA.
----- -----
\@ kekahi hana maa mau a na wahi@ iwaho ae o ka hoomani ana i kona @ a me ka hoomaemae ana i kona @ oia no ka haawi ana i na kokua @ pu ana i na hana o @ o na ahahui manawalea @ pau e makemake ia ai o @. He @ loa @ ke loaa i kela a me @ ne, i @ i ke kaema@ , i haawina hoohoihoi aku @, pela o Mrs. Elizabeth @ o Bosetona i lawe ai i ke @ a o kona mau lima kokui iloko @ mau ahahui manawalea. He @ makahiki kona o $50,000 mai lo @ o kona mau waiwai paa, ao@ hale ponoi nona iho, aohe kaa @ lealea, aole mau keiki, a he wa@ lole wale iho no koaa e hele @ me ia i na manawa a pau, ua @ aku oia he hapalua o kona mau @ i na ahahui i na makahiki a pau, @ kona lawelawe pu ana i na hana e @ ana i na kokua manawalea me ka @.
----------
@ WELI O NA PALI MAHOE
----------
@ Nupepa Kuokoa. Aloha oe:
@ iho wau o ka po hoolono o ka @ o ka wai, me he hanehane la ko @ hoolale mai ana i kou kiu mea @ ona la i aui aku la.
E ala eia ke kupulau ua hiki mai @
Maa ke Sabati o kala 25 o Maraki i @ ae ai kahi hapa o na hoahanau @ ka luakini o Onomea, Hilo, no ka @ hou ana i kahu nana e malama @ kihapai e waiho wale nei no kahi @ la lehulehu i aui aku la
Ua hooholo lakou ia Rev. J. S. Ka@ i makua nana e malaina i na hipa @ nei, me ka hooholo pu ana i @ uu i 200 dala o ka makahiki.
@ hoike ia aku ia Rev. J. S. Kalana @ ae no ia i na mea a pau koe wale @ no keia, o kona paa i ka oihana o @ aupuni.
Aka hoi elima mahina o'u i koe wahi ana, ma ia @ alaila hoi mai au a noho pu kakou @ hooholoia.
Ma ka la 26 mai no hoi i holo aku ai kekahi mau kanaka i ka lawaia aheloa mai Kahalii aku maluna o ko laua mau waa.
A i ka pae ana mai he piha manu ka ia.
Hu aku ka aka i na hele @ a ua mau wahi @ la.
Aole maikai lawaia manu nuinui hohono.
Ma ka la 19 aku hoi i hoiapu ae ai ke ahi i ka hale o Mr. Kaolu o Kawainui, oiai oia i ka hana kahi kahi @ paaua ai ma Onomea.
Ua huki pau aku la ia kupueu i na pono a pau loa.
Ma ka la 2 o Aperila hana i mai ai he paa ohaha wahine na Mrs. Liha a me Mahalo k. ma Kahalii nei.
Eia oia ke hana nei i na pa olu olu o na pali mahoe i keia mau la.
Eia o John M@ mai nei me kona mau uma hana i keia manawa i ka hoomaemae i na alanui pali e waiho mai nei.
He ka i ka nani me kia maemae pe pela me na alahaka ua kapiu ia i ka ha le mai a nui a ke hihi.
He makani ana e pa nei mai ka akau mai e @ nei ia Hi o i keia mau la.
A he leo kupinai o ke kai hoi e paio nei i na pali kahikai me na kuaua eloelo o ke kupulau, haukaw we nae hoi la ka pua o ka ma ou me ka amau.
D. I. Walani.
-----*-----
NA KANAKA KAULANA LOA O KE AO NEI.
----------
Malalo iho e ike ia ai ka papakahi kuhi makahiu o kekahi mau kanaka koulana loa o ke ao nei, i pii ae mei ke kulana haahaa a hiki i ke kulana kiekie o ka naauao, ke akamai, ka @ a me ke ohohia nui ia e ko lakou mau lahui pakahi.
ENULANI.
O Chas. James Fox, he kanaka kaulana loa no koaa naauao iloko o na Ahaolelo o Enelani, ua komo oia i ka 19 o kona mau makahiki iloko o ia Hale.
Ua komo o Pohakuhauoli @ ko o ka Ahaolelo i ka 22 o kona mai makahiki. I ka 24 ua lilo i Iuhina Waiwai no Enelani, a ua hoomaka aku kona kaulana nui me ka pii mau ana iluna o na oihana aupuni a hiki i keia la.
O Haku Bacon, ua komo oia i ke kula o Cambridge i ka 16 o na makahiki, a i ka ai makahiki, ua lilo i loio akamai no na Aha Hookolokolo o Enelani.
O Peel, ua komo oia i ka Ahaolelo i ka 21 o na makahiki.
O Palmerston, ua lilo oia i Haku Adimara'a Nai i ka 23 o kona mau makahiki.
O William Pitt, ua komo i ke kula i ka 14 makahiki. I ke Keena Waiwai he 22 makahiki; Kahina Nui i ka 24 makahiki no 20 makahiki kona noho ana; i ke 35 makahiki, oia ke kakaolelo noeau loa iloko o Europa no kana mau lawelawe i ke aupuni.
O Haku Bekonafi'a, ua kaka i oia i kekahi Buke i oko o na makahiki he 17, a mai laila mai kona hoomaamaa ana i @ a ko no i ka Ahiole o, a oia ka Elele Enabisedoa i ka Aha Uwao o Bereini i ka wa i kaua ai o Rasia me Pureke. Ua @ aku oia ma ke poo o ke aupuni mahope koke iho o keli lawelawe kaulana ana.
EUROPA
O G@ Adolphus, na @ aku oia ma ka @ i ka 16 o i a makahiki. Mamua o ka pina ana o na ma kahiki i ke 24 @ kekahi o na Moi i kaulana loa ma ka noeau iloko o Europa.
O Matina Lutera, ua ike ia aku oia @ ke eleu i ka @ lelo i ka 24 makahiki. I ke 56 o kona mau makahiki ua hiki aku oia i ka pane poo o ke kakaolelo kaulana loa ma ka hai Euanelio a ke Akua.
O Napoliona Bonebati, Emepera o Farani, ua hookohu ia aku oia i Alihikaua Nui no na puali koa iloko o Italia i ka 25 o kona mau makahiki. I ke kanakolu o na makahiki, ua pii ae kona kaulana nui a piha o Europa i kona inoa, nana i hookahuli ka noho ahi a me ka papaku o ke kanawai. I ke 46 o na makahiki, ua hoakoakoa ae oia i ka maluhia o na aupuni o Europa, a hoohakaka ia lakou a hiki i ka hopena ma ke kahua kaua o Watalu.
O Leo X. he Kadenela oia i ka 18 o na makahiki. I ke 38 makahiki, ua peni ia i Pope ma ke poo o na helepule ma ke kulanakauhale o Roma.
AMERIKA.
O Lunakanawai Story, e ao ana ia i ke kula ma Havard i ka 15 o na makahiki, no ka Ahaolelo i ka 29 makahiki, a i ke 32 makahiki ma ka noho Lunakanawai o ka Aha Kiekie o Amerika Huipuia.
O Webster, e ao ana i ke kula i ka 15 makahiki, a i ka 25 ua ike ia kona holomua ma na haawina ana i ao ai a me ka haiolelo ma na kalaiolelo pili au puni. Maloko o ka Ahaolelu i ke 30 o na makahiki, oia ke kanaka alakai a ka lahui i kapa aku ai--ka Pukuniahi o na Mokuaina o ka Hikioa.
O @ ua kaukana oia ma kona @ Kenela i ka 22 makahiki. I ke 43 o na makahiki, ua lawe oia i ke kulani @ Nui o na koa o America i ke kaua imi kuokoa mau loa me Euelani, a kau i ka noho Peresidena i ke 58 o na makahiki.
O Kenela Kalani, ua kau oia ma ka noho Peresidena i ke 46 o na makahiki. O ka moolelo o kona mau la opio, ua piha ia me na kaua i hookaulana ae i kona inoa ma ke kaua kuloko o ka Akau me ka Hema. Hoko o Mekiko, Vikebaga, me ka haule pio ana o Rikemona, oia na kaua i papahi aku iaia me ka hanohano pookeia loa o kona wiwo ole.
-----*-----
HE MAU KAUOHA I NA MOKU KAUA O AMERIKA
----------
Ua lawe ia ae he mau lono mai ke Keena Kaua mai o Amerika, ua haawi ia aku he kauoha i ka hoomakaukau ana i ka moku @ a holo aku no na Panalaau o ka Hema. O ka moku Trenton, e holo aku ana no Hawaii, a oia ka moku lawe hae o Adimarala Kimberly maluna o ka Vandalia. O ka moku Monongahela, e ku ae ana oia no Kapalakiko no na lako ai, a holo lea aku no ka Pakipika.
-----*-----
NA POO KALAUNU O KE AO NEI.
----------
O keia mau huahelu malalo nei, oia ka papa hoike makahiki o na Moi a me na Peresidena o ke ao nei, ka nui o ko lakou mau makahiki, a me ka makahiki o ko lakou kau ana aku ma ka nohoalii o ke aupuni.
kau i ka
mak. Nohoalii.
Wiliama III o Nelelani 71 1849
Karisitina IX o Denemaka 70 1863
Vitoria O Enelani 69 1837
Petero II. o Barazila 63 1831
Nasered Dear o Peresia 60 1848
Iosepa o Auseturia 59 1848
Oscar II. o Snedena 59 1872
Kalakaua I. o Hawaii 53 1874
Kalivilana o Amerika 51 1885
Canota o Farani 49 1887
Alekenedero o Rusia 44 1881
Humbato o Italia 44 1878
Mutsuhito o Iapana 37 1867
Kuang S @ o Kina 17 1875
Aleponoso XIII o Sepania 2 1886
Fred. III. o Geremania 57 1888
-----*-----
NA MAKAI KIU
-----o-----
AMERIKA A ME EUROPA.
----------
HE HUI POWA NUI MA FARANI--KA
IKE A KA MAKAI KIU FARANI
DUMEYLARD.
PAA iho la keia kanaka hookahi i kaohele malalo o na inoa elua, a aia hoi ihea kekahi mau powa aku elaa nana i pepehi o Mr. Pechard? Lohe hoi iho la no au mahope o ka paa ana o keia kanaka i olelo ia ae la, oiai no au ma Tours, o kela poe i mahuka ai mai laila aku i ka po a'u i hopu ai i ka wahine a Block, he poe loaa mau mai kela o ka leta mai Lyons mai, he kulanakauhale okoa aku ia.
I ko'u lohe ana i keia, holo aku la au no ia wahi. Ilaila hai ia mai la au o ke kanaka i paa ae la i ka hopu a ma @, a i kaahele hoi malalo o na inoa ehia oia o Chemile a me Grenati-Meyer, o Gugenheim kona inoa ponoi. I ka loaa ana mai o na kokua ia'u mai ka puali makai mai o ia kulanakauhale, huli aku la au i ka hale o kekahi kanaka o Meyer ka inoa, ma kah i kapaia ka rue de Marseille.
O keia Meyer nona ua hale nei, o kona mare ia ana iho no ia ia la me kekahi wahine, a i kumu e hoohiehie iki ae ai i kona kulana i kona wa i mare ia ia, ua nonoi aku oia i kekahi makai e haawi aku i kana uwati pakeke iaia no ia wa wale no, a pau no hoi ka mare ana hoihoi mai. I ka lilo ana aku o ka uwati iaia la, hele mai la kekahi mea a pane mai la i ua makai nei penei: "He laki loa oe i na e hoihoi hou ia mai ana kela uwati au i haawi aku la i kela kanaka." A o ua makai nei, i ko'u hoea ana aku, e holoholo ana mawaho o ka hale e kali ana o ka loaa hou mai o ka wati ana.
Wehe aku la au i ka puka a komo aku la iloko o ka hale, a o ka wahine wale no a Meyer ke noho mai ana, a o ke kane ka aia i ka halepule kahi i pule ai !
I ko'u komo ana aku me ka makai, hookipa mai la ua wahine nei ia maua me ke ano pioloke, a hooma opopo aku la au i ka leha mau o na maka o ua wahine nei maluna o kekahi wahi wailo pa. I ko'u ike ana i keia hoolalau ae la au, me kuu manao no he mea kana ma keia wahi ana e leha mau nei i makemake ole e ike ia e a'u, anoai paha he mea ia nana e kokua ia'u ma ka'u huli ana, a pela io no. I kona wa i manao ai he kupono a aohe la ona hakilo ia aku, hele aku la ua wahine la ma ua hale pa nei a hopu aku la i kekahi leta me ka manao e huna.
I ko'u ike ana i ka leta noi aku la au iaia e haawi mai, a mailoko mai o keia leia i loaa iho ai ia'u kekahi mau kuhikuhi no kahi e noho nei o Graft, kekahi o na powa ekolu nana i pepehi o Mr. Pechard. Aole oia wale, aka, he leta okoa ino no kekahi, me he la na Graft i kakau mai, aohe i kakauinoa ia, a mamuli o ke kuni o ka hale leta e kau ana, ua hoouna ia mai Bratignolles mai.
Me keia mau kuhikuhi i loaa ia'u, hoouna aku la au i ka lono i na makai o Parisa e makaala. I ka lakou huli ana, ike iho la lakou o keia Graft eia oia ke kaahele nei malalo o ka inoa o Beck, me ka hoopunipuni ana he alii oia no kekahi pualikoa i hookuu ia me na hoohanohano ana, a o kona wahi e noho nei eia ma kekahi hale ma ke kalanakauhale o Bratignolles, a he hale wehe ole ia hoi o na puka aia wale no i ka poe i loaa na hoailona malu, alaila hookipa ia aku la.
Ma ke kakahiaka o ka la 11 o Dekemaba komo aku la na makai ma keia hale. I ke komo ana aku e moe mai ana ua Graft nei me kana wahine iluna o ka moe, a o Block pu kekahi (ka mea nana ka wahine a'u i hopu ai ma Tours) e noho ana.
I ko lakou ik ana mai i na makai hoomaka koke lakou e kue mai, a me ka uluaoa nui lakou o ka hakaka ana a hiki i ka paa ana o ua poe nei. Iloko o ka rumi a lakou e noho ana, mahope iho o ko lakou paa ana i na makai, ua loaa aku la elua pu panapana, hookahi pu waha lua kaupoohiwi, a he pu kau poohiwi okoa iho no, hookahi no kani--ua piha keia mau mea a pau, a ua hoomakaukau ia me na kukaepele ne ke ki ana; he mau pahi i hookala ia a oi, he mau ki puka, apuapu, wili puaa, a me na mea e ae e pono ai na hana make a wawahi hale a ua poe powa nei
O kekahi kanaka okoa iho o Pascal kona inoa, he elua ona wahi noho--ma Bratignolles kekahi, a ma kahi i kapai la Villette kekahi--no ia hui houkahi o, ua paa oia i na makai i ka hopu ia oiai oia i hele mai e ike ia Graft me ka ike ole ua paa o Graft i ka hopu ia. Ma Bratignolles ua ike ia keia kanaka malalo o ka inoa o Chapelain; a ma la Villette hoi, malalo o ka inoa Cordeville.
He kanaka ikaika loa keia, a me ka nui o na kokua ke kumu o kona paa ana. I kona huli ia ana, he elua ana mau pu panapana e paa ana, ua hahao ia a piha, he pahi nui kekahi, a he mau palapala hookuu i hana ia me na kuni hoopunipuni.
Mahope iho o keia, i ka huli ia ana aku o kona mau wahi noho, ua loaa aku la ma kekahi ka hapanui o na pahu he umi a Chemite i kauoha ia ai e hoopaa ma Chatellerault, a o kekahi mau pahu okoa iho ua loaa aku la ma ka hale o ka wahine a kekahi kanaka paahao i hookuu ia nona ka inoa o Gaul, a pela iho la i paa ai na powa nana i pepehi o Pechard. I ka hookolokolo ia ana ua hoopai ia kekahi e make, a o kekahi hoi he hoopaahao a pau ke ola.
Ke olelo nei ka makai kui nana i hookolo keia hihia, ina oia e hai pau mai i na mea a pau ana i hana ai no keia hihia, alaila e piha ana he buke holookoa ma ia hana ana pela, a no ia kumu ua hoopokole mai oia me ka hai ana mai i na mea ano nui wale no. A o ka manao hoi o ka mea unuhi, ua maopopo paha keia i ka mea e heluhelu mai ana aole paha, aole i akaka iaia, aka, he manaolana kona ua maopopo no paha i ka hapanui o ko makou poe hoohialaai moolelo.
(Aole i pau.)
-----*-----
HE MOOLELO NO
LONOIKAMAKAHIKI
--KA--
PUA ALII KIEKIE NA KALANI.
-----
KE ALII NUI O HAWAII.
-----
[KAKAU IA NO KA NUPEPA KUOKOA.]
----------
Ani peahi na lima o Hualalai
Ke kahoaka i mailehahei
Iho ka hau kiliopu i kai o Kona
Iho no i ke kula pili o Moeauloa
He alaniakea ke kai o Kailua
Aohe au elua hookahi no
Hookahi no ke alii Lonoikamakahiki o luna o kona wahi waa.
A haawi aku la ua lii nei i ka mahalo ia u kao Hanalei
No ke kokoke mai o ke kuahiwi, me he la e haawe koke mai ana no ma ke kua o na hale.
He mea maikai ia i ka maka o na malihini makaikai ke nana aku.
No ka mea he muimuia o uka o ka @ ke nana aku a oia ka mea a ke @ haawi aku la i ka mahalo.
Aole @ i pulale koke aku ka manao o ke alii e pae i uka.
E nana pono ana kela i ke ano o ka aina.
I kahikupono o ka aina e kau aku ai.
Ke hala ae ka malamalama o ka la, a uhi mai ka po, alaila, oia kona manawa maikai e pae ai.
Ke nana aka nei oia ia uka i ka nuku muliwai o Hanalei, a me ka muliwai o Waioli, a huli hou ae la oia nana ia uka o Waipa.
He ano pali kiekie o uka o @, Waleli me kekahi hapa o Hanalei.
Ua hoopaa ae la kona noonoo ana no ka pae ana ma ia maa wahi o ka aina.
Aole kupono o kona pii ana aku @ ia kuahiwi, a hala loa aka i ka nahele loa.
Lana ioa aku la kona manao, o kahi kupono loa a kona wahi waa e kau ai, o ka aoao maliwai e pili la me Kalihi kai.
No ka ma ua hele mai ka hau a au i ke kai.
He mea maikai ia wahi ana, i kokoke kona hapai ana aku i kona waaa, a komo @ o ka hau, i ole e poino ka waa i ka la.
A he maikai aku hoi o uka o ka aina he palahalaha, a ua kupono hoi no ka pii ana i ke kuahiwi, aole hoi he pali o ia wahi.
I ka wa e hele la ka la ma kona alanui, a ke uhi mai la ka po.
A pela no hoi ua alii nei e hookokoke aku nei i uka o ka aina.
I ka wa i uhi mai ai ka po a nalowale ae ka ili kanaka.
Ua hookoke loa aku la ko ia nei waa e pili i ka aina, a pae aku la me ka maalahi.
Lawe aku la keia i kona mau ukana a pae i uka.
A mahope hapai aku la keia i kahi waa, a wehewehe ae la i na pono a pau loa.
A pau ae la ia mau kipalale i ke kaa wale, a waiho ae la ko ia nei wahi waa, ua kaawale.
Ua hookomo aku la keia i ka waa iloko o ka uluwehiwehi o ka hau, a me na pono o ka waa a nalo loa.
Ua manao mua no keia, aia a pau kona makaikai ana ia Kauai.
I huli hoi mai no keia no Oahu nei, ua makaukau mua no ke ala moana e hiki hou ai i ka aina.
Ua lilo kahi waa oia nei he mea panahele loa iaia nei.
Me he mea la ua like o Lonoikamakahiki me ke kanaka nana i huli ia Amerika Akau.
Oia o Columbus, i hoopaa ia ai na lima i ka hao, e na manao lili aloha ole o ka enemi
A hoihoi ia aku la ia i kona home aloha,
O ka uku iho la ia i panai ia aku i ke kanaka huli aiha kaulana o Italia.
A ua aie kaa ole hoi ike ao nei iaia.
A ua hoomanao mau oia i kela mau hao, a ua kau ia keia mau hao ma kono @ moe, a ua kauohi oia e @ ia ua @ hoola me ia i ka @.
E kala mai i kou mea kakau, ke lilo loa aku nei i ko laula o Kapaa.
A hoopono, ono iho la ua alii nei i kona wahi moe a kupono iaia.
A hoomaka iho la keia i ka paina poeleele ana.
O keia kani paina mai hihi mui ana aole mai mua oiai, akahi wale no.
Aole no nae keia he moa, e koko hewa ai i ka ai, aka, he kanaka keia, pohu no he waha ia.
Ua ai ua alii nei a @.
A mahope ua walea iho la ua @ nei, a hiki i ka manawa @ no e @ ai.
A haule aku la keia hiamoe, me koia nei moe ana, a hoomanao ae i ke ka naka hele mai.
O ike paha iaia nei a powa iho i keia nei ola.
Me ko ia nei ike ole ae.
Oia no ke kumu o ko ia nei moe makaala ana no na pilikia a pau e hiki mai ana.
No ka mea, he wa ia o Hawaii nei e noho ana iloko o ka pouli, a he powa hoi.
Aka nae, aole no oia i halawai mai me na poino ma kela po ana e moe ana.
A hiki i ka wa i kani mai ai o ka moa kuakahi, a hoomanao ae la keia, ua ao ka, ke oo mai nei ka moa
Ua ala ae la keia i kela wanaao, a hoomakaukau iho la keia e paina, a a a maona.
A liulu na wahi ukana no ka hele auwana ana ma ke kuahiwi.
I ke olowalu ana o ka moa, @ ka ia nei huakaihele.
Ia wa oia i kahoahoa iho ai i kona wahi @
Noho oe o @ ma keia wahi, a eia au ke hele nei, i hele no hoi au a hoi au a hoi mai me ka lanakila, alaila, e halawai hou no kaua.
Aka hoi, i halawai au me na oino, aole ka ia e halawai hou ana.
I hoi mai hoi au me ka lanakila, aole hoi ana olelo ani, e halawai hou no kaua.
A @
Ia wakahi @ waimaka i ke @ i kona wahi waa.
Malia @ e @ wai nei ona me na kanaka o @ a @ i koia nei waa.
I koi @ wa e hele @ a huli hoi mai, aole ka wai @ ka @ o kanaka.
Aole @ la ia @ e haawai hou ana.
Ia wa ai ai i nei i puana iho ai i na huaelelo @ o kahi waa o ia nei.
Me kona manao e like ana la ka @ ka waa, me ka @ o ka @ ka i @ i ke keike aka.
Aole @ ka waa, aohe @.
O @ ka @.
Ia manawa ua @ haawi aku la i ke @ waa.
Kaha aku la @ e @ a @ aku la keia @ o Kiki @ ae la ia manawa.
Nana aku la keia ia la'o aina o Hanalei i ka @ mai o ka ai ia, a me ka waiho @ mai ma ka @ makai o ka aina.
Hoomaha iho la @ ia wahi, a @ hou @ keia a @.
A he mea @ a ia uei, a @ i ka @ la
He makau @ a ua pala hoi, a @ no @ a ke mapu @ la @ .
Ua lawe ia mai la ke ala o keia mau mea e ke keha i @ a halawai pa me ka iha o ke la.
A na ma i @ iaia nei e awiwi aku a @ ka nahele i paoa i ke ala.
Nuho iho la keia malalo o kena malu e hoonanea ai.
I ka ela kohaihai o ka malu o ka uluha'a.
Malia paha o @ ia mai e ka poe heluhelu.
Owai la hoi ka inoa o na uluhala?
Ae, he mea maikai na ninau ana i mea e maopopo ei ka inoa o ia uluhala ia kakou.
O Peoku ka inoa o ia uluhala: a ke alii e noho la @ kona maie.
Malia @ na keiki lalawai kekahi o ka ua loku kaulana o Hanalei kai maopopo ioa.
Aka, ke kaulele aku nei no ka maka peni a kou mea kakau, a ke pai aku nei no i ke oolea.
Ua luana io iho la ua alii nei malalo o ia ulahala.
A hoomakaukau @ nei ko ia nei paina kakahiaka.
A ua ai iho la keia a maona pono.
Haule iho la keia hoo'uolu i ka maona a ka ai.
He mea @ no ma ka moolelo o keia alii, a @ no hoi e ike pu ae la, ua lilo na wahi ana e hoomaha ai i mau holele paina no ua alii nei a kakou.
A ke pii awiwi ae la hoi ka la iluna, aole oia i kali mai i ka huakai a ka kakou alii.
Ia manawa i nana aku ai ua alii nei i ka la, nho kona hele no hoi ma kona alahele.
Nolaila hoomakaukau ae la oia i kana mau wahi ukana a pii aku la no ka waonahele, me ka moeuhane mua ole e halawai aku ana oia me kekahi kanaka.
Pii aku la keia a komo i ka hihipea o na laau o ke kuahiwi.
Komo aiu la keia he ulukoa, aole i maopopo ka inoa iaia nei.
(Aole i pau.)
-----*-----
NA MEA HOU O LAUPAHOEHOE.
-----
Ke hoomaemae ia nei na halo'alo'a a @ na ohuku lepo me na auwaha, o na alanui o Hilo Akau nei, a ua maikai kekahi mau wahi, a ke hana nei no hoi kahi.
Poaha, Maaraki S, ua hele aku ko makou Hope Makai Nui me na makai e hopu i ka poe puhi okolehao mauka o kahawai o Kaula, o na mea hana ka i loaa aku, a ua puhalahiu aku no lakou la nalowale.
Poakahi, Maraki 19, i ku mai ai ka mokuahi Surprise me kona piha ukana papa, a ma ia la no i hoolele ia mai ai no uka nei
Ina waapa e lawe ana i ka ukana no uka, ua haki ae la ka hoe ka a kekahi @ waapa, a o kahi waapa hoi kau ae la i ka lae a, aka aohe mea i hoopoino ia la.
Poalima, Maraki 16, ua hopuia o Kahaawilau no ka aihue i kekahi mau mea a Thomas Meckinley, a hookolokoloia ma kekahi la ae a hoopai ia.
Poalua, Maraki 20, ua hoopiiia ae o Ahlee pake no ka hewa wahi puupaa i kekahi kaikamahine nona na makahiki he 12 a oi.
Ma ka la i hookolokolo ia ai, ma ka apua ke ola, ua hookuuia.
poakolu, Maraki 21, ua haule iho he mau eke ko maluna o Haaheo, a hina aku la oia, a ma ia pa ana i ke eke ko, ua loaa he eha ma kona lima akau, a e oluolu ana no.
Ma kekahi la o ka pule aku nei i hala, ua loaa ia he poino i ka nau wiliko o ka L. S. Co., a ke hanaia nei i keia mau la; a he mau la paha koe paa a o ka nome no ia.
Ua hopu ia o C. Kaluahine kekahi makai o ko makou apana nei no ka ona, a ma ka Poaono, Maraki 24, ua kii ia mai la kona pihi e anapa ana ma kona umauma, a lawe ia aku la no kahi mea hou aku paha.
Aloha no ia hoa o ke aupuni i ka hana i ka ma ino.
Ma ka Poaono, Maraki 30, ka pau ana o ko B. Kaaikauna hookohu lunakanawai Apana no Hilo Akau nei, a o ka piha ana hoi o na makahiki elua ma ia kulana.
WM. LAIANA.
----------
FRANK GERTZ,
@ N KAHIKO AULII O NA
@ O NA ANO A PAU
Nona @ wae pono ia e Mr. Gertz iloko o Amerika.
-----*-----
HE OLUOLU KE KUMUKUAI MA KE U IKE
-----*-----
E @ ana na waiwai ma na mokuahi a pau.
@ 31 @
==========
Pahu Hale Leta 351. Bele Telepone 274.
KA AGENA OIHANA HAWAII.
No. 68 ALANUI PAPU KIHIO ALANUI KALEPA, HONOLULU, H.I.
HE AGENA OIHANA, A ME AGENA OHI DALA NO NA BILA A PAU>
KEENA OIHANA.
Na Waiwai paa--kaai a hoolilo aku, a me auhau uku ana.
Na Hale hoolimalima, Kumi, Keena, Aina e hoolimalima, a aelike e ohi i na uku @ na @ o na ano a pau.
Na Moraki e ae ia ma na ano waiwai a pau.
Na Pepa kaleana aina, e kakau a hooponopono ia me na Pepa a pau e pili ana ma ke kanawai.
Kope a @ ka Ua@ ma na olelo a pau iloko o keia aupuni.
Na Panihakanaka ole, Hale, a me na waiwai o na ano a pau i na Ahahui Panihakahaka helu ekahi.
Na Malama ana i na B@ a me ka hooponopono ana.
E haawi ia no ka @ no na Ohi aie ana.
Na Gula, Kala me na Bila kikoo dala, kuai a hoolilo.
Na Hooponopono Hale Date e pili ana i na waiwai mai ko na aina e mai.
Na Ukana o kela a me keia ano, e kuai a hoolilo aku.
Na Kauoha o na Mokupuni, e hooko ia no me ka e'eu.
O @ hana a pau a na makimaki e haawi mai ana ho ka hooko aku i ke kauoha, e hooko ia no me ka eleu a me ka @.
AGENA OIHANA HAWAII.
170 1 yr. Mar. 3.