Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 5, 4 Pepeluali 1888 — HE MOOLELO NO NAPOLIONA I. EMEPERA O FARANI. KA HUAKAI ILOKO O KA PUUWAI O AIKUPITA. KA HOOUKA KAUA MA NA PURAMIDA. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO NAPOLIONA I. EMEPERA O FARANI.

KA HUAKAI ILOKO O KA PUUWAI O AIKUPITA.

KA HOOUKA KAUA MA NA PURAMIDA.

HK MAU ia eiua keia maki ana o na puali kaua Farani ma ka waoakua one nonolu, ua ike īa aku la ka muliwai Niie mamua o lakou, e kahe mai ana kona wai aiai a haale ma kona mau kapa, oia ka wa i holo ae ai o ka huaolelo o ka hauoli—ua hiki mai lakou i kahi o ka wai e hoomaaiiii la ai ka makewai o ko lakou mau puu. Ua holo aku na koa he kanakolu tausani ma kapa muliwai, a ua hoohaia ia he mau hora no ka hoomaha ana o ka puali holookoa. I keia wahi i hui pu ai ka puali me na moku iawe ukana ikomo mai ma ke awa o Roseta, a koe aku la na aumoku kaua Farani e ku ana no i ke kaikuono o Abokia. Mai keia mau aumoku rnai, ua loaa mai ko iakou mau iako ai a me na lako kaua e ae, a maki aku ia ka puaii holookoa no ke kulanakauhale kahiko o Kairo. He ehiku la o keia maki ana ma ka aoao hema o ka muliwai Niie iloko o ka aina, ua hiki kokoke aku la lakou ma kekahi aoao o ke kulanakauhaie o Kairo i ke ano iiula o ke ahiahi o ka la ehiku, ua haawi ia ae ia ke kauoha no ka hoomaha hou anao kapuaii no kala apopo. Ua hoouna mai na Moi o Kairo i na kiu e hele makai mai i ka nee ana aku onapuah kaua Farani ma ka aoao homa o ka muliwai Niie. a ua haawi ia aku ke kauoha i na koa iio Arabia he umi tausani, e hele aku a hui me na pualikoa o Napohona. I ua ahiahi la, ua ike ia aku la na kukui o ke kulanakauhale e owaka rnai ana iloko o ka pouli o ka po, oia ka wa a Napoliona e heomakaukau nei i kona kulana kaua ma kekahi aoao mai o ka muiiwai. He po hana nui ioa ia no lakou ka hoohikihiki ana i na pukuniahi ma na wahi kiekie a me ko lakou kulana pale, a mamua o ka poha ana mai o ka malamaiama o ka la 21 o luiai, ua hookahaha loa ia ua mau Moi la o Kairo, i ka ike ana mai i ke kulana a na puali kaua Farani e ku nei ma kahi kiekie, e loaa ai ia lakou he kuiana maalahi e kipoka aku ai i ke kulanakauhale. 0 na puranuda oioi o Aikupita a lakou i lohe wale ai, e ku mai ana ia ma kahi mamao me ka hiehie noi, a me ke kiekie kohu kuahiwi, oia ka Napoliona i haawi aku ai i na olelo hooiana i ka puah e like me kona ano mau— "E na koa—na kela mau hu»ni oioi o na puramida e hoike mai. he kanaha keneturta mikahiki i hala, no ka oukou mau mea e hana ai iloko o ka puuwai o Aikupua." O ka hauoli o na koa, ua palua ia me ka pihoihoi nui, e laa na olelo e likeme keia—he kanaha keneturia makahiki e hala, pela ke kaulana o ka Ukou mau hana wiwo ole i hele ai me ka hoomanawanui ma kela raau kula wiioaakua one, a • Nipoiiom wale no paha ke kanaka i makemake e hapai bi na hana nui me na miliona kanaka e kue aku ana iaia. O ke kula laula mamua o lakou, e waiho hamama mai ana ia mai ke kulanakauhale mai, a ua hiki ke ike ta iku ka hulali «nai ooapuameu pahwaua a na koa Arabia. E welo ana ko lakou hae me ka haaheo, i kinohioohi ia me na momi makamae loa ma ke poo. Ko lakou hoi na lio nunui i wae kuponoia,

a o ka nanama hoiewkoa o us poe lio la he umi tausani, me na papaie huiu e koiili ana maluna o ko lakou mau poo, aole puali koa lio kauiana e ac o Europa e iike me ksia. Na lakou i lawe haaheo na kahua kaua mamua aku me ka enemi, aka, i keia wa o lakou e hele aku ai e hui me na koa o Napoliona, ua Like īa me ko lakou hele ana aku e heo kui me ka papohaku. Ha mau minute keia no ka pihoihoi nui, ao ke kali ana a hiki mai ia hora, oia wale no ka mea i koe i ua poe koa Arabia la, o ka haawi ae o na Moi elua i ke kauoha ia iakou no ka pii ana mai e huipu me na koa Farani ma kahi kiekie.

He elima kuea kaua o Napoiiona 1 hoonee ia aku ma ka laina e kupololei ana i na puramida, a he hoopakeie ana hoi ia ma ke ana poloiei 1 kau ia mai ai eka pukuniahi aka enemi. E nana hoomau ana o Napoliona ina pukuniahi a ka enemi i kahi i kau ia mai ai ia lakou, a ike aku ia oia, aole i kau ia ka lakou mau pukuniahi maluna o na huila kaa, aka, ua waiho maoii ia no ma luna o na pahu i hoomakaukau ia, a oia ka Napoiiona i hooholo mua ai ikona manao, mamua o ka napoo ana o keia la, e haulehia ai o Kairo, ke kuianakau hale kahiko loa o Aikuoita. I keia wa i ike ia aku ai ka nee ana ! mii o ka enemi, a e like me ka mama i loaa i kela poe lio, pela ka awiwi nui a lakou e holo mai nei. Oka nanaina o ka wiwo ole, oia ka haawina i loaa i na aoao elua, e halulu ana ka honua i ka hehi a na koa lio he umi tausani, me ka iakou mau pahikaua e nakeke hele ana ma ko lakou mau aoao. O ka hookui ana o na aoao elua i kahi hookahi, owai la o laua ke nahaha ana a emi hope. Ua pilipu ka hanu o na mea a pau i ka wa e kokoke ana e hui aku a |bui mai, oia ka wa a Napoliona i haawi aku ai ike kauoha i na pukaa oka eheu akau me hema, a hoomaka ae la laua e ki aku 1 ka laina ioihi pilipu o na koa lio e holo mai nei me ka mama nui, oia ka mea i ike ia aku, ua ulaa pu ia ke one nonolu kahi a na kea lio e holo moi nei a uhi pu maluna o lakou. E hina ana imua, e waia ana ihope, ua make iho la he mau haneri ka heluna r j aole nae 1 hiki kokoke aku na koa Arabia i kahi a na kuea koa wawae e ku mai ana. O na iaina aku mahope e pii mai ana, ua hehi aku ia iakou ina koa lio e waiho make ana, holo pololei aku la no na koa wawae eku mai ana i īmua pono o ko lakou mau maka, a ma kahi he mau anana wale no ke kaawale |ua ki like ae ia na aoao a elua me ke ! kukai like ana me na pu kaupoohiwi. lO na koa lio o ka laina mua, ua fcui aku ka umauma o ko lakou mau liome Ika elau-pu a na koa wawae Farani, a o ;ka iaina koa lio hope loa aku hoi, ua ki lakulaika iakou mau pu, hoohuli ae 'la i na lio a holo hoihope aku ia no ko lakou kulana mua, malalo iho o ka huini oioi o na puramida e ku mai ana ma :kahi mamao. I ( Aole ipau.)