Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 5, 4 February 1888 — Page 3

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

MA KE KAUOHA.

Ahaolelo Kuikawa o 1887.

HE KANAWAI

HAAWI AI I KA MANA I KE AUPUNI HAWAII E HANA AELIKE NO KA HANA ANA I NA UWEA TELEGALAPA ME NA AINA E, A MAWAENA O NA MOKUPUNI O KEIA PAEAINA.

O KA MEA, he mea kupono e hana ia iloko o ka wa kupono mahope koke iho nei i na hoohui kamailio ana ma ka uwea telegalapa mawaena o keia Aupuni me ka aina puni ole o Amerika Akau a me na Panalaau Auseteralia o Beritania, a mawaena o na Mokupuni o keia Aupuni;

NO KA MEA, ke hana a hoolala nei kekahi poe i na hana no ka hana a malama ana i uwea telegalapa a mau uwea telegalapa paha mai kekahi wahi ma ka aina puni ole o Amerika Akau maloko o ka Moana Pakipika a hiki i kekahi mau Panalaau Auseteralia o Beritania;

NO KA MEA HOI, ua kupono i mea e loaa a hana koke ia ua hoohui kamailio ana nei me na aina e, e loaa i ka poe nana i hana ia mea kekahi mau pono kaokoa e pili ana i ka hoopae ana i na uwea telegalapa ma ko kakou mau kapakai; nolaila,

W hooholoia e ka Moi a me ka Ahaolelo o ko Hawaii Paeaina.

PAUKU 1. Ma keia ke haawi ia nei ka mana i ke Kuhina Waiwai me ka ae pu ana o na Kuhina e ae, e hana i @elike me ka Mea Hanohano Audley Coote o Tasmania, a me kona mau hoa a me kekahi poe a hui e ae paha, no ka hana a hoomoe ana i uwea telegalapa moana mai a mawaena o kekahi wahi ma ka aina puni ole o Amerika Akau a me kekahi wahi ma kekahi o na Mokupui o keia Aupuni, a no ka hana a hoomoe ana o kekahi uwea a mau uwea o ia ano hookahi no mawaena o na Mokupuni o keia Aupuni ma ke ano e like me ka mea i hoakaka ia mahope iho nei.

PAUKU 2.  Ua hiki no ma ia aelike ma kona hoakaka ana e hoomaopopo no ka haawi, hoolilo a hoopaa ana aku o ke Aupuni Hawaii i ka Mea Hanohano Audley Coote, konamau hoa a waihona a me kekahi poe a hui e ae paha (i hoakaka ia mahope iho nei iloko o keia kanawai o na mea hana aelike), i ka mana a me ka pono kaokoa e hana a hoopae mai i kekahi uwea telegalapa moana a mau uwea telegalapa moana paha mai kekahi kapakai o kekahi aina a Panalaau paha o Beritania maluna o na kapakai o kekahi o na Mokupuni o ko Hawaii Paeaina iloko a no ka manawa aole i oi ae mamua o ekolu makahiki mai ka la mua o Ianuari, 1888.

Eia no nae hoi, ina e koi aku ua Kuhina Waiwai nei i olelo ia, ma kekahi manawa mahope iho o ka la mua o Augate, 1889, e hoopaa mai au poe hana aelike nei e hana ia ana a paa au uwea nei mai kekahi wahi ma na kapakai o ka aina puni ole o Amerika Akau a hiki i kekahi Mokupuni o ko Hawaii Paeaina iloko o ka manawa aole e hala mahope o ka la mua o Augate, 1890, a ua haawi ole mai na poe hana aelike nei i na hoopaa ana i kupono i ka manao o ke Aupuni Hawaii mahope iho o ke noi ia ana aku e hana pela, alaila o ka mana a pono kaokoa i ae ia mamua ae nei e haawi ia, ua hiki ina e manao ka Aha Kuhina pela e hoolilo koke a ma kekahi manawa e ae paha i mea ole ma ka hoolaha ana aku pela i au poe hana aelike nei.

Eia hou no hoi, aole e manao ia ma ka haawi a hoolilo ana i ae ia mamua ae nei ua hiki ole a ua papa ia ke Aupuni Hawaii mai ka ae ana aku e hoomoe a hoopae ana ma kona mau kai a maluna o kekahi o kona mau kapakai i kekahi uwea telegalapa moana a mau uwea telegalapa moana paha, iloko o na makahiki ekolu i olelo mua ia ae nei, i hana ia a i hoomoe ia, a i ole ia, i makemake ia e hana a hoomoe a hoope ia paha ma na kapakai o Hawaii e kekahi a mamuli paha o kekahi Aupuni e.

PAUKU 3.  Ua hiki no e hoakaka hou ia ma ua aelike nei no ka uku ana o ke Aupuni Hawaii i ua poe hana aelike nei i kokua makahiki i oi ole mamua o Iwakalua Tausani Dala, ma ke kala ku i ke kanawai o ke Aupuni Hawaii, no kekahi manawa aole i oi aku mamua o umikumamalima makahiki mai ka manawa o ka hoomaka ana o ka holo ana o na olelo maluna o ua uwea telegalapa nei mawaena o ke kulanakauhala o Honolulu a me kekahi wahi ma ka aina puni ole o Amerika Akau.  Ke hana ia nae ia holopono ana o na olelo maluna o ua uwea telegalapa nei mamua ae o ka la mua o Ianuari, 1891.

PAUKU 4.  O ka haawi ana i na pono a me na pomaikai, a me ka hookaa ana i kekahi haawina kokua i ae ia mamua ae nei aia no ia mamuli o na ae a hoopaa ana o ua poe hana aelike nei i hoakaka ia maloko o ka aelike, oia hoi keia:

1. Iloko o ka manawa mahope iho o ka holo pono ana o na olelo ma ua uwea telegalapa nei mawaena o Honolulu a me ka aina puni ole o Amerika Akau i uku ia ai ka haawina kokua e ke Kuhina Waiwai e like me ka mea i hoakaka mua ia ae nei, e lawe ia a hooholo ia aku na olelo o ke Aupuni Hawaii a pele pu no hoi me na olelo i hoouna ia mai no ke Aupuni Hawaii me ka uku ole maluna o ua uwea telegalapa nei.  Eia nae, ina e oi aku ka nui o na lilo o ka lawe ana, hooholo ana a me ka haawi ana aku o ia mau olelo mamua o ka hapalua o ka mea i uku ia no ka hooholo ana i na olelo mau o na nupepa ma ka hoohalike ana maluna o ua uwea telegalapa nei i ka haawina kokua uku ia a i ae ia aku paha e like me ka mea i ae ia mamua ae nei no kekahi makahiki, alaila o ka mea i oi ae ka mea e uku ia e ke Kuhina Waiwai i olelo ia i ka poe hana aelike i olelo ia.

2. Aole e hana a ae ia e hana ia kekahi ae a hoohui ana paha a aelike e ae paha me kekahi mea, hui, a hui i hoohui ia a hui o kekahi ano e ae paha na lakou i keia wa a ma keia hope aku paha e hoohana i kekahi uwea a mau uwea telegalapa maloko o ka Moana Iniana a Moana Pakipika paha a hiki a mai na Panalaau Auseteralia o Beritania Nui a hiki i ke Aupuni Hawaii a mai ke Aupuni Hawaii aku paha me ka manao ma ia hana, a hui, a hoohui ana, a aelike ana paha e hoopii a hoomahuahua ae i ka uku no ka hooholo ana i na olelo ma ke telegalapa mai ke Aupuni Hawaii maluna o kekahi uwea telegalapa e hoomoe ia ana a i hana ia a hiki i k oHawaii Paeaina a i ole ia mai ko Hawaii Paeaina aku paha e ua poe hana aelike nei i olelo ia.

3. O na uku no ka hooholo ana i na olelo i ko Hawaii Paeaina a mai ko Hawaii Paeain aku ma kekahi uwea telegalapa i hoomoe ia a i hana ia paha e ua poe hana aelike nei i olelo ia, aole no e oi ae mamua o na mea i hoakaka ia mahope iho nei, oia hoi keia:

4. No na olelo a pau mawaho ae o na olelo o ke Aupuni Hawaii a me na olelo nupepa mai kekahi aoao a i kekahi aoao mawaena o kahi i hoohui ia ai ia uwea me ka Oihana Telegalapa o Amerika a me Honolulu, aole e oi aku mamua o kanaha pa-keneta o na uku e auhau ia no na olelo ano like maluna o ua uwea telegalapa nei mai kekahi aoao a i kekahi aoao mawaena o ia wahi hoohui ma Amerika, a me kekahi wahi ma Nu Kilani, a i ole ia ma Auseteralia paha.

5. No na olelo ano like mai kekahi aoao a i kekahi aoao mai Honolulu a me kahi hoohui, a mau wahi hoohui paha o ia uwea telegalapa me ka Oihana Telegalapa o Nu Kilani, a i oie ia me ko Auseteralia aole e oi aku ka uku e auhau ia mamua o kanaona pa-keneta o na uku e auhau ia no na olelo ano like mai kekahi aoao a i kekahi aoao mawaena o ia wahi hoohui ma Nu Kilani a i ole ia o Auseteralia a me kahi hoohui ma Amerika.

6.  No na uku no na olelo o ke ano mau a mau mea hou i hoouna ia mai i kekahi nupepa a keena hoolaha mea hou o ke Aupuni Hawaii (i kapa mau ia he olelo mau no na nupepa) aole no e oi aku mamua o hapalua o ka uku e auhau ia no na olelo e ae, koe na olelo i hoouna ia mai i ke Aupuni Hawaii, a mai ke Aupuni aku paha a i kekahi Luna o ia Aupuni ma ke ano o kana oihana.

7.  E hooholo ia no na olelo e ae a pau mawaho ae o na olelo o ke Aupuni Hawaii me na olelo mau a na nupepa no ka uku like ma ke ano hookahi.

8. Aole e auhau ia kekahi olelo i hooholo ia maluna o ia uwea telegalapa, mai kekahi aoao a i kekahi aoao mawaena o ko Hawaii Paeaina a me kekahi awa a wahi ma na aina e i kekahi uku i oi ae mamua o ka mea e auhau ia no kekahi olelo ano like i hoouna ia mai kekahi wahi i like a oi paha ka mamao mai Honolulu aku.

PAUKU 5.  E hoomaopopo hou no hoi ua olelo aelike nei ma ke ano oia kekahi o na kumu i ae ia ai na pono a me na pomaikai a me ka haawina kokua i ae ia maloko nei, he ae a hoohiki ana ma ka aoao o ka poe hana aelike ana o ka uwea telegalapa i olelo ia, a me ka holo pono ana o na olelo maluna o ia uwea me kekahi awa a wahi paha ma Amerika, a i ole ia me Auseteralia, ma ko lakou mau lilo ponoi, e hoomoe a hana i uwea a mau uwea telegalapa paha e hoohui i na Mokupuni o ko Hawaii Paeaina, mai Hawaii a hiki i Maui, mai Maui a hiki i Oahu, me ka pae ae o ka uwea ma Molokai, a mai Oahu a hiki i Kauai.

PAUKU 6.  E hoopae ia ua uwea telegalapa nei mawaena o na Mokupuni ma ke ano kupono, a ma na wahi i hoakaka ia e ka Aha Kuhina, a i ka manawa e hoomoe ia ai a hana ia a hoopae ia, e haawi ia i ke Kuhina Kalaiaina no ka hana o ke Aupuni Hawaii no ke kumukuai i oi ole aku mamua o ke kumu lilo maoli o ia uwea a mau uwea telegalapa i ka wa i kau ia ai maluna o ka moku ma kahi i hana ia ai.

PAUKU 7.  E hiki no i ua poe hana aelike nei e hoohana, no ka uku i oi ole aku mamua o na uku mau o ia mau uwea e ae e hoohui ana ia mau uwea no ka hooholo ana i na olelo mai kekahi aoao a i kekahi aoao mawaena o Honolulu, a me kahi a mau wahi paha i hoopae ia ai o ka lakou uwea a mau uwea telegalapa me na aina e.

PAUKU 8.  Ma ka hana ia ana a me ka haawi ana ma ka lima o ke Kuhina Kalaiaina, o ia uwea a mau uwea telegalapa mawaena o na Mokupuni e like me ka mea i hoomaopopo ia ma na Pauku 5 a me 6 o keia Kanawai, a me ka holo pono ana o na olelo maluna o ia uwea, e loaa no ka mana i ke Kuhina Waiwai e uku aku i ua poe hana aelike nei i olelo ia i ke kumu lilo o ia mea i hoomaopopo ia e like me ka mea i hoakaka ia ma ka Pauku 6 o keia Kanawai.

Aponoia i keia la 16 o Dekemaba, M. H. 1887.

KALAKAUA REX.

Na ka Moi:

L. A. Thurston,

Kuhina Kalaiaina.

 

NA MAKAI KIU

Amerika a me Europa.

KA MAKAI KIU PELEKANE JOHN SPINDLER ME NA KANAKA HANA DALA APUKA.

No kekahi wa loihi i hala ae, ua hoolaulaha akea ia ma ke kulanakauhale o Ladana na dala apuka i hana malu ia, a iloko no hoi o ka nui imi o na makai kiu aohe wahi mea a paa iki o ka poe na lakou e hana nei keia mau hana kolohe, a no ia hoopahaohao ia ana o na makai i hookenakena mai ia'u, John Spindler, e huli me ka hoomau ana a hiki i ka wa e pau ai keia poe kolohe ia'u i ka paa iloko o ka halepaahao, a hoopau ae i ka lakou mau hana kolohe.  He nui wale na manawa a'u i komo kino ai maloko o ko lakou mau hale hana, a ia'u no a hiki ua nalowale honua iho la na mea hana a lakou, a loaa ole iho la ia'u na kumu kupono e hopu aku ai.  I ko'u hahai ana aku i keia mau mea i ko'u alii nui ma ka oihana, ua akaaka ia mai la au e ia, a na ia mea i hookonokono loa mai ia'u e hoomau aku i ka huli ana a hii i ka paa ana o ke kolohe, me ko'u hoomaopopo pu iho ina aole e paa ana ia'u he mea ia nana e hoomailo i ko'u inoa a me ko'u kulana ma ka oihana makai kiu.

O Jim Bradley ka inoa o ke poo ma keia hana, a oia ka'u i manao ai e hopu; aka, i kekahi ahiahi, mahope iho o ko'u hoomakakiu ana a maopopo pono ia'u kona wahi e noho nei me na kokua ona i ka lakou mau hana apuka, ua hoea aku la au imua o lakou me ka palanehe loa, a e like me ka imo ana a ka maka ua nalowale honua iho la na mea a pau, a hiki ole aku la ia'u ke hopu ia lakou.  No ko'u piha ukiuki no ka hoohoka mau ia, pane aku la au i ua haole nei: "Ua pakele oe i keia wa e Jim Bradley, aka, ina oe e hana hou aku ana i keia mau hana a paa ole oe ia'u, alaila, e hoole no au aole o John Spindler ko'u inoa."

"Aia a loaa pono au ia oe, alaila, paa au." wahi a ua haole nei, me ka akahene ana iho, "aka, ina aole, pehea la oe i aa ai e hele mai ia nei e hoonauluulu ai i ka mea hewa ole?"

He aneane eiwa mahina mahope iho o keia, ua hoomakakiu hou ia e a'u ua poe nei, a ua ike au i ko lakou wahi e hana ai, ua haalele aku la i kahi mua a ua nee mai la a e noho ana ma kekahi o na alanui ekaeka a kupono ole i ka poe maikai ke noho, a o ka hale a lakou i hoolimalima ai, he wahine Irelani luahine ka mea nana e malama ana.

I ka maopopo lea ana ia'u o ke kulana o keia hale a me ka poe a'u e hoomakakiu nei, hele aku la au e halawai me ko'u poo ma ka oihana, ma Scotland Yard, a hahai aku la au iaia i na mea a pau, me ko'u noi pu aku e hoouna pu ia mai kekahi mau makai me a'u i mau kokua, a i kekahi po makani o ka hooilo, hele aku la au me ko'u mau kokua no ka hopu ana i ua poe nei.

I ko makou kokoke ana aku i ka hale, hoonoho ia iho la e a'u na makai ma ke kau wahi mamao mai ka hale mai, a hele hookahi aku la au e kikeke ma ka puka.  I ko'u kikeke ana aku aohe pane ia mai, a kuemi hope mai la au a nana ae la iluna o ka hale.  Ua pouli na wahi a pau, oiai he po pouli loa keia a makou i hele aku ai, a o kahi mea wale no e ike ia aku o ka uwiuwiki mai o ka ipukukui maloko mai o ke olepelepe o ka pukaaniani o ka hale iluna.  Ike aku la au i keia mea a hoi hou aku la i ka puka, a ia'u i hoi hou aku ai, onioni ae la ke olepelepe o ka pukaaniani o lalo o ua hale la.  Ma keia onioni ana o ke olepelepe manao iho la au e hoaiki ia mai ana au, a no ka pouli loa, aole au i maka'u no ka ike ia mai o ko'u mau helehelena.  Kikeke hou aku la au ma ka ipuka, a mahope o ke kali ana no kekahi wa loihi, wehe ia mai la ka puka e ua luahine Irelani nei, me ke kau ana mai i kekahi kukui ihoiho ana e paa ana imua o ko'u maka, i kumu paha nona e ike pono mai ai i ko'u ano.

"Auwe!  ua kikeke mua mai nei no anei oe?" wahi a ka luahine maalea, me ka ha-lo pono ana mai ia'u.  "Ina pela, aole wau i lohe iki, no ka mea, he kuli loa ia wau.  Owai la kau e makemake nei e ike?"

"O Mrs. O'Berina, kekahi o ko poe hoanoho maemae e noho nei me oe." wahi a'u, a oiai au e pane ana komo awiwi aku la au a loko o ka hale, ku iho la kekahi wawae o'u ma ka ipuka, i kumu e hiki ole ai i ka luahine ke pani mai.  I ko'u ike ana ua ko ko'u makemake, pane aku la au i ka luahine ua pau ko'u kuleana me ia.  I keia wa hoike ae la au i kekahi hoailona, a holo awiwi mai la ko'u poe kokua a komo ana iloko o ka hale.

I ka ike ana mai o ka luahine i na makai, kukala ae la oia me ka lea nui, me ka hooho ana, "Eia na makai e!  Eia na makai e!  Heaha la keia a lakou i hiki mai nei ia nei?  Ea, e hoopakele ae ia'u, he aha la ka'u hewa i hana'i?"  (Aole i pau.)

 

        HOOLAHA HOU.

KUAI A KA HOPE LUNA HOOKO WAIWAI.

O ka mea nona ka inoa malalo nei, he Hope Luna Hooko Waiwai o JOACHINE ZABLAN, e kuai kudala aku ana ma ke kudala akea ma ka rumi kudala o J. F. Morgan, i ka POAKOLU, FEB. 22, hora 12 awakea, o kela apana aina e waiho la ma Halawa, Kohala Akau, Hawaii, a o na hale a me na pono a pau maluna o ka aina.  He hale hou loa keia i lako me na lako @ hale kuke no ekolu wale no makahiki o ke ki ana.

E kuai ia ana na lako a pau maluna o ka aina, mamuli o kekahi moraki 1800 ia I. Wright, a i kope ia hoi ma ka Buke 97, aoao 48-49.  Ua hiki no ke ae ia ka mea kuai mai e hooloihi aku i ka manawa o ka moraki, me ke apono ana mai i ka $1,200 e waiho pu ia me ka moraki no na makahiki elua a ekolu paha, a na ua mea kuai la e aku aku ia J. Wright mawaena o ka $2,000 a me ka $1,200.  Na ka mea kuai e uku na lilo o ke panihakahaka ana a waiho aku ia J. Wright.

O na kanaka a pau e makemake ana e kuai i keia mau pono, e ninau ae lakou ia Mr. Wright, a i ole, i ka mea nona ka inoa malalo iho nei.

W. C. Parke.

Luna Hooko Waiwai o J. Zablan.

Na aina e kuai ia ana: R. P. 5449 no Nakiaha: E hoomaka ana ma ka pohaku i hoailona ia + e pili ana i ko S. Molale ma ka iwi o ka loi liilii a holo aku Ak. 18º Hik. 4 kaul. a i ka pohaku nui i hoailona ia - oia ko Naukana pohaku, he 87º Hik. 9.70 kaul. ma ko Naukana a i ka pohaku i hoailona ia + alai a he 11º Kom. i ko S. Molale pohaku i hoailona ia + 4.44 kaul. malaila ku i kahi i hoomaka ai, Ili. 3 eka, 7 kaul. jn-3t

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI

ME KE KUAI.

MAMULI O KEKAHI MANA KUAI i hoike ia maloko o kekahi Palapala Moraki i hanaia mawaena o R. P. Kahookele o Hana, Mokupuni o Maui, o ka aoao mua a me McChesney & Son o ka aoao elua, ma ka la 15 o Nov. 1888, i kakau kope ia ma ke keena o ka Luna Kakau Kope, ma ka Buke 100 aoao 449-50-51, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi ka uku ole i ke kumupaa me ka ukupanee nolaila ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kuai kudala ana ia i ka aina i hoike ia ma ia moraki e like me na hoakaka ana malalo iho, ma ka POAKAHI la 6 o FEBERUARI 1888, ma ke keena kudala o J. F. Morgan, ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ma ka hora 12 o ke awakea o ia la.

No na mea i koe, e ninau ia J. M. Monsarrat, Loio ma ke Kanawai.

Honolulu, Jan. 9th. 1888.

McCHESNEY & SON,

Mea Moraki.

O ua apana aina la e kuai kudala ia aku ana oia keia: 1 - O kela mau aina a pau loa e waiho la ma Kaukuhalahala a me Piapia ma Hana, nona ka ili he 23 32-100 eka, a oia no hoi ka aina i hoomaopopo ia ma ka Palapala Sila Nui, Helu 1929 ia Kahookele, a i haawi ia aku hoi i ka aoao elua malalo o ka inoa o Piimaiwaa, Keaupuni mai a Kahookele aku, ma ka palapala i kakau ia ma ka la 7 o Dekemaba, 1886, a i kope ia ma ka Buke 73, aoao 441.

2 - O kela mau wahi a pau i hoike mua a'e nei, ua hoolimalima ia aku e Keaupuni, Kamano me S. K. Hui kana kane i ka mea Morakiia, ma ka la 2 o Maraki, 1886, a i kope ia ma ka Buke 98, aoao 369-370.

HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI.

MAMULI o kekahi mana kuai i hoike ia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o Philip Contreres o Kapaa, Mokupuni o Kauai, o ka aoao mua, a me A. J. Cartwright Jr. o ka aoao elua, ma ka la 8 o Ianuari, 1885, i kakau kope ia ma ke Keena o ka Luna Kakau Kope o ke Aupuni ma Honolulu, ma ka Buke 93 aoao 7849, a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, no ka uku ole ana i ka kumupaa a me ka ukupanee, nolaila, ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e Kudala akea ana ia i ka aina i hoike ia ma ia moraki, e like me na hoakaka ana malalo iho, ma ka la 15 o Feberuari, 1888, ma ke Keena Kudala o J. F. Morgan, ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ma ka hora 12 o ke awakea o ia la.

No na mea i koe, e ninau ia J. M. Monsarrat, Loio ma ke Kanawai.

A. J. CARTWRIGHT JR.

Mea Moraki.

Honolulu, Ianuari 21, 1888.

O keia iho na aina e kuai ia aku: -

O kela mau apana aina ekolu e waiho la ma Kapaa i oleloia a i hoike ia penei - Apana helu I, nona ka ili ho 2 eka 2 Ruda a me 5 Peka a oia no hoi ka apana 1 o ka Palapala Kuleana helu 8843 a me ka Palapala Sila Nui helu 7525 i haawiia ia Kiau - Apana helu 2, nona ka ili he 4 eka 3 Ruda a me 28 Peka, a oia no hoi ka apana I o ka Palapala Kuleana helu 3638 Palapala Sila Nui helu 7526 a haawi ia ia Huluili - Apana helu 3, oia ka 1/2 mahele ole ia o ka aina nona ka ili he 1 Ruda 31 Peka a oia hoi ka apana 2 o ka Palapala Kuleana helu 3638 Palapala Sila Nui helu 7526 i haawiia ia Huluili; o keia mau aina a pau i hoakaka ia maluna, oia ka aina i hoolilo ia i ka aoao mua e Hookela (w) a me Mokuwi kana kane mare ma o ka palapaia kuai i hanaia ma ka la 13 o Dekemaba, 1884, a i kope ia ma ka Buke 93 aoao 6 a me 7.

jy14-41

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI

I KULIKE ai me ka mana kuai iloko o kekahi moraki i hana ia e Pekelo (k) o Heeia, Koolaupoko, Oahu, ia Mrs. Mahiai Robinson, ma ka la 7 o Mei, M. H. 1883, a i kope ia ma ke Keena Kope o ke Aupuni, ma Honolulu, Oahu i oleloia, ma ka Buke 79 aoao 495 a me 496.

Ke hoike aku nei o Mrs. Mahiai Robinson ua makemake oia e hooko ia ua moraki la no ka uhaki ia ana o na kumu, oia hoi ka uku ole ia ana o ke kumupaa a me ka ukupanee, a i ka wa e hooko ia ai ua moraki la, e kuai aku ina oia ma ke kudala i kekahi manawa e hoike ia aku ai ma ka hoolaha ma keia mua aku, i kela mau apana a pau loa i Wakakaia, iloko o ua moraki la i oleloia, a malalo iho hoi. 

No na mea i koe, e ninau ia A. Rosa, Loio Helu 15, Alanui Kaahumanu.

MAHIAI ROBINSON,

Mea Moraki.

Eia iho na aina e kuai ia aku ana: -

1. Ka hapalua a pau loa i mahele ole ia o Kanaina (w) iloko o kela apana aina e waiho la ma Heeia, Koolaupoko, Oahu, a i hoakaka ia ma ka Palapala Sila nui Helu 996 Kuleana 3573.  1.25 eka, a i hoolilo ia mai ia Pekelo i olelo ia ma o kekahi palapala hoolilo i kopeia ma ke Keena Kope Buke 56 aoao 10 a me 11.

2. Ke kuleana a pau loa o Pekelo i oleloia iloko o kela apana aina e waiho la ma Kahaluu, Koolaupoko i oleloia a i hoakaka ia ma ka Palapala Sila Nui Helu 2112 Kuleana helu 2239 nona na eka he 4.49, a i hoolilo ia mai ia Pekelo ma o kekahi mau palapala hoolilo elua, i kope pakahi ia ma ke Keena Kope i olelo ia ma ka Buke 48 aoao 135 a me 136, a ma ka Buke 80 aoao 57 a me 58.

jy 28-4t

 

OLELO HOOLAHA.

E IKE na mea a pau ke nana mai i keia, owau o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ke haawi aku nei au i ka lohe i na mea a pau e hoaie mai ana i kuu kane mare.  William A. Powell, aole loa e kuleana kekahi hoaie ana iaia ma ko'u waiwai.

MRS. P. JULIA POWELL.

Honolulu, Dek. 30, 1887.

(2161 3m*

 

KAUKA WEBA (WEBB.)

Keena Oihana, Alanui Alakea.

HOEA OIHANA

Mai ka hora 7 a 9 A.M.

Mai ka hora 1 a 3 P.M.

Mai ka hora 7 a 8 P.M.

 

 

HOOLAHA HOU.

AHA Hookolokolo Kaapuni Apana Elua o Ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka hooponnopono Waiwai.  Ma ka hana o ka waiwai o Mahi (k) no Waihee, Maui i make kauohe ole.  Ma ke Keena.

Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka Palapala Noi a Mrs. Mary Keanu a me A. E. Keanu kana kane mare he mea i pili i ka mea i make, e hoike ana ua make kauoha ole o Mahi (k) no Waihee, Maui, ma Waihee, Maui, i ka la 3 o Novemaba, 1886, a e noi ana, e hooponopono ia ka waiwai a e hoonoho ia na hooilina.

Ua kauoha ia o ka POAHA, ka la 23 o FEBERUARI, 1888, ma ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai la ma kona keena, ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, Maui, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a paa i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la.  A o keia kauoha e hoolahoia ma ka olelo Hawaii, i ekolu pule maloko o ke KUOKOA, nupepa ma Honolulu.

Kakauia ma Wailuku, Ko Hawaii Pae Aina Januari, 21st.

GEO. E. RICHARDSON,

Lunakanawai Kaapuni Apana II H. P. A.

jy 28-3t

 

MA KE Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu o Ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o E. Uiha no Hamakua, Mokupuni o Hawaii i make.

Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a H. A. Kekuawela, e noi ana, e hoonoho ia oia i Lunahooponopono no ka waiwai o E. Uiha, no Hamakua, Hawaii, i make kauohe ole.

Nolaila, ua kauoha ia na mea a pau i pili, o ka POAKAHI, o ka la 20 o FEBERUARI, 1888, i ka hora10 kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Hamakua, Hawaii, oia kahi me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoikeia,

S. L. AUSTIN,

Hilo, Ianuari 10th, 1888. L. K. Kaapuni

jy 28-3t

 

MA KE Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu o Ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o Kiniakua (k), no Hamakua, Hawaii. i make.

Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a S. W. Kauahipaula, e noi ana, e hoonoho ia oia i Lunahooponopono no ka waiwai o Kiniakua, no Hamakua, Hawaii, i make kauoha ole.

Nolaila, ua kauoha ia na mea a pau i pili, o ka POAKAHI, oia ka la 20 o FEBERUARI, 1888, i ka hore 10 kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Hamakua, Hawaii, oia kahi me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoikeia.

S. L. AUSTIN,

L. K. Kaapuni.

Hilo, Ianuari 16th, 1888.

jy 28-3t

 

MA KE Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o J. Lua, no Kohala Akau, i make.

Ua heluheluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a E. C. Bond ka Lunahooponopono o ka waiwai o J. Lua, no Kohala Akau Hawaii, me ka palapala kauoha ua pili kuai ka aina a J. Lua e hookaa aie, a me kona hoike hope, a e haawi ia aku ka waiwai koe i na hooilina, e like me ka palapala kauoha, a e hookuu aku iaia mai kona lunahooponopono no ia waiwai.

Nolaila, ua kauoha ia na mea a pau i pili, o ka POALUA, oia ka la 28 o FEBERUARI, 1888, i ka hora 10 o kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Kapaau, Kohala Akau, Hawaii, oia kahi me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, me na mea kue ke hoikeia.

S. L. AUSTIN,

L. K. Kaapuni.

Hilo, Ianuari, 16, 1888.

jy 28-3t

 

MA KE Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o Keliaukai; no Kona, Hema, Hawaii, i make.

Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a Kaumu (w), no Kona-hema, e noi ana e hoonoho ia oia i Lunahooponopono no ka waiwai o Keliiaukai (k) ua make kauoha ole.

Nolaila, ua kauoha ia na mea a pau i pili, o ka POAHA, oia ka la 15 o MARAKI, 1888, i ka hora 9 kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Hookena, Kona-hema, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la a me ka poe kue ke hoike ia.

S. L. AUSTIN,

L. K. Kaapuni.

Hilo, Ianuari 16, 1888.

jy 2803t

 

MA KE Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o Nakooka (w), no Kealia, Kona-hema, Hawaii, i make.

Ua heluhelu ia a ua waihoia ka palapala noi a Kapule (w), e noi ana e hoonoho ia oia i lunahooponopono no ka waiwai o Nakooka, no Kealia, Kona-hema, i make kauoha ole.

Nolaila, ua kauoha ia na mea a pau i pili, o ka POAHA, oia ka la 15 o MARAKI, 1888 i ka hora 9 kakahiaka, ma Hookena, Kona-hema, Hawaii, oia kahi me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la a me ka poe kue ke hoike ia.

S. L. AUSTIN,

L. K. Kaapuni.

Hilo, Ianuari 14, 1888.

jy 28-3t

 

MA KE Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o Kaleiheana (k), no Kailua, Kona-akau, Hawaii, i make.

Ua heluhelu ia a ua waihoia ka palapala noi a W. D. Kaea, ka Lunahooponopono no ka waiwai o Kalaiheana (k), no Kailua, Kona-akau, i make kauoha ole, e noi ana e aponoia kana hoike hope, a e haawi ia aku ka waiwai i na hooilina, a e hookuu aku iaia mai kona noho ana i lunahooponopono no ia waiwai.

Nolaila, ua kauoha ia na mea a pau i pili, o ka POALIMA, oia ka la 9 o MARAKI, 1888 i ka hora 10 kakahiaka, ma Keauhou, Kona-akau, Hawaii, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoikeia.

S. L. AUSTIN,

L. K. Kaapuni.

Hilo, Ianuari 16, 1888.

jy 28-3t

 

[POO AUPUNI.]

I LOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO Kiekie o ke Aupuni Hawaii.

KALAKAUA, ma ka lokomaikai o ke Akua o ko Hawaii Pae Aina, Moi:

I ka Ilamuku o ke Aupuni, a i ole i kona Hope, me ka mahalo:

Ke kauoha ia aku nei o e e kii aku ia Thos. W. Manchester, ka mea i hoopiiia, ina e waiho mai ana oia i kana pane i kakau ia iloko o na la he iwakalua mahope iho o ka hooko ia ana o keia, e hele mai imua o ka Aha Hookolokolo Kiekie ma ke kau o Ianuari o ua Aha la e malama ia ana ma ke Keena Hookolokolo o ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ma ka Poakahi, la 2 o Ianuari, e hiki mai ana, ma ka hora 10 kakahiaka, e hoike mai no ke aha la e ae ole ia ai ke noi a Luluhipolani Manchester, ka mea hoopii, e like me kana mea i hoakaka ia iloko o kana palapala hoopii i pakuiia.

A e hoihoi mai oe i ka palapala kii me ka hoike piha o kau mau hana no ia mea.

Ikea ka Mea Hanohano, A. F. JUDD, Lunakanawai Nui o ko

[SILA]

makou Aha Hookolokolo Riekie, ma Honolulu, i keia la 28 o Sepatemaba, M. H. 1887.

HENRY SMITH.

Hope Kakauolelo.

Ke hooia nei au, o ka mea maluna ae he kope oiaio no ia o ka Palapala Kii ma ia hihia, a ua kauoha ua Aha la i keia la e hoolaha ia ia mea, a e hoopauee ia ka hihia a ke kau @ o Aperila e hiki mai ana.

Kakauia ma Honolulu, Ianuari 14, 1888.

WILLIAM FOSTER.

Kakauolelo.

jy14-6t