Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 4, 28 January 1888 — Page 4
| This text was transcribed by: | Richard Tavares |
| This work is dedicated to: | For Na Lei Hulu I Ka Wekiu from Richard K. Tavares |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Nupepa Kuokoa.
@@ @@ Makahiki…………………………..$2.00
@........................................................1.00
-KOIKE KA ROLA-
P@ Ianuari 28, 1888.
Haawina Kula Sabati.
HAAWINA VI. IANUARI 5, 1888
Ka ho pahaohao ana o Iesu Ma@, 17
1-13
A hala ae I, na @ e ono, kono ae la o Iesu ia Petero me Iakobo a me Ioane kona kaikaina, a kai aku la ia lakou ma kahi mehameha ma ka mauna kiekie.
2 Hoopahaohao iho la ia imua o lakou; alohilohi mai la kona helehelena e like me ka la, a keokeo mai la kona aahu e like me ka malamalama.
3 Aia hoi, ikea ae la e lakou o Mose a me Elia e kamailio pa ana me ia.
4 Olelo aku la o Petero ia Iesu, i aku la. E ka Haku, he pono no kakou ken oho maanei; ina oe o makemaku, e kukulu makou i mau halelewa i ekolu, nou kekahi, no Mose kekahi, a no Elia kekahi.
5 Ia ia I olelo aku ai, aia hoi, he ao alohilohi i uhi mai ia lakou; a he leo mailoko mai o kea ao i pae mai la, O ka’u Keiki punahele keia, ka mea a’u i olioli loa ae; e hoolohe oukou ia ia.
6 A lohe ae la na haumana, moe iho la lakou ilalo ke alo, makau loa ae la.
7 Hele mai la o Iesu, hoopa iho la ia lakou, i mai la, E ala’e, mai makau oukou.
8 Alawa ae la ko lakou maka iluna, aole lakou i ike i ke kanaka e ae, ia Iesu wale no.
9 A iho mai la lakou mai ka mauna mai, papa mai la o Iesu ia lakou, i mai la, Mai h@i aku oukou i ka oukou mea i ike iho nei, a ala mai ke Keiki a ke kanaka mai ka make mai.
10 Ninau aku la na haumana ana ia ia i aku la, No ke aha la e olelo mai nei ka poe kakauolelo, o Elia ke hele e mai mamua e pono ai?
11 Olelo mai la o Iesu ia lakou, i mai la, O Elia no ke hele e mai mamua e pono ai, a e hooponopono i na mea a pau.
12 Ke olelo aku nei hoi au ia oukou, Ua hiki e mai no o Elia, aole nae lakou i ike ia ia; aka, ua hana aku lakou ia ia i ka mea a lakou i makemake ai. Pela no hoi ke Keiki a ke kanaka e hana eha ia’i e lakou.
13 Alaila ike iho la na haumana, o Ioane Bapetite kana i olelo mai ai ia lakou.
Pauku Gula. A he leo i pae mai noloko mai o ua ao la, i mai la, O ka’u Keiki punahele keia; e hoolohe oukou iaia. Lu. 9:35.
Ka hoike ana i ka nani o Karisto.
I ka wai ka hoike ana i kona nani? Mat. 17:1. Mahea ko Iesu hele ana mai Kaisareia Pilipili aku? Owai ka mauna? Owai ka i hele pu me ia? Ua hele pu anei keia mau haumana me Iesu i kekahi manawa e ae? Mar. 5:37, 38, Mat. 26:37. No keaha ka ka hele pinepine ana o keia mau haumana me Iesu? Mat. 13:12, 13. Pehea ka loaa ana i na pomaikai nui? Mat. 25:21.
11 Ka hoopahaohao ana. (2) Heaha ka i ike ia ma ka mauna? Heaha ke kumu o ka hele ana o Iesu ilaila? Lu. 9:28. Eaha ana oia i ka wa I hoopahaohao ia ai? p. 29. Pehea oia i ka nana’ku? Mat. 17:2 Heaha kekahi mea i hoike ia mai no ka nani o Iesu?Hoik. 1:13-16. Dan. 7:9. He mea anei keia e hoomaopopo ana i kp Iesu ano?
III Ka poe i iauna me Iesu. p. 3, 4. Owai ka i ike ia? Heaha na mea i hai ia no ka make ana o Mose a me Elia? Kana. 34:5, 6. Iuda 9. 2 Na Lii 2:11. Like anei kea no mao me ko onei? I Cor. 15:42, 50. Heaha ka Mose e hoike ai? Ke kanawai. Heaha hoi ka Elia? Na Kaula. Ua kamailio lakou no keaha? Lu. 9:31. Heaha ka ke kanawai i kuhikuhi ai? Heb. 10:10-10. Heaha ka mea a na kaula i wanana ai? Is. 53:1-9. Dan. 7:9, 10, 26, 27. He mea nui anei keia a lakou I kamailio ai? Heaha ka Petero i manao ai he pono e kukulu? No keaha?
IV Ko ke Akua hoike no Iesu. p. 5-8. Heaha ka i uhi mai ia lakou? He hoailona o keaha? Puk. 40:34-38. Heaha ka leo mai ke Akua mai? I ka wa hea ka lohe ana ia mau olelo mamua? Mat. 3:17. Io. 12:28. He mea anei keia e hoolana’i i ka manao o na haumana? He mea anei e mahuahua ai ko lakou manaoio? Ua ao ia anei no ke ala hou ana, ma keia ike maka ana i ka poe i hala mamua loa?
V Na wehewehe. Heaha ka mea a na haumana i ninau aku ai? 6-13. Owai o Elia? Heaha kana? Mal. 4:5,6. He aha ka Iesu olelo na keia wanana?
1. Ua ike no o Iesu i na mea a pau e hiki mai ana ia kakou --- a ua hoomakaukau ia kakou no ia mau mea.
2. O ka p@e i ka ana me ke Akua ma keia noho, e loaa ana Ii na pomaikai noi no ka uhane.
3. Ma ka pule ka loaa ana i na @
He aneane @ ole e hoomaopopo i ka nani o ka olelo a ke Akua a me K@ a me ka E@.
5. Aole he ina ko Iesu. Me e kona Nani.
6. He oia kamaha @ ana ma o @k@ o ka lua kup@pau.
7. E ike ana no kakou i na makamaka, na hoaloha, ke hui ma ka Lani.
8. A @e hiki ken oho mau ma ka puu, aka, e h@i hou i na hana o kakou, a kokoa ia hai, i ike aku i ka nani o Iesu.
9. Aka, o keia launa pu ana me Iesu, ma na halawai, na hora haipule, na wa noonoo o ka la
Sabati, he mau mea e pomaikai ai kakoi.
Hoole Waiona.
Ma K@ “E@ Hale” ma Honolulu.
He halawai i @la me keia Poalima Hora 9:30 @ ke ahiahi.
He halawai Hoole Waiona, o ka Ahahui o ka L@ H@ @ Honolulu.
Ke k@ ia aku nui na kanaka, kane, wahine, keiki, na mea kiekie, na mea haahaa, ka poe waiwai, ka poe ilihune, ka poe hole waiona, ka poe kanaka, na mea a pau, e akoakoa ma ia hale i kela me keia pule. Pela no me na malihini main a mokupuni e mai, e komo, a hoi me makou ma keia hana kuonoono, “No ke Akua a me ka Home, a me ka Aina Hawaii!!
KE KULANA O KA AHAHUI
LIPINE BOLU MA KE KULANAKAUHALE
O HONOLULU I KEIA
WA.
He aha la na pomaikai nui e loaa mai ai i ke kanaka, a i ka lehulehu paha, mamuli o ka ae ana mai o ke kanawai i ka lahui e hoolilo ana i ka lehulehu i poe inu waiona, e ae mai auanei kekahi i keia, mamua a @ o ko kakou nana ana i na pomaikai e loaa mai ai i ke kanaka a i ka lehulehu, o ke kanaka no na ka makana i haawi ia na ke kanawai ma ka loaa ana iaia ka laikini kuai rama, kuai aku la oia i kona rama no kona pomaikai iho, me ka nana ole ae i na poino ana i hooili aku ai maluna o ka u ea ana i kuai aku ai, oiai e nana ana oia i kona pono iho, a o kona pono kana I manao nui ai me ka nana ole ae i ka pono o kekahi mea e ae, pela no, he pono kona i haawi ia e ke kanawai ma ka loaa ana iaia ka mana i haawiia mai iaia e hana pela.
O ka mea nui nae, o ka nana i ko ka lehulehu pono, aole o ka nana i ka pono o ka mea hookah, a o kekahi poe paha.
O ka ae ana o ke kanawai e hele palena ole ka waiona iwaena o ka lahui, ua like ia me ke kinai ana e make ka lahui kanaka.
Oiai, eia kekahi olelo k@ahaua a ke ‘lii ka Moi o ka makia o kona Aupuni he hooulu a he hoola lahui, ua kaulana keia olelo kuahaua, a ke ku mai nei keia olelo a ke nana mai nei o ko kakou hoohana aku.
O ke kanawai e ae ana i na kanaka Hawaii e inu akea i ka rama, aole ia he hana e kokua mai ai i ka manao e like me ka manao kukala.
Ma keia kumu ano nui, aole wahi a noonoo iki ia kona pono, me he mea la, ua poina loa ia, a e ole ka ahahui lipine bolu e hoohana nei, ala mai nei ka lahui a hoohana no lakou iho, a no lakou iho ko lakou kumukanawai me na rula.
Ke alakai nei keia ahahui maluna o ke kahua e hoonipaa ai i ka noho lahui ana, a ma ka haha ana aku i na umauma o ka poe nana e alakai nei i keia ahahui, ke hoike mai nei ia aia he mea nui iloko o ko lakou mau umauma, me ka manao e kukulu hou i ka ahahui maluna manao e kulana i loaa mua ai i keia lahui I kinohi ma ka helu mahuahua ana o ka lahui.
Ua maopopo, o ka rama oia kekahi kumu nui nana e hoopahua nei i ka mana o ka oihana lapaau a he nui loa ka poe inu rama i hiki ole ke hoopakele ia e ka mana o ka laau lapaau, a o ka poe e apono ana, he mea maikai ka rama, o lakou ka poe pepehi lahui, a o ka ahahui lipine bolu e olelo ia nei he ahahui pono ole, oia nae ka ahahui e kinai hei i ka rama, ka mea nana e hoopoino nei ia oa e ka lahui Hawaii, oiai, he mau hana pono ka keia ahahui, kea o mai nei oia i ke kanaka ma na mea ku i ka pono a me ka pololei ke ole e malama kekahi i keia olelo naauao he poino kona hopena.
E imi kakou e loaa kekahi kanaka, ua loaa iaia na pomaikai, a i ole ia, o ka lehulehu paha, aole e loaa ana, o ka mea maopopo, he poino ke loaa ana i ke kanaka a i ka lehulehu no a pau, na ke kanawai o ka aina i hana pela, o ke kanawai e ae ana i ke kanaka e inu i ka rama, aole ia he kanawai e hoomalu ana i na pono pili paa o ke kanaka a me ko ka lehulehu.
Ua maopopo no keia i na mea a pau, ua nui ka poe i poino no na ino i hana ia e ka waiona, a ua ulu main a hana karaima he lehulehu wale iwaena o ka poe e malama ana i na manao kuko hewa a ka waiona e hoohana ana iloko o ke poo o ke kanaka ka mea nana i hoopupule iaia, oiai e nohoalii ana ka @ama i ka wa-@ maopopo ole iaia e hana aku ana oia i ka hana ana i moeuhane @ua ole @ aole he mau kokua e kkokua mai ana iaia e pahikahiku na poino e loaa ana i ke kanaka.
Aole anei he mea pono i ka ahaolelo @ kanawai o ke @, e hana i kanawai e kaupalena @ i ka mea a ke kanaka e inu @ ole, e hoop@u loa ia ke kanawai e haawi ana i kekahi kanaka, me ka loaa ole @ kekahi laikoi kuai rama aole o keia aupuni me ka nana ole i ke po@o o ke aupuni, i hookahi mea nui o ke ola o ka lahui, oia ka hana kaulana o ke aupuni hoomaemae kumukanawai, ke hui pu hoi me na hana hoomaemae a ka ahahui lipine bolo, o@i ka hana o ua mea he nani.
Hookahi ka puaoa like ana, ua ola e na pio, aole mea nui e ae o keia au hou e nee nei, hookahi wale iho no oia ka inu ana i ke kumu e loaa mai ai ke ola ma ka aoao o ka lahui kanaka e hiolo nei iloko o ka make, ke ole e hana ia pela, alaila, ua maopopo e hiki mai auanei ka hopena e nalo hikiwawe ai keia lahui main a papalina aku o ka honua; heaha ke kumu, o ka noho nanea a me ka noho palaka, ua loaa no kekahi mau kumu a ka lahui e hooikaika ai e kina, oia no kekahi mau kumu e hoopoino nei i ka lahui.
O keia no na kumu nui a keia ahahui lipine bolu e hooikaika nei e kinai i na ino o ke kanawai waiona, a me na ino o ke kanawai opiuma, na kumu ino a ke aupuni i hoolilo iho nei i laau e make hikiwawe ai ka lahui, oiai, aole na hai i hana keia, na io ponoi no o ka lahui ka poe nana e hana na pono i manao ia aku ai e ka poe nana lakou i koho e hana ana lakou i ka mea pono i ka lehulehu, eia ka auanei aole pela, i ka wa a ka lahui i noi aku ai homai i palena, eia ka auanei, he naheka ka i haawi ia mai, ka mea i olelo ia, he kelakona nui ulaula nona na pepeiao hao he umi, aia ma ko lakou mau huelo na mea hoomainoino, a e poino ai hoi ka lehulehu, i mea e pau ai keia poino, he mea pono i ka poe e makee ana e ala ae a hookahi ka pualu like ana i mea e holo ai na hana maluna o ka aina, oiai, ke kokoke mai nei ke kau ahaolelo, a na ka lehulehu e waiho aku i palapala hoopii, oiai he au hoomaemae keia, i hoomaemae ia ai ka mu nana e hoinoino nei ko kakou mala waina, a i lilo ai ko kakou aina i palakaiko nani, a i noho mai ka anela o ka maluhia e kiai ana i ke kihapai a e hoomalu ia auanei me Kelupima a me ka pahi wakawaka e ka ana i o a ianei, e kipaku ia auanei ka poe hewa mai ka aina aku, alaila, oia ka manawa e hooko ia ai ka olelo kaulana a ka haku mea hale, e hele oukou pela e ka poe hewa, no ka mea, ua hoahewa ia ka honua no oukou.
Eia ke hoolala nei ka ahahui lipine bolu he mau palapala hoopii i ka ahaolelo no ke kinai ana i na kanawai e apono ana i na kanaka Hawaii e inu akea i ka rama, i ka wa e waiho ia aku ai keia kumu e lilo ana paha i hana nui na ka hale e nonoke ai, oiai, o kekahi o na lala o ka aholelo, he poe lakou e ae e hoopau I kela kumukanawi, oiai, o ko lakou pono ia, oia no ke kumu o ka poe laikini rama I hooikaika ai e komo i ka ahaole, no ke kiai i ko lakou mau pono, a ina e hoopau ia, pehea auanei la e hoi ai na hoolilo I hookah ia iho nei i ka wa holo balota.
Aka, o ka manao keia o ka mea ka kau, onoai, aole pela ka hana e hana ia aku nana i ka wa e noho mai ai ka hale ahaolelo, oiai, he au hoomaemae hoi keia o kakou, i mea e maemae ai ka aina, ae kaulana ai na hana hoomaemae o ke au malamala o ke kumuknawai hou o Kalakaua i hoohiki iho nei, ka hana ana i pono, imua e ka ahahui lipine bolu a loaa ka lei o ka lanakila a kau ke poo i ka uluna o welehu ka malama, o na hana hookelakela a ka ahahui lipine bolu no ka pono o ka lehulehu, alaila e piha hauoli auanei na puali anela o ka lani.
O DAVIE MAKAPO
Ma kakahiaka ka noho ana o Miki liilii, a ua kokua i kona makuakane i ka malama ana i na iakake i hoolimalima ia i na kamalii e hele makaikai ana ma kahakai.
I kekahi la e noho ana oia ma ke one, e ai ana i wahi uala koekoei a ike oia i kekahi keiki makapo e hookokoke mai ana. O Davie makapo ia. Hoo aku o Davie i kona lima me ka i ana, “heaha kau e haawi mai ia’u?”
Aole wahi mea ia Miki liilii, koe wale no ka uala ana e ai mai la. Hiki anei e haawi aku ia? “He wahi uala wale no ia’u,” wahi a Miki, “O hele, e noi aku ia papa i kenikeni.”
“Aole o’u makemake i kenikeni; ua ono no i ka uala,” wahi a Davie.
“No keaha ia?” Hookani pila no oe i loaa ked ala, a ke makemake ole nei oe i ked ala. Ano e no hoi ha.”
“E hoolohe mai i ka’u wahi a ka makapo. Ina he mau kenikeni i loaa ia’u i ko’u hoi ana i ka hale ua kaili ia aku ia mau mea a pau e ke kanaka kahi a’u i noho ai. He wahi ai uuku loa i haawi ia mai, a ua hele a polloi loa. Uwe no au i ka po no ka nui o ka pololi. Ina haawi mai oe i wahi mea ai no’u, alaila, pau i ka ai ia, ao@e hiki ke kaili ia aku.”
“O lou makuakane anei ia elemakule?” “Aole loa,” wahi a Davie.
“Pela @ Eia ka uala, e noho iho a e ai, a e holo au i ka hale e kii i uala hou.” He m@ma o Miki i ka holo ana aole e no a hoea hou mai me oni uala, a me kahi pila@a.
“O ka’u, o ka’u no ia,” wahi a Davie oiai e ai ana i ka uala, a e hanai ana i kona I io. “Aole e @aa ana i ka elemakule ka mea i puu ia’u.”
Akaaka o Miki; nui kona haohao, a ua ninau ia Davie. Ea, heaha ka mea i makapo ai oe?
O ka mea hookah no i huhu mau ai kahi elemakule.
Heaha ka mea i huhu ai oia?
Ka mea no i make ai ku’u makuakane ?
Heaha ka mea i make ai kou makuakane?
O ka mea no i luuluu nui ai ko’u makuahine.
Heaha ka mea i kaumaha nui ai oia?
O ka mea no i ilihue ai makou, a i hoonele ia ai makou i ka ai a me ka aahu.
No keaha ka ilihune loa o kahi poe?
No ka wai ahi.
O ka wai, he mea ia e pio ai ke ahi, wahi a Miki.
Ae, ina ua kaawale laua, aka, ina ua hui ia, ua wela na mea a pau.
Na mea a pau.
Ae, o na hale, ka waiwai, na lio, na kumu laau, na kino a me na uhane o kanaka.
Heaha ia kau mea e kamailio nei,? wahi a Miki. Ua pohihihi keia iaia.
E kamailio ana au no ka mea i keu ka ino ma keia ao a puni.
Noonoo iho la o Miki i kea no o keia olelo a Davie. Pane hou o Davie, o ka mea i keu ke ino ma keia ao a puni, oia ka waiona, rama, barani, gini, bia, saida, na mea a pau e ona ai.
Ua ike au i ka mea i ona mamua aku nei, wahi a Miki. Aole e hiki iaia e hele.
Ua hoonawaliwali ia oia e ka rama iloko ona.
Aole no e hiki iaia e kamailio.
Na ka rama i paa i kona elelo,
Aole no hiki iaia e nana mai.
Na ka rama no, wahi a Davie.
Keu no hoi ka lepo ona.
Na ka rama.
Ua pilau – hoopailua.
Na ka rama.
No ke aha ka inu ana o kanaka?
Na ke diabolo i kena ia lakou.
Auwe---e.
He oiaio, na ke diabolo i kena i ko’u makuakane e inu, a i ka pupule ana i ka waiona ua hoolei i ka wiseke ma ko’u mau maka, a pau ka ike ana, ua makapo. Ka mea i kaumaha loa ai ko’u makuahine. Inu hou ko’u makuakane, a haule ma ka muliwai a make. Ua lawe kekahi kanaka ia’u e hookani pila nona, i loaa ked ala, a me ia dala ua kuai i ka waiona, a ua hoopupule oia iaia, a ua hahau mai oia ia’u a ua hanai pono ole. He weliweli ka rama. Oia ke kumu o na ino a pau. Hoopailua no au ia mea. Kue loa no au. E hookokoke mai oe maanei i hai aku au ia oe i kekahi mea. E paa mai i ko’u lima pela, e olelo au a kou mau pepeiao me ka leo nui i lohe pono oe, Mai no a hoopa iki ia mea.
Puiwa iho la o Miki liilii, a ua i aku, aole au e hoopa, aole, aole, loa e hoopa.
LAUDILA.
KA NAITA HOOPAHAPHAO O NA
KEKAI MAUNA ME NA KAEI PALI O ITALIA
Ka Olali oke Kahua Kaua.
Ka Eueu nana I hookunihi ka Onohi malamalama o ka
La; ka Ui kelakela i malamaia mawaena o na kua
hiwi me na kualono; ka nani nana i hoomalule
ka puuwai o na aliiwahine a pau o Europa
a i ena ka “eha lima ole a ke aloha.”
Ka Makani Puahiohio Wiliau o ka Hikina.
A o Ke Kupuou Iwikini o ka Makakila
Mahope o ka paa ana o ke kilo Meriba, ua lawe ia mai la na pio imua o ke kupua moi Lopina Gula, a pane aku la oia:
E ka ui Pomelia a me ka nohea Luisa, he minamina a he mea hoi e hilahila ai no’u ka ho-o pu ana aku ia olua iloko o ka halepaahao o ka ehaeha, a ua noonoo hoi au i ka mea kupono e hana aku ai no olua, a eia ka’u i manao ai e hana aku.
E hookuu no au ia olua mai kahi ae o ka ehaeha, a e lilo hoi olua i mau wahine lawelawe no ko’u rumi moe, a pehea ia la.
Aole maua e ae, wahi a na ui i pane aku ai.
Ua pono, a e uhao aku ana au ia oukou a pau loa iloko o kuu halepaahao a hiki i ko oukou hooluolu ana.
Kena koke ae la ua Lopina Gula la e lawe i na pio no ka hoopaa ana, a he manawa ole ua hoopaaia aku la o Laudila, ka makuakane a me kahi kuapuu Meriba ma kahi rumi, a o na ui Pomelia, Luisa a me Pohemia hoi ma kekahi rumi.
I ka paa ana o na pio, ua huli hoi aku la o Lopina Gula a luna o ua pohaku nui nei hahau iho la i kona kookoo mana i ekolu manawa, a puka koke mai la ka uwila a kui nei mai la hoi ka leo weliweli o ka hekili.
I ke kualilii ana iho o keia mau haawina, eia no ka wa i hiki mai ai na kiai o na puka he @ o na halepaahao nei o ka @h@eh@.
I ka ak@k@ ana mai o na kiai a pau, ua pane aku la o Lopina Gula i na kiai penei.
E @a k@ puuwai ah@ ka poe hoi e malama nei i ka halepaahao ke kauha paa aku nei a@ ia oukou e malama oukou me ka makaala loa o hemo auanei ua p@, @ mai ae aku hoi e komo iloko, nolaila, e hoolohe a e makama i keia kauoha.
Ua hooho like mai la na kiai, e hooko no makou I kou leo, a ola mau oe e ko makou moi a kau i ka pua aneane, @ohe mau kupua e hiki ia nei, ua kiai ia na palena a pau o kou mau aupuni e makou nei.
Oane mai I aka moi:
E hoi oukou a e malama aku i kuu aupuni.
Huli hoi aku la o Lopina Gula no kona halealii nani.
E o’u mau hoa koinainau o ka kakou moolelo, ka mea e noho mai la iloko o ka ehaeha a me na inea he nui, ma keia wahi e waiho aku ai ko kakou mau kamailio ana no na kupua, a e kamailio ana no na kupuna, a e kamailio hou kakou no ka mea nona keia nanea.
Oiai lakou e noho ana iloko o ka halepaahao a ka ehaeha, ua pane aku la ke kilo Meribi i kona mau hoa e paa pu ana:
E o’u mau hoa o ka luhi a me ka inea, aole anei he mea pono ia kakou e huli i wahi no kakou e hemao ai, a i mea hoi e kau aku ai i ka uku hoopai maluna o na kupua.
Pane aku la o Kelaudila:
E Meriba ka luaole o ke akamai a me ka noeau, ua lohe au i kou kaulana a puni ka honua, a ua manao hoi au e halawai ana la kaua me na hoohanohano ana he nui, eia ka aole, a eia ka peneia iho la na hiona o ko kaua halawai pu ana iloko o na pilikia he noi a kakou pu hoi e ike nei.
I ka lohe ana o ke kilo Meriba i na olelo a Kelaudia, ua hele aku la oia a puliki ia Kelaudila a kulu iho la na waimaka a ke aloha:
Kuu Haku i ka ua Haao
Ke lele ae la maluna o Auaualele
Lele ka ua
Lele pu no me ka makani.
E kuu haku, ooe ka ia e Kelaudila, ka me nona ke kaulana i kukui ae ma na kihi eha o ka honua, a holo loa aku I ka lewa lani a hala loa aku i na papaku o ka honua.
He oiaio kau mea e hai mai nei, no laila e hoao kaua i pakele ai kakou mai keia mau poio a pau a kakou e ike nei, he oki hoi ka noho pu wale iho no a make me ka hoao ole.
Pane hou mai la oia, auhea oe e kuu hoa, e hoomanawanui kakou, aia no he wa e hiki mai ana, e hoopakele ia no kakou mai keia wahi ae.
Ia laua nei no e kamailio ana akahi no a lohe ia ka leo o ka opio Laudila i ka pane ana mai:
E kuu makua Kelaudila, auhea la o’u mau pono kaua, kuu pahikaua a me kuu lio, a i na e hoi hou mai ia mau pono ia’u; alaila e hoolilo no au i keia halepaahao i mea ole.
Pane aku la kona makuakane:
E kuu keiki hookuli, e noho oe maloko o keia halepaahao a hala na la he kanaha a me nap o he kanaha, a o ka piha ana hoi ia o ko ke akua inaina nou aia wa auanei e loaa hou mai ai kou mau pono i lawe ia.
A pehea ana la kuu mau ulua, aole paha au e ike hou ana.
(Aole i pau.)
Ka Waiwai o ka Hilinai
Ka Ayer L@ Sasaparila, kai kaulana a oilia@ ia no @ hoomaemae koko, ma @ wahi a pau o ka hoa@, ae aneae 40 ma kahiki i hala ae nei, a ua lawelawe nui ia ho@ iwaena o na oihana @oaau. O keia
LAAU SASAPARILA, no lolo ae ia o ken a Sasaparila @ maoli; ua loaa ka mana hoomaemae ma o ka hui pu ia ana me kekahi mau na laau e ae, a me kekahi mau mea no loko o ka honua a me ka hao.
HE koko inoino a nawaliwali anei kou? Ua awili pu anei me na ano mai ikaika? A ua hui pu anei me na wai awaawa hoope@ Na keia
LAAU e hoomaemae ia mau mea ino a pau, a maikai. O na kauka lapaau a pau o Amerika ike kea no o ka AYER SASAPARILA, ua olelo lakou, aole he mea maikai e ae no ka hoomaemae koko ana main a mai i awili pa ia, aka o keia wale no. No ka
HOOMAIMAE ana i ke koko, a me ka hookahua pono ana I na mea a pau ma kekahi mau ano ma i i ikeia, o ka AYER SASAPARILA wale no ka laau nana e hoomaemae hakalia ole mamua ae o kekahi ao laau e ae. O ke
KOKO ino hakuhaku, a nawaliwali hoi kona holo pono ana ma ke kino, e hoomaemae ia a e hooikaika pu ia no hoi ma o ka ai ana i keia Laau Sasaparila a Ayer. He maalahi a he
MAIKAI loa oi heia Laau, aole no ka hoomaemae wale ana no i ke koko, aka, no ka hookaawale pu ana kekahiina ma’I, hoomomona hou ana i ke koko ino, a me ka hooikaika pu i kona holo pono ana ma na @a. He lehulehu wale na hooia ana main a wahi a pau o kea o nei i hoohana mau i keia laau manua o kahi mau laau e ae.
A HILINAIIA no ka ikaika kupono o ke ola kino, ma ka maemae ana o ke koko, hoomake pu ia na ma’i, a pela aku. He nui na laau oomaemae koko i hoolaha waha hee wale ia malalo o na inoa lehulehu, aka o na hilinai a me na hoola wale no a kea o holookoa, maluna o ka
Ayer Laau Sasaparila.
I HOOMAKAUKAU IA E
Kauka J. C. Ayer & Co.., Lowell, Mass.
HOLLISTER & cO.
Na A ena ma ka Paeaina Hawaii.
Helu 100. --- Alanui Papu,l Nonolulu
2086-tf
Laau Mai Lepera Helu 1.
A S. H. Meekapu e hoomau ia ana no ka lehulehu, i loaa ai ka pono a lanakila ke inu i keia laau e hoopau i na mai Lepera kaokao, koko ino, mai hui, a me kua hanee, e hoouna ia no ke hoouna mua ia main a lilo laau.
S. H. Meekapu M. D.
Waikahalulu.
PACIFIC HARDWARE COMPANY
Na hope o Dilinahama Ma.
Mau Mea Kuai Lako Hao
Alanui Papu, Honolulu.
M. R. FREITAS.
Kaiopihi, Kohala.
Halekuai
No na mea ai, no na lole, a
me na mea hoonani e ae
he nui loa.
E kuai ia aku ana me ke Ku
mukuai haahaa loa.
Ke kau leo ia aku nein a Ha-
waii Ponoi a pau e naue
nui ae.
2158-3m
NUHOU! NUHOU! NUHOU!
AILA MAHU MAIKAI!
HOOKAHI DALA WALE NO NO KA
KINI AILA HOOKAHI!
E kuai pau ia aku ana no ka nui loa o ka aola i keia manawa!
E AU E NA MAKAMAKA! E AU!
E kipa ae ma ka halekuai o
Kakela me Kuke.
B. F. EHLERS & CO.,
PAINAPA.
Poe kuai i na Ano Lole a Pau.
Helu 99 alanui Papu. – Honolulu
E loaa mau ana na lole hou o na ano a pau maluna o kela a me keia moku.
HOOLAHA KUMAU.
Kakela a me Kuke
HALEKUAI NUI O NA WAIWAI
E l@ @ pahiolo, @ @
Kamal@, @oi nui a me liilii, @la,
wili pana, rula, apuapu, kui o na ano
a pau, kal@ k@, hao hoopaa puka
pohaku hoana, kepa, lei ilio, kaula hao ilio, pahi, apa, pahi umiumi,
kalapu, kope hulu, pulupulu, oepa ka
lakala, lina hao, ami, keehi, a me
-KAULA OPU. –
Palau o na ano a pau,
Oo, ho, kopala, pe, kipikua, hao kope, au ho a pe
a aku, kua bipi, lei bipi, kaula hao bipi, uwea
pa, uwea kelawe, hao pili
piula, kaa palala, iuhao, ipu ti
PA-PALAI, MAKAU ME KE AHO
Hi wai, papa holoi, kopa ala, kaula
@uaina, hu’akai, ehi wawae,
hulu pena, a pela aku.
Pena wali, kini nui a me liilii o na
ano a pau, me ka pepa kuhi
kuhi, pena keokeo, aila
pena, aila hoomaloo,
vaniki kaa, a me
vaniki moe,
PENA HOOMALOO
-a me anani hale-
AILA MAHU, AILA MIKINI, AILA HAMO
AILA KAA, INIKA KAMAA.
PAUDA, KUKAEPELE, KIANA
PAUDA, UIKI IPIKUKUI O NA
ANO HE NU A LEHULEHU.
LOLE MAKEPONO
-E @ na-
AHINAHINA, KALAKOA, KEO
KEO, LEPONALO, HULUMANU,
UWE-WAHINE, KUI HUMUHUMU, A ME KA LOPI.
Ke Kuike e loaa o @a ma kahi @
Kakela & Kuke!
NA MEA PIULA
Mikini Humuhumu
Makai a WHEELER a me WILSON
MIKINI A WIILOX ME GIBBS
NA MIKINI A
-REMINGTON.-
He nui loan a mea hao me na ukana ae o na amo a pau, aole hiki ke hai pau ia aku, hewa i ka wai na maka ke ike
Laau Lapaau Kaulana Lo@
A DR. JAYNE.
LAAU HOOMAEMAE KOKO
LAAU HOOPAU NAIO, IAAO
KUNU, PENIKILA HUAALE
PAAKAI, LAAU HOOPAA HI,
@a na Laau Hama a P@ ‘ku.
Kakela me Kuke