Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 36, 3 September 1887 — Page 4
This text was transcribed by: | Laurie Rohrer |
This work is dedicated to: | Buzzy Kneubuhl |
Nupepa Kuokoa.
No ka Makahiki $2.00
No Eono mahina $1.00
KUIKE KA RULA
Poaono Sepatemaba 3, 1887
No na Ekalesia
"E hoopoina ana au i na mea i hala, a kikoo aku ana au i na mea mamua"
O kekahi @ e waiwai ai na oihana hoomana o lakou, oia no ka mahina o ke anaina. Ina e nana aku kakou i na anaina @ o na lahui malamalama ua malama loa ia ka maluhia o ka hale @ walaau, aohe hawanawana nui. Aka, ua meha ke anaina holookoa, koe wale no na leo o ka poe e lawelawe ana ma na mea pili i ka hana o ka luakini. E pono e hooikaika na anaina @ o kakou i loaa keia ano maluhia iloko o na halawai pule anaina o na ekalesia Hawaii. O na ilio kekahi mea ino iloko o ka luakini. E pale loa aku ina ilio mawaho e pono ai aohe kuleana iki o ka ilio iloko o ka hale pule.
KAWAIAHAO
Ma @ mokuna 20, pauku 28 ka poololo o ka la Sabiti iho nei. "Aole i hele mai ke keiki a ke kanana no ka lawelawe ia mai, aka, no ka lawelawe aku, a me ka haawi aku i Kona oia @ kumu hoola no na mua ke nui loa."
Eia iho ka huina o ka lulu o ka la 21 o Augate ma Kawaiahao no na pu kaaniani hou. Na mea keia o na Komite me na haawina pakahi a lakou, koe na Komite i hoihoi ole mai i na pepa.
Mrs. Anne @ 22.
Mrs. L. Kehaa 13.
Keolo 23.75
Kanalulu 115.
Mrs. @ 5.
Mrs. K. Anahu 36.25
Mele Lono 11.25
Mrs. L. K @ 17.50
Kaaua 15.5
Mrs. @ 25.75
Ana Kuamoo 20
Kanehailua 5.
Kaupena 20
Kaahaaina Keoki 145.
Hanewa 10.
@ 11.25
Kanae 2.25
Kumaikai @
Miriama 5.
Lahapa Koma 13.
Luka Paaluhi 1.50
Mrs. H. Townsend 7.
Mrs. C. B Bush 6.75
Julia Keawehawaii 6.
Kamila Davida 6.25
Kealoha 15.
@ 4.85
Paahao @ 11.75
Kamaka Kanuha 12.
@ 11.50
@ 11.
Mahuka 21.
Hoopii @ 27.
Kanekoho 11.
@ 7.50
Mrs. K. @ 10.
H. H. P. 20.
@ 2.
@ 3.00
@ 1.00
@
Ua lohe @ haalele mua loa i ka ekelesia a kukulu i oihana hoomana okoa, ua pau i ka hoi mai i ka ekalesia makua.
KANEOHE
Ke imi nei keia ekalesia i kahu no @
@
I keia mau hebedoma iho nei i @ ai na luakini o keia ekalesia, he ano nawaliwali no keia kihapai aka mamuli o ke ahonui o ko makou kahu na @ a me ka poe kokua mai. Ua hiki aku na lilo a pau i ka 200 a oi no keia mea. ke haawi nei makou i ia hoomaikai a nui i ka poe i haawi i ka lakou mau kokua no luakini o ke Akua, ma o ko makou mau komite la, a nana no e haawi iho ia oukou i ka mea @ ae - Komite Mrs. @ J S Keawe W H Kahumoku Mr. Naea W N B Naiwi Mrs. Lahapa J M Moo@ehua Jack Laki ma ka p@kahi dala lakou, Keoko @ Sam Kekee Kalehua Sam H Kauila @ Kealoha George Naihe, Mokuwi Kekai Ana Kahawaii John Lilikoi Mr. @ Mrs. Niau Luha @ Mrs. @ Kaaihue George Albert D Nahea Makaulia. Awai Kamuela Kewao Mrs. Kaakau pahapaha lakou, Jack Kahalekauila 10 Komite Mrs. Maleka Pakaalana $2 Kalahukiai Kinei pakahi dala, Emily @kaaiana Mary Chun Hoou Malie Chun @ Willie Chun @ Kaulu Manuela pa hapalua lakou. Kuamoo 25 Komite Mrs. C K Goaves $2 J M Kaneakua 2.50 @ Pooloa 1.00 Wahine @ 50 na komite e ae Mrs. Luisa Paaluhi 15.50 Mrs. Mahoe Kilipaki $12 Pine Hookano 11.75 Mrs. Lewaina $11.00 S. Kaa@ai 5.50 Rev. S Paaluhi no Kapuaikaula mai 10.00 no Moanalua $6.00 Apana ekahi $45 Mrs. Ai Mrs. Kaili Mr. Akahi Keanu Hanale J M Moolehua pakahi dala, M B Mahoe 1.25 @ Mrs. N@ho $2.50 Awihi 4.00.
Na kokua e ae
Sam M @ $50.00 W I Wilcox Sam M. Kaaukai 10.00 Henry Waterhouse 10.00. Me ka mahalo.
@ EWA.
O ka olelo i hai ia e ke Kahu i ke kakakiaka o @ aia ma Mataio 14:24 27. KE KUMUHANA. Ke Aupuni Hawaii ka moku e holo ana i na ino he nui. 1. Owai na ona nona keia moku, owai kena Kapena a me na lii moku a me na @? (A.) O ka Lahui Hawaii na ona, ka Moi ke kapena, a o na Luna aupuni me na @ kela. 2. Ke holo nei ka moku i hea. A ehia manawa o kona wa holo. (A.) Ke holo nei ka moku i kekahi wa me ka maikai, a na hoolohe na @ i ka leo o ke kapena a ua nui ka @ loaa i ka moku. 3. Ke holo nei ka moku i ka ino nui, me ka hoolohe ole o na @ i ke kauoha a ke kapena a me na ona. 3. Heaha ka olelo hoolaha a ke kapena i ka poe oluna o ka moku a me na ona? (A.) Ke Kumakanawai hou.-@ nei ka wahine a ke Kahu i ka @ ma ka Malulani o ka la 26 nei ka holo ana, a e noho paha no @
Ke Kulana o ka Ahahui Lipine Bolu ma ke Kulanakauhale o Honolulu nei i kela wa.
Me ke kulanakauhale o Honolulu nei @ i ke kanaka a @ a ke kanaka iloko o ke kaumaha e kakali ana no kona hopena, a ma ia hope aku, ina he mea hiki i na mea a pau i pilikia ke ninau iho heaha la auanei ka laau lapaau e hiki ai ia`u ke hoopau i keia poino i @ nei maluna @, he lehulehu @ na @ ekahi, e hoolauna wau aku @ ka poe maikai @ oe iho i hoaloha o ka poe keonimana. ekolu e hui mau aku me na hui hoole waiona eha. e hana aloha i kou hoaloha. elima e hele mau i na halawai haipule. oia ke anaina nana e hoolauna aku ia oe me ka poe keoniman e kokua mau i na hana pono me ke ahonui.
O ka ahahui hoole waiona e manao ia nei he ahahui ia e paipai ana i na kanaka Hawaii e hana i kekahi mau hana e manao na he mau hana ia e kue ana i ka maluhia o ka aina; ke manao nei ka mea e kakau nei i keia moolelo e hoike aku e like me na mea i hoopuka mua ia e alo ma na helu i hala, aole ia he manao naauao o ka poe e olelo nei pela, he mau olelo ia e manao ana e kulai i ka hana e manao ia aku, e hooholo mua i ka malamalama o ka hole waiona, o ke kuko hewa iloko o ke kanaka, he maunu ia e alakai mai ai i na hana ino he lehulehu, a o ka hope na e hopena mai ai mahope iho o kona malama ana ia mau olelo, e nahu hewa auanei oia i kona alelo, no ka mea, aole oia i olelo i na mea oiaio o ke kanaka e olelo ana maluna o ke kahua o ka oiaio, oia ka i haawi i kona ikaika a pau no ka pono o kona mau hoa kanaka, no ke aha la i kapaia mai ai keia ahahui he ahahui e alakai ia ana e kipi i ke aupuni, hookahi wale iho no kumu nui o ka olelo ana pela, oiai he hana nui ka keia ahahui, oia ka @ ana e hoopakele ae i ka poe i hoopoino ia e ka waiona i ulu mai no loko mai o ka rama, a e haawi aku i mau manaolana no ka poe i kaumaha ko lakou noho ana, a e hookomo hou aku i mau manao e alakai ana i ke kanaka i hoonaaupo ia e ka hana ino a ka waiona a e huki mai i ke kanaka i haule hope mai na hana lapuwale mai kona manao nana ia i alakai hewa, nawai la e hoahewa mai nei na hana e hana ia nei e keia ahahui, na ka poe e makemake ana e @ i ka inoa o ka lahui kanaka, a e alakai hewa ana i ka noonoo maikai o ka lehulehu e hana inoino a oi aku mamua o na hana e hiki ole ai ke hilinai ia e ka poe pono.
O ka mea e ao mai ana i na hana pono, he mau enemi kona i na wa a pau, o keia ahahui ke hana nei oia i ka hana oi ae mamua o na ahahui a pau, i ke kulu ia i keia kulanakauhale, he lehulehu wale na ahahui, ka Ahahui Kula Sabati, Ahahui Opiopio, Ahahui Naua, Ahahui Nihoa he nui wale aku na ahahui, owai la o keia mau ahahui a ka lehulehu e kaana iho ai. ke manao nei ka mea kakau o ka ahahui Lipine Bolu ina he mea hiki i ka lehulehu ke hoomaopopo iho i na nana a keia ahahui, a e lawe mai no hoi kakou i na hana a na ahahui e ae a hoohalike iho me ka ahahui e olelo ia nei he ahahui kipi, ke olelo iho nei au, o ka Ahahui Lipine Bolu oia ha helu ekahi o na ahahui a pau i kukulu ia mawaena o na haole a me na kanaka Hawaii, a me na lahui e ae ka ahahui hoi nana i hoihoi mai i ka noonoo maikai o ke kanaka a hoolilo ae i ke kanaka i haule hope ma na hana ino a ka waoina a loaa hou iaia he kulana maemae, ka ahahui hoi a ke kanaka nana e kukulu haaheoae iaia imua o na maka o kekahi anaina maikai e kaili ana i ka hanohano o kana mau olelo i ka puuwai o kekahi anaina maikai e hoolohe ana i ke kiekie o na manao naauao e hiolo ana mai na lehelehe mai o ka poe i paulehia maluna o ka manao @ e kue ana i na hana ino a ka waiona ka ahahui hoi nana i @ like a paa na mea a pau ma kahi hookahi mai ka poe kiekie a ka poe haahaa, mai ka poe waiwai a ka poe ilihune, mai ka mea inu waiona a ka mea inu waiona ole, e alakai ana i na mea a pau i komo ae i ka ahahui, ma ke @ o ka lokahi e kokua like ana kekahi i kekahi, o keia ke kahua nui nana e hoike mai, ua hana keia ahahui na hana oi aku mamua o ha ahahui e aa i kukulu ia mai nei e kekahi poe.
Owai la ka mea e hiki ke aa mai e kue i keia mau @ e hoike na aku nei, o ka mea papani i kona mau @, a me ka mea olelo wale me ka maopopo ole o ka mea a ke kanaka e @ , aka he wa ko na mea a pau, oiai o ka ahahui i kukulu ia, ua kukulu ia ka ahahui o ka pono a me ka pomaikai o ka poe i @ ia e na hana ino a ka waiona, a he nui wale ka poe inu ole i ka rama i lilo i mau lala no keia ahahui, heaha hoi ke kumu o ko lakou hana ana pela, oiai aole lakou he poe inu rama, a ua pau pu me na kahunapule, a o lakou pu kekahi e kau mai nei i na lipine bolu ma ko lakou umauma,ma keia kumu e hiki ai i ka mea heluhelu ke hoomaopopo iho, pela i maopopo ai he hana keia i manao nui ia, a he hana i manao ia no ka pono o ka mea i hoolapuwale ia e na @ o ka waiona, a ke haawi nei ka poe inu waiona ole i na kokua nui no ka poe e hele ana malalo o na manao e hoolapuwale ai i ka noho maikai ana o ke kanaka.
Ke kukulu paa aku nei ka poe iaia ka mana o ka ahahui i no pono oi kelakela maluna o na mea a pau e komo mai ana i mau hoa kuka no keia ahahui.
(Aole i pau.)
HE MOOLELO NO
LONOIKAMAKAHIKI
KA
Pua Alii kiekie na Kalani.
Ke Alii Nui o Hawaii
[KAKAU IA NO KA NUPEPA KUOKOA.]
Ia manawa i kahea aku ai o Loli i na hoe waa, aole holo ka waa, aia a kau mai ke alu wahine alaila, holo ka waa, ia wa ua ku nana iho la na hoe waa, o keaha ia ka pono o ke kali io paha a kau mai ke alii wahine, a i ole o ka holo no paha.
I ka wa i ike ai o ke alii kane, he wahi helehelena no o ke kali o ka waa: a kau io mai paha o ua alii wahine nei, ia wa i pane hou aku ai o ke alii kane i na hoe waa e holo ka waa aole wa e kali ai, ia manawa no hoi i huli ae ai o ke kahu o ua alii kane nei, oia no hoi o Loli, a pane aku la i ua alii nei ana penei.
E kalani, e Lono, pehea, ke hoi ke alii wahine e kau pu mai hoi paha kakou?
Ia manawa no hoi i pane aku ai o Lonoikmakahiki ia Loli, aole ka hoi oe lohe Kaiokia hoi kanawai o ke alii.
Ua lohe wau, he kaiokia kanawai o ke alii, he kanawai pau koke no nae ia o ka naha o ke alii, no ka mea, ua olelo ia he makole auanei ka huhu he mea mau loa, nolaila, aole ka huhu o na alii he like me ka makole, e pono kakou e kali a kau mai ke alii wahine, alaila, holo kakou no ka huakai makaikai a olua e na alii.
Ia manawa i huli aku ai o ke alo o Loli iuka o ka aina, a kahea aku la i ke alii wahine, e au mai a loaa lakou i ka waa.
Ke uwe paiauma mai la o Kaikilani iuka o ka aina, aole hoi he wahi mea a hoolohe ia aku oia leo uwe kaukau a hooalohaloha a Kaikilani.
I hou aku la o Loli ia Lonoikamakahiki, kai no hoi ua noa ae la hoi ke kuakoko o ko kanawai, oia hoi, Kaiokia kanawai ou e ke alii.
Aole i noa ke kanawai, e ike oe e kuu kahu, kaiokia ke kanawai, ke ano o kuu kanawai, o ke kai auanei ka mea nana e oki ia`u a me ke alii wahine, i noho hoi ia i ka aina i kahi paa, i au aku hoi kakou no ke kai, a oia auanei ko maua kaawale ana, no ka mea, o ke kai ka mea kaupale ia maua, oia hoi kaiokia kanawai o ke alii, o ke kai ka mea nana e hookaawale ia maua.
Nolaila, ke ike pu ae la no kaua e ko`u mea heluhelu i ka manao paakiki o ke alii kane, nona keia moolelo, "He auwai la hoi ka manao o nalii, aia i kahi e kahe ai, ina he kahe no ka maikai a ua maikai aku la, a ina no ke kahe no ka ina a ua ino aku la."
Ke hoomanao nei no anei kou mea heluhelu i ka mapuna leo waiohia a ke kahuna o Kahahana, oia hoi o Kaopulupulu, i ka wa i pepehi ia ai o kana keiki i ke one i Waianae i Oahu. "I nui ke aho a pa ko ili i ke kai no ke kai ka hoi ua aina."
Ua pepehi io ia aku la o Kahulupue a pa kona ili i ke kai, o kona wa no hoi ia i make ai, oia no ka haawi ana o Kaopulupulu i ka aina o Oahu nei e lilo ia Kahekili ke alii o Maui, aole e like me ka lakou nei e olelo nei, ua haawi o Kaopulupulu i ka aina a lilo i na haole o Kahiki.
O ka manao o kou mea kakau he like no me ka manao o ke kahuna, oia no hoi o Kaopulupulu.
Ma keia wahi o ko kakou mooolelo, ua ike iho la o Loli, aole e hiki ke hoohuli ae i ka naau o ke alii kane, ua paakiki loa ia ma kona manao, oia ka manawa i kulu makawalu iho ai o na kulu waimaka, mai kona mau maka iho, hu mai la kona aloha a nui no ke alii wahaine no ka hoa alo make o ka moana, aole hoi e hihi ua ku kahalelo na hale. "Ua ku i ke a na hale o Kaupo, i hoohalike i ka hale paa pohaku, i ka hale a ka lauwili e ha lauwili"
I ka nana aku i ke alii wahine, ke uwe kumakena mai la oia, me ka pea ana o kona mau lima i ke kua, e uwe hoohonehone mai ana i kana aloha o kana alii kane, aole nae he maliu ia aku oia hoonipo ana mai a ke alii wahine, me he mea la ke alii wahine e puana mai ana i kana wahi kaneane hope loa i kana alii kane, e like paha me keia ke ano.
"Kuu kane i ka ua kipuupuu o Waimea
Mai ke anu a ka ua Malana
E lala ai i ke ahi ka maeele
Ke kapa ia o ke kini o Waimea
I hoomaemae ae nei i ka moe
Kai no o kana iho
I huli ae nei wau eia ka pili,
Kuu pili kuu pili aloha e
Ua haalele mai ia`u."
Ma keia wahi o ka kakou mooolelo, e haalele ana ke alii nona keia moolelo ia Molokai nei a hiki i keia la, e hoonee aku ana ka @ o ka ihu o kona waa no na ale kuehu o ke kai o Kaiwi. Kena aku la no ua alii nei i na hoe waa e holo koke i keia manawa, mai kali hou aku i manawa.
Ia manawa i kahea aku ai na hoe waa i ke alii, e noho pono oe e ke alii a paa pono, ia oe e Hokuula, e hoomakaukau oe i kau hana o ke ka liu o ka waa, ia oe hoi e Loli, e paa pono oe i kau ukana oia no ka @ o Lawalawaihonua.
Kahea hou @ paa, e holo ka waa, eia la he kai loa, i pane la okoa aku ia uka o ka aina, e honi papalina auanei i ka makamaka ke pae poeleele aku.
I mai la na hoe waa, e noho oe a paa e ke alii, e noho la okoa aku ana oe ia uka o ka aina i keia la, o ka manawa paha a lakou i haalele ai ia Molokai, o ka hora 2 P. M., oia ka manao koho o kou mea kakau, ia manawa ua hookuene pono na hoe waa, a hoomaka iho la laua e koai pono i ka laua mau hoe me ka hoopololei pono ana ae i ka ihu o ka waa no Oahu nei ka pahu hopu.
I ka manawa i pololei ai o ka ihu o ka waa, o ka iho la no ia o na hoe waa i hookuu ai i ko laua ikaika palena ole, "ke hele la a ku kaehu o na wahi waa liilii," ua like no ka mimilo o ke kai o hope o ka waa o lakou nei, e like no paha me hope o ke kai o na mokuahi oiai lakou e haalele iho ana i ka uwapo o Honolulu nei, me he mea ’la pela no o hope o ka waa o ke alii i kela wa, hookahi a laua nei mapuna hoe me ka ikaika loa, ua hala mai la ka waa o lakou nei me ka holo loa i ike ole ia e ke alii mamua.
Ia mapuna hoe hookahi no, kaalo ana ka waa o ke alii i ka lae kaulana o "Kailio" ma ke komohana akau o ka mokupuni o Molokai. Nana aku la ke alii i ke keokeo mai o ke one i uka o ka aina, ninau aku la oia ia Loli kona kahu. Owai hoi ka inoa o kela one ai ai e keokeo mai la?
Pane aku la o Loli me ka oluolu i ka i ana aku: Kai no hoi o ke one lele kaulana ia o Moohelaia. Ninau hou mai la no ke alii. Owai aku hoi kela kuahiwi e kau ai la?
Pane aku o Loli. o Maunaloa ia, a aia ilaila ka lehua ula o Kukalia, a me na lehua puakea o Kaana, a o kela wahi ae e waiho palahalaha mai la, o ke kula no hoi ia o Kaiolohia.
Pane hou mai la ke alii: Eia io o ka i Molokai nei keia mau wahi pana kaulana a`u i lohe ai. Pane aku la kona kahu: Ae no nei wale no ia mau pana a`u i hai aku la.
Pela io ka hoi, akahi no hoi paha au a ike pono ae la i na wahi kaulana o Molokai nui a Hina. Pela e hooheno ae nei ka mea kakau i keia mau wahi lalani mele.
Hulili ka la welawela i ka pilo o Maunaloa
Haloiloi mai la na pua lehua ula i Kaana
E kaana pu ae ana i ke anu a ke Kio-Wao
Haloi mapu i ka wai mapu ala a ke Akua
Aia i uka o Luahinehaele
Ke Alele ka pa a Kaikioe makani mai lalo
Ke popo `la i ka uka o Kawaeku
Kuehuehu ae ana la mauka o Kalae-loa
Ke lele `la ke one lele i Moohelaia
Inoino wale no ka hoi Kaiolohia i ka makani
O na hoe-waa o ke alii i kela manawa, ke kamau malie `la no ma ka laua apana hana me ka ikaika, a i ka elua no o na mapuna hoe, haule hope loa aku la ka lae o Kalaau, a i ka ekolu o na mapuna hoe, ua na-ha na moku. (O ke ano o ia, ua ale ke kai maluna o ka aina, ua mamao i ka moana mai ka aina mai.) I ka eha o na mapuna hoe, haulani ana ka ihu o na waa o ke alii mawaho o ka lae o Makapuu, kahi hoi o ka "uhu ka`i" e olelo ia nei.
E waiho mai ana o Kawaihoa malalo o lakou, a e ku kehakeha mai ana o Ihihilauakea ma ka aoao hema o na waa, me he `la e ninau mai ana: Auhea ka hoi ke alii wahine? Ka mea hoi nona keia mau lalani mele:
Noho no i Puna ka nani a me ka maikai
He hale kipa ia na ke ala me ke onaona
Onaona wale ka maile ka ka ha`a o Keaau
Me he mea `la, o ka halialia a me ke anoano aloha no ke alii wahine, ua ili iho ia maluna o lakou a pau
(Aole i pau.)
He Nu Hou Hookalakupua ma Kohala Akau nei
E kuu Kilohana: E oluolu hou mai ia`u e puili aku me oe, a mau hoi e huai ae i ke ao malamalama i na hana puuwai eleele a kekahi "Hoano" o ke akua, oia o Kalahopuka.
Ma ka wanaao Sabati a ao ae Poakahi Augate 15, ua hiki aku o H W Keawe a me T M Keaunui a me kahi mau kokua no ke kii ana ia Hohe w., @ mea i nalowale a i ike ia hoi no ekolu manawa, ma kahi o J W Kaanaana.
O keia Hohe w., hekaikuahine ponoi oia no T M Keaunui, a @ hoi na Kalahoauka, a wahine no hoi na @ na kupunakane kahu hoano.
Ma ka hale i olelo ia ae la maluna ua @ aku o Keawe he makai oia, a ua pane mai o Kaanaana kaikuaana ponoi o Keawe, auhea ka oukou "Palapala Huli," aka, aia ma ka lima o Keawe he palapala, ua nui na olelo aku a ka makai, he ole nae ka wehe ia mai o ka puka.
A ma ke kakahiaka nui o ka la i olelo ia ae la maluna, ua hoouna mai ka makai i kekahi elele i ka lono i ka hope makai nui, J W Moanauli a ua hiki aku oia malaila a hui me kona makai a me na kokua.
Ua kikeke aku ka makai nui no elua manawa. aole leo maloko i pane mai. A ua hele hou oia ma kekahi aoao mai o ka hale, e kikeke ai, a iaia e kikeke ana ua lohe oia i kekahi nakeke maloko.
Aole i liuliu iho, ua hemo mai la ka puka. a komo aku la oia iloko, a hui me Kaanaana, @ ka, Kahikina a ninau aku la oia ia lakou, auhea o Hohe, wahi a ka lakou la pane, aole makou i ike. Ia lakou nae e lilo ana i ke kamailio, ua ike iho la ka makai nui J W Moanauli i ka pii ana ae o ke pani o kekahi pahu lole, mamua pono o kona alo no ekolu manawa.
A loko o kela mauawa, ua noi aku la oia ia lakou e oluolu mai e wehe ia ke pani o ka pahu, ua ae ia mai la oia e wehe.
I ka wehe ia ana ae o ke pani o ka pahu, e loli pua ana ua Hohe nei me kahi muumuu keokeo i kona i i, ua hele a pulu i ka hou, ua haikea ke ano o ke kanaka, ina e loihi iho, ina ua lele loa ke aho o Olepau.
O ua Kalahoouka nei ua hele ae la kona ano a haikea, a pane mai la oia i ka makai nui, o oe a o makou nalo iho keia, a ua pane ia aku oia, aole e hiki ia`u ke huna i keia hewa au i hana loihi ai. A ua lawe ia mai ke kino o Hohe ia kakahiaka a noho koke no ka aha, ma ia kakahiaka, a ua hoopai ia no 10 la paahao ma ka hana oolea.
Ua hoomaka kona nalowale ana mai ka la 26 o Iulai i hala iho nei a loaa iho la i ka la 15 o Augate nei.
A a ko Poalua mai Augate 16, ua hoopuka ia ka palapala hopu no lakou, ua holo loa ua Kalahoauka nei, aole i loaa iki a hiki i keia manawa. Ua lohe wale ia ae ua lele i ka pali, a o kekahi lono hoi ua holo malu no Hilo.
O ka wahine mare a keia Kalahoauka aia no i Hilo, aka, ua lilo nae keia moopuna i wahine aloha nana, a haalele loa i kana wahine mare.
O keia ae la ka nu hou hookala kupua a keia maka peni. Me ka oiaio,
H. K. KAOPUA.
FRANK GERTZ
MEA KALEPA A LAWELAWE HANA MA
NA ANO KAMAA A PAU NO NA
Wahine, Kaikamahine a me Kane.
Na kamaa Buti a me na Kamaa haahaa no na Keiki Kane a me na Kanaka makua, o na ano paikini hou loa
208@-6m
PACIFIC HARDWARE COMPANY
Na hope o Dilinahama Ma.
Mau Mea Kuai Lako Hao
Alanui Papu, Honolulu
HALE PAIKII ALANUI NUUANU
I WEHEIA NO EKOLU MAHINA.
MA HOPE IHO O NA HOOPONO hou ana i wahi e loaa ai he wa maikai no kela a me keia e hele mai ai e pai kii no lakou iho ma ka uku oluolu, ua hoopaa iho makou e hoolako aku i ka poe a pau e like me keia malalo iho:
Kii pepa, 6, no $1.00.
Kii lako hale, lumi, hale a pela aku 3, no $1.00
Kii nui 8x10 1, no $1.00; a i ole $8 no ke kakini.
Hoomaemae a hoolele hou ana i na kii ka hiko, ma ia uku hookahi no, Hookahi kii pena 8x10 a me ka laau, he $6.00.
H. A. LUSCO MB,
Helu Alanui Nuuanu. 2116-tf
PAPA! PAPA!
AIA MA KAHI
LEWERS & COOKE
(O LUI MA)
Ma ke kahua kahiko ma alanui Papu a me Moi.
E loaa ai
PAPA NOUAIKI
O kela a me keia ano
@ Puka, Na Puka Aniani, Na Olepelepe, Na Pou, Na O-a, Na Papa Hele, Na Papu Ku, A me na Papa @ nui loa
Na Pili o na Hale o na Ano a Pau
Na Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai e @ Na Kui mai ke Nui a ka @, Na Ami Puka, Na Ami Puka Aniani, Na Ami o na ano a pau, Na Aila Pena, o kela me keia ano Na Aila Hoomaloo, he lehulehu wale, Na Aila e ae o ua ano a pau.
NA WAI VANIKI
A ME NA
WAI HOOHINUHINU NANI
O NA ANO A PAU LOA.
NA BALAKI ANO NUI WALE.
A ke hai ia aku nei ka lono i na Makamaka pau, ua makaukau keia mau Makamaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana
NO KA
UKU HAAHAA LOA.
E likeme kamea e holo ana mawaena
LAUA a me ka MEA KUAI.
HELE MAI E WAE NO OUKOU
HOOLAHA KUMAU,
Kakela a me Kuke
HALEKUAI NUI O NA WAIWAI
E laa na pahiolo, koi hole, hamale, koi nui a me liilii, kila, wili puaa, rula, apuapu, kui o na ano a pau, kala kaa, hao hoopaa puka
pohaku hoana, kepa, lei ilio, kaula hao ilio, pahi, upa, pahi umiumi, kalapu, kope hulu, pulupulu, @ ka lakala, lina hao, ami, keehi, a me
KAULA OP@
Palau o na ano a pau, Oo, ho, kopala, pe, kipikua, hao kope, au ho a pela aku, kua bipi, lei bipi, kaula hao bipi, uwea pa, uwea keleawe, hao pili piula, kaa palala, ipuhao, ipu @
PA PALAI MAKAU ME KE AHO
Ili wai, papa holoi, kopa ala, kaula @ uaina, hu`akai, ehi wawae, hulu pena, a pela aku.
Pena wali, kini nui a me liilii o na ano a pau, me ka pepa kuhi kuhi, pena keokeo, aila pena, aila hoomaloo, vaniki kaa, a me vaniki moe,
PENA HOOMALOO
a me aniani hale
AILA MAHU, AILA MIKINI, AILA HAMO, AILA KAA, INIKA KAMAA.
PAUDA, KUKAEPELE, KIANA PAUDA, UIKI IPUKUKUI O NA ANO HE NUI A LEHULEHU
LOLE MAKEPONO
E aa na
AHINAHINA, KALAKOA, @ KEO, LEPONALO, HULUMANU, UWE-WAHINE, KUI HUMUHUMU, A ME KA LOPI.
Ke Kuike a loaa no ia ma kahi o
Kakela & Kuke!
NA MEA PIULA
Mikini Humuhumu
Mikini a WHEELER a me WILSON
MIKINI A WILCOX ME GIBBS
NA MIKINI A REMINGTON
He nui loa na mea hao me na ukana ae o na ano a pau, aole hiki ke hai @ ia aku, hewa i ka wai na maka ke ike
Laau Lapaau Kaulana Lo
A DR. JAYNE.
LAAU HOOMAEMAE KOKO
LAAU HOOPAU NAIO, @ KUNU, PENIKILA, HUAALE
PAAKAI, LAAU HOOPAA HI,
@ Laau Hamo a Pela `ku
Kakela me Kuke