Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 25, 18 Iune 1887 — Page 4
This text was transcribed by: | Dee Jay Mailer |
This work is dedicated to: | Patty Holt Beatty Woolaway |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Nupepa Kuokoa.
Noka makahiki @2.00
No E@@@ Nahina 1.00
KUIKE KA KULA
Ponono Iune 18, 1887.
HE MOOLELO NO
Lonoikamakahiki
KA
Pua Alii Kiekie na Kalani.
Ke Alii Nui o Hawaii.
[KAKAU @ NO KA NUPEPA KUOKOA.]
Ma keia wahi, e waiho ana kakou i ua alii la o Maui, no ka mea hoi ua lohe no hoi kakou i ka manao o ke alii o Hawaii, aole oia i makemake e holo e kaua me Kauhiaimokuakama ke alii o Maui, e noho ua keiki alii la e ai i kana loaa o kona mokupuni a me na alii malalo ona.
Ma keia wahi e hoike aku ana kou mea kakau i kauwahi mele kanaenae no ke keiki alii o Maui oia o Kauhiaimokuakama; no ka mea hoi ua loaa hou ia Maui he alii, a he lani hoi no ia mo kupuni, oia hoi no Hono a Piilani e ol@loia nei:
“O Kalani ua loaa ae nei ka’u lani
O kahoa kauli malama ia Ohea
O ka lele ha kanu o Ainapewa
O ka hihio lani ua o Maheha
O ke koloa luu la i ka wai o Kakae
O Kauhi ka manu nana e poo ka wai
Oia hoi o Kauhiaimokuakama.
Maanei o ko kakou moolelo e waiho aku ana kakou i ke alii o Maui
I kela manawa i olelo ae ai ke alii o Hawaii, aole o’u manao huhu i ke alii or Maui i pakele mahunehune aku la, mai keia kaua ana iho nei a kakou. Aka, eia wale no ka’u mea e huhu nei, o ka mea nana i hoopakele aku nei i ke alii o Maui. Ke manao nei au o ka mea nana i hana i keia hana, oia hoi, ka mea nana i hoʻopakele aku nei i kela alii o Maui. Oia kekahi kipi ia’u, malia paha oia kekahi o ko’u hoa kaua hou o keia mua aku. E like ae la me Kamalalawalu ke alii o Maui. O ka’u ninau wale no imua o oukou e na alii a me na punahele, a me na aialo, a owai la ka mea nana i hoopakele i ke alii opio o Maui.
I keia wa i hooho lokahi mai ai lakou; o ko makou manao i keia manawa me ko makou hookamani ole, a e hoike mau aku i ka mea oiaio i ka mea a ko makou mau naau i manao ai, oia hoi keia: O ke kanaka nona ka inoa a ua alii la i hoopunahelu ai a me ke kapa inoa ana ia Hinau, a oia auanei ke kanaka i hana i keia hana kipi ia oi e @ alii.
Aole he mea okoa hou aku a ke alii e hoohuei hou aku ai, o Hinau wale no; a ina he manao kou e ke alii e pili ana ia Hinau. Ina no ka make e make ke kanaka kipi ia oe e ke alii, pono ai, heaha auanei ka waiwai oia kanaka e ola ai, o ka malama aku kau i ka ai, ka ia a me na pono he nui loa, a e ai ahi ae hoi ia.
Eia kekahi mea kupanaha loa, a na alii o Maui i holo mai nei e kaua ia kakou a make, oia hoi kana e hoola aku ai. Kai no hoi o ka pepehi aku ka kakou hana aole o ka hoola aku, a iaia nei ka hoi, o ka hoola aku nei ia ia Kauhiaimokuakama, a ke kani la kai ala aku, a ke ai la kela i kalo mo’a; nolaila he mea pono o Hinau a me kona ohana e make, i ole oia e hana hou aku i kekahi hana kipi imua o kou alo, aole wa e kali hou ai no kona ola a me kona ohana, a e aho hoi e ola ke alii o Maui, a oia hoi o laua ke make.
Ua lokahi like ae la na mea a pau o ke alo alii i keia manao hookahi.
I ka wa i lohe ai o Hinau i keia manao kaumaha a pilikia hoi e pili ana ia@a a me kona ohana, aole mea ana e welawela ai i ka make mai i ke alii, ke hoapono la no kona manao i kona make, aka, eia ka, hookahi mea ehaeha i kona manao oia hoi kona ohana i ka make mauele mamuli o ka hana aloha i ke alii o Maui.
Ulu ae la kona manao a i iho la iloko o kona naau, he mea kupanaha makahi o ka’u hana lokomaikaʻi aku i ke alii o Maui, o kana hoi i panai mai ai he hana lokoino ia’u a me ko’u ohana, e aho au e make mamuli o ua alii hana aloha ole la o Maui ia’u, a eia ka mea oi aku o ka poino o ka make wale ana mai o ko’u ohana mahope o ka’u hana aloha i ua alii la; aka he make kaulana ia a me ko’u ohana imua o ke alii, mamuli o ka’u hana lokomaikai i kahi alii o laua, a malia paha he mea @ e hoʻokaulana aku ai i ko’u inoa i na hanauna kanaka ma keia mua aku, a he mea paha ia e hookaulana ai i ko’u make ana mamuli e ka’u hana aloha i ke alii hookuli o Maui.
O keia ae la na manao o Hinau e @@ nei imua o kona ohana a me kona mau makamaka.
M keia wahi e hoakaka aku kou mea kakau:
I ka wa o ke alii i lohe pono ai i ka manao o kona mau alii na punahele a @@ na aialo, na lokahi lakou, ua kauoha ae la ke alii e aho e kii ia na kahuna, na kilo a me na kul@ikuhipuuone e akoakoa mai imua o ke alii o Lonoikamakahiki, a e kauoha pu ia hoi o Hinau e hele mai imua o ke alii.
Ua hooko koke mai la na mea i kauoha ia e ke alii, no ka hele ana mai e akoakoa imua o ua alii nei.
I ka wa a na mea a pau i akoakoa mai ai imua o ke alii, ua ninau aku la ke alii i keia ninau:
Nau no anei i hoopakele i ke keiki alii o Maui?
Ae, na’u no.
Ua pono anei oe ma keia hana ana au?
Aole au i pono, ua hewa loa au.
Heaha ke kumu o kou hoola ana iaia? Eia ke kumu o ko’u hoola ana iaia; he aloha au i kona mau maka i ka ame ae, a oia wale iho la no ke kumu i hoola ai, oiai hoi, ua hahai au i kau kauoha e like me kau mau hana aloha e ke alii, a pela wau i hoohalike ai.
Nawai oe i kauoha e hana aloha?
Na’u no e ke alii.
E hoike mai ana oe i kuu kauoha ana aku ia oi e like me keia.
A penei: I ka hoomaka ana o kakou e kaua me ke alii o Maui, ua olelo aku oe i ua alii la, aole o’u makemake e hookahe ia ke koko o na makaainana a me na alii, e aho no o na kaulana aina o kaua ke hakaka, a o ka mea no o laua o lanakila alaila e noho aku no ke alii a me kona mau makaainana malalo o ka aoao i lanakila; no ka mea he mea aloha na’u na makaainana a me na alii, he mea loaa ole na alii a me na makaainana, nolaila, oia kahi kumu a’u i hoola ai, oiai hoi, ua olelo oe he mea aloha nau na alii, a oia ke kumu o ko’u hoola ana i ke keiki alii o Maui. Ina paha oe i olelo aole ou aloha i na alii, ina la ua make ia’u ua alii la i ka loaa ana aku ia’u i kai o Kawaihae; manao hoi au ina e pepehi ia e a’u a make, alaila huhu ae paha oe ia’u, no ka mea hoi aole oe i kauohi mai ia’u e alualu oe i au alii la a loaa, alaila e pepehi aku iaia a make@ Ua olelo mai nae oe ia’u e alualu au a loaa, a i na e hana mai i ka mea ino ia’u, alaila e hoao na keiki kane o maua; a ina no hoi he maikai kana e hana mai ai, aole hoi he olelo ana, nolaila ua hana mai oia i ka hana maikai ia’u; a e like hoi me kana hana maikai ia’u pela no hoi au e hana maikai aku ai i@ia, a oia ka’u hana maikai la o ko’u hoola aku iaia; a ina ua hewa kau kauwa haahaa ma keia hana, a e uluolu ke alii e kala mai, a i ole pela e hana aku ke alii e like me ka mea hiki i kou noonoo ana he pono, a ke waiho aku nei au me ka naau haahaa a me ka walohia hoi.
Ia wa i olelo mai ai ke alii ia Hinau, e hoi oe i keia manawa a hiki oe i kou hale, a e noho pu@oe me kou ohana, a e noho ae hoi makou e kuka me na kahuna, na kilo no kou pono a me kou ohana, no ke ola, a no ka make paha, a i ole pela no kekahi hoopai e ae paha a makou e hooholo ai e pili ana ia oe a me kou ohana.
Ia wa ua hoi aku la o Hinau me ka manao kaumaha a me ka luuluu, oiai, aole i loaa iaia ka palekana no kona ola e hoi la, a oia ka kou mea e hoohuai aku nei:
Aloha wale ka pali o Koloa ke alo huli i waihanau e Hanau.
Aloha wale ka hoahanau i ka hoi nele i ke kaha loa la e loa.
I ka wa i hoea aku ai o Hinau imua o kona ohana me na helehelena o ke kaumaha a me ka luuluu, ua loaa like ia mau haʻawina i kona ohana i ka mohai ia o ko lakou mau ola malalo o ka hana aloha a Hinau i ke alii o Maui, a ua nohoalii iho la ia haawina maluna o lakou, oia hoi ke kaumaha.
Hoomanao ae la hoi kou mea kakau i keia wahi kanaenae a ka poe kahiko penei:
Kaumaha luuluu Hanalei I ka ua nui
Ua hele a oi ku i ka loa o Koialana.
Me ia manao pilihua o Hinau i noho ai me kona ohana, a e kali wale aku ana no o ka puka mai o ka olelo hooholo a ke alii a me kona mau kuhikuhipuuone, na kilo a me na kahuna no ko lakou mau ola, a nehea aku nei la, e pau ana paha ko lakou mau kino i kalua ia iloko o ka imu ahi, a i ole e k@li ola ia ana paha, he manawa ia na ke ao omamalu e kau ana maluna o lakou, a noho aku nei lakou me ka manao e lohe aku i ka leo alii, i na no ka poino ua poino iho la, a he mea maopopo no nae ia; a ina no hoi no ke ola, he uku ia he ia no Kahoolawe; a eia ka auanei pela io no, aole ka i hooholo ke alii no ke puhi ia o ko lakou kino no ka make, aole ka no ke koli ola ia, eia ka he hoopai okoa ko lakou a ke alii i hooholo ai, a me kona mau hoa kukakuka, oia hoi na kilo, na kahuna a me na kuhikuhipuuone.
Ma ke ahiahi o ia la a ke alii e noonoo la me kona mau hoa kuka no ke ola o Hinau a me kona ohana, ua hooholo iho la lakou me ke kuka ana mamuli o ka noonoo naauao ana o ke alii me ke kali o kona huhu, a eia ka lakou i hooholo ai no Hinau a me kona ohana.
Aole e loaa ka kaawina ia Hinau a me kana mau mamo ma keia mua aku, oia hoi aoie e loaa ka aina ia Hinau a me kana mau mamo. Aole i pau.
HOIKE O KE KULA KAHUNAPULE.
Ma ka Poalima Iune 10, 1887 i malama@a ai ka hoike o Kula Kahunapule maloko o ka luakini o Kawaiahao. Ua homakaia na hana ma ka hora 9 a.m. me ka himeni; hora 9:10, hoike ouli manawa mawaena o ke Kanoha Kahiko me ke Kauoha Hou: hora 9:45 himeni; hora 6:50 na mea kahiko a ka poe Iudaio; hora 10:25 himeni; hora 10:30 no ka Oihana Kahunapule; hora 11 himeni; hcra 11:03, no ka huli Baibala ma ke Kauoha Hou; a o ka panina no hoi a hookuu na hana ma ia la, he himeni. Ua hala he ekolu hora ma keia hoike ana o na haumana, a ua ikea ka makaukau mamuli o no hooikaika pauaho ole ana. Ua nui ka poe i makaikai ae i keia hoike; eia na haumana:
J. Akela @. Kalino
J. Hamauku C.M. Kamaka
D. Hoo@o J. Kanoho
J.P. Inaina @. Kopa
A.S. Kaholokai J. Niau
K. Kalawe S. Oili
L.K. Kalawe J. Samoa
W. Kamau
Ma ka po la Sabati, Iune 12, hora 7:30, ua malama hou ia he mau haiolelo a he mau himeni maloko o Kaumakapili imua o kekahi anaina nui i akoakoa a@. Eia malalo iho ka papa kuhikuhi o no hana:
- PULE HOOMAKA, REV. E.S. TIMOTEO
- HIMENI, KA HUI EHA.
- HAIOLELO, J.P. INAINA
Ka oihana kahuna mohai o Iesu Karisto.
- HIMENI, NA HAUMANA
Puuhonua mana loa,
Pomaikai pau ole no.
Lana ko’u mana’o mau loa,
E pau koke ko’u makau;
Hoku ao n@ keia po,
Kai kou naauao ia’u,
Haawi mai i ola na’u,
Iesu, pili wau i ou.
Heleuma no ko’u waa,
Ma ke kai kupikipikio;
Kahi e hoomaha’i au,
Ina paha komo au;
Hae aloha nani no,
Pau ka luhi ino o’u
Ma kou malu nani no,
Iesu pili wau i ou.
- HAIOLELO, S. OILI
Na Pomaikai e loaa ai i ka poe huli Baibala
- HIMENI, NA HAUMANA
Ua lohe au i kuu Iesu
Kaahele mau ma Galile;
Iini au e hele pu
E makaikai i Galile,
Ma Galile, ma Galile,
Ia Iesu no i noho ai,
Ma Galile, ma Galile,
Ua ulu mau kuu hoomanao
Mahalo mau kuu mau manao
I kou mau wai, o Galile,
Oiai ka wai he maikei ae,
Ka lokowai o Galile,
Ma Galile, ma Galile, &c.
A kupu mau ka’u ake no,
E lohe hou i kou paipai,
E Iesu e, ma ka aekai
I keia wa, ma Galile.
Ma Galile, me Galile, &c.
- HAIOLELO, J. NIAU.
Pehea @ hooholo pono ai i ka Hoole Waiona.
- HIMENI, NA HAUMANA.
Punawai e ola’i mau,
No ka poe luhi no
Kahe mau ka wai maikai;
Hiki no ke hoomaemae.
Punawai aloha no’u,
Kahe no’u ka wai ano,
Punawai aloha no’u,
Kahe no’u ka wai ano,
Wai o ke ola,
Wai o ke ola,
Iesu, e hooinu ia’u.
Punawai e kahe mau,
Kahe mai, e ola’i wau,
Oia no ka wai maikai,
Nana wau e hoomaemae.
Punawai e hoomaemae,
Me ka pono hoomaikai,
Punawai e hoomaemae,
Me ka pono hoomaikai,
Wai o ke ola,
Wai o ke ola,
Iesu, e hooinu ia’u.
Pela no ka punawai
Kahe nou e hoomaemae,
Ina hewa nui ou,
Me ko Iesu koko no.
Wai maemae i kahe ai
Mai ka lani laelae mai,
Wai maemae k kahe ai
Ma ka lani laelae mai.
Wai o ke ola,
Wai o ke ola,
Iesu, e hooinu ia’u.
- MAIOLELO, W. KAMAU.
Pehea @ loaa ai ia kakou ke an@ Hemolele?
- Ma ke kiai e holo ana
Me ka oluolu nae
A kakou e imi nei
I ke awa lani lae.
Pau na ino nui wale,
Komo koke i ka hale,
A kakou e imi nei
I ka maluhia mau
- Lehulehu, oluolu
Noho ko ke ao laelae,
Aia no ka poe komo,
Komo nui, nui ae.
Pau na ino nui wale,
Komo koke i ka hale,
A kakou e imi nei
I ka maluhia mau.
- Ao laelae a pomaki@i
No kakou ke makaukau,
Aia no kakou e maha’i
Me na hoa pu a pau.
Pau na ino nui wale.
Komo koke i ka hale,
A kakou e imi nei
I ka maluhia mau.
- PULE HOOKUU, REV. S.L. DESHA
Ma keia hoike ana hookahi o na haumana i hookuu ia mai ke kula aku me na hoomaikai he nui a me na apono ana no kona lawa ma ke kula, a oia no ka inoa hope ma ka papa kuhikuhi maluna ae Mr. W. Kamau, a nona ko makou lulu lima aloha pu ana. Ke hoʻopuka aku nei makou i kana haiolelo malalo iho no kona puka laelae ana mai ke kula aku me ka maemae, a e heluhelu iho:
Pehea e loaa ai ia kakou ke ano Hemolele?
O ka loaa o ke ano hemolele ke kumuhana i waeia. Ua pili keia i ka pomaikai o ka uhane, i ka pomaikai hoi e mau loa ana mai keia noho ana a i kela noho ana mao maluna ma ka lani. He elua o’u mahele manao ma keia:
1. Heaha ke ano hemolele? Mamuli o ke ano maoli o ka huaolelo he hemahema ole. Oia hoi, ua lawa pono, ua piha pono i ka pomaikai uhane holookoa; ma ka lawelawe ana o na mana uhane a pau loa, ma na ano maikai a pau loa, no na manao e hooko kiekie loa ia. Aole lawa ka hemolele ma ke kue ana i ka hewa wale no, aka me ke kue ana i ka hewa a hana i ka pono, a pela e lawa ai. Wahi a Paulo: (Epeso 4:13.) Ka like ole o ka manaoio, ka ike ole ana i ke Keiki Hiwahiwa a ke Akua a me ka mau ana ma ke ano kamalii, aohe lilo ae i kanaka makua, i poe naauao loa ma na mea o Karisto, he hemehem ia ia’u. Nolaila o ka lawa i ka pomaikai uhane holookoa ka mea i makemakeia.
2. Pehea e loaa ai? He mea hiki ke loaa ka pomaikai uahane holookoa ke malama i na kauoha a ke Akua, oia hoi e manaoio, hoolohe mau iaia. He wahi keiki ukulii e noho ana malalo o ka opu a ke aloha ole, e hoounauna wa’e ia ana ma ke ano kauwa kuapaa. O kana ai e hanai ia ai he okuekue, ukolekole; a he iwi ka ia. E kaniuhu mau ana kahi keiki. Ina lakou e paina ahiahi, e hoʻopiha ana oia k ka lua o ka inaina me keia mau mea, a pau ka ai ana inu mai ka wai, oia kona hoopuka ana i na huaolelo walohia e ku ai keia anaina i ke aloha; oia hoi, kani wai au a moe, alaila hoi aku la moe. Pela oia e hana mau ai i na po a pau a hiki i ka wa i lohe ia ai e kekahi mea kaahele o ka po, nui kona aloha i ke keiki. He la mahope mai ua hui aku oia me ke keiki, a hahai aku I kahi o kona makua me ke kono ana e hoi oe I kahi o kou makua ponoi, he ai he ia nau a lawa, he lani iluna a he honua ilalo, keekeehi kulana. Hoolohe ke keiki a manaoio, o ke ku no ia hoi i ka home aloha o ka makua i ka lae kahakai. Pau ke kaniuhu, pau ka luuluu, komo i ka pomaikai a ka makua. Pela ka pono no kakou a pau, e haalele i ka noho’na wi o ka hewa, i na hana hooluhi hewa a Satana, a e hoi i ko kakou makua iloko o ka lani, oiai o ko kakou Makua maoli no ia.
Wahi a Paulo ke kaeaea o na Lunaolelo o na kau i hala (Heb. 3:19.) “Aole lakou i komo no ko lakou manaoio ole.” Ua pau lakou i ka ulupa ia ma ka waonahele, a koe he elua oia helena like ana mai, a me na mamo i hooulu hou ia, o lakou kai komo i Kanaana. Ua pono, a he pono loa ko ke Akua luku nui ana mai i ko kakou mau kuko ino a pau i ka make, a koe no iini nani elua oia hoi ke kue ana i ka hewa a hana i ka pono, a e hooulu hou no auanei oia i na iini nani pookela no ke komo ana i ka pomaikai lani. He aka, he aka wale no ke komo ana o ka lahui Iseraela iloko o ka aina nani o Kanaana, ka aina e kahe ana o ka waiu a me ka meli no ko ka poe manaoio komo ana a pau loa iloko o ke Kanaana hou maluna m@@ o Iesu Karisto la.
E hiki ana no hoi i na mea a pau loa e hui aloha ana me Iesu, e hele aku e hui me ia a lohe oe i kena manao, kela manao pookela ana i i mai ai: “Ua kala ia kou hala,” aohe hala i koe. E noho, e ku, e hele me ka hauoli lanakila palena ole. E na makamaka a pau loa, ina kakou e ku ae iluna a nana iho i ke aloha o Iesu ia kakou, kini lehu a mano ka pilina mai a kona aloha i na kanaka hewa a pau loa. Nolaila, eia ko kakou hana pono, e haawi aku nana e malama mai, ke kino, uhane a me ke aloha holookoa i na wa a pau.
E olelo ana ka waha me ka ilihia nou, nou au e Iesu e, e hooia ana hoi ma ka hana, oia no ka manaoio ana ia Iesu. Ua hoomaau ia kakou ma o Iesu Karisto la, aka nae, ua hoomaemae ia e kona Uhane mana, me ka hoʻolanalana mau ana ia kakou i kela kuleana p@a ma o Iesu la oia kekahi mea e nani loa ai. Ina ae kakou i ko ka Uhane Hemolele noho pu ana mai, a nana kakou e alakai, e hiki auanei kakou i ka pomaikai aole i kana mai.
Mai noho lili kakou e nauki ana me ka hoowahawaha i kou hoa kanaka. Ua like ia me ka mea e hoopau ana i ka pomaikai lani; aka e kokua kekahi i kekahi i mea e loaa ai a lawa. He oiaio ke kaapuni mau nei ka hewa ma keia noho ana, eia nae aole ona keehina wawae ma ka Home lani mau loa. Nui ka hauoli i ka wa mahope e hiki mai ana o ka poe manaoio.
E kei ka noho e Kamalama wahi a Kawelo, e ai ka ai, e inu ka wai, e home ka malo, e lawe ke @oea a makaukau e paio me na enemi, oia ka wa e wehewehe ae ana ka pewa o ke ao e ao loa ae. He hoolaleiale keia no ke kaua. Pela hoi au e hoeu aku nei i na haipule mai Hawaii a Niihau, oiai ke o mai na kukuna malamalama o Karisto ma na kapakai aloha ou e Hawaii. E pule ka pule, e launa mai ka Uhane Hemolele me kakou pakahi a pau. E heluhelu i ka Baibala ka ai a me ka waiu o ka uhane, i ikaika ai ka hana ana aku i keia wa e ola nei, a pau ka noho kahela nanea ana, e hawele mai i ka makaukau o ka naauao lani, e ku a maloeloe iluna a paio aku no ka pono, a no ka pono wale no, i ka pomaikai hoi e mau loa ana ia kau aku ia kau aku. Mai noho kakou i ka hapaha, e nee aku imua i ka hapalua, i ka ekolu hapaha, a i ka eha hapaha piha pono.
Ua lohe kakou i ka olelo paipai, “Mai noho a lanakila ka hewa iloko o ko oukou kino.” E olelo pane kakou, ua lanakila kakou maluna o keia inau mea, ma o ka mea nana makou i aloha mai. E hoomaikai ia ke Akua kiekie loa, no kona haawi ana mai i ka lanakila ia kakou ma o Iesu Karisto la. WILLIAM KAMAU
He lono ma Inia, aia na koa Rukin@ ke hoohahani la ma ke alo o Afeganitahi, a no ka lele kaua aku i kekahi hapa o ia wahi. Ke hoʻolako pu ia la na koa me na pono a pau ma Chardqui, he 200 mile ka mamao mai ke alo aku o ke kahua hookahe koko i manaoia. Na keia mau hana a Rusia, ke oni la na aa koko o Enelani ma Inia, kona panalaau nui.
HOOLAHA KUMAU.
Ka Waiwai o ka Hilinai
KA AYER Lau Sasaparila, kai kaulana a hilinaʻi nui ia no ka hoomaemae koko, ma na wahi a pau o ka honua, he aneane 40 makahiki i hala ae nei, a ua lawelawe nui ia hoi iwaena o na oihana lapaau. O keia
LAAU SASAPARILA, no loko ae ia o ke aa Sasaparila Honedura maoli; ua loaa ka mana hoomaemae ma o ka hui pu ia ana me kekahi mau aa laau e ae, a me kekahi mau mea no loko o ka honua a me ka hao.
HE koko inoino a nawaliwali anei kou? Ua a wili pu anei me na ano mai ikaika? A ua hui pu anei me no wai awaawa hoopehu Na keia
LAAU e hoomaemae ia mau mea ino a pau, a maikai. O na kauka lapaau a pau o Amerika i ike i ke ano o ka AYER SASAPARILA, ua olelo lakou, aole he mea maikai e ae no ka hoomaemae koko ana mai na mai i awili pu ia, aka o keia wale no. No ka
HOOMAEMAE ana i ke koko, a me ka hookahua pono ana i na mea a pau ma kekahi mau ano mai i ikeia, o ka AYER SASAPARILA wale no ka laau nana e hoomaemae hakalia ole mamua ae o kekahi ano laau e ae. O ke
KOKO ino hakuhaku, a nawaliwali hoi kona holo pono ana ma ke kino, e hoomaemae ia a e hooikaika pu ia no hoi ma o ka ai ana keia LAAU SASAPARILA A AYER. He maalahi a he
MAIKAI loa hoi keia Laau, aole no ka hoomaemae wale ana no i ke koko, aka no ka hookaawale pu ana kekahi I na ma’i, hoʻomomona hou ana i ke koko ino, a me ka hooikaika pu i kona holo pono ana ma na aa. He lehulehu wale na hooia ana mai na wahi a pau o ke ao nei i hoohana mau i keia laau mamua o kahi mau laau e ae.
A HILINAIIA no ka ikaika kupono o ke ola kino, ma ka maemae ana o ke koko, hoomake pu ia no ma’i a pela aku. He nui na laau hoomaemae koko i hoolaha wahahee wale ia malalo O na inoa lehulehu, aka, o na hilinai a me no hoo@a wale no a ke ao holookoa, maluna o ka
AYER LAAU SASAPARILA.
I HOOMAKAUKAU IA E
Kauka J.C. A@@ & Co. Low@ll, Mass.
HOLLISTER & CO.
Na Agena ma ka Paeaina Hawaii.
Helu 100 Alanui Pap@, Honolulu
2096-tf
HOOLAHA HOU.
$5 MAKANA.
INA o ka mea e loaa ai kuu lio (k) ulaula ano lokia h@elo pokole, ua k@ni ia i ka hao (H) ma ka uha hope, a hoihoi ae ma ka Halekuai o J.T. Walakahauki, e loaa no ka makana i olelo ia. 2122
Laau Mai Lepera Helu I
A
S.H. MEEKAPU.
E LOAA A E HOOUNA IA NO MA ke kauoha, ka laau Mai Lepera ma na wahi a pau ke loaa he mau hoike oiaio no ka mai Lepera a ke hoouna mua mai I na lilo o ka laau. E loi@ pu no hoi me na Rula o ka ino ana. E loaa no ma Alanui Nuuanu, helu 11. 2086-1 yr
FRANK GERTZ.
MEA KALEPA A LAWELAWE HANA MA
NA ANO KAMAA A PAU NO NA
Wahine, Kaikamahine a me Kane.
Na Kamaa Buti a me no Kamaahaahaa no no Keiki Kane a me no Kanaka maku or no @@@ paikini hoa loa
208@-6m
H. HACKFELD & CO
Mea Kalepa Sui @ Kuni Kukua I na
Waiwai Lole, a me no Mea Hao
A HE MEA
KALEP WAIWAI NUI
HONOLULU, H.I. 2082-1yr
HALEKUAI HOU
ME NA
LOLE HOU!!
KA HALEKUAI MAKEPONO LOA keia o neia Kulanakauhale me ka mai kai loa no na lole ma ke kihi o na
Alanui Papu me Kalepa.
Na Lole o na ano a pau no na
Keonimana me Keikikane.
Na Lole komo, Na Papale, Papalekapu, Na Pahu waiho Lole, Na Paiki @@@, a pela aku.
He mau waiwai i lawe pololei ia mai no keia wahi, a i wae pono ia no hoi i kulike me ka makemake o na makamaka Hawaii.
Ka Hale Kuai keia o ke Kanaka Ilihune. He mea e lawa ai ka makemake o ka poe uuku o kahi loaa.
O KO MAKOU MAKIA,
E OLA KA KANAKA ILIHUNE
E hele mai a e nana pono, i ike a pau kuhihewa.
EGAN & CO.
2092-1Y
PAPA! PAPA!
AIA MA KAHI
LEWERS & COOKE.
(O LUI MA)
Ma ke kahoa kahiko ma alanui Pa’u a me @@@
E @@aa ai
PAPA NOUAIKI
O kela a me k@@@ ano
@@@@ Puka Aniani, Na Olepelepe Na Pou, Na O-a, Na Papa Hele, na Papu Ku. A me na Papa Mo@ nui loa
Na Pili o na Hale o na Ano a Pau
Na Pepa Hoonani, Na Pena o no Wai e pau Na K@i mai ke Nui a ka Makalii, Na Am@ Puka, Na Ami Puka Aniaci, Na Ami o na ano a pau, Na Aila Pena, a kela me keia ano Na Aila Hoomaloo, he lehulehu wale, Na Aila e ae o na ano a pau.
NA WAI VANIKI
A ME NA
WAI HOOHINUHINU NANI
O KA A@O A PAU IOA.
NA BALAKI ANO NUI WALE.
A ke hai ia aku nei ka lono I na Makamaka a pau, ua makaukau keia mau Makamaka o oukou e hoolawa aku @@ na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana
NO KA
UKU HAAHAA LOA.
E like me kamea e nolo ana mawaena
LAUA A me ka MEA KUAI.
HELE MAI E WAE NO OUKOU
HOOLAHA HOU.
Kakela a me Kuk@
HALEKUAI NUI O NA WAIWAI
E laa na pahiolo, koi hoie, kamale, koi nui a me liilii, kila, wili poaa, @ula, apuapu, kui o na @@@ a pau, kala kaa, hao hoopaa @@@ pohaku hoana, kepa, lei ilio, kaula hao ilio, pahi, upa, pahi umiumi, kalapu, kope hulu, pulupulu oe @@@@ laka@a, lina hao, ami, keehi a me
KAULA OP@
Palau o no ano a pau, oo, ho, kopala, pe, kipikua, hao kope, au ho a pe @@ a aku, kua bipi, lei bipi, kaula hao bipi. uw@@ pa, uwea keleawe, hao @@ piula, kaa palala, ipuhao, ipe @@
PA PALAI MAKAU ME KE @@@
Ili wai, papa holoi, kopa ala, @@@@ uaina, hu’akai, ehi wawae, hulu pena, a pela aku. Pena wali, kini nui a me liilii o na ano a pau, me ka pepa kuhi kuhi, pena keokeo, aila pena, aila hoomaloo, vaniki kaa, a me vaniki moe.
PENA HOOMALOO
a me aniani hale
AILA MAHU, AILA MIKINI, A@A @@@ AILA KAA, INIKA KAMAA
PAUDA KUKAEPELE, KIANA
PAUDA, UIKI IPUKUKUIONA
ANO HE NUI A LEHULEHU
LOLE MAKEPONO
AHINAHINA, KAI AKOA, @@@
KEO, LEPONALO, HULUMANU,
UWE-WAHINE, KUI HU@@@
MU, A ME KA LOP@
Ke kui@@ e luna no @@ ma kuhi
Kakela & Ku@@
NA MEA PIULA
Mikini Humuhumu@@
Makini a WHEELER a me WILSON
MIKINI A WIIKOX ME GIBBS
NA MIKINI A
REMINGTON
He nui loa na mea hao me no ukana ae o na ano a pau, aole hiki ke hai @@ ia aku, hewa I ka wai no maka ke @@@
Laau Lapaau Kaulana L@@
A DR. JAYNE.
LAAU HOOMAEMAE KOKO
LAAU HOOPAU NAIO, LA@@
KUNU, PENIKILA, HUAAL@@@
PAAKAI, LAAU HOOPAA HI
@@ @@ Laau Hame a Pela @@
Kakela me Kuk@@@