Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 21, 21 May 1887 — Ke Kauka a me ke Aliikoa. [ARTICLE]
Ke Kauka a me ke Aliikoa.
I kela au kahiko o Enelani e kaulana ana na hana hakaka lua me na pahikaua iwaena o na kauka, he wahi mooklo kaulana kekahi i ike ia iloko o ia mau la i loaa ma ka liuliu ana o kekahi kanaka opio a me kekahi aliikoa e hooko i ko laua mau manao kekeue ma ke ana pahikaua ana, a na ka mea ianakila e papahi ka hanohanoo ke kahua mokomoko, a penei ua wahimoolelo la: Ma ke kapawai oka muliwai Vauxhall, Ladana, e hoennaea ia ana he heluna iehulehu o na lede maka onaona no lakou paha na makahiki mikololohua he i® a oi e ke kani hoene a ka ohe fuluta a keia kanaka opio, a he kaaka lebia niaoli no oia ma ia ano hana iloko o ia mau la, a o ka hana hoi nana i kono aku i na manao makahehi o na leele e launa mau aku me ia
Ia lakou e alako īa la e na hoonanea 0 ka manawa, me na mino aka hoomahie maluna o kela a me keia lede, maalo ae la kekahi waapa ma ua kapawai la 1 hele no hoiaohuohuponoikekahi mau aliikoa o ka pakaua a wahi hoolako j;o--no kaua o Woulwieh; pae mai la lakou iuka ma kahi a ke kaukaopio a me na lede e nanea ana, a oia no hoi ka manawa i hooki iho ai ke kauka i kana mau leo uhene o ka ohe fukita. Pane mai la kekahi ahikoa, heaha hoi kau i oki pu iho la —ina hou ae hoi ua mea lealea eke kauka. Pane aku la ke kauka, "i oki pu iho la ka'u, i wahi oluolu no'u." Ao ke ano o keia pane a ke kauka, e n ji aku i kona oluolu mamua No keia pane, pii ae la ke kai o ke aliikoa iaia i hoomaopopo iho ai i ke ano o ia mau olelo a ke kauka, unuhi ae la oia i kana pahikaua a hoana ae la (hamua me ka pane ana: "I .oluolu no'u, a e hoi hope welau o keia j>ahi iloko o kona wa-hi." Aole i hopo ke kauka opio no keia hana, aka i mea e hoohikilele ole la aikona mau hoa'loha lede, ua hooko aku oia ika makeniake o ke aliikoa. • I kekahi ahiahi, eiai ke kauka opioe hele holoholo ana ma kekahi o na alanui o ke kulanakauhale, ike ae la oia i ke alnkoa nanai hoohiahaa iaia; nolaila, hele pololei aku la oia imua ona a pane aku la: "O 0€ oiaio loa keia, ka mea nana ke kauoha kohu ole o ka makau wale inehinei; a o ka leooka'uohe ka mea nana i hoomohala i kou inaina wela no ka'u pane. A i hoonaauao ia oe ma keia mua aku, aia no he puuwai hopoele maloko o kekahi kanaka i aahuia me ke kuka eleel*, e like me oe i aahuia me ke kuka ulaula o ka oihana koa; ua lana kuu manao e halawai mai ana oe me a'u ma kela wahi i ke kakahiaka oka ia apopo, oiai ua hoopaaia mawaena o kaua he kue opu punalua —e ana pahikaua pu kaua no ka hopena." Ua holo like keia mawaena o laua.
Ma ka manawa 1 olelo ia, aia ke aliikoa ma ke kahua o ka mokomoko; he mau minute mahope iho, hoea aku la ke kauka opio, a ku ae la he alo a he ala Emoole, anapa ana ka pahikaua a ke aliikoa iwahoakumakaukauiho la, a ia wa pu no hoi i oili ae ai mai ka pakeke o ke kauka he pu panapana, a kau aku la imua Q ke aliikoa.
"Heaha! n wahi a k« aliikoa i pane mai me ka leo puiwa; e hoao ana anei oe e pepehi kanaka T "AoIe t w wahi a ke kauka, "ke kauoha »ku nei au ia oe e hoihoi iho i kau pahi iloko o ka wa hi, a e hulahula mai oe imua o u no 5 minute; a i ole loa pela, he kino make oe na ka poka o keia pu. M Me na huaolelo hailiili i puka mai ka waha aku o ke ahikoa, aole i pulale koke ke kauka opio i kana hana* oiai he i-a maopooo oia ua make i ke kauhola. A pane hou aku la ke kauka 'i elima wale no minme no kou pakeie
mai ka make ke oie oe e hooko i ka'u kaoohi, a ooiaila, ikahi, aloa, akolo, aha," i ke kauka opio e hela ana me ka malie. Ka pu ma kona līena akau a o ka u*ati hoi ma kona lima hema. I ka manawa a ke kauka e helu ana, a hiki ae la ka manawa i haea no eha minute me ka hapa. lele hope mai ta ke kiko o ka pu panapana, a iawakoke no hahani ana^awahainakalaeokealiikoa Hoomaopo > koke iho U oia i kona hopena. nolaila i hoīhoi iho ai oia i ka~ na p<ahi ma kona aoao a klele hulahula ae la no eiima minme piha: a o ke kiuka hoi haule iho la kana pu mi kona aoao, a nana aku la i kana pio me na mino aka. u Ua lawa iho la." wahi ji ke kauka; "Ua hooweliweli mai oe ia'u inehinei e hooko ia kou u.akemake a ua hooko au. I keia wa hoi ua hooko ia ko'u makumake, a ua hke kaua ma ia mea. E hoi oe rae ka manao he hoa'loha au nou, a pela au la oe; a i uiu hou he kuee mawaena o kaua, aohemauhoolo loiihilli ana aku oka make. Ano keia wa, na'u i hoohaahaa he kanaka malalooke kuka ulaula. 0 lana ko'u inoa, a he kauka ka'u oihana."