Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 8, 19 February 1887 — EDISEPA FERIDO KA HIENA KAULANA O BAGALIA KA OLALI O NA MEA HUNA POHIHIHI Ka Aina Lewa Pahaohao o Mauna Bevia. [ARTICLE]
EDISEPA FERIDO
KA HIENA KAULANA O BAGALIA
KA OLALI O NA MEA HUNA POHIHIHI
Ka Aina Lewa Pahaohao o Mauna Bevia.
Kc Kuhikuhi i'uuene Poupou Kaaiahao, a o ka Liooa Hanu Meheu i'o'olei. /// .\he!<!j Enf!atn i m:uh\ ia no h A'uekoa. IKKLA wa a na iiio i kuemi hope aku ai, he !eo wawalo o ke kupua Kureduia e hea ana penei: Imua e o'u mau kiai! Imua a loaa ke kanaka makalii!! I kela wa pu no, poha aku la ka leo o kahi kanaka makalii i ka pane ana aku i kona mau lto penei: E o'u mau lio ekolu; Auhea na makani i kaua ia o 'Pulumi Pau.
lioko no o kela sekona pokole, pa mai la na makani ekolu nni na kihi ekolu mai oka Honua; a hele palalu ae la lakou ma ka lewa me he mau puali koa la e holo ana no ke kaua ko lakou halulu nui. I ka hookui ana ae o keia mau makani ekolu i kahi hookahi, aia hoi, ua wiliwili ia ae la na koa o ke kupua i ka lewa me ka pilikia nui, ua like lakou a pau me he mau apana pepa la. I ka ike ana 0 ke kupua Euredula i keia pilikia nui i kau iho maluna 0 kona mau koa holoholona, wehe ae la oia i kana pahikaua mana ka mea hoi i kapa ia "Ka Weli o ke ao," hoani ae la oia a puni kn lewa me ka pane ana ae penei: Hamau ka halulu ana 0 na leo o ka makani, no ka mea, ua maule oukou a pau nialalo 0 ka mana 0 kuu pahikaua "ka weli o ke ao."
I'oko kolee no o kela wa, hele lalau ae la ka pa ana a ka makani ma kahi okoa, a pakele iho la ua kupua la a me kona mau koa holoholona. I ka wa a ke kupua Euredula 1 ike ai ua hooko ia kona makemake, la wa, hopkikina hou mai la oia i kona mau koa e nee imua. Ia wa koke no ihu mai ai ka makani mai ke komohana mai, me he la e haehae la ana ka lewa luna a me na ao o ka lewa. Iloko ona sekona pokole loa, aia hoi, halulu ana ke koa Edisepa me kona lio Baka Boloka, a wehe koke ae la oia i kana kiaha gula a pane iho la R ke kiaha pohihihi, e ale i keia mau kiai a pau iloko o kou opu pohihihi a mai hookoe hookahi o lakou, no ka mea he enemi ino ia no kaua. Me keia mau huaolelo ua Edisepa nei i pane ae ai a o aku la oia i kana pahikaua imua ona puahkoa oke alii Euredula a anapu aku la ka uwili i panai ia aku me ka leo hakuikui o ka hekili, a e like me ka wili ana oka puahiohio, pau loa iho la na koa oke kupua i ka paa iloko o ke kiaha o ke pohihihi.
I keia wa i pau ai na koa oke kupua Euredula i ka paa iloko o ke kiaha o ke pohihihi, ia wa i kunana mai ai ua 'lii la me ka naau pahaohao, a pane ae la oia penei; aohe a'u mea e aku e hana aku ai, koe wale no ko'u holo mahuka aku mai keia wahi. Me keia mau huaolelo oia i pnne iho ai, a hoohuli ae la oia i ke poo o kona lio a e like me ka olapa ana o ka uwila. ua nalo aku la ua kanaka kupua la. Iloko o kela wa ana i nalo aku ai ua nalo pu aku la o Kdisepa me kona lia Iloko ona sekona pokole wale no ka uhai ana aku o Edisepa, pili aku ta oia mahope o ke kanaka i weli nui ia eko ao holookoa, aohe hoi he wahi mea a hopohopo iho ua Edisepa la nona, a i pane aku penei:
Make oe ia'u e kena kanaka inoino lapuwale, a lalau aku la kona lima i ua kanaka U. I kela wa no i huli mai ai ua kanaka la a anehe mai la e lalau hma iaia nei, ia wa pane iho li o Edisepa, e ke pohihihi e make oe ia'u e pono al Pane mai U no hoi ua kanaka la, aia a nui kou ikaika a me kou mana, alaila make au ia oe, aka, i euku kou ikaika, alaila e make no *oe iloko o ka pohookuulinuL Oiai laua e auume ana iluna o na lio, e huki ana kekahi i kekahi, e hoao ana hoi laua ia laua iho e lanakila maluna o kekahi o laua, a i ka hope loa o ka laua aumeume ana, hi-o mai la ua k«iakt kupua la mi luaā mai o keoa
ī aia o KdL>epa ke hooikaika la e hau!c raai oia. aka, aohe ona haule iki. I keia wa apakau ae la 112 iima o ua kupua la a loaa ac la kana pahikaua oi iua eia "ka weli oke ao/' a mamua ae 0 kona hoao ana e hooko i kona makemake maluna o Edisepa, ua poholo e 1 iho la ua kookoo la iloko oke kiaha o ke pohihihi. lloko 110 hoi o keia wa a laua nei e hakaka lima nei, ke lele nei no ko laua mau iio, aia laua i hoea aku ai ike kuahiwi aniani ekahi, ia wa koke no i poha ae ai ka leo o ua kupua Euredula la penei: E Seima, kuu kiai maikai, pehea la oe i nana maka mai ai ia'u, e kii mai oe ia'u, a e hoopai mai hoi i keia kanaka ino, oiai ua naenae loa au.
Iloko koke no o ke!a wa i oili mai ai kekahi kanaka ui maluna o kona iio keokeo e lei ana oia maluna o kona kua he mau tausani 0 na pua, a ma kona lima akau e paa ana i kekahi pahikaua ame kekahi kakaka, he mahiole ko kona poo aua paa pono kino ike kapa kila mai luna a lalo. Oiai oia e hookikahakaha ana nialuna o kona lio, ia wa unuhi ae la 0 Edisepa i kana pahikaua a 0 aku la imua o ua kanaka la, a he ana ana no ka uwila aia hoi make iho la oia lilo iho la i ole. Ke hoomau nei no laua i ke aumeume ana, aole hoi i hookuu kekahi i kekahi, a hiki wale laua i ka elua o na mauna aniani. I keia wahi i poha hou ae ai ka leo o ua kanaka la penei: E kuu kiai Lidela, eia au la ua nae iki, e hele mai oe e kokua ia'u. I kela wa koke no i oili ae ai kekahi kanaka maluna o kekahi lio ulaula nani, aua aahu ia oia i kekahi paa lole gula mailunaa lalo, aepaaana makona lima akau kekahi pahikaua gula ame ka palekaua, a me kona papale mahiole ma kona poo. Oiai oia e hookokoke mai ana ia Edisepa ma, ia wa koke no i pane iho ai o Edisepa i kana kiaha daimana penei: Eke kiaha pohihihi e ale i keia enemi. Ia wa koke no i nalo aku ai ua kanaka la e like me ka imo ana 0 ka maka iloko o ke kiaha pohihihi.
I keia wa, kupu ae la ka manao iloko o Edisepa e hookomo oia i keia kupua iloko o kana kiaha. laia nae i hoao iho ai, aole i komo, no ka mea, ua oi ae kona mana 1 ko keia kiaha pohihihi. No ke komo hou ole ana o keia kanaka iloko o ke kiaha, no ia mea kupu hou ae la ka manao iloko o ua Edisepa la, e haalele aku oia i keia kanaka, no ka mea aohe waiwai e hahai wale aku ai mahope ona, he hana nui kana o hope, aka, e like me ke ano mau o na kanaka naau wiwo ole a hopo ole hoi i paio me na kupua, pela no i ulu hou ae ai kekahi manao iloko o ua Edisepa la a pane aku la oia i ua kanaka la penei. Aole au hookuu ana ika paa ana ia oe a hiki i kou haawi pio ana mai ia oe iho.
Pane aku la kanaka la, aole au e haawi pio aku ana ia oe, oiai, ua ike no au i kou wahi e pomo ai, ua loaa no he kokua ma kou aoao. O oe anei o ke kanaka makalii opiopio hanau hou, o oe anei ka mea nanae hoohoka, o oe anei ko'u mea nana e olelo mai e mihi aku, ooe anei ke hookiekie mai, nani kou paa naaupo mai ia'u o oe. e make ana oe, a owau anei e ola ana no au, aia a ike maka aku oe i ka hopena o ka'u paakiki ana, aloha wale ke keiki opio i hahai mai mahope o'u me ke kuhihewa.
0 keia kanaka a kakou e kamailiio nei e na hoa heluhelu, oia o £uredu!a ke kupua, he kaoaka mana kupua oia ahe ot paumi aku ka <naaa i loaa iaia mamua o Edisepa, aka he kumu nui no ko Edisepa ioh [ai, a i oakele mai ai mai na umii welawela ana a ke kanaka kupua, oia no ke kokua mau ana o keia lio Baka BoIoka» ka mea nana e ulupa aku i na kiai o ua aupuni la. Mahope iho o keia papaleo loihi ana o laua, ia wa unu hou aku la ua lio nei o ke kupua, a iloko o na sekona pokolewale no» kau aku la laua nei i ica ekolu o na mauna anianl 1 keia wa koke no poha aku la ka leo oke kanaka kupua nei, e kahea ana i kona mau kiai penei: (AēUipm^)