Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 2, 8 Ianuali 1887 — Hoea hou ua mea Hoomailo. [ARTICLE]

Hoea hou ua mea Hoomailo.

O ka opiuma keia, kekahi laau hoomailo i ke kino i kamaiiio nui la iwaena 0 na lahui naauao a iwaena no hoi 0 kakou nei. Aole i malihini ia, aole hoi i hala ae mai ka ike ana a ka maka, a ma na manao makee paha i ka waiwai, ke elala, ka hanohano paha, nolaila hoonee hou ia mai nei keia mea in® 1 kumu hoowaiwai koke iwaena o ka lahui Hawaii. Ae, he waiwai no, he waiwai nae e hoopoino ana i ke »la, e hookoiila ana i ke kino kanaka, a e hoopupuka ana i kona mau heiehelena maikai. ka poe i aloha nui no ke ola a me ke kino o hai aku e like me ko lakou aloha i ko lakou iho ? A owai hoi ka i oluolu e hana maikai aku ia hai e like me ko lakou ha:ia maikai ia mai ? Eia o Hawaii, he hookahi no ia—a no ia maa kakou i ninau ai, 'Owai ka i aloha la Hawaii ?' Wahi a kekahi he hana aloha keia* he hana waiwai, a he hanohano paha. Aohe nae pela; he ukali keia i na hana o ke kumakaia i ka iahui, e hke me ko luda lawe ana i na apana dala kipe i kumakaia ia ai ka Haku. Ina he aloha ko luda i kona Haku ina aoie oia i aa e lawe i na apana dala a nolaila, ma he aloha ka poe nana i uwai uku nei i ka lahui ma ke kae o ka lua opiuma me kona mau kolamu uwahl hohono e punohu ana, ina a®le i kumakaia ia ko kakou ola no ke kanakoiu tausani dala. lna he poe naauao ka hapanui o na hoa o ka aha kau kanawai i hala, ina ua ike lakou no lakou iho, aole i mamao loa aku na haawina a luda i hana aku ai maluna o ka Haku. Pehea ia keia? lna i noonoo ia kekahi mau hana loaa nui e ae o ke aupuni, a hoopapau na hooikaika ana a pau malaila, he 01 aku ia o ka pono loa. Mamua o ka mohai holookoa ana aku i ke kino kanaka hookahi i pioepuu no keia demona ino i hookuu ia ae nei, no ka makee ana i ke dala. He oi aku ka waiwai o kahi puu dala iki i loaa no kekahi hana ola o ka lahui kanaka mamua o ka puu dala i loaa mai ka hana make mai. He laahia ke kino o ke kanaka he hemolele, a he mea l«aa ole ke kanaka i ke kuai ia me na miliona dala he nui. Eaho ka make mai ana iho, ka mea i ike mua ole ia kona mau palena, mamua o keia opiuma, ka mea i maopopo lea kona hopena—he awahua a he make. Malia ke puapuai ae la na noonoo ana, he kanawai keia e apono ana i ke kuai opiuma • na pake, koe ke kanaka Hawaii; ua pale ia lakou. He wahi noonoo hupo nae ia. Ua ao ia kakou e aloha aku 1 ka hoalauna, ia hai, a i kela me keia mea e like me ko kakou aloha ponoi ta kakou iho. He oiaio iwaena o ka lahui pakeka laha mahuahua ana o keia laau hoomailo kino, a e olelo paha kakou ua kuluma ia mea ia lakou. Aka, aole oela iho la ka hana pono; mai waena mai no 0 īa iahui ka loaa ana mai 0 kekahi mau hooia e pili ana 1 ka ino o ka opiuma, a me ka hopena e loaa ana 1 ke kanaka mai ia kupuino mai—heaha aku koe ? Iloko o ke kaakaa aku no o na maka a ike i ke kino kolila o ke kanaka puhi opivma me k«na helehelena i kaoloa loa mai ko ke kanaka an« ae, a iloko hoi o ka hamama pono o na pepeia* a lohe i na haawina ino e ili mai ana maluna o ke kino, ua pale ia iho la nae. He okoa ke kapa ana aku be hupo maoli a he kenia keia hooholo e kuai akea ka opiuma, aka, • ke *>a ana aku he kumakaia maopoihaa loa o na hoahewa WUUi «UA. E kaniuhu auaiw na ike aku i na keiki e puhi ana a e nau ana i ka opiuma. He wahi hana pilikia paha ka ka makua, a manao na ke keiki e Koopau ia wahi pilikia, aka, oa ona nae ke keiki i ka opiuma, ua nalulu a ua eha ka opu, luhi malohi ke kino a o

ka hiamoe wale no ka mea e oluolu ai He *ahi |>iltkīa paha hoi ko ke kane, i 0 ka wahine paha, e ake mai ana i ke kane e kokua aku, a o ke kane hoi i k« mhme e kokua inai, eia nae ua r»oluea 1 ka uwahi opiuma. ua loaa ka mai, a nui ka poino. Ke minamina nei makou malia o iilo ka home boon3a«iao o na pulapula hou o Hawaii nei i wahi hooki'o no ka opiuma, ko lakou mau paia hoi i kahua pa'u uwahi eleele. o ka hoolapuwale la no ia o na kii.o, loaa ka mai, ikaika oie na noonoo huli haawina, lilo na buke i mea hejlei wale ia, a he lapuwale loa ka hopena. He hopena ilihune ko ka ooe e punihei ana i keia uwahi hohono. be hopena popilikia ame ka make. Lilo na pono noho'na ohana i mea piepiele ia no kahi kuiu opiuma uueu, a hooliio pu no hoi ina kin# i kekahi manawa i panai no ia mau kulu.

Mawaho ae o na h*oia lehulehu wale i ike maka ia a t hoike ia mai no ka hopena ino o ka opiuma, aole makou i poina i kekahi mau mea i haiia mai e kekahi makamaka maikai o makou ana i ike maka ai ma kekahi mau wahi o Hawaii. Wahi ana, he oi loa aku ke aloha ia o kahi kulu opiuma e hauie ana ilaio mamua oke keiki uuku e *~we ae ana i wahi mea ono a pela aku. Ike maka oia i ke komo o kekahi poe i na eke mauu i oki puka ia no ke poo e komo iho ai ame na lima. No ka pau o ke dala i ka opiuma keia hana ana, aohe kuai i mau wahi aahu. Ma keia ano, aole makou i manaoUna e maluhia ana ke kanaka Hawaii mai keia ino mai. Ina no ua haawi iaula ke kanawai i ka opiuma no kekahi lahui e aku aole no i pono ia. Minamina pu no hoi makou ke liio kekahi kanawai aina i mea hoolapuwaie wale ia, uhaki wale ia, a hoolilo ia i mea ele. E hana ia i kanawai paa loa e papa ana ike komo mai o na hana hoolapuwale ika ain;w« me ka lahui. He waiwai hoopoino i ke ola a he dala make ke loaa mai ana Nolaila ke īkea aku nei ka hikimuao na poino i upu ia mai na hana kohu ole ana ake kau ahaoieio o iSB6. O na kanawai e hoowaiwai ana i ka lahui me ke ino pu, malaila e hooikaika ai na noonoo. Ona kanawai maikai hoi, umia ia iho la. He naauao paha ia i ko lakou manao ana. Aka iwaena ona hoomanao ana o ko Hawaii au hooponopono aupuni, ua helu ia ka makahiki iS36 a me kana mau hana ma ka papa ekahi o ka hoopailua ia—he piha i ka haukae a me ka nele ioa i na hana holomua oka aina. E lawe aku auanei na makani kololio o keia noho ana ma na aina e i ka hoh«no maea o ka uwahi opiuma a hoike aku i ko laila, no Hawaii mai keia Hc lua opiuma aia malhila, a he dala opiuma ko ke aup* ni. Ake hai ia aku nei ka puana ? moe, —O ke aupuni Hawaii, he rr na ke kanakolu tausani dala o k kahiki.