Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 42, 16 October 1886 — Page 1
This text was transcribed by: | Toni Scannell |
This work is dedicated to: | Thank you for the honor..... |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
BUKE XXV, HELU 42. HONOLULU, POAONO, OKATOBA, 16,1886,
NA HELU A PAU, 2098.
HOOLAHA KUMAU
@
ASHFORD & ASHFORD
@
@
@
@
A @
A HE KONEA MA KE KANAWAI.
HE @ H@ L'ALAPALA.
@ HANA: Ma ke KEENA L@io Kuhina
CHAS H PULAA
@ HE KOKUA MA KA KANAWAI
A @ no au @ Hoo'onakau, Ko-
@ Akau, Hawaii 2001-tf.
CECIL BROWN.
@ A HE KOKUA MA KE KANAWAI?
@ @ Hoolalo Palalpala no ka Mo-kupuni a Oahu
@ HANA: Ma alanui Kalepa.
@
EDWARD F. HOPKF.
@ A HE KOKUA MA KE KANAWAI
@ HANA: Aia ka momi helu o. malu @ ae o ka hanako o ka Ona Miliona
@ Block @ 2072-1yr.
____
GEORGE P. KAMAUOHA.
Ho Loio a he Kokua ma ke Kanwai.
@
ANA AINA.
@ Kohala Akau, Hawaii.
2001 - @
____
JOSEPH WILLIAM KELIIKOA.
@
J.A MAGOON, (Makuna.)
@ KOKUA @
Kuana hana. Helu 4@ Alanui Kale-@ kokoke i ke Keena o Pekekona.
JOHN MAHIAI KANEAKUA.
@ A HE KOKUA MA KE KANAWAI.
H@ MEA @ MA KA OLELO
@ A ME KA OLELO HAWAII.
K@ H@ N2 Alanui Kalepa, Hono-a la, @
_____
J. HALEAKALA BARENABA.
LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI
Ma na ahe hoomalu a Apana a he Agent Hooiato Palapala Reps wawaena o na haku a me na kaiwa no kalapana o Waialua Oahu
E @ no au ma Ka@ula Waialua, a i ole ma Honolulu nei. 2075- 1yr,
____
James M. MONSARRAI (Maunakea.)
LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI
Ha Luna @ @
E hana ia no na Palapala Kuai, Palapala
Hoolimalina, a me na palapala pili kanawai e
ke ana ka olelo Hawaii. Dala no ka hoale ma
ka monaki ma na waiwai pua.
KEENA HANA: Alanui Kalepa.
_____
KINNEY & PETERSON
LOIO, LOIO, LOIO.
KEENA HANA: Helu 15 Alanui Kaahumanu, Honolulu.
____
RICHARD F. BICKERTON (PENKKONA.)
LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI
KEENA HANA: Ma'oko o ka Halewai hon
@
S.B. DOLE.
LOIO. LOIO. LOIO
Ha Luna Hooiaia Palapala.
KEENA HANA: Helu 16 alanui Kaahumanu 2079-1y
____
WR. KAKELA.
LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWA
He Luna Hooiae Palapala.
@
____
W.C. AKANA (KALAUKI.)
He Nahale @ ma ka @@@
2010-1y
HE MOOLELO KAAO NO
Edisepa Ferido.
KA HIENA KAULANA O BAGALIA
@
Ka Aina Lawa Pahaohao o Moana Bevis.
_
Ke Kahikuhi Puna me Puup@ Kamakau a o ka Liana Hanu Meheu P@
_
@
ME KEIA may huaoleloi hull ae ai o Edisepa a hele aku la a puka aku la oia mai kai pa alii aku, a mamua ae o kona huli ana no ke kuahiwi, lohe ae la oia i kekahi leo hokio nahenahe mahope ona ho ia mea, huli ae la oia a ike aku la i kekahi kaa e holo nui mai ana, a hoomaopopo aku la oia i ka mea o luna o ua kaa la, o ka Ui Calaudila no ia, no ia mea ku iho la ua Edisepa la e kali, aole no hoi i liuliu iho hiki mai la au kaa la, a ike aku la oa Edisepa la o ka Ui Calaudila io no ka
Iloko o na mino aka like ana a laua no ko laua hui hou ana, au hui like ae laua, a kaa e mai la no ka ninau na ka Ui Calaudila, me kona may helehelena i hoholaia me ke ano pihoihoi.
Pane mai la oia, au hemo mai nei no ka oe e ke aloha?
Pane aku la o Edisepa, he hemo pono auanei, owau paha kai hemo mai nei, a koe aku la no kuu hoa aia iloko o ka Hale Paahao.
Heaha hoi keia pilikin o olua? wahi a ka Ui.
He pilikia nui paha keia. au olelo ia aku nei e na kaikamahine a ke alii i ko laua makuakane, ua hana maua i ka mea pono ole ia laua, o ka oia'o nae, aole maua i hana e like mea io.
Eia nae, ua paa makehewa aku nei kuu hoa, a owau hoi e hele ana au e imi i ka mea polihihi a'u i ike ole ai i kona ane.
Auwe! wahi a ka Ui e kau mai oe maluna o kuu kaa, e hoi kana i ko'u hale, oiai au ae mai nei kuu makeakune e he o'oli i ka olelo hoohiku a e make kaua
Auhea oe e ka nani, he minamina nui ko'u nou, a me kau o ea e kamailio mai nei aku, eia ka pilikia li'o auanei paha hoi au me oe, eia ka hoi ka mea a'oha o kuu ahi e noho maila iloko o ka ehaeha, olai ua olelo mai nei ke alii ia'o, e hele au e huli i ka nea pohihihi, a ina ka e loaa ole, e make no kuu alii Henei, oia aku ka hoi ko'u mea pili-kia loa nolaila, aole no e hewa ke noho maluhia oe pela, a e hele hoi au, a i pomaikai au, alaila, no kakou like ia pomaikai, a i poino au, ua nele like kakou a pau.
Auwe no ka hoi ko'u pilikia e, au hoomanawanui aku nei hoi au i pono no ka hoi ua mea e poloke ai, aohe kumu e ae o ka nele o kaua, o kela mau kaikamahine ino wale no, aka, e hai aku no au ia oe e ke aloha, a nau no e koho mai i kau mea e makemake ai.
O ke ala o kena mea au e hele nei la. he hope mau ia no ka make mau loa, pau kou ike hou ana i keia ae, aole hoi oe e kilohi hou ana i keia mau papalina au e ike mai la, no kuu ike maka aole he lohe pepeiao, he mau tausa ni mamua ao nei ou i hele e huli, aole nae lakou i hoi hou mai, a pehea la oe e manao nei e hele hookahi, heaha la kou ei aku i ko kela @, nau ia e noonoo, a ina hoi ma ka noho mai, eia ka pomaikai e loaa ana ia oe, mane ia kaua lilo au nau a hiki i ka la hope. nui ka waiwai o ko'u ma'i makua, ua hiki ia kaua ke uhauha a hiki i ko kaua make ana, loaa paha ona keiki na kaua. puka hou no kaua inoa, pehea ia, manao au e ae mai no oe e noho kaua, wahi a @ Ui la i hoopaani aku ai, me kona manao la hoi e ae ia mai ana kana noi, eia ka aole.
Pane aku la o Ed sepa "E ka nani" aole au e noho no ia mea, e hele no au, eia ka'u olelo ia oe, e noho oe me ka hoomanawanui me ka maluhia pu kekahi, e hoomanao pu hoi oe, i kali oe i hala na la loihi he @ i hei ole mai au, hoomanao iho oe au make au, a i hoi mai no hoi au, aohe olena ana.
"Na'u oe, a nau au, a nou keia ilihia"
"Paakiki no oe" wahi a Caludila i @ aku @@
@
Ia wa, hui ae la laua iliko o na kipona aloha hope, he mea oialo. ua luluani laua iloko o na pana hoohihihi o kekahi i kekahi, a o ka pilikia hoi ka mea nana i nale ia la ia mahope iho o ia wa huli ae ia o " a hele aku ia, a ku aku la ka Ui Calandula a nana aku la i kona hele ana.
Ia Edisepa i ma@ aku ai, he mau anana, kahea aku la ka Ui mahope, "E ke kanaka paakiki hoi mai kaua" Huli mai la o Edisepa a pane mai la "O hoi e ke aloha." "E malama i ka maluhia" "Noho hoomanao ia ka lei alii" Iloko ona kahea lehulehu ana a ka Ui Calaudila, e huli mau mai ana no o Edisepa e nana iaia, a he mau hora loihi ke ku ana o au Ui la, a nalo aku la o Edisepa iloko o na ulu laau, a pau aku la hoi ka ike ana o ka Ui aiaia. no ia mea huli ae la ka Ui a hoi aku la, aia nae ka makani ke nu la iloko oka makani nahenahe he aloha.
Maanei la, e huli iki ae ai kaua e ka mea heluhelu e makaikai iki i ke ano o ka mea pohihihi i ike ai hoi aua i ke pohihihi o ia mea, ka mea hoi a Edisepa e hele ia e imi. a o ka mea hoi nana e luku nei ia "Aupuni Ala" me ka ike ole ia. A pehei i ike ia ai na hana a keia mea phihihi.
He io makahiki mamua aku ia Edisepa ma i hiki aku aui Aupuni Ala E noho ana ke alii Makisa ma kanoho kalaunue o Aupunia Ala. i kela wa, iloko nae oka makahiki mua o kona noho alii ana, a i kekahi la. kupu ae la ka manao iioko ona e hele e makaikai i kona aupuui, nolaila. i ka makaukau ana o ka huakai alii, ua hele aku la alakou. O ke alii. kana wahine a me ka lana mau keiki, a me na tausani koak pu me ia, e like me ke ano mau o ka huakai hele a ka Moi.
He 6 mile wale no k lakou mama mai ke kulanakauhale auk, aia hoi ua palohia lakou a pau, aole i hiki aku i Peliko. (He wahi mauhale ia he 11 mile mai ke kulanakauhale alii aku.) aole no hoi lakou i pelu hou i hope, aole i loaa kekahi o ko lakou kino kupapau, aole hoi ho, aole kaa, aole aahu, aole kekahi mea e ae, ua hoouna ia na poe huli, e hele ma na wahi a pau o ka aina e huli ai, a o ka mea apiki loa, o ka poe a pau i hele e huli. aole o lakou hookahi i hoi hou i ko lakou one hanau, aole hoi i ko lakou home, e lohe ia ana na leo uwe o na wahine i na kane. ke keiki i na makua. na makaiinana hoi i ka Moi.
Mahope mai o ia wa, keehi ae la ke alii Mokina i ka noho kalaunu, a o kana hana mua, oia kona hoouna ana i na ki lokilo a pau, a me ka poe makaula. kuhikuhi puuone a pela aku.
Hele mai no na poe kilo a pau, hoike mai lakou i ka lakou ike, "he hoopai na ka mea nana i hina mai i ke kanaka," Oia ka mea nana keia mau hana weliweli. aka he pohihili loa noe ke ano.
Mahope mai oia wa, au haawi makana ke alii Mokina i na puu dala lehulehu i ka mea nana e huli a loaa keia mea nana e luku nei. Ua hele no na kanaka, aole nae lakou i hoi hou mai, pela iho la i noke mau o ai ai ka make ano-e, a hiki wale i keia wa a Edisepa e hele la e huli. Ia Edisepa ka hope loa o ka poe huli i keia mea pohihihi.
Oia ae la ke ano o keia mea la, ua ike ae la paha oe e ka mea heluhelu i keia. a e pana iki ae kaua i na kaikamahine a ke alii. Oiai. aole lana i ike o Heneri k a mea i paa, ua kuhihewa laua o Edisepa no la ka mea i pae, no ka mea o ko laua enemi ino ia. eia ka ua heo kela.
O ka mea nana i kuho mai la laua e nana pono i ka mea i kpao, no ko laua ike ana aku i ka Ui Calaudila, iho aku la laua a ninau aku la i ko laua makuakane, au paa anei ke kanaka hana lapuwale ia maua?
Pane mai la ko laua makukane alii ae, ua pae, aole e pakele.
Owai kona inoa la? Wahia ua mau Ui la.
O Heneri, wahi a ko laua makuakane.
Auwe? aole ia, o kekahi kanaka iho oia ke kanaka Ui loa o laua, wahi a Ane Kamila nua.
Ua hele aku nei oia, wahi a ke alii, he hana nui hoi kana, ua like no a like, in a e paa oia, i na ua hele keia, nolaila o ko o u i make make ua @@@@
I ka lohe ana o na Ui i keia, ua @ ao laua e kii e wehe mai ia Heneri, aka, haole mai o Heneri ia laua @ e ka olelo mai, aole au e @ hou ia ulaa a hiki i kuu make ana. no ka nua. @ mai olua i ka mea ino, ao'e a'i i hana pela ia olua. O ka uku nae paha ia o ka lawe ana o olua ia'u i kahi o ke ka huna lapaau ea?
Pane auk la ua may Ui nei aole o oe ka mana i oelelo ai. o kela "Mai a Claudila."
E ehele olua makahi-e, in a oia kanaka ka olua i manao ai, "Ua oi aku kuu aloha ia ia manua o'u nei," e lohe olua ia, a e hele mai o'u aku, wahi a Heneri.
No keia may olelo koikoi a Heneri, ua holoa maoli na Ui, ku ae ia laua e hoi aku la me ko laua olelo ana iho ia Heneri kkpene: "E make no oe a e pono."
Maanei e waiho kaua no na mea e ae a pau, a maluna wale no kaua o Edisepa e kamailio ai, aole paha e hewa kou mea kakau ke olelo e ae, elilo ana ka huakai pohihihi a Edisekpa i mea hoala may i kou hiamoe e ka mea heluhelu, a e mino aka iho ai hoi oe e ka leole, ke nana iho oe i ka huakai malihini a ka kaua koa opio, ma ka aina i akaaka ole kona palena.
Oiai o Edisepa i komo aku ai iloko o na ululaau loloa, aia hoi na manu e lelele ana maluna o na laau loloa me ke kani kapalili ana o ki lakou mau leo lea, a he mea lealea loa ia i na pepeiao o ua kanaka malihini la, no ia mea i ku iki ino ai oia a nana ae la i ka bana a na many.
Oiai oia e hoo'ohe ana ike kani hookina a na leo manu, pia hoi lehe aku la oia i kekahi leo wahine e himeni ana iwaena a ke aluka o na leo manu. a puiwa ae la oia me kona pane ana ae, kahaha he kanaka no ka noi ko loko o keia ululaau, a pane hou ae ia oia, o ka Ui Calaudila no paha keia, e hoounahua ana ia'o, alo-alo ae la oia maloko o na ulu laau me ka hakilo ana, me kona manao e ike aku ana la hoi oia i ke kino o keia mea e himeni nei, aka, he nale nae kana mea i ike.
No ia mea, hoomau aku la oia i ka hele ana imua, a au oki iho la noi ka himeni ana a au wahine nei, pane hou ae la oia, au lohe hewa paha wau, he leo no paha kela no na many.
Pii aku la oia maluna o kekalii puu a ino aku la ma kela aoao, mino aka ae la oia, me ka pane hou ana ae, "E hele ana la au ihea?" aia ia ihea keia mea nana e hanoino nei kanaka o keia aupuni, kupanahamaoli no ae.
oiai on a e namunamu ana i keia mau huaolelo, aia hoi lohe ao la oia i ka oweowe o ka wai, a nane hou ae la oia, he kahawai ka ko kei owawa, iho waiwi aku la olia a ike aku la oia he kai awai io no ka.
Ike iho la oia i ka wai o na kahawai e holo awiwi ana me ka halulu nui, a i waena o na leo oweowe o ka wai, lohe hou ae ia no oia i ka leo himeni okekahi wahine, a pane hou ae la oia, kahaha, kelohe hou nei no au i ka leo wahine, he oiaio, aole keia he leo no ka wai, aka he leo wahine no: he kauhale ka paha ko keia wahi.
(Aole i kpau)
______
HE MOOLELO KAAO EEULA
_____NO KK ____
Keikialii Romura,
@@@
Ka Hookalakupua o ka Makakila.
_________
O KA olua, he papale nani e hiki pono ole ai i ka maka kanaka ke nana pono aku i oa papale la, a e houpunini ana hoi i ka noonoo o na kupua a me na keiki a kanaka. Ke kolu, he lip@ omaomao i like me na puhaku moano Inia a nualuna ona na waihooluu like ole ehiku o’ke anuenue: Ka ha, he kamaa I monna ia I ke gula a me ke daimana, a nona hoi ka anapa e like me ka ana @@@
O ka nani o kuia mau mea @ ka nani e houipo la mahea o @@@
Ka Manawa I puana mai ai ka pahu keleawe: Oia wae no na mea I @@@, a o ka pau keia o ka’u hoike.
TU@
Ia Manawa no hoi lalau iho la ua moneka la I ka pahu aniani a oki iho la I ke apo daimana a wehe ae la, aia hoi ekolu mau mea kamahao loa, a ua kapaia lakou namea huna ekolu o ka pahu aniani kupua o Urina. Ka mua, he pahi wakawaka I kapaia o kupaianaha, loia o uiuwilao Ka laa he uwepa kupaa I kapaia o Kakaolelo (Hekili) Ke kola he kaulahao o ka honua, (hau)
E na hoa, ke ike iho la kakou ina mea pukanaha a ko kakou koa kamahao, a e hoakaka aku ana ko oukou mea kakau mahope aku.
Ia Manawa I puana mai ai ka pahu aniani ponei: Eia na mea I loaa ia’u mai waena mai o na mea huna o ka ka honua, a o ka pau keia o ka’u hoike – URINA.
I ka pau ana o ka hoike a ka pahu aniani a me ka pahu keleawe na mea I kapaia Urina a me Tumima. I hoihoi ae ae ua Senina la I na waiwai a pau iloko o kekahi pahu aniani moakaka e hiki ai ke ike iho n I na mea a pau e waiho ae ana. I kekahi la oiai ke kai ki alii Romula e holoholo ana maloko o na laau hua o ke kihapai. Iwaena o ua luhiehu o na pua nani, malalo hoi o ka malumalu o na lau laau o ka mahinaai. Ia Manawa no I lohe ae ai oia I kekahi leo e holoholo ana iloko o ka mahinaai I ka wa oluolu o ka la, e auhoe ana na aka. No kea no maopopo ole o ka leo I ke keiki alii ua hookokoke loa aku la oia una kahi o ka leo ana e lohe nei a no ia mea oia I ku ae ai a hookolo aku la ma kahi a ua leo la e kamailio ana a hiki I ka wa a ke keiki alii I lohe maopopo loa ai I ka leo lea o kekahi mea ike ole ia e mele ana I keia mau heaolelo I paanaau loa ai I ke keiki alii opio:
A heaha _ A heaha – A heaha la,
Kuu hana e - Kau hana e apa nei,
E ka Hiwa – E ka Hiwahiwa
Pua Romula.
Oiai ke keiki alii I maalo ae ai ma kahi o ka leo e mele ana, me ka ike ole ia aku o ke kino nena keia leo apa e aluala hele la iloko na laau e luhiehu ia la e na hua eo’e I kana nuai, aka, e mau ana no an eke mele ana mai o ua leo la I kela mau huaolelo manuna ae No ka makenake loa o ke keiki alii e ike pauo I keia nea nona ka leo ana e lohe nei, ua kahea aku la ke keiki alii, I ka I ana aku:
E ka mea nona ka leo a’u e lohe nei. E ae mai e ike au I kou helehelna, a e lohe hoi I kou leo. No ka mea, ua oluolu loa kou leo, a o kou helehelena ua huna ia mai a’u aku.
Ka Manawa no I pane mai ai ua leo la I ka I ana mau. E huli oe e ka’u mea I aloha’i.
A lilo ae I Anetelope,
A I Dia-Keikia paha maluna o na
(mauna palipali, Manonano kou nani a me koa mai-kai,
‘E ka’u mea I aloha’I no ka olioli.
Ia Manawa no ike aku ai ke keiki alii I ka haole ana mai o kekahi Pua Nani loa, mai luna mai o ke kumulaau a nio u ana ma kea lo o ke keiki ahi a hopa iho la keia I ui paala nona ke ala aole I kani moi ka paoe. No ka loaa ana o kei mea hoi loa I ke keiki alii. Ua lili loa I mea hauoli loa I ka manao o ka Hiwahiwa opio e opuu ae la. A no ia mea I ku ae ai oia a hoi aku la no kolaua halealii kahi a kona luaui e ha’oha’o la I ka loihi loa o kei hele ana o kana hanau alii.
Ihea I ho nei oe I hele iho nei I nana I aku ai kona luaui hanai. I ka holoholo ana maloko o ka mahina oi e ike I ka ula ana o na mea ulu a lpau o ka waena a me ka pui ana o ka Pomerate. A heaha ai mea hoi I loia ia oe waena o na mea a pu’I au I ike ai aloko o ke kihapai? Wahi a koi a luaui.
Hookahi wale no mea hou, wahi a ke keiki alii I pane aku ai, a unuhi ae la oia I ka pua maloko ae o kona kieke a waiho aku la imua o kona luanihanai.
Ia Manawa no luliluli ae ai ke poo o ua @anina la me ka hoopuka pu ana ae.
@@@
@@@wahi a kona kaha hanai I pane aku ai, o keia pua nani loa a kaua e ike iho la o kekahi no ia o na elie a ke kaikamahine alii Hoomahteiaekula a he kauwa hoo’ohe loa hoi I na kauoha a kona maku a o kona inoa “Ke Kiai o na I nuka ekolu.” A o kekahi kei a o na mea nana e hoopanini I ka noonoo o na kupua a e hoo’iho hoi ko lakou ike I mea palupalu e like me ke keiki ai waiu. A ua kapaia kona a’ahele “Ka mea huna pohihihi o Hirona.” He pilikia ke ala, he haiki ka opuka, I piha I na ehaeha, a me na inea he nui, ka luhi a me ke kaumaha, a o ke kamahele e hehi ana I kona mau kuamoo, malaua oia e hui ai me kona halelua hope loa I kapaia. O “Ka Palahomauloa.”
A o ka inoa o ua aupuni la, oia no o Abederabina, (Diabelo) A o na kiai a pau o ua mau aupuni la ehiku, he poe kupia wale no lakoa I hoopihaia I ka mana a me ka hiena. A I ke aupuni ehiku aia ilaila kahi I nehi ai o ke kaikamahine mali ‘oi a ua Aboderubima la, a o ka hiku hoi o kei a l’ua nani au e ike iho la e kuu Kamalei Hiwahiwa a o koaa inoa a na kupua e kappa mau aku ai iaia o “Hoomahieikekua, a o kona inoa hoi a kona mai kauwa e kahea aku ai o “G@@@” oia hoi “Ka Ui o ka ia o G@@”
A no ia mea k ke ninao aka lei au ia oe, aole anei he loaa o kekahi moe ohana ia oe, a maloko o ua moeuhane la e hui ai oe me kna kaikamahine la, I na manawa he he nui no ekolu makahiki I hala ae nei?
He mea oiaio loa kau I ninau mai la ia’o. He aneane e akulu makahiki I hala ae I hope a’u e hoomanao la, iloko o ia mau la ua loaa pinepine ia’u he moe a maloko o laila, ua ike au I na helehelena o ua kaikamahine la, a au paanuau loa kona mau helehelena ia’u, a ke hoomanao la au, ua ike no kona nani me ka waihooluu o keia pua, aka aole nae au I aloha iaia, oiai, ua manao au, o na moeuhane, he maa aka wale no lakou I maalo ae malo aku.
A ia Manawa no I pane mai ai ua Sanina la: Ano, ke hoike mai nei keia pua, I ke aloha kulipoiipo o na kaikamahine alu la ia oe, a ke waiho la oia maluna o kahi moe o ka mea I hele a piha I ke aloha, a hookahi wale no ana mea ona loa a oia wale no kana e ai la iluna o kana papaaina I na wa a pau o ka hua ohia gula o ke kumu ohia gula o ka mahinani o “Rine Hama, Ka Mahinaai I piha I ke Kupanaha.”
A ke hoohuoi ia la ka mea nana e aihue mau la I na hua ekolu o ua laau ohio gula nei aka, aohe nae he loaa iki o ka mea aihue. A no ia mea I hoouna aku ai u I kaikamahine la I kona elele e hele e nui I kana mea I aloha ai ina na wahi a pau o ka honua a me ka meana a ma na aupuni a pau o ka lewa.
A e ku’u keiki, e hoolohe mai I kea o ana a kou maua, a e malama I ku’u mau kauoha, no ka mea ke kokoke mai nein a la me na makahiki e kaawale ai kaua, a hoi aku oe I ka hele o kou makua, a e ike hoi I kou nohoalii hanohano, a I ka aina hoi a kou halealii nani e ku haaheo la, I hanoia e ke akamai me ka noiau o kekahi kanaka opio, ke keiki hoi a ka hualoha o kou makuakane, no ka mea, e kaawale io ana kaua ihoko o ia mau ia a hala neo a Manawa he ehiku maluna o ka honua E hoalohe I keia:
Akahi Mai hoopakele I kekai I mea e kau ia ana iluna o ka amana.
Alua mai pepehi I kekahi holoholo na nona ka inoa liona.
Akolu Mai inui kekahi wai o ke kiaha a la ke kauki ia mai ia oe e inu.
Aha Mai ai I kekahi hua o na luau o na laau o ke kihapai ke hhawi la inai ia oe e ai.
Alima Mai honi I kekahi pua o ka mahinaai ke haawi ia mai ia oe ma kea no makani.
Aono Mai hoopokele I kou enenui manua o kou ala hele.
(Aole I pau.)
LAUDILA.
@@@
KAKAI MAUAN A ME NA KAEI PALI O ITALIA.
Ku Olali o keKahuu Nau.
@@@
Ka Makini Puahiohio Wiliau o ki Hikina.
A o ke Kapuou Iwikani o ka Makakila
MOKUNA :
E ae ko alii. Kuu mali pku aloha, ano ua hoako ia ka’u wa nana, a o ka hepena hoi o ko kaua uni aua ana maloko o ke keena helu ekahi o ka haleahi e waiho la he keiki alii, ka akuna malamae hoi a kau puuio I aliai mai ai maluna o na lau laau I ka la niu. Nua aohe mea e ae a’u I koho ai I nua aua nona a I kiai hoi no ka maluhia, akai u oe waie no. o oe a @ a’u ke ike iaia, a koe aku ka nui a nelaula ke hoomana aku nei au ia malalo o na hoohiki paa o ka hoano mau loa, o oe kona kahu hanai, Ae mai la ka manu I hoi aku la no ka luna.
He eono malama ka makee ina o ka manu I kana hanau a na pi oe @ nani a me kona nui. He uiwi kiu o pa I hoike mai I ka hiehie, he la poni uliuli kona, he mau maka onaona. A ua lihilii aliali e ona mai ana a u ma nei na hookauna ana a ku puana poe pohi penei:
He maka halalo ko ka lehua maka noe.
He lihilihi ku ia no Aipo.
He mau papalina hoi kona I lohia e na waihooluu ula like ole o na pua rose, a nona hoi ka nae aala kupaoa a ka ma lihini e haohao ai. He waha kona e ike me ka hoku o ka lani, a nona na helehelena mino olu palupalu e kohu ui nei wahi hoohepa. “I ka lehe’ehe no oe kupilikii”
Ika piha pono ana laia o na makahiki eono, na hoomakaia kona hoona wao ia ana ma na ike hononu he nui, I ua ikeia kona kakaukau ma na mea I pau. I ka piha pono ana o na me kahiki he ia oia ka palena o ka wa a kona kaha hanai I manao ai e hooki I ke po ana ma na mea naauao, oiai ua ike koke oia I ka makaukau Ua hiki iaia ke hana I kekahi mau mea ano kupua momali o ka ike kilokilo I ao ia ai iaia, a o ka hana punahele loa I keia keiki I kona mau la opiopio, he loa hololio.
No kei akulana hou o ke keiki, na makana aku la ka moneka iaia he iho eleole nui a nani, a he welo hui na kela lio ellel o ka moneka iaia I iho alii kela la mua maloko o ka pa alii. I ka piha ana iaia o na makahiki he @. Ua noomaka aku ia ka moneka e ao lua ma na mea kaua. Ua pahaohaoloa ka moneka no ka ikaika loa ole o keia ke iki oiai kona mao la kinoai ma ka oi hana e ao ia ana; a me he la ino he wahi nuanua mua ko ke keiki ma lei onia ana I na mea kaua, ina ua @ ike ka moneka I ea kuala pua a ka ai haaheo hoolana I ka wai.
He mau la pokole wale no kei a hoomahele ana o ka moneka I kana hanai ma na mea kaua, oa hoomaopopo iho ka oia I ka oi pakela ae o ke akamai o kana keiki I hui pu ia me ka @lua ole, a nona ka weli I hoopaanua I na pauwai koa a wiwo oie o na kaulana he lehulehu e noho ana mau kukai pali o Italia. Nolaila ua lalelale koke iho la ka moneka I na hana ailolo o kana hanai alii.
Kuahaua ae la ka moneka ma na palena a pau o ka aina kahai ana e noho moana ana, I na naila kino hoopahaohao he mau lausani ko lakou nui, e hele mai e hoe hanohano I ka hoolilo ia ana o ke keiki alii I naila, a e lohe hoi I kona inoa e kapaia aku ana e ka moneka; a a pela no hoi keia nanea e kono aku ana I ka poe helu helu e nana iho I kea no o kona poni ia ana I hoa naila no ka papa kiekie ma Italia, a me ke kumu o ke kappa ia ana a kona inoa ponei:
(Aole I pau.)