Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 27, 3 July 1886 — Ahaolelo o 1886. [ARTICLE]

Ahaolelo o 1886.

i kt komitc wae na Ukou e aoonoo uai na pono hooniāuao. Naaa no m*i Kipahulu Maui he hoopii e uku ia aku na kanaka be 7 ko lako« nui me na dala he 99.7$ »o hana tna i ke alanuL Na Palohau mai na apana aina ma Hanalei e ia i eke let* okoa no t* Mau wahi no ki nalowale nau o na lcta m< na aupepa kc

| Ka Kakeia «nai Hoo«au!a, Maui, be j hoopii • noi ana e kuai aku ke aupuai i na aina aupuni i ka poe i noho ioihi maiuaa, a i paa na haie maluna o ia mau aiaa—A i $1000 no ka hana hoa ana 1 palekai no Makena &c Na Kauiukou mai Hilo i heliheiu mai he raau hoopn iehulehu: Na Kaiua mu Kiiaaea, Kauai, he koopii t eoi mai ana e haawiia i $900 no ke kukuiu ana i haiekuia maiaila. Haawiia i ke komite hoonaauaa Nana ao mai ia P. W. Waha o Koea Hema he hoopii e haawiia aku ka Palapala Siia Nui 0 kekahi aina aupuni aia 1 kuai ai ma Kipahuiu, MauL Haawiia 1 ke komit« o na aiaa aopunL Ka Keau 1 aoi mai t hapai ia na hana o ka ia ma o ke kapaa ana i aa mia« a ua hoohoioia. Hoikt mai ka Peiaiielena, o ka «ooaoo aaa i ka hoikt aka hapanui me ka hapa uuku o ke komitt wae e pill ana i kt kaaawai auhau. Noi mai o Kikikini e noenoo pakahi ia na paukv o ke kaaawai. Hooioii mai o Doit t heiuhelu ia ka biia kaaawai i kookaki manawa. Noi mai o Ahoio t kapaeia na rula a heiuheiu elua ia ma kona poo i hiki ka aoonoo pakahi īa na pauku, a i knpoao hoi na noi maiuna ae. Ma ka mnau la ana i ke noi a Ahoio, ua hooieia, a ua hooholoia ka keoioii a Doie

Heluheluia ka hila kanawai i kulike ai rae ka hoololi. Hoi mai o Kakela c noonoo ia keia bila kanawai imua o kt komite o ka hale loa na pauku pakahL Hooioli mai o Kikaha e noonoo ia imua o ke komhe o ka haie ma ka Poalima e hiki naai ana. Hooholoia. Noi hoo mai o Kakela e noono# ka hale i na hana mao o ka la, oia ka Biia Haawina. Aponoia. Ma ke aoi a Kakina, ua hoomaha ka hale ma ka hora 11:45 a nohe hou 1 ka hora 1:30. Halawai hou ka hal« ma ka auina la hora 1:40.

Kemitt ka hale. A. S. Cleghorn ma ka noho. Hapaiia ka noonoo ana no ka Bila Haawina ma ka " Oihana o na Hana Hou. " Uku Luna Nui o na Hana Heu me Eneginia Kirila $8,000 Hoololi mai o Paiaunu i $6,000, oiai he kanaka keia e lawelawe ana i ka hana a ke aupuni no kekahi wa, a no na hana ponoi nona iho ka hapa nui. Aole kakou haawi i kekahi dala no kekahi kanaka' hana 0 ke aupuni ke ol« oia e hoolilo i kona manawa a pau ma ia hana. Kamailio mai ke Kuhina Waiwai, aole pono pela kakon e hana ai, aka t nana kakou i ke ano o ka hana, aole i ke ano o ke kanaka &c. Kokua mai o Keau na ka aoao o ka hoemi ana i ka haawina o k«ia kanaka. Kamailio mai oia ma na aea kuptno nt keia hoemi ana.

Kamailio mai o Kaulukou ma ka aoao o ka ke Kuhina Waiwai aaau hoakaka. Wahi ana; mak«nakt no au ika hoemi, aka hoi o keia haia, he haaa ano oui loa keia. Kamailio mai o Palohau, ht kamaaiaa oia i keia kanaka. Nana i kuhikuhi iaia i k« kumu i lilo ai kela mau uwapo raa Kauai, nolaila manao oia ht kanaka akamai keia; pomaikai ke aupuni &c. Nolaila e haawi aku i $7000. Pane mai kt Kuhina Kalaiaina, aolt kakou 'elawt mai aaa i keia hana ma ke ano pupuahulu, aole kakou e aana i ke ano 0 kt kanaka, aka t īana ma ka hana. Pela na hana ma aa aupunī nui a naaaao oke ao nei. He hana ano nui ka keia kanaka, a he hana koikoi no hoL Aolo i kupono keia hana ika poe i hoonaauao pono ole ia, aka 1 ke j kanaka naauao walt no. Nolaila ke| hoike aku nei au ua loaa i ke aupuni ka pomaikai ma 0 keia kanaka &c; no* laila ina kakou i manao t loaa ke kanaka kupono, alaila e hooholo kakou i haawina kupona Kamailio mai o Dickty, ht mea pono ia kakou kt hanai mua iho ia kakou mamua oka hanai ana aku ia haL Eia kakou iloko o ka aie, a he aneane e pau !oa na keena oihana • kakou i ka nalowali E aho ko kakou aoho ana mt ka maona mamua o ka noho ana iloko 9ka hale hou me ka pololi. E noonoo mua kakou i na aie liilii o kakou a pau ia, alaila noonoo aku keia Buro hou. Nolaila kt noi nei au t kapae loa la keia haawina.

Kamailio mai o Kakina; 1 ka makahiki i kala, he $6,000 no i haawiia no keia hana, a ua ikeia ka holomua o na hana hou o ke aupuni me keia haawina | dala uuku. Nolaila e pono no kakou e haawi e like me ko ka haawina mua i hala he $6,00a Hoakaka pu mai eia 1 na hana nui 0 na oihana aupuni aa America, e lawalawe ana i na hana i papalua iho ke koikoi i ka kakou, aka he 3 tausaai, 4 tausani a pii iki aku ko lakou uku. Nolaila e hele malie kakou. Kaoaaiho mai ke Kuhina Kipikena no na mea e pili aaa i na hoakaka a Kakina, a wahi aaa, u o ke ano nui o o ko'u aanao aaa e hoemi io kakou i na haawuui hoolilo aupuni, oiai ua holo ikaika aku nei ke aupuni no na makahiki i hik iloko • na hoolilo nui, a hiki i keia wa ua ku maUe. He oiaio ua aie ke aupunl 8e pono io no

j e akahele. * C Hako o keU hoike po koie a ke Kuhmo, ua hiuoii na hoa a palpai nui ia kana oleio. ) Mahope ifeo o na hoapaapaa aoa a na hoa, ua oinau ia a hooholou he $6000 e like m* ka hoemi a Palaunu, Xt Iho, kaahele, lako kakau me ea liio e ae $1,500. N'oi mai o Palauoo e hoemi la i $700. W*hi ana, be nui na hooli'o waiwai ole eae i hoolilou, oia hoi no k« kaa a pela aka. Hooioli mai o Kakina i $500, a ma ka ainau ana ua hooholoia. Hoopaa loa ana i na Haie hou, Aha Hoomala Honoiuiu $26,000

Ma na koakaka a Kakina ua waihoia keia haawina ma ka papa a hiki i ka wa e noho paa mai ai na Kuhioa maloko o ke keena nei e pane i &a ninau a paa e waihoia aku ana imua o iakou. Eia kakou kt niaau nei, ke hooholo oei, aole nae na Kuhina. Ma ke noi, ua hoopauia ke komite a aponoia ka hoike a ka lunahoo*alu. Ma ke noi a Kaulukou, ua hoopaneo na hana e ka hale a k* hora 10 a. m. Poalua.

La Haka 49 luni Halawai ka haie « iike me ka mau. Hoike Kohite Wae. Na ka lunahoomalu o ke komite kakau poepoe, ua makaukau ka bila kanawai e hooponopono ana i ke kukulu hale ma Honolulu i ke kakau poepoe ia. N t a Olelo Hooholo mk na Bila. Na Kaulukou i heluhelu mai.no ka manawa mua i ke kanawai e hooponopono ai i ka oihana koa o ke aupuni. Kapaeia na rula a heluhelu elua ia ma kona p©o, haawna i ke komite pai. Ma ke noi a Palaunu ua hapaiia Na Hana oiaLl Heluhelu ekoiu ana i ka bila kanawai e hooponopono ai i ke kukulu ana i na hale ma ke .kulanakauhale o Honolulu. Mahope 0»a hoopaapaa ana ua hookolo loa ia kt kanawai.

Heluhelu ekolu ana 1 ke kanawai e pili ana i ka hana ana a hoolaumania ana i na alanui. Mahope iho o na hoopaapaa ana ua hooholo loa ia ka bila. Heluhelu elua ana o ke kamawai e hooponopono ana 1 ke keakea a me ke alai ia ana ona alanui. Noi mai o Palaunu e hoopanee iki ka noonoo ana i keia bila, oiai aole maanei ke Kuhina Kalaiaina ka naea nana ka bila a me ka lunahoom&lu o ke komite na lakou e hooponopono. Aponoia. (Lilo ka hale iloko o na haiolelo loihi. ) Ma ke kapaeia ana o na rula, ua hoolaha mai ka Loio Kuhina e lawe mai ana oia 1 kekahi kanawai e hoomao[\opo ana i ka helu a me ka ohi ia ana o na auhau maluna o na aina i maopopo olt na ona. Heluhelu ekolu ana i ka hila kanawai e hooponapono ana i na hope lunakanawai Kaulike. Mahope o na hooponopono hou aua, ua hooholo loa ia ka bila.

Ma ke noi a Palaunu, ua heoaiaha ka hale a hora 1:30. Ma ka halawai hou ana 0 ka hale, ua hapaiia ka noonoo ana o na kanawai e hooponopono ai no ka ili ana aku 0 ka waiwai 0 ka poe i make kauoha ole. Mahope iho o ka heluheluia ana, ua noi mai 0 Kalua e haawiia keia mau bila i ke komite hookōlokolo. Hooholoia. Ma ke kapaeia ana o na rula, ua heluhelu mai 0 Kakela i kana bila kana- j wai i hoolaha mua mai ai ma kona poo, a haawiia i ke komite pai. Heluhelu elua ana i ka bila kanawai e hooponopono ana i ke alai ia o na alanui ma na kulanakauhale o Honolulu, Lahaina, Wailuku, Kahului, me HiioHeluhelu elua ana i ka hoike a ke komite wae na lakou i hooponopono hou ka bila, oia hoi kekahi mau pakui hou ma ua kanawai la. Mahope iho ona noonoo pakahi ia ana ma na pauku, a ua hooholok ka bila. Waihoia ka heluhelu ekolu ma ka Poaono. Hoopanee ka hale. La H'ana 50, Junb 30. Halawai ka hale elike me ka hoopanee ana. Na OLELO HOOHOLO & NA BILA. Nā Palaunu he olelo hooholo e kauoha ana e hoopanee ia ka noonoo ana no ka Bila Haawina a hoike pono mai aa Kuhina ina aie oke aupunl He olele hooholo mamua, e kauoha ana i

na Kuhin», e hoike mai i ka aie o ke aupuai. Wahi ana, eia kakou ke hooholo net i ea haawina hoolilo mau o ke mpuoi me ka maopopo ole o na aie o ke aupuoi *' maopopo ai ka haawi aoa i n* pon dala &c. f (Naauao loa na hoakaka a ka luna o K.ooiauloa, Mr. C Brown, a ua ike ia ak* ka * nau 0 aa ka'i o na kokua koopili wale i na Kuhina.) Na Kalua i kokua ka olelo hooholo a Palannu; wabi ana, iie oiaio loa na mta i hoakaka ia e ia. He keu keia o ka Aha Kuhiaa kupanaha loa, kekoke • ma-i ko'u opu i keia poe. I ko lakou wa e ninau ia aku ai, o ko Lakou ku ae la no ia a puka aku la ma keia puka. Mt fce la kc helt mai nei keia poe Ku- | hina a olelo mai " heaha oukou. " 1 Ano, oiāi au c kanuilio ana ma ka

;Qoho o Liiuina ī keu. *£ue Ihe Kuhma rr.a ko hkou m?h-x Pe | hea h 'akou e hoowahawaha ni.ii r,e? |ia kakou. Nolaila. he po« inei keia e i hilinai ia aku si he poao na hara : Aole hoi o kkou noho pu mu me ka kou obi ka wm no ka noor©o ana i na heolilo dal* anJT ~£ia ke pahola eei ra lono eo ke kuapapa nui o ea aie o ke aupuni aia maiuna aku o ka mi&ona hookahi, ahe puu <iak mahuahna e ae no mawaho &e o ktia aie u, aok nae i maopopo ia'u. Ma keia ke manao nei au e hooholo like kakou i keia olelo heoholo. Minamina na« au. he eoho wale no ka mea e hoolohe mai nei i ka'u mau o!elo> aole iia Kuh;aa Pane mai o Kakina ma k& aoao o ka oieio ho<?holo no ke kupona Ao-1 le ma ke ano hoololoiahUi wale i na hana o keia kau. aks. i kumu e mao ! popo ai ia'u ka puu da!a kupono e haawi ai» Eia io no ke aupuni īloko o ka aie kaumaha, aole no nae ia he ai? no na Kuhina, ana hkou hoi e hoo~ kaa, aka, he aie keia no ka lehulehu, a maiuna o lakou ke kaumaha o ka hookaa ana. He elua olelo hooholo o keia ano imua o ka hale, a ua loihi loa ka waiho ana me ka pane ole ia. Nolaila, heaha ia hoi ka he«a ke hai raai, eia ka aie oke aupuni ? He hilahila anei ? Aka eia kahi hoolana ia lakou: E hookanaka, a e ha'i ika pololei; a oia auanei ka mea e hilahila ai

□a akua lapu. Kamailio raai o Kaulukou no kona makemake 1 ka olelo hooholo, " aka, " wahi ana, e hiki anei ke hookaaia keia aie o ke aupuni i ka la apopo a i kela la aku paha ke hooholo kakou i keia olelo hooholo a ka luna hanohano mai Koolauloa maL Nolaila, ke noi aku nei au e hoopanee loa ia keia olelo hooholo. " Kamailio mai o Aholo no ka pono oka hoopanee lr»a i keia olelo hooholo. Pane mai o Dole: Ma ko'u hoomaopopo ana i keia hana, me he la, aohe hilinai nui ia o kakou, ina kakou e okalakala aku ana a okalakala ole |>aha. Ua iike ka hoohaahaa a hookiekie aku ia lakou me ka ole, a me he la, ua hoowahawahuia kakou. Ke nana nei au i keia poe mo he la he eha a eiima paha pule i hala iho nei me ka olelo 1 hooholo e kauoha ana ia lakou e hoike 1 mai i na aie o ke aupuni, aohe nae he pane koke ia mai, a o ka noho mai no. He hana hoohaahaa maoli 110 keia, oiai, ua oluolu k«ia hale a ua kali loihi no ka pane ia mai, a aohe nae wahi mea a hoike ia mai.« Ua lokahi ko u manao me ka mea nana ka olelo hooholo e noopanee iki ka no«noo ana no ka Bila Haawina, aka, ke olelo ia mai

ika hoolohilohi wale no, a pela * aku. E ka Peresidena, aole au i manao he hoolohilohi wale no i keia, ina no e hoike mai ana lakou iloko no o keia manawa, me he la iloko o elima minute pau ko kakou pohihihi, a hoomau aku no kakou i ka Bila Haawina .Pane mai o Aholo rae Kaulukou he maikai keia olelo hooholo, aka, hoole hou mai he ino, a e hoopanee. He mau hoakaka pohihihi ka iaua. Wahi hou a laua, ua fke nokakou he aie no ko ke aupuni, aua lawa ae la ne, a heaha aku koe mawaho o ka aie e makemake ia nei. Ke hooikaika nei na luna-e koo i na K.uhina helelei wale, aka, aole e paa. Nolaila au e olelo nei e makee i ka kakou hana, aole hoi e hoohol® pupuahulu i na haawina dala me ka maopopo oie o ka aie hou o ke aupuni, he oiaio no he mau aie no ko ke aupuni, aka o ka huina o ia aie ehia, aoia ka naakemake o ka olelo hooholo. Rewa anei kakou ke ninau a laua nei e poipoi nei ? Ke lohe ia mai nei na aie he nui, a ua maopopo no ia lakou nei ka nui o ka aie, a o ka hoik« ole ia mai oka huina daia, oia ka mea kupanaha loa. Hooholo paha auanei kakou ika Bila Haawina, mabope hoea mai keia mau naea e koi ia nei, alaila, oka pau no ia o keia mau pono ika lu hou; aole anei o ia ka j hoololoiahili io? Nolaila e ka Peresidena, ua hooholoia imua o ka hale nei, he eha olelo hooholo. a pehea, e noho anti kakou pela ma na npho a kupu ka limu ? Ake hilahila loa nei au i

keia hana a lakou nei no ka hoohaahaa maoli mai no T a ina pela mau aku e hana ia ai, alaila, o ka kakou hana pono wale no, o ka hoonee aku ia iakou mai ka oihana aku. Kamailio mai o Kaanamano ma ke ano kue, a ika maopopo ana iaia ka manao io o ka olelo hooholo i lawe ia mai, ua hoololi hou ae oia i kana kamailio ana ma kekahi ala e aa mt ka pupu. Pane kou mai kona mau hoa mahope'iho o keia mau kamailio ana, me | jke ano hunahuna,, a ma ka noi ana ua | ; hoomaha na hana. | ! Ma ka noho hou ana o ka hale, ua kalai olelo mai o Keau ika wili ak« a wili mai, ma ka papa A. aka papa U. } nana aku ke kuwiiiwili, kohu iupe kakaiapola la. Pau kana, kamaiHo mai ke Kuhiaa Kipikona me ka hoakaka aaa i na aie eae oke aupuni i kahke ai me ka makemake o ka olelo hoohola A ua iawa ka makemake. (AaU t fOU.)