Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 22, 29 May 1886 — Page 3
| This text was transcribed by: | Ruth Niino-duponte |
| This work is dedicated to: | For Helene and Samuel Akana, Sr. |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Nupepa Kuokoa.
THO@ THRUM ma ka Halepai o @ Da@ HONOLULU PRESS.” Kee@ ma na kahi o Alanui Mc@ me Nu@au@.
@inam@a@a mai na Olelo Hoolaha ma @e@a Hooponop@o mamua a@ o ka hora @ a@a@ea o @ i @ @ @. Aole e @ka@a @a Olelo @ laha ke @weia mai @e ka h@r@ i ho@ na maluna. E hoo@a a@ ana makou i keia rula maluna.
@ @ mai i na le@a @ pa a me na @auoha @ @ pepa ia KA NUPEPA KUOKOA @on@lulu. Ina e loaa pono ole aku keia @na poe lawe, e hai mai me ka hakalia @e@a K@a.
@ ka @ku a keia pepa e haawi ai i kona @na. @mi keneta no ke dala, koe @a @ o K@a, Oahu, a me kekahi mau apana @a@ o ka luhi i ka halihali ana i ka @ ma @a mau apana, e hooiia ka uk@ luna.
Kela me Keia.
@e wa@i anaina @ea ma ka hale Y.. @A, o na haole i ka Poaha nei. @ no na makaikai @ hiki ae.
@a @ka hou ka mai Korela ma @a Ke weliweli nui la ko laila mau @ kaainana.
He wahi paina a me kipu ka na koa @ o ka Moi ma nehinei. Ma@ ae kekahi mau hoa kahi i luala@ @a@
No ke koena o ka molelo o ka @e@ o keia pule, ua hookaulua ia @aa he kowa kupono e pau pono ai i @a pule ae
Ua loaa kekahi ohana haole o Ho@lu nei i ka mai mamuli o ka ai ana @ ak@ e mai Waianae mai@ E ole ke @ ma la ua nui loa ka poino.
Ua hanau ka Moiwahine Christina o @a@a he keikikane, a e kapaia aku @ paha kona inoa o Fernando Idle@
Ke @oheia mai nei e malamaia ana @ paina poi kalo palaoa me puaa ma @ aku o ka makeke kuai i ka Poaono @une 5 e hiki mai ana; aohe uku.
Ua malamaia ma Kapiolani Paka i @a Poaono i hala he mau heihei lio @olu. Ke paoa pu mai nei na lono @ ka heihei e malama ia kau ana i ka @ hanau o ka Nai Aupuni.
“O ka Hae Hawaii” ka inoa o kekahi mele hou loa i kakau a haku ia e Mr Arthur Branscombe, a e mele mua @a ana ma ka wa a Emmet a me Brans@be e wehe ai ka laua anaina mele @ana ka Hale Mele Hou.
O keia ka la hoomanao no na puuwai America no ko lakou mau koa wiwo ole i haule make ma ke kahua hooka@e koko no ke kuokoa o ka aina. Ua kono pu i ae na hoa o ka Hale @ahaolelo e komo pu aku me lakou ma @a mau hana.
Ma kekahi la o keia pule iho nei, ua papa ae kekahi o na haole malama hale kudala aole ka e komo hou na keiki uwupo iloko o laila, oiai ua palamimo mua ia iho ka he a-pa silika, a ua manao wale ia na kekahi paha o ua mau keiki la o ka aekai. O ka ekolu paha keia o na hana ia ana pela ma ia ano hookahi. Ea mai hoomau aku i ka hana ino, he hopena kualani.
Ma ke ku ana mai o ka mokuahi W.G. Hall i ka auina la o nehinei, maluna mai ona i laweia mai ai ke kino make o kekahi ohua i make ma kona oneki oiai oia ma kona alamoana no Honolulu nei. O na lono i loheia mai nona, e hookani pila gita ana no oia i ke ahiahi Poaha nei me ke ola maikai, a ma ka wanaao o ka la i nehinei, ua h@la aku la. No ke kai malino mai a Ehu. Aloha wale ia wahin@.
KE KUIKAHI.
Aole he nui loa o na lona e pili ana no ke Kukahi i loheia mai. Ke hoomau la no nae na lawelawe ana me ka malie. Me he la nae paha e ano waiho pa aku ana na noonoo ana. Aka heaha @a na oulu o ua Kuikahi la ke hoea hou mai na lono?
He Hulahula.
Ke malama mau ia nei makai aku o ka Hale Aupuni. Aia ilaila kekahi mau opio kahi i ao ai i ke ano o ka hehi palanehe ana, kainepu, kiau, wilipuu, a pela aku. He hoouku ia ka poe e hele aku ana e ao, me he la he hulahula i aponoia aku me ka laikini; aohe laikini wahi a na lono. Aia ma ia aha h@la ke ao nei ke kane me ka wahine i mare ia. Ua ulu ae no hoi he mau ulu@o@ mawaena o kahi mau opio kaikamah@e. Ke pee nei lakou malalo o ka inoa “hula ohana.” Paha.
KE LONO IA MAI NEI:
Ua kau ka weli i kekahi Onabala no ka hoaiai ae o na nupepa i kana hoike he kapulu; ua haalulu naka ae kahi kuhoe mua iho nei o Elele o hoolaha ia e na lipoaka nupepa i ke ku mawaho iho o Bulu Keiki; e ole na pio a ke kanawai, loaa ka mahu wili papa pai Elele; i ka po nei i paikau ia ai ka pualikoa Kini Ona i moliolio na a@ ke pii aku i Maemae i keia auina la; ua hoopa-hu nui ae i na pu i ka po nei a hikilele na akua lapu: ke lono ia mai nei e hoopuka ia aku ana he nupepa puka la; a ua lono pu ia mai e hoopanee ia ana ka paina poi palaoa o Ulakoheo a keia Poaono ae; aohe bila manuwa Hawaii i heluheluia @mua o ka ahaolelo no ka alunu loa o Hilo i ke dala no ke ala kaa mahu; ina nae e holopono ana ka umi miliona a Kona Hema, loaa ona moku lawe kope no lakou; e pupuka wale no paha kino i ka inu rama a ha’u mai kahi uwahi opiuma, ma lo pioeoe lo’u lua kela; i hakalia wale no ka bila opiuma i ka heluhelu ekolu ole ia; he epa wale no ke kapa aku na Kipikona ka nupepa Elele; nawai i hoohepa ae o Dole ke ku@unakane kuakolu o Ko Hawaii Pae Aina; aia nae paha ilaila ka ilina a ka manao; e kukulu ia ana he kulanakauhale i Kamoiliili ke poni ia ka Moi i Emepera; a ke u@u nei ka ona o ka nupepa Elelu e noi i haawina dala nona i ka ahaolelo i mau iki aku kona kamau ana a hala ka makahiki m@leni@ a na eepa, he oki loa hoi ka mauliawa e ae i keia mau la iho. E aho ia, pau ka aihamu ana i ka hai.
Ahaolelo o 1886.
(Koena o ka la hana 1@)
Mahope o na kamai@o loihi ana a kekahi mau hoa e pili ana i keia hoike ua hoohoi@ia e waiho ma ka papa.
Mamuli o ke noi a Dole,@ ua hoomaha ka hale a ka hora 1:30 P.M.
Halawai hou e like me ka hoomaha ana.
He olelo hooholo na Palaunu e kauoha ana i ka hale e hoopanee ka noonoo ana o ka bila haawina a ka Poakahi ka la 24 o keia mahina. Mamuli o ka makaukau ole o ka hoike a na Kuhina.
Noi mai o Kaulukou e hoopanee loa ia ka noonoo ana o keia olelo hooholo. Hooholoia.
Hoolaha mai o Dole e lawe mai ana oia he bila kanawai e pili ana i ka Waiwai kauoha ole i ka ili ana kau i na hooilina
Nana no he olelo hooholo e kauoha ana i ke Kuhina o ko na aina e, e hoike mai i ke ano a me ka hana i hoouna ia aku ai o Mr. Dagget i Wasinetona.
Noi mai o Kaulukou @ hoakaka ia ke ano o ka olelo hooholo, ka hana a me ka manao nui o ka mea nana i hoolaha mai, a i ole pela, e hoopanee loa.
Hoakaka mai o Dole: Oiai he mau lono ano nui loa keia i pahola ae iwaena o ka lahui, ka hoounaia ana o keia haole i Wasinetona, nolaila, he mea pono no i keia hale e ninau heaha la kana hana nui o ka hoounaia ana ilaila.
Kokua o Palaunu i ka olelo hooholo, a hoakaka pu mai he mea pono no ke ninau ia ka hana a keia haole oiai he haawina dala kekahi i hookaawaleia no ka lilo o kana huakai i Wasinetona. Heaha kana hana. Ma o keia mau hoakaka ana, ua hooholoia ka olelo hooholo.
NA HANA O KA LA.
Noho ke komite o ka hale no ka noonoo ana i ka bila haawina. Hapai hou ia ka noonoo ana no ka haawina Ukupanee no na dala a na lapana.
Hoakaka mai o Kapena Loke maluna o ia kumuhana hookahi i kulike me na hoakaka nui e apono ole ana i ka hana ana a na Kuhina me ka mana ole. Wahi ana, ua hoakakaia ma ka @amu, e haawi i $3,000 no na Dala Ukupanee a na Iapana, aole hoi he haawina i hookaawaleia no ke kumupaa, &c.
Hoike mai ka Loio Kuhina: Ke koho nei au aole i uku ia kekahi dala @iai keia haawina. Ua ninau ia mai au e kekahi mau hoa o ka hale ina ua hoomaikeike ia mai au e ko’u mau hoa kuhina i ke kupono o keia hana, a i ko’u manao, ua pono loa. Ua hanaia ke kuikahi mawaena o Hawaii me Iapana; o kekahi mau mea ua hanaia aole maloko o ke kuikahi, aka, he mea pono no e hookoia ia hana. Ua hoakakaia no hoi ma ia kuikahi e malama ke aupuni he 25 hapa-haneri dala o na Iapana me ka uku o ke aupuni he elima ukupanee. O ke kuikahi i hanaia mawaena o na aoao elua, ua like kona mana me ke kanawai. Ina paha i lawe aku ke aupuni i keia mau dala a waiho ma ka baneko, ua manao au he pono ole ia, aka o ka hoahu maloko o ka Waihona ke apono nei au ua pololei. Nolaila aole au i manao ua pono ole ka hana a na Kuhina a ua kue i ke kanawai, aka @a pololei lakou, a ke aie nei kakou ia Iapana, a mamuli o na mea i hoakakaia maloko o ia kuikahi, ua hilinai mai ke aupuni Iapana ia Hawaii nei a pela ke@a aupuni i hooko ai. Mamuli hoi o ke komo ana mai o na limahana Iapana i keia aupuni, ua hoomahuahuaia na pomaikai o keia aupuni, etc
Pane mai o Dole: Mahalo loa au i ka hoikeia ana mai nei o na mea e pili ana i keia hana; akahi no a pau ke @ohihil@ Ua maopopo lea ke kulana o na Kuhina kahi a lakou e ku nei. Hauoli no hoi au i ka hiki kino ana mai o ke Kuhina Waiwai oiai ua pohihihi kakou ma o kona hiki kino ole ana mai a hoakaka i kekahi mau mea e pili ana i keia mau mea. Hookahi mea i maopopo, na na haku hana i halihali keia mau dala a waiho ma ka Waihona, aka, pehea la i pipili wale ai kekahi mau dala ma ka lima o ke Kanikela Iapana? (Hoole ke Kuhina a olelo, ua ohiia paha ia mau dala mawaho ae etc.) Nui ko’u mahalo, wahi hou a Dole, no ka maopopo lea o na mea i hanaia e keia poe. Hoike mai kekahi ua kikoo mai ke Ka@kela ma ka Waihona; hoole hoi kahi aole i kikoo ia; olelo hoi kahi ua ohiia mawaho ae etc.Nui ke kupanaha o ka lakou mau hoike. Aole au i manao, ua like ka mana o ke Kuikahi me ke kanawai, e like me ka hoakaka a ka Loio Kuhina. (Pane pokole ka Loio Kuhina: Ua loaa ka mana e lawelawe ia pela ma o ke kuikahi i hanaia e ka Moi e like me na hoakaka a ke kanawai; koe na mea i manao ia na ka ahaolelo ia e apono etc.) Pane hou o Dole: Ke hoike mai nei lakou ma o ke kuikahi la ko lakou mana i hana ai, aka, he mua loa aku ka hooliloia ana o ke dala, a eia wale iho nei no ka hoomana ia ana o ke kuikahi. Pohihihi hou keia hana a lakou. Ke pane mai nei lakou, “ina aole i hoopaaia lakou ma keia hana etc.” Ke ninau nei au, nawai lakou i hoopaa? Mamu@ anei o na kauoha wale no a ke@a aupuni alaila e hooko wale aku no lakou?Alaila, ua haahaa ka mana kanawai o Hawaii i na kauoha ahai mai, i hookoia e lakou nei. Manao au aole ia he hana pono loa. Ua apono loa au i na hana hoopomaikai i ke aupuni, aka o na pomaikai i apono ole ia kona kahua i loaa mai ai e ke kanawai, manao au, he mau hana hoopio wale no ia i ka mana o ko kakou mau kanawai. Nui ka hemahema o ka lakou nei mau hana; ua apono wale aku i ka hai kaouha. He haihai kanawai maopopo lakou. Me he la paha, ina aole keia mau dala a na Iapana, o ka pilikia no ia o ke aupuni. Aka, @o kuu a@e ole e hoohaahaa ia ka mana o ko kakou mau kanawai, a @ue ka makee i ka inoa o ko kakou aupuni, ke ku nei au ma ka aoao e hooholo ana i keia haawina.
Uku Luna Dute Nui $8,000
Hope “ “ 6,000
Luna dute awa 6,000
Kakauo@elo buke helu 3,600
Kiai oihana ma ke awa 3,000
Luna hale papaa 3,600
Hope luna hale papaa-Hoololi mai o Kakina e kapaeia ka noonoo ana no ke@a haawina Noi ke ‘lii Bihopa e waiho ma ka papa a maopopo ke ano o ka hana. Hooholoia-Noi o Dole e koho ia i komite elua @ala nana e hooponopono keia hana. Hooholoia
Uku Kakauolelo elua $3,000
Kakauolelo ekolu $2,400
[Haawiia i ke ko@ite elua la.
Kakauolelo waiwai komo mai $3,000
Hoololi o Kakina i $2,400, hooholoia.
Uku kokua Kakauolelo waiwai komo [mai $2,400
Luna Dute o Kahului $3,000
“ “ “ Hilo $3,000
“ “ “ Mahukona $700
“ “ “ Kawaihae $100
“ “ “ Koloa $100
“ “ “ Kealakekua $100
Uku Luna kiai Awa o Kahului $2,000
Luna Kiai Awa o Hilo $1,800
Uku “ Hale papaa mokuahi $1,200 [Haawiia i ke komite.
“ “ “ Aila mahu $1,200
Uku o na kokua Kiai ana a pau $20,000
Waihoia a makaukau ka hoike a ke Kuhina Waiwai.
Waapa Oihana dute $1,200 hooholoia.
Kela me keia lilo Oihana dute $5,000.
Koho ka noho ia Dole me Kapena i mau komite elua lala nana e hooponopono na hana i hoikeia maluna.
Hoopauia ke komite, a hoopanee na hana a ka hora 10 A.M. Poalua.
LA HANA 16, MEI 18.
Halawai ka hale e like me ka hoopanee ana; heluheluia ka moolelo o ka la hana i hala a aponoia me na hooponopono.
NA PALAPALA HOOPII.
Na Rikikini mai Wailuku e hookaawaleia i haawina dala no ke kukulu ana i kekahi hale aupuni-E hooholo ia kekahi kanawai e papa loa ana i ke komo ana mai o na pake. Haawiia ka hoopii mua i ke komite o na aina aupuni, a o ka lua, i ke komite hookolokolo.
HOIKE A NA KOMITE MAU.
Hoike mai o Palaunu ka luna hoomalu o ke komite hookolokolo, ua nana ke komite i ka palapala hoopii a J.F. Brown e uku ia aku iaia he $2@2.57 no kona auhau i ohi papaluaia. Aponoia.
NA OLELO HOOHOLO ME NA BILA.
He olelo hooholo na Kalua e uku ia o Pun@ia $3.75 o Koloa, Kauai, no kona auhau i ohi papalua ia. Haawiia i ke komite waiwai.
Noi mai o Dole e heluhelu oia i kekahi bila kanawai ana i hoolaha mua mai ai e pili ana i ka ili ana o na waiwai kauoha ole i na hooilina. Waihoia no ka heluhelu alua.
Nana no he olelo hooholo e kauoha ana i ke Kuhina o na aina e e hoakaka mai i ke kumu o ka hoopau ia ana o ke Kanikela Hawaii ma Berusela, Belegi-
Na Kalua he olelo hooholo e hookaawaleia i haawina dala $4,000 no ka hoomaemae ana i ka uwapo o Lahaina a me ona mau Kukui. He haawina ka i haawi mua ia i ke kau i hala no keia mau pono o na makaainana o Lahaina, aka aole i hana ia no elua makahiki i hala. Hooholoia e waiho ma ka papa a noonoo pu me kabila haawina.
Na Dole he olelo hooholo e hookaawale ia i $2,500 no ka hoomaemae ana i ke alanui o Pauoa. Wahi ana, he haawina i haawi mua ia no keia alanui, aka aole i hana iki ia.
Mamuli o ke noi a Kakina, ua waiho ia ma ka papa a noonoo pu me ka bila haawina. Hooholoia.
Heluhelu mai o Nahale no ka wa mua i kana bila kanawai i hoolaha mua mai ai e pili ana i ka ili aku o na waiwai lewa i ka wahine mahope o kona mare ana. Waihoia no ka heluhelu alua.
Na Kakina he olelo hooholo e kauoha ana i ke Kuhina Kalaiaina e hoike mai oia ma ka palapala, @a kumu i hooko ole ia ai ke kanawai e pili ana i ka haawi i na aina aupuni etc.
Pane ke Kuhina Kalaiaina: Ua hoomakaukau au i ka’u hoike, aka ke lohi mai nei ma ka lima o ka poe pa’i. Ua hoomaopopo mua ia no keia hana, a ua kauohaia na ana aina e mahelehele i na aina aupuni a haawi aku i ka poe e kuai mai. Ma ka lakou hoike he mau tausani eka aina aupuni e waiho wale nei, a he tausani paha he mau eka aina waiwai ole etc. Maloko o ka’u hoike e nana ai na hoa me ka maopopo.
Noi hou o Kakina e waihoia kana olelo hooholo ma ka papa a noonoo pu me ka hoike ke makaukau. Hooholoia.
Heluhelu mai ka Loio Kuhina a kana bila kanawai i hoolaha mua mai ai e pili ana i ka hoomainoino holoholona.
Hoike mai o Kulika, lunahoomalu o ke komite nana e hooponopono na palena pale ahi o Honolulu, ua noonoo lakou a ua hoololi ma kekahi mau mea, a ua noi pu mai e hooholo ka hale i keia kanawai me na hoololi. Noi pu mai e haawi aku i wa no lakou e noonoo ai i kekahi mau bila kanawai e pili ana no ia ano hookahi. Aponoia ka lakou hoike.
Noi mai o Kakela e lawe ka hale i keia bila kanawai oia na hana mua o keia la.Hooholoia.
He olelo hooholo na Palaunu e haawi ia i $1,500 no ke kukulu ana i hale hookolok@o & hala-paahao no Koolauloa, Oahu. Hooholoia e waiho ma ka papa a noonoo pu me ka bila haawina.
Na Kakela he oleo hooholo e kauoha ana i ke Kuhina Kalaiaina e hoike mai i ka nui o na auhau alanui etc.
Na Kaulia he olelo hooholo i $10,000 no na alanui o Koolaupoko. Waihoia ma ka papa a noonoo pu me ka bila haawina.
Na Kakela he olelo hooholo i $3,000 no ka ho@maemae ana i ke alanui mai Wailuku a Maalaea. Waihoia ma kapapa a noonoo pu me ka bila haawina.
Na Kaunamano he olelo hooholo e hoike ana, e noho pu mai me ke komite ka poe he mau olelo hooholo, hoopii, a bila kanawai paha, i ka wa e noonoo ia ai. Hooholoia.
Na P@haol@ he olelo hooholo $500 no ka hoomaemae ana i ke alanui pali o Wailau, Molokai, i hiki pono ka lawe ia ana o na pai-ai no na mai o Kalawao, Waihoia ma ka papa a noonoo pu me ka bila haawina.
Hoolaha mai o Kauka Wight he bila kanawai.
Na Palohau he olelo hooholo e haawi ia i $800 no ke Kakauolelo o ka Makai nui o Kauai—Nana no he olelo hooholo e koho ia i komite 13 lala nana e hooponopono na uku o na maikai a pau.
Hoomaha ka Hale.
Halawai hou.
NA HANA O KA LA.
Noonoo mua ana i ka bila kanawai e pili ana i ke kukulu me ka hana hou ana i na hale maloko mai o na palena i hoakakaia.
Noiia e heluhelu hou ia ka bila K—aponoia. Heluheluhou ke Kakauolelo.
Mahope o na hooponopono a me na hoololi ana a kela me keia hoa i keia bila kanawai @a apono ia no ka heluhelu akolu ma ka Poaha.
Heluhelu akolu ana i ka bila kanawai e hoololi ai i ka p. @ mok. 90 o ke K. Karaima. Hoololi ia e waiho ma ka papa a noonoo pu me kekahi mau bila kanawai e like pu me keia. Hooholoia.
Heluhelu elua ana i ka bila kanawai e hoopau ai i ka p. @ o ke kanawai no ka ohi ana i na uku hoolimalima i aponoia Jan. 10, 1865.
Noi mai o Dole e haawiia keia bila i kekahi komite. Ma ka ninau ana, ua haawiia i ke Komite Wae.
Hoopanee ka hale a ka hora 10, A.M. Poakolu.
LA HANA 17, Mei 19—Halawai ka hale e like me ka hoopanee ana. Heluheluia ka moolelo o ka la i hala, a aponoia.
NA PALAPALA HOOPII.
Na Rikikini mai Wailuku, e hoomoeia i mau paipu no laila. Haawiia i ke komite o na hana hou. Nana no e noi ana i haawina dala i makeke no Wailuku. E hooholo ia ke kanawai kuai wai ikaika mawaho ae o Waiku. Waihoia ma ka papa a noonoo pu me kekahi bila kanawai ano like me ia.
Na Nahale mai Kona Akau, e wehe ia ke awa o Kailua i awa kumoku akea. Waihoia ma ka papa.
Na Beka mai Honolulu i $4,000 no ke alanui mai Maunalua a Kamoiliili.
Na Kaulia mai Koolaupoko i $10,000 i palekai no Kaalaea. Haawiia i ke komite o na hana hou.
Na Nahale mai Kona Akau, e hoopau ia ka Luna alanui nui o Hawaii, a e koho ia na luna alanui ma na apana pakahi. Waihoia ma ka papa.
HOIKE A KE KOMITE WAE.
Hoike mai o Kipikona i ke kumu i hoopauia ai ke Kanikela Hawaiii ma ke kulanakauhale o Beusela e Blegiuma e like me ka olelo hooholo a Dole o ka Poalua. Wahi ana, ua kulike ole na hana a ua Kanikela la me ka oihana ana e lawelawe ana. A pela i hoopauia ai oia mai ia kulana Aponoia ka hoike a ke Kuhina.
Hoike mai ke komite elua lala e pili ana i kekahi mau itamu o ka oihana dute. Ua hooholo laua e haawi i $1,200 no ke kiai hale papaa mokuahi, a o kekahi mau mea iho, ua noonoo ke komite e kapae loa i ko laua haawina. Waihoia ma ka papa a noonoo pu me ka Bila Haawina.
NA OLELO HOOHOLO ME NA BILA.
Na kauhane he olelo hooholo i $5,000 no ka uwapo o Ho@uapo, i kuleana ai ka lehulehu ma ia uwapo, oiai no hai i keia wa. Waihoia ka papa a noonoo pu me ka Bila Haawina.
Na Dole he olelo hooholo e kauoha ana i ke Kuhina o ko na aina e e hoike mai i ke ano o ka Daggett huakai i hoounaia ai i Wasinetona, a me ka hopena o kana hana. Hooholoia.
Na Dickey he olelo hooholo i $4,000 no ka hoomaemae ana i na alanui me na alahaka o Makawao, me ka hui pu ana me na dala auhau o ia apana. Waihoia ma ka papa a noonoo pu me ka Bila Haawina.
Na kaunamano he olelo hooholo e kauoha ana i ka Peresidena e koho mai i komite 13 lala &c., na lakou e hooponopono na uku makai a pau o ke aupuni. I 4 no Hawaii, 4 no Maui me Molokai, 3 no Oahu, 2 no Kauai. Aponoia.
Na Keau he olelo hooholo e kauoha i ka Papa Hoonaauao e kukulu i kula olelo haole ma Kalihi a i ole ma Moanalua, mai na lilo ae o ka Oihana Hoonaauao. Haawii i ke komite Hoonaauao.
Na Kauai he mau hoololi bila kanawai—E hoololi ana i na p. 11, 12 o na kanawai o 1882—E hoololi ana i ka p. I mokuna 40 na kanawai o 1876—Ehoololi ana i ka p. II mokuna 4 o na kanawai o 1882.
Na Amara he olelo hooholo e kauoha ke aupuni i mea ana aina a e paiia na kii o na aina e laweia ana a oki ia paha e ke aupuni, i ike mai ka lehulehu. Hooholoia.
Nana no i hoolaha mai he bila kanawai e hoololi ana i ka p. 1477 mok. 34 kanawai kivila. Waihoia no ka heluhelu alua.
Na ka Loio Kuhina i heluhelu mai no ka wa mua i ka bila kanawai e hoolilo ana i ka aina a na kahuna Ka olika no lakou ponoi ma ke ano manawalea. Waihoia no ka hel@helu alua.
Nana no i heluhelu mai he bila kanawai e pili ana i na pake kamaaina a malihini. Waihoia no ka heluhelu elua.
Hoomaha ka hale a hora 1:30.
JAMES DOWER.
Oia hoi o Kimo Kapiolani, ka ona mua o ka mokuahi Kapiolani. Ua makaukau oia me na lako apau, no ka hana ana i na waapa, a me ka hana hou ana i na waapa naha. Ua makaukau oia me na Wae, na Umi@, a me na apana hookui e paa ai na waapa, a me na lako e ae no ke kapili ana i na waapa. E hele mai ma kona hale ma Manamana, Honolulu.
2029-t@
KE KAUKA IAPANA Mr. M. Goto.
He Kauka no ka mai lepera, na mai e p@ ana i ka ili o ke kanaka, ka mai ka@kao etc. etc. etc.
KEENA HANA—Aia ma Kapalama, mauka, pono @ kahi noho o ka Hon. J Keau.
NA @ORA @ANA @ ora @ ka 5 p,m.
: : : @ Na la Sabati hora 8 a @
@94-@y@
HOIKEIKE LUAOLE
Palua ka Hoikeike Nui oka Poaono
PROFESSOR ANDERSON.
Ke Kanaka Kupua Nui o ka Akau.
Hoikeike nui o ka auina la hora @. Uku komo no na kamalii 25 keneta; na mankua 50 keneta. ELUA hoikeike nani lua ole, kekilohana keia o na hoikeike mea pohihihi, na OIWI KANAHA O AJAX a me IBID, i keia po wale no ma ko laua HULAHULA MAKE ma ka @’o.
E hoea ana a nalo aku iloko o ka lewa ka Uhane o Elaine i alohala. Ka hiamoe a ke Kaikamahine Nauke i ike maka ia e Professor Anderson a me Madame Anderson i ka hale Alii o ke alii Kiaaina ma Calcutta.
AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O KO Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o MAHOE (k) o Kalihi, Honolulu, Oahu, i make kauoha ole. Ma ke Keena imua o ka Lunakanawai nui A.F. Judd.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o k Palapala Noi a Luhau (k) a me Mi kana wahine e hoike ana ua make kauoha ole o Mahoi (k) ma Kalihi i oleloia i ka la 25 o Aperila, 1886, a e noi ana e hoopukaia ka Palapala Hooko@u Lunahooponopono Waiwai ia H.A. Widemann, o Honolulu.
Ua kauohaia o ka POAONO, ka la 12 o Iune, M.H. 1886, ma ka hora 10 o kakahiaka, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o @a Lunakanawai la, ma kona keena, ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no, e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la. A o keia kauoha e hoolahaia ma ka olelo Enelani a me Hawaii, i ekolu pule maloko o ka KUOKOA a me HAWAIIAN GAZETTE he mau Nupepa i pai a i hoolahaia ma Honolulu.
Kakauia ma Honolulu, Mei 17, 1886.
A.F. JUDD.
Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie.
Ikea: HENRY SIMTH,
Hope Kakauolelo
2077.3ts
AHA Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina:-Ma ka hooponopono Waiwai hooilina. Ma ka waiwai o Nakaikuaana (k) no Hilo, Hawaii i make.
Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a Kahanapaka (w), e noi ana e hooponopono ia ka waiwai o Nakaikuaana (k), no Hilo, Hawaii, i make kauoha ole, a e hoonoho aku iaia i Lunahooponopono no ia waiwai: Nolaila, ua kauoha ia na mea a pau i pili, o ka Poalima oia ka la 16 o Iulai, 1886, i ka hora 10 kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Hilo, Hawaiii, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, me na mea kue ke hoike ia. F.S. LYMAN.
Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu o ko H.P.A. Hilo, Hawaii, Mei 12, 18@6.
2077.3ts
AHA Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina:-Ma ka hooponopono Waiwai hooilina. Ma ka waiwai o Pukaua (k) no Kau, Hawaii i make.
Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a Beniamina (k), e noi ana e hooponopono ia ka waiwai o Pukaua (k), no Kau, Hawaii, i make kauoha ole, a e hoonoho aku iaia i Lunahooponopono no ia waiwai: Nolaila, ua kauoha ia na mea a pau i pili, o ka la 22 o Iune, oia ka Poalua M.H. 1886, i ka hora 9 kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Waiohinu, Kau, Hawaiii, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua hihia la me na mea kue ke hoikeia. F.S. LYMAN.
Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu. H.P.A. Hilo, Hawaii, Mei 12, 1886.
2077.3ts
HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI.-Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o Ah Chow o ka aoao mua, a me Ho Sun o ka aoao elua, ma ka la 1 o Mei 1884 i kakau kopeia ma ka buke 88 aoao 118 a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila, ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana ia i ka aina i hoikeia ma ia moraki, ma ka Poaono la 12 o Iune 1886 ma ke Keena Kudala o E.P. Adams, ma Honolulu, ma ka hora 12 o ia la.
Aia ma kahi o W.R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.
Hanaia i keia la 18 o Mei 1886.
HO SUN
Mea Moraki Mai
Penei ka waiwai e ku@alaia ana.
O ka mahi raiki o ka M@ o ka aoao mua e waiho la ma Kalihi, Oahu, a oia hoi na hoolimalima malalo nei.
1 O ka Hoolimalima o Pedro Smidio ia Hee Cun i hanaia i ka la 27 o Augate 1879 no 10 makahiki
2 O ka hoolimalima o F.W, Beckley ia Ah Chow i hanaia i ka la 24 o Iune 18@0, no 10 makahiki i @opeia n@ ka buke 66 aoao 88
Na Hale a pau, elua @o, hookahi paa pipi hana, a me @a holoholona a pau, na lako hale, na mea hana a me na mea ulu a pau o luna o ua aina la. 2077.3ts
OLELO HOOLAHA
E IKE auanei ua kanaka a pau loa ke nana mai i keia ol@lo hoolaha; owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, ke papa loa ia aku nei na holoholona lio, bipi, hoki, @la, aole e hele wale maluna o kuu aina kuai e waiho la ma Kaumakani me Papaluana, Kipahulu, Maui. Oia hoi ka Apana Aina o Keaukoa i hoike ia ma ka Palapala Sila Nui Helu 2541. Ina e loaa na holoholona i hai ia ae @a maluna i kuu hope, ia Kamai (k), alaila he mana iaia e hopu a paa a e uku ka mea nona holoholona i $5.00 no ke poo hookahi. no ka mea, he Aina mahi kalo keia me ka Apana Ku’a, a i ole e hoopaa ia ma ka Pa Aaupuni, e like me ke kanawai; a no ka puaa, hipa me ke kao $1.0@ no ke poo hookahi. MRS. K. KALUNA.
Kipahulu, E. Ma@i. Mei 11, 1886.
2077.4ts
Olelo Hoolaha.
UA makemakeia na luina a pau o ka moku Hawaii “Bark Harves@” i puhi ia i ke ahi e ka moku Shennandoah ma ka makahiki 1865 paha ma ka mokupuni o Ascension, ina eia lakou ma Honolulu nei a ma kahi wahi paha iloko o ko Hawaii Pae Aina, a ina ua make kekahi o lakou o ko lakou mau hoo@ina, e hele ae ma ke Keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maluna ae o ka @anako o Me@rs Bishop & Co. Honolulu. W.C. PARKE.
May 13, 1886. 2076-3@
Hoolaha Hooko Moraki.
Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o LEU CHU ON a me KUM HIN, o Waikiki, Oahu, ia ANIN a me AHUNA, i hanaia ma ka la 14 o Iulai, 1885, a i kopeia ma ke Keena Kope, ma ka B@ke 96 aoao 209, 210, a me 211, e moraki ana i kekahi palapala hoolimalima mai a W.R. Kakela a i na mea moraki aku i oleloia, i hanaia @ia ka la @ o Iulai, 1884, a i kopeia ma ke Keena Kope i oleloia, ma ka buke 90, aoao 108 109 a me 110, me na mea a pau i hooliloia ma ia palapala, me na mea ulu a pau maluna o ka aina i oleloia, na mea hana a me na mea e ae a pau, na waiwai lewa a pau e waiho ana maluna o ka aina i oleloia.
Ma keia, ke hoolaha ia aku nei, ke manao nei na mea moraki, e hook@ i ka moraki no ka uhalia ana o ka aelike ma ka moraki.
ANIN,
S. SELIG,
Lunahoopnopono Waiwai o ka waiwai o Ahuna.
L.A. Thurston, Loio no na mea moraki mai Honolulu Mar 29, 1880. 2070-3t@
Olelo Hoolaha.
OIAI, ua kohoia ka mea nona ka inoa malalo iho i Kahu malama waiwai no ka waiwai o Kukuinui (w) e ka Lunakanawai Preston o ka Aha Kiekie, nolaila, ke hoolaha ia aku nei o ka poe a pau i a@e ia Kukuinui i oleloia e hookaa koke mai iaia, a o ka poe a pau a Kukuinui i aiea@ e waiho koke mai lakou i ka lakou mau koi i hooiaio pono ia me A. Ross Loio ma Aliiolani Hale. KAAHALEPAAKAI.
Kahu Malama Waiwai
Ha@aia, H@nolulu, Jan. 23, 1886, 2076-3ts
HOOLAHA NO KA HOOLIMA LIMA.
HE aina nona na eka he 70 a me ka Hale e ku ana ma Kaupo, Maui. He hale maikai @ ano hou keia, he hapalua mile paha mauka iho o ke kahawai. He aina kupono keia ke kanu@a i ke Kope, alani a me ka awa, oia no hoi kekahi o na apana aina momona loa o ka apana o Kaupo. Uku hoolimalima, $80 no ka makahiki.
E ninau ia J.M. MONSARRAT
2077-3t Maunakea).
WOLFE & CO.
Mea Kuai i na Ano a pau o na Mea AI, HUA AI, O NA ANO A PAU.
UA NEE AE MA Helu 67, Alanui Hotele, Halekuai mua o Lewis & Co
E loaa koke aku no na kauoha a pau loa me ka hakalia ole, a me ka maikai o na ho@ malu ia ana. E hooko ia na kauoha o ke kulanakauhale nei me ka hikiwawe ma na ka me ka uku ole. O na kauoha mai na mokupuni, e lawelawe koke ia. 2077-@
Kaulana o Kohala i ka Aina Haaheo.
E naue mai e kiloh@ i na nani mae ole. Na Luhiehu o ke kino e Li@ohau ai oe. E awihi iho ai oe i ka haa a na Pihipihi. A @i o ko Papale i ka pipii a ka Ai kala.
EIA LA! LEIA LA! EIA LA!
MA KU@ MAU
HALEKUAI LOLE NUI.
MA
KAIOPIHI & KAPAAU
Malaila e loaa ai na anoi a ka makemake o na Kane, Wahine a me na Keiki. E wiki.Mai lohi.
P.A. DIAS.
LADIES’ BAZAAR, HELU 88. ALANUI PAPU.
HALEKUAI HOU HALEKUAI HOU.
Hele mai e ike i na panio he nu, wale o na Luhieha Kino; o ke anu nuhou @oa o na paikini. A pela pu no hoi KA HUMUHUMU LOLE ANA.
Makaukau i ka wa pokole a me ka haahaa o ka uku.
Na Papale a me na Hulu, no ka hoomaemae a me ka hooluu,
Na Pua me na hulu hoonani he nui wale o kela ano keia ano,
E hana ia no hoi na Papale mai ka Pua-ko ma na ano a pau.
MRS. J. LYONS, Ona Waiwai.
2074-
Kalo Palaoa! Kalo Palaoa!
He Kalo Palaoa ano hou loa.
UA MAEMAE, A HIKI I KEL ME KEIA KE HANA I POI NONO IHO
POI ONO! POI ONO!
Aeae, a pahee maoli ke moni aku. He @n@ i makaekae no hoi o ka poi maoli ke ai k@l@. He 25 paona o ke eke hookahi. no ke kumu@kuai haahaa loa he 40 keneta. Nolaila, ua lawa no ke kanaka hookahi no ka poi i ka mahina holo@koa ke hoolilo oia i $1,000 no na eke Kalo Palaoa eha (4).
Ua hana hou ia a hoomaemae @ou iho nei keia Hui i ka mikini no ka hana ana i ke KALO PALAOA, a ua hoolawa p@ ia no hoi he dala no ka hoolako ana mai i na mea paahana helu ekahi (1) no ka hoohana a hoomo’a ana i na Palaoa Palai, Palaoa Oma, na Meaono, a me na Pudina etc. etc., me ka maalahi a me ka maikai mai ka palaoa maoli mai.
He nui na hooiaio ana no ka maikai loa o keia POI mai kela a me keia i hoao, a ua oi l@a a, wahi a lakou, mai ka poi i hana lima ia.
O ke KALO MUSH no ka paina Kakahiaka, he Ono a Mikololohua maoli no hoi.
He mau hooua no hoi mai no Kauka mai no ke kupono loa o keia poi no na opu ano ikaika ole a naliwaliwali.
KUHIKUHI NO KA HANA ANA I KA POI.-E hoowali hehee i ka nui o ka palaoa i makemake ia me ka wai huihui me ka aeae, paupuu ole. Hookomo iloko o kekahi eke lole p@a a maemae, a ho-o iloko o ka wai wela e pai@a ana ma ka ipuhao, a hoomo’a no 1 ½ a i ole 2 ½ hora paha e like me ka nui o ka palaiki, a e malama pono hoi i ke eke mai ka papaa ana me ka pale ana i wahi apana tini malalo ae o ke eke. I ka moa’a ana, @a oiai no hoi e mahanahana ana), e hoowali me kekahi p@na nui a me ka wai a hiki i ka hui a wali maikai ana. Alaila, e waiho pela no na hor@ 5 a 6 paha, alaila hoowali hou e like me ka wali kupono i makemake ia. E waiho no ka ai no 3 a 4 pana la mamua o ka awaawa ana.
O ka Poi i hana ia mai keia Palaoa mai, ua kaokoa loa mai na ano ino maemae ole e like me ko ka poi e hana lima io nei, a e hoomaopopo pu ia ai ke ano like ole o ka ai ana; a hn ka poe i ake i ka maemae o keia ano ai kamaaina, ua hoopaa aio makou iloko o na eke maemae, a pela e loaa ai ia oukou na ai ono e hana iho ai e like me ko oukou makemake.
ELOAA NO MA NA HALE KUAI MEA AI A PAU O KE KULANAKAUHALE @E