Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 15, 10 ʻApelila 1886 — KE OLA O HAWAII. [ARTICLE]

KE OLA O HAWAII.

Hc haioUlo na M. Ulurtah<U ma Kaumaāapili i ka po Poakolu Maraki 2s, iSS6. E na Hawaii Ponoi Aloha oukou: —Oiai ma ko'u ano aloha lahui, a aloha alii, ua oluolu au e hahai aku ia oukou i kekahi mau mea e pili ana i ko kakou lahui a rae ko kakou aina, ka home aloha a ko kakou mau kupuna i hooipo ai no ka wa loihi ahiki mai ia kakou na mamo, nolaila ua makemake au e hoakaka aku i ke kumu i emi ai o ka lahui Hawaii. £ lawe mai ana au i na hoakaka mai ka hookumu ana mai o ke kanaka, mailoko mai o n& kupuna elua. He okoa na kanawai a me na ru!a e pili ana i ke ola kino o kekahi mahele a pela no i kekahi mahele, aole lakou e ola e like me na kanawai o keia wa, a ua loaa mai kakou maUoko mai olaila. Ma keia mau mahel* i loaa mai ai a hiki i na la o Kamehameha 1, ka mea i heie a kau i kaupaku o Hanaiei, a kau mai la i kanawai, e hele ka elema-

kule ame ka iuahine a moe ike aU, aoie mea nana e hoopoino aku. Pela mai ka hele ana oko kakou noho hui ana a hiki i na la o Kauikeaouli, oia ka hookumu ana okeAuhou a me ke Au kahikl

Ua oi aku ke kaumaha ame ka weUwe!i ona hana i hopkumuia ta mau la, iko keia au, O ksia ka hookui'na nana i lawe aku iko kakou aina iloko ona kaumaha ame na ehaeha he nuL Ina kakou e naua aku maiuna, aia malaila h« mau papa ea hanu, ua ano e hoi ke ea o kekahi i ko kekahi, ua anu loa kekahi a ua kaumaha ioa kona ea, a wela loa hoi ko kekahi a mama loa i kahi wa. Ua lilo laua i mau enemi aika wa e halawai ai me kekahi mea okoa, oko laua hookui no ia, a ia wa e poha mai ai ka leo oka hekili me ka weliweli, puka mai ka uwila, pa mai ka makanī puahiohio a hoonioni mai la ina ale oka moana, haule mai la ka ua kahe ka wai, a lawe aku la i na piha a o na kahawai, hulihia na hale, alaila hoomaopopo kakou o keia mau mea a pau o'a na hookui'na.

Heaha ia ke kumu i hoea mai ai ? Eia ke kumu, Aohe like o na hookui'na o kekahi me kekahi. Ua hooma kaukau ke Akua i keia mea no ke ola nui, nolaila ke lawe mai nei au i keia mau mea ana oukou ia e i iho, peia iho ia ka ke ano o ke au hou me ke au kahiko. O ko'u ake nui o ke komo aku o keia mau hoakaka iloko o oukou. I keia wa, aohe nana pono ia oko kakou aina, ke kumukanawai a me na kanawai a peia pu no me ka mana hooko. He lahui palupaiu iaa keia ma ke kino, he poe aloha oiaio iko lakou aina, he poe paa ole o kahi hipuu ma ka poli, a poe hoolohe loa hoi i ka leo o ko lakou mau haku, eia nae ua oi aku na kanawai mamua o ke ola o keia iahui kanaka. Penei kekahi mau hoohaiike, ina e nana aku i kekahi kumulaau nui me kona mau lala e luhe ana mao a maanei, e ike no oukou aole mea ulu malalo ona, a ina paha he paph a waiho aku oukou i kela papa maluna o kekahi kula i ulu la e ka mauu, a haia na mahina eono, e īke auanei oukou aole he mea ulu malalo ona. Pela kakou e noho nei ame ko kakou mau kumukanawai a me na hooko ana a ke kanawai, ko kakou mau hooponopono aupuni a me ka lakou hooko ana, aole j ia i kupono iko kakou mau ola. Ina oukou e nana aku i ka'u mau hoakaka ana Ikawa 1 hookumuia ai ke kanaka, e ike auanei oukou i ko ke Akua manao, ua kue i keia.

Ke hai hou aku nei au ia oukou, ua aui ae ka la no ko kakou pomaikai, a ua makaukau ke Akua e lawe aku i kana puolo mai o kakou aku. Mai ia la mai a hiki i keia la, me he mea la ke ola nei kakou ma ke ano nawaliwali, a me he mea la aohe uhane. Ma keia hookui'na kakou i emi ai, ma keia hookui'na i ulu ai ka mai hebera; ua ulu mai keia mai ma ke ano okoa no na ino i hana ia maluna aka aina, a kue iko ke Akua mau manao, nolaila ua kahea mai ke Akua i ka po a me ke ao mai ka noho alii a ia kakou hoi e mihi iko kakou mau hewa. Ua kahea mai ke Akua ia kakou e mihi, aka ua hoopanee kakou, nolaila ua hoao mai ke Akua i keia mai ma ke ano nane i mea no kakou e ike ai.

Ke manao nei paha oukou o ka nui o na buke kanawai ame kekahi mau mea e ae oia la ka mea e pau ai ka hana hewa, aole. Oka ikaika ona hooko ana a ke kanawai oia ka mea e nui ai ka hewa. No ka mea oke kanawai ame ka hewa, hookahi no laua. E like me ka ikaika 0 ke kanawai pela no e ikaika ai ka hewa. Ina no e pii ae ke kanawai he mau kapuai pela no ka hewa e pii mahuahua ae ai: E ninau mai paha auanei oukou ia'u, Heaha la ke kumu o keia mau mea kupanaha ? Eia ke kumu, hookahi no o laua makuakane me makuahine, nolaila hookahi manao a hookahi lawelawe ana. (AoU ipau.)