Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 12, 20 Malaki 1886 — (Kakauia no ke Kuokoa.) [ARTICLE]

(Kakauia no ke Kuokoa.)

Uwe leo nui mai ka Elele 0 ka Poaouo me ka olelo ua pa wau Ika pohaku ake kanaka." Ipa no hoi paha no ka hele i kahi oka pohaku. Ina noho malie maloko 0 ka malu o ka pa 0 Ziona, aole eha ika pohaku. oka j>ohaku kini ia a ke kuhina i nou ai i na makaainana 0 ka aina me ka manao e pepehi a make loa na j;ono kanawai o ka makaainana Hawaii. Ua pelu hou mai ka pohaku i nou ia a pa pololei ma ka lae o ka Elele, a uwe oia me ka leo nui. Olelo kela Elele he kipi Pilipo no knna olelo 4i e ou ka maka o ka wauke 0 1 opioj)io." Lalau kela olelo kipi; aole kipi, pololei Pilipo. Ina imi ia ke kipi, loaa no ma ka hale o kela Elele me kona ona> he kipi kona. Na ka Ele le me kona j)oe i hookahe ke koko 0 ke kanaka Hawaii. Elua kanaka i make ma ka panalaau oka poe lepera. Aole hewa ia mau kanaka; eia wale no ka hewa oke kanaka, he alolia i kana keiki j>onoi. Hewa anei ke aloha ike keiki ? Aole hewa. Na ka Elele me kona haku i hookikina a pilikia ka ma nao o ka makua no ke aloha i kana keiki, a ku mai oia a hana i kana hana, a make eiua kanaka. Hoala kipi ka Elele, a tke pono i kana hana. Kahea ke koko o ke kanaka Ha«.vaii ma Molokai 1 na lani kiekie loa.

Heala kipi ka Klele me kona ona ma Oahu. Kipi la īa wui ? K.ipi ina tnakaaihana o ka aina, ka poe e paa nei ke ola o ke aupum iloko o ko lakou poho iima. Ohumu ma Hunuakaha, haawi ke kini, haawi ke elah, haawi ka oihana i ka poe nana e kokua e hoopaa ka waha ona makaainana. K punuku ina makaainana a paa ioa ka waha. K hoopouli i ko lakou noonoo me ka wai hooluhi, a e kipe aku i ke daia i mea e haule ai ka pono o ka poe hookaa auhau, a na Klele ame kona ona ka ai. Newa maina ke ola oke kanaka. Heaha ka hewa ke make ia, a komo o Hunona mau kuene ekolu, ko ka makemake, paa ka waha o makaainana. Alaila make o Kalalakoa i mohai no ia poe. Kka K!elu, e honi oe ika lepo o Honuakaha. Hohono aha ? Hohono koko. Koko oke aha la, koko anei o ka holoholona, a oka manu paha, a o ka puaa anei ? Koko oke kanaka Hawaii, i pepehiia i mohai no ka }>oe pa* kaha wale. Heaha ka hewa o Kalala* koa i iaweia kona o!a ? Aohe hewa, eia waie no he puni wale ia Eiele nia a make aku la oia i ka hoopumpuni ia. Heaha ka hewa o na kanaka elua o Mo!o kai a pepehi ia a make ? Aohe hevra, eia wa\t no, he aloha keiki, a make aku Ia i na hana pupuahulu aloha o!r a Kiele ma. Owai ka mea hoala kipi ? O Pilipo anei e ol«!o ana t e "ou ka maka oka wauke o i opiopio ? M Pehea na mea e hoao nei e hoohiolo i ke Kumukanawai o ka aina, a e uumi i ka leo o ka lehu lehu naauao oka āina ? Aia ma ka ipuka hale o ka Elele me kona poe ka hi e waiho nei ke kipi a me ke koko o ka hhui i keia mau la. A ina e ala mai ka hua mo awawa o ia hana, auhe wahi eae a Hawaii e imi i ka hwehaia, aia oo iloko o ka hale ponoi o ka Klele.