Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 10, 6 March 1886 — KA LA 3 O FER. 1886. [ARTICLE]

KA LA 3 O FER. 1886.

E ke Kuokoa e, Aloha kaua. ~E nana ae oe i kela mau wahi huaolelo pokole e kau ae Ia maluna, aohe i maalili kona wela a hiki i keia la, me he la e mau ana ia wela. Ua maopopo ia oe ia la, oia ka la koho ba!ota o ka Paeaina Hawaii, ka mana hookahi o ka lahui Hawaii i haawiia mai e ke kumu* kanawai a me na kanawai o keia aupuni. ; a kohoia na lunamkkaainana. a ua eo i ka balota a na poo aupuni. Ua iho mai ka nohoalii a lawelawe pu me ka leo, o na kuhina na waha o ka Moi me ka leo. ka ona miliona me ka leo, a o na koo hoi o na kuhina, na luna aupu|ni a pau me ka leo. me he uhane la i», ie hawinawana mau ana iloko o ka manao o na makaainana, hui pu mai me ka mana o ke dala i hiolo iho nei. O kona leo e kani ana, a me kona hulali, he nani; kokua mai na pahu rama inu i hoounaia e ke aupuni a kaili aku la i ka pono koho balota 0 ke kanaka tae keia mau mea, a lilo aku la aohe mea i koe iloko o ke kanaka. Ua ike ka mea kakau a ua lohe hoi, o ka palapaia hookaa auhau i kuniia me kela mau huaolelo "Kupono i ke koho balotn," ua haawiia mai e ka luna auhau i ka mea hookaa auhau, a i ka wa i holo balota iho nei, ua kii aku la ka luna auhau e kuai i ua mau palapala la me ke dala,

ka leo, ka rama, aila mahu, hoahaaina, a me kekahi mau mea e ae, a lilo mai na palapala hookaa auhau, a olioli loa ke kanaka, no ka mea he mea hou keia i ka loaa hou ana he waiwai noloko ae 0 kela wahi apana pepa i lilo aku ai na da)a auhau, ua panai hou ia mai. Malaila, ua lawehala loa ka uhane o ke kaia mau mau mea i hookokono 1 ka manao o ke kanaka a koho aku la nole hiki ke hoole. Nolaila puka ino ai na balota o ka aoao kuhma, a nui loa ke kaena ana maloko o ka nupepa pili kuhina ka Elele, "ka lanakila kamahao o ka balota lahui." Ua manao ka mea kakau nei, aohe oiaio o ia mau huaolelo, he haanui wale iho no ia. "Ka lanakila kamahao o ka balota kuhina," oia ka oiaio, ina i koho lokahi na makaainana i ka balota me ke kuai ole ia a puka na iunamakaainana, alaila he lanakila kamahao ia no ka mea, aole i kuai ia me na kumukuai i oleloia maluna. Ua hala ka wa koho, aka o kona wela ke mau nei no. Ua lawelawe ke aupuni e kuai ina pono koho, a o na luna aupuni e malama

oihana aupuni ana i kokua ole i ka manao o na kuhina a me ke.alii, ua pau 1 ke kipakuia e na kuhina mai na oihana ae, a ua liio keia mau mea i mea kahaha nui ia a hiki i keia wa. Na ka la koho balota i hooiaio mai i keia mea. Mamuli o keia mau mea, ke ala mai nei na ona mahiko a me na haole mea ama, a kipaku aku la i na kanaka i koho i na balota kuhina mai luna aku o ko lakou mau aina aole e noho iluna o ka aina, na lio, bipi, aole no hoi e loaa he hana ma na pa mahiko a hana e ae. Aole no hoi eaeia na kanaka e lawe mai ika lakou mau mea kuai iloko o na pa mahiko, ua papa loa na haole, a im kue loa i na alak u ana a na kuhina. | Ua kau ka lia o na kanaka i ke kipaku ia e na haole no ke koho ana ia Liwai Kauai, a pela ia T. Kalaeone, a pela ia G. 1». Palohau. Ina ma'<emake na kanaka ika hana i loaa ke dala, e hele i na lunam»kaainana hoopilimeaai pili kuhina, aia ia lakou ke dala. Hana io ka haole. A he?ha aku auanei la ka hopena o ka lahui a me ke aupuni ? No ka mea, ona poe mahiko a me ka poe mea aina o lakou, a me ka poe kalepa, o lakou ka poe nana e uku nei i na auhau e pono ai ke aupuui. Ke ninihua nei a ke eena wale nei na lunamakaainana h(X>pilimeaai nana i kolohe iho nei na pono koho o na makaainana.

Ua kukala leo nui mai oe (Kuokoa) ina piiikia e hiki mai ana; a pela no ka Paeaina. Ua hai e mai olua no na pomo e hiki mai ana, a ke hoea io mai nei na pUikia, a he uulu paha kein, 0 ka nui aku paha koe a hoea mai. "E uwe ana paha o Kanepuniu ika wela aka la;" he hapa ia la, ahe hapa ka wela. Okala 3 iho nei o Keberuan, e mau ana kona wela. Aohe paha ua nui e loaa na dala auhau a na kanaka i koho iho nei ina lunamakaainana pili ! kuhina, aole makemake na mahiko a rae ka poe kalepa i na lunamakaainana e hele ana 1 ka hale ahaolelo e'hoonui aie ai no ka lahui. A ihea aku ke da!a a na makaainana e loaa ai, no ka mea, aole he mau mahiko a mau wiliko o na kuhina ma keia Paeaina e hiki ai ia la kou ke hoolawa mai ika hana no na makaainana a lakou 1 kuai iho nei no ka halou ? Oia nae paha, na na lunamakaainana i poka iho nei e uku ina auhau o kanaka ma ka aoao kuhina, ina pela, aohe luhi he hao wile na A ma ka nana ana ame ka hoomaopopo ana o ka tnea kakau, he wela keia kau. Wela ka aoao aupuni, wela ka aoao kuokoa, a e wela ana paha ka lahui Hawail A e p«u ana paha i ke ahi ka paeaina Hawaii ? Aloha ino. Mauainmia.