Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 7, 13 Pepeluali 1886 — Page 4

This text was transcribed by:	Judy Kamm
This work is dedicated to:	Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Ka Nupepa Kuokea

Me ka Makahiki . $2.00

Me E@ Mahima . $1.00.

KUIKE KA RULA

@ FEBERUARI 13, 1886

PONO ANEI?

[CAN IT BE RIGHT.]

C.H. No.269

Pono Anei ke hele ae,

A maopopo ole nae

O kahi e hele aku nei,

Ka po anei, ka lani e?

Cho. E pau kuu kanalua, Iesu,

E hahai au mamuli no ou

Pono anei ke kali ae

No kahi la e hoao mai,

Kupaa anei, makau anei,

A lilo i ka make e?

Cho. E pau &c.

Pono anei ke hali ae

I kuu kaumaha luhi nei,

A hele ole ia Iesu,

I pau kuu hewa, kuu luuluu?

Cho. E pau &c

Pono anei ke hali ae

Aole Iesu e nana mai;

A kala a hoola ia’u?

Auwe! auwe! kuu make mau!

Cho. E pau &c.

Pono anei ke noho e,

A imi ole ae ia hai,

E kuhi ana aole na’u,

Na hai e kii ka poe lalau?

Cho. E pau &c.

Hawaii.

Haawina Kuia Sabati,

Helu X. Mar.7, 1886. kumuhana, Ka heluhelu ana i ke kanawai. Pauku Baibala, Neh. 8: 1-12.

HOAKOAKOAIA mai la ka ahakanaka a pau e like me ke kanaka hookahi ma kahi akea ma ke alo u ka puka wai: a olelo aku la lakou ia Ezera i ke kakauolelo e lawe mai i kabuke o ke kanawai o Mose, ka mea a lehova i kauoha mai ai i ka Iseraela.

2 A lawe mai la o Ezera ke kahuna i ke kanawai imua o ka ahakanaka o na kane a me na wahine a me na mea a pau i hiki ia lakou ke lohe a e

manao iho, i ka la mua o ka malama ehiku.

3 Heluhelu iho la oia iloko olaila ma ke alo o kahi akea e kupono ana i ka puka wai, mai ka wanaao a hiki i ke awakea, imua o na kane a me na wahine, a me ka poe i hiki ia lakou ke noonoo; a ma ka buke no o ke kanawai na pepeiao o ka ahakanaka a pau.

4 Ku ae la o Ezera ke kakauolelo ma ka awai laau, ka mea a lakou i ku kulu ai no keia hana; a ku pu ae la me a o Matitia a me Sema a me Anaia a me Uria a me Hilekia a me Maaseia na kona lima akau; a ma kona lima @ema, o Pedaia, a me Misaela, a me Malekia, a me Hasuina a me Hasebadana, /ekaria, Mesulama.

5 Wehe ae la o Ezera i ka buke mua o na maka o ka shakanaka a pau; no ka mea, maluna ae no ia o ka aha@anaka a pau;) a i kona wehe ana, ku e la ka ahakanaka a pau iluna:

6 A hoomaikai aku la o Ezera ia Ie@ova i ke Akua nui: a pane mai la ka @hakanaka a pua, Amene, Amene, me ia hapai ana i ko lakou mau lima ilu@a; a kulou iho la lakou, a hoomana iku la ia Iehova ilalo no ko lakou alo na ka honua.

7 A o Iesua, a me Bani, a me Sere@ia, Jamina, Akuba, Sabetai, Hodia, Maaseia, Kelita, Azaria, Iozabda, Ha@ana, Pelaia, a mo Levi, hoakaka aku a lakou i ka ahakanaka i ke kanawai; @ia hoi ka ahakanaka ma ko lakou wa@i.

8 Heluhelu iho la lakou ma ka buke @ ke kanawai me ka pololei, hoakaka ku no i ke ano, a hoomoaka ka no i ka heluhelu ana.

9 A o Nehemia ke kiaaina, a me Ezera ke kahuna, ke kakauolelo, a me @a Levi ka poe e ao aku ana i na kanaka, olelo aku la i ka poe kanaka a pau, He la hoano no keia no Iehova ko oukou Akua; mai u, aole hoi e uwe. No ka mea, uwe iho la ka ahakanaka a pau i ko lakou lohe ana i na olelo o ke ka@a@ai.

10 I aku la oia ia lakou, E hele aku oukou e ai i na mea momona, e inu hoi @ na mea ono, a e haawi aku i kauwahi na ka poe i makankau ole kahi mea no lakou; no ka mea, he la hoano keia no ko kakou Haku: a mai noho a kaumaha; no ka mea, o ka olioli o Iehova oia no ko oukou pakau@.

11 Pela i hoomalielie aku ai na Levi i ka ahakanaka a pau, i aku la, E ha mau, no ka mea, he la hoano keia; mai @oho a kaumaha.

12 A hele aku la ka ahakanaka a pau e ai, a e inu, a e haawi aku i kauwahi a e hana i ka olioli nui, no ka mea, ua ike lakou i na olelo i haiia’ku @i ia lakou.

Pauku Gula. Heluhelu iho la lakou ma ka buke o ke kanawai o ke Akua, me ka pololei, hoakaka’ku no i ke ano, a hoomoakaka no i ka heluhelu ana Neh. 8:8.

Manao nui. Pomaikai ka poe huli i ka ke Akua Olelo, a hoomaopopo, a malama.

NA HELUHELU LA.

Poakahi Neh. 7: 1-6. 66-73.

Poalua, “ 8: 1-18.

Poakolu, “ 9: 1-38.

Poaha, “ 10: 1-39

Poalima, “ 13: 1-31

Poaono, Kan.11: 18-28

Sabati, Hal. 19: 1-14

Mele, Ke Mele Baibala, H.A.N. 244.

Pule, No ka naau kupono no ka huli ana i ka Baibala.

NA NINAU.

Mai hea aku ko Nehemia heie ana i Ierusalema? No ke aha kona hele ana ilaila? Heaha kana hana nui malaila? Ehia la a paa ia pa? Heaha kekahi mau mea keakea ma ia hana? Ma ke aha ka lanakila ana?

Mahea ka akoakoa nui ana o kanaka? Neh. 8:1. I ka malama hea? Neh. 7: 73. He kauoha anei no ka malama ana ia mau la? Oih. K. 23: 24. Heaha ke kauoha ia Ezera? p.1. Ua lako anei na kanaka i ka Baibala ia wa? Ua loaa anei ka pai palapala ia manawa? No ka loaa ole ia lakou pakahi ka hapa o ka Baibala i kakau ia ia manawa, ua imi ia wai e heluhelu mai?

Owai ma ia anaina? p.2. O na makua wale no anei e hele i ka halawai? O na kamalii wale no anei e imi i ka ke Akua Olelo? Ua hoomakaukau anei o Ezera no ia hana mamua? Ezera, 7: 10. Heaha kana oihana? p. 2,4.

Ua kauoha mai anei ke Akua e malama i kana Olelo? Kana. 6: 6-9, 11. 18-21 Ua manao nui ia anei ka Baibala e like me ka olelo ma Hal. 119:97-105. Ua lako anei na mea a pau i ka Baibala, oiai ua emi loa ke kumukuai? Ke imi ia nei na waiwai pau wale-nui anei ka poe e imi ana i ka ke Akua Olelo, ka mea e lilo ole ana?

Ua hoolohe pono anei kela anaina nui? p. 3. Pehea ka loihi o ka Ezera heluhelu ana? Owai kona mau kokua? p. 4. Ehia o lakou me ia? He hana anei ko kela a me keia, ma ke kokua ana i ke kahu? Aole anei he pono i ka poe hanohano a waiwai, a e noho ana ma na kulana kiekie, e lawelawe i ka hana? Aole anei he pono e launa ma na halawai, a me na Kula Sabati? Ukali auanei kekabi poe ia lakou a loaa ka pomaikai.

Pehea hoi na luna ekalesia a me na kumu, aole anei he mau hoa lawe hana lakou na ke kahu, e hele ana e ike i ka poe pilikia, a paipai i ka poe palaka? Aole anei o ka ekalesia e hana pu ana me ke kahu, a e hana mau ana, ka mea e ola maikai ana, a e holo ana imua?

I ka wehe ana o Ezera i ka buke, ua aha na kanaka? p.5. Hoomaikai oia ia wai? Heaha ka pane o kanaka? p 6. Ua hoohiki anei lakou e malama i ke kanawai? Aole anei he pono i ke anaina a pau e komo ma ka hoomana ana i ke Akua?

Heaha ka hana a na Levi? p. 7,8. Oia anei ka hana a na Kumu Sabati, e ao i na haumana no loko mai o ka Baibala?

Ke hoopaanaau ia nei anei na pauku makamae o ka Baibala? Ke ole i paanaau pehea la e lilo ai ka olelo i pomaikai?

Ke huli pono ia nei anei ka Baibala, me ka imi ana i ke ano i maopopo i na haumana? He okoa loa ka hoopaapaa wale ana ma na mea waiwai ole, a me ka imi ana i ka ke Akua Olelo i maopopo ke ano.

Owai ka i pane aku i na kanaka? p. 9. Ua kaumaha lakou no ke aha? Aole anei i hoahewa ke kanawai i ka lakou mau hana? Ua mihi anei lakou? Neh. 9: 1-38. Ua hana lakou i aha? Heaha ke kauoha ia lakou? p. 10. Heaha ko lakou ikaika? Aole o ka hauoli kekahi o na hua o ka Uhane? Heaha ke kauoha ma @ Tes. 5: 1-16. E hauoli lakou no ke aha? E hoomanao aloha lakou ia wai? Ua like anei keia me ka Iesu kauoha, e aloha i kou hoalauna, e like me kou aloha ia oe iho?

Hauoli anei na kanaka no ka hoomaopopoia ana o ke kanawai? p,12. Heaha kekahi mea i haule ia lakou? 8: 14-16. Heaha ka ahaaina a lakou i malama nui ai ia wa? Ua hoomau ia anei ka heluhelu ana i ke kanawai? p.18. No ka ike ana i ka nui o ko lakou hewa, ua aha lakou? Neh. 9: 1,2. Ua hana anei i berita? p. 38. Ua hoike akea ia anei ko lakou manao paa ma ia mea? 10: 1-29. Heaha kekahi mea a lakou i hoohiki ai? p. 30. Pehea hoi ka malama ana i ka la Sabati? p. 31. E kokua anei i na hana o ka luakini? p. 32, 33. Ua mahele maopopo ia anei ka hana? p. 34. He, aha na mea laa no Iehova? 35-37. Heaha ka mea hope a lakou i hoohiki ai? p. 39.

Ua hoi hou anei o Nehemia i Babuiona?. Ehia makahiki ana i noho ai ma Ierusalema? Neh. 5: 14. Ua hoomau anei kanaka ma ka pono i kona kaawale ana? Heaha kekahi mea po no ole i ulu mai? 13: 4, 5 Oiuolu anei o Nehemia? p.7-9. Ua pala ka no hoi kanaka ma ke aha? p.10. Ua hoala hou anei o Nehemia i na kokua? p. 11, 12. Heaha kekahi hewa a lakou i hana’i? p. 15-18. Pehea ka Nehemia hana? p. 19. Ua hoopau ia anei ke kuai ana ma ka la Sabati? p. 20, 21. Heaha kekahi hana pono ole a lakou? p. 23. No ke aha ka ae ole ana o ka Iseiaela e hui me ka Moaba ma? p. 1, 2. Pehea ka Nehemia ao ana ia lakou? p. 25-27.

Ikaika anei o Nehemia ma kana hana? Makau anei oia i ka kanaka i manao mai ai? Ae anei oia i na kanaka e kue wale i na kanawai me ka papa ole aku?

Aole anei he mea nui ka huli mau ana i ka Baibala, i ikeia ko ke Akua makemake? Mahea ka malamalama e ae no ke ala hele? Mahea ke alakai e ae e kuhikuhi ana i ke ola ma ka lani? Auhea ka pohaku kumu kihi e ae no ke Karistiano, a no ke aupuni?

Ua loaa anei keia momi i na kanaka a pau? Ua like ka Baibala me ka lua i piha i na pohaku makamae, ke kala a me ke gula i hehi mau na kanaka maluna oia mau mea me ka ike ole, aole i hoomaopopo he waiwai nui malalo o ko lakou mau kapuai. Aia a noke i ka huli, alaila loaa mai keia mau mea makamae. Pehea ka loihi o ka paa wale ana i keia mau momi ma ka lima a ike ole ia ko lakou waiwai n@? Heaha ke kauoha? Io. 5: 39.

Mele; Ko kakou Baibala. H.A.N. 53.

Pule. I hoomalamalama ia ka naau o ka poe e imi ana i ka ke Akua Olelo.

KA HEBEDOMA HAIPULE.

HELU 3.

[KE KOENA O NA MIHI.]

“No’u no ke dala, no’u hoi ke gula, wahi a Iehova o na kaua. Hagai 2: 9.”

Nowai ke dala me ke gula? No Iehova, wahi a Iehova. Ae, na Iehova no i hana ke dala me ke gula. Aka, ua haawi ke Akua i keia mau mea i kana mau kauwa me ka olelo, E kuai oukou me keia mau paona, a hoi mai au. Ua pau ka nui o ka wehewehe ana i ka lilo pono ole o laua. A no ia lilo pono ole ka mihi ana. He ona oe no na dala he nui wale, he mau umi kausani, haneri kausani, a mau miliona paha. Nui na kausani dala i hooliloia i kou hale noho, a i kou mau kahiko nani o ke kino, a i kou mau kaa nani, lio nani. Nui hoi na dala i lilo i ka nana i na hale lealea, i na buke lealea, nupepa lealea, a i na mea ai, a inu he nui wale.

Pehea nae kou mau kauwa, mau paahana? Ua hoolako ia anei lakou i na mea e pono ai? He mau hale kupono anei ko lakou? Ua hoolako ia anei na nupepa maikai, na buke maikai, na lole maikai, a hiki anei ke hele i na halawai Sabati ke makemakeia? Pehea hoi na hoalauna, na ilihune, na wahinekanemake, na keiki makua ole me ka lehulehu o ka poe e make ana i ke anu, i ka wai, i ka nele, i ka ike ole maanei a ma na aina e? Oluolu anei Iesu ka Haku i kou hoolilo ana i kou mau dala ma kou pono iho, a haalele i ka pono o hai. o na hoalauna o na malihini? Aole paha. E mihi oe ano, i keia la e pono ai. A e kalaia. A i ole oe e mihi pehea oe? Nana Mat. 25: 41-46.

6 Na holoholona. Oia kekahi mau paona i haawiia mai i na kauwa me ke kauoha. E kuai oukou me keia a hoi mai au. Aole no ke kuai pono ana, aka no ke kuai pono ole ana me keia mau paona ko’u hoike ana, oia ka mea e pili ana i ka mihi. E nana Hal. 50: 10-12. Nowai mua na holoholona? No Iehova. Ae. A o na kanaka he poe kahu wale no lakou. E nana oe e ke kahu i kou mau holoholona. Ua maikai anei ke kuai ana? Aole anei no hai kahi a kuni hewa ia, kuni kolohe ia paha? Aole anei i aihue ia kekahi? Ina kuai aku, ua pono anei? Aole alunu, aole hoopunipuni, a kaena no ka maikai, oiai ua ike oe he wahi kina no e pili ana? Aole anei oe i hana ino, hili ino, hooluhi ino i kou lio, kou pipi paha? A pehea? Aole anei i lilo ke kahi mau holoholona i mea ai ma kekahi ahaaina lapuwale? A lilo kekahi i mea kuai rama, a uku i ke kanawai no kau hana karaima? A lilo kekahi i waiwai kipe, i waiwai hoowalewale, hookamakama, moekolohe?

Aole anei oe i hoolilo i kekahi mau holoholona i mea keakea i na kahu i hiki ole ia lakou ke hele i na halawai Sabati? Ua lako loa oe i na holoholona. Pehea nae ka poe ilinune, lio ole, pipi ole, puaa ole, puaa ole, &c. Kokua anei oe ia lakou? Nui paha ka hewa e loaa ana no ke kuai pono ole ma keia mau talena, na holoholona. He la mihi keia. E mihi oe ano. E hoihoi aku i ko hai mau holoholona. A e hana pono me kou mau holoholona ma keia hope aku.

7 Na aina. No ke Akua ka honua me ona mau aina a pau mai ke kahua hale a i ka aina puni ole. Ua haawi nae oia i kana mau kauwa e malama me ke kauoha. E kuai oukou me keia mau paona a hoi mai au. Ka hewa o ke kuai pono ole ka’u e hoike aku ai i mihi ia.

He kahua a pa hale a mahina ai ko kekahi, a he kula, he ili, he ahupuaa, he okana, a he moku ko kekahi.

A pehea na ona, na mea malama? Ke malama pono nei anei? Ke kuai pono nei anei me keia mau pa@? Pehea ke kahua hale? Paa anei? Paa ole paha? Ua puni anei ka pa hale i ka pa? Puni ole paha? Ua waeleia anei kou pa. Ua nahelehele paha. Heaha na mea i kanuia, a e ulu ana ma kou pa, kou mahina ai, kou mau aina a pau? Aole anei he zizania kekahi, he baka, he awa, he mea ino e ae, he hana rama paha? A o ka aina o kekahi, aole anei ia he mea hookaumaha, hoohihia, hoopilikia ia hai? A pehea na loaa o ka aina? Ua lilo i ke aha? I mea anei e pomaikai ai, e poino ai paha ka hoalauna, ka poe ilihune, ke aupuni o lesu? Ua pau anei kou makemake e loaa hou mai ka aina?

Heluhelu Luk. 12:13-21. Mat. 19: 16-24.

Aole pau ka ninau ana no ka hewa o ke kuai ana me keia mau paona. Nui launa ole paha ka hewa. He la mihi keia. E mihi a hoopau i ke kuai me ka hana pono ole me keia mau talena o hoi koke mai ka Haku, a aha?

8 K naauao me ke akamai, oia ke kahi mau paona i haawiia e ka Haku i na kauwa. Ua noi aku o Solomona i ka naauao me ke akamai. A loaa mai na ke Akua mai. Ua hana pono oia i kinohi me ia mau mea. Hana pono ole nae mahope. Ua mihi nae paha, a kalaia, a pakele i ka make mau. A pehea oukou na ona o ka naauao me ke akamai? Aole anei e kuai pono ole ana kekahi poe me keia mau paona? Hooho Iesu. Auwe oukou! ka poe kakau olelo! Auwe oukou na kakauolelo! Oia na loio. He poe hoopilikia keia poe i ka poe ilihune, i na wahine kanemake, &c. Kau keia auwe o Iesu maluna o kekahi poe loio, poe naauao, a akamai i keia wa, e hana apiki ana, apuka ana, hookaumaha ana, imi hoohihia ana, hoolilo ana i ka naauao me ke akamai ma na mea e poino ai lakou me ka poe e ae he nui wale, e ao hewa ana, e alakai hawa ana, e hookekee ana i ka ke Akua olelo, &c. Pau ole ka hai ana i ka hewa e pili ana i ke kuai pono ole me keia mau paona. E noonoo na ona, a e mihi i keia la me ka hoopau, i kala ia, a pakele i ka hoopaiia ke hoi mai ka Haku.

Nui na paona i koe i haawiia mai e ka Haku i na kauwa, oia ka inoa alii, inoa hanohano, inoa kumu, inoa kahuna, inoa ekalesia, ka pule, ka manaoio, &c.

Ke kuai pono nei anei na kauwa me keia mau paona? Kuai pono ole paha?

E ke ‘Lii ke hoolilo nei anei oe i kou inoa alii ma ka mea e pomaikai ai, e poino ai paha kou Haku, me na kanaka? O oe hoi e ke kumu, ke hoolilo nei anei oe i kou inoa kumu ma ka aoao o ka pono, ma ka aoao o ka hewa paha? A o kou inoa ekalesia e ka hoahanau, he mea anei ia e mahaloia’i, e hoahewa ia’i, e hana ino ia’i?

Nana Roma 2: 1, 3, 20-24.

He mea mana ka pule me ka manaoio. Nana Luk. 18:1. Mar. 11: 22-24. Mat. 17: 19-21. Iak. 5: 15, 15. Pehea na kanwa i hana’i me keia mau paona? Ua hanaia anei? Ua hanaia paha Ua Ua pule no paha, ua noi aku, a loaa ole no ke noi pono ole, a manaoio ole. Nui no ka poino no ka pule ole, a pule pono ole, a pule manaoio ole, &c. He la mihi keia. E mihi oukou i keia kuai pono ole me keia mau paona nui, a hana maikai ma keia hope aku.

HAWAII.

KA MANA KAPULU O KA PAPA

NANA, KA PAPA NANA,

NANA KEE.

I ka Nupepa KUOKOA e,-Aloha oe:-

Ua lana ka manao imua ou a i aponoia e hoolauna aku imua ou.

Ma Waipio ka apana koho elua o Hamakua, ma ka la 3 0 Feb. nei, ua malamaia kahi koho elike me ke kanawai. He mea nae e kuia ai ka mana o ka papa, oia hoi, aia ma ka lima o Haalilio e paa ia ana na balota o ka moho aupuni (J.K. Kaunamano) ma kona lima a ma kona mana i haawi ae ai o Haalilio i ka balota no na hoa o ka papa; aka, ua kue nae ke kakauolelo i ka balota onou a Haalilio e olelo ana, no ke kakauolelo keia, no mea keia; o na hoa hoi keia o ka papa, aohe wahi mea o oni ae, e oki nae oe e makue ana na maka o ua papa nei; i kahi olelo a ke kakauolelo. “Ka mana kapulu.”

Ua maopopo no i ka papa ka poe kue i ke kanawai, ka poe ike ole ana i ke kakau a me ka heluhelu no ka moho aupuni, hiki wawe ka lima o ka Peresidena; ina a hoea aku no ka aoao kuokoa, o ka lole mai la no ia o kahi Peresidena puni oihana; he nui ka poe o ka balota kuokoa i ka’ua ia ma ia ano o ka mana o ka papa kapulu, a nana kee a hana uhane ole nei.

He nui no na mea pono ole, oia no na luna hooikaika o ka aoao aupuni e holapu hele ana, e hooikaika ana, e kahea ana, “E koho oukou ia Mr. Kini, Mr. Palani, Mr. Kulu, o ka moho ia ola na iwi:” oiaio anei o ka moho anei keia, ola na iwi? O ka mea oiaio nae ke puana ae, o ka moho keia, kole na iwi. E pane hou aku ana no au no keia pule ae. MRS. E. MAKAAINANA.

Waipio, Hawaii. Feb 5, 1886.

NA MEA HOU O KAUPO

NA HANA A KA HAKU. – Ke hoomau nei no ka ahahui opiopio elike me ka nui o ka la, pela pu no me kahi poe hoomaloka, pa maloo ka aina, oia nae hoi, he wa kai pu a he wa kai emi.

PAKELE MAI MAKE. – I ka la 14 o Ian. pakele o Kahoohua mai make. O ke kumu, ua holo aku la ua Kahoohua nei i ka lawaia, a mawaena o na a-mokumoku o Mokulau, kahuli iho la ka waa, a ke lumilumi ia nei e ka nalu, a owau i kela manawa, aia wau iluna o kahi a-mokumoku okoa aku kahi i huli maunu ai, a lohe i ka leo uwauwa o na haumana kula, ia wa i holo mai ai o Nehemia a me Kawaiaea Jr. e kokua i keia mea pilikia. O keia kanaka, he pilikana oia no ka makamaka J.P. Iwa e noho mai la i ka huikau o ke taona.

PAKELE MAI PAU I KE AHI. – I ka po o ka la 190 Ian. ua pakele o Keoni Auhea mai pau i ke ahi. Penei ka moolelo: Ua hele aku ua Keoni nei me Kuheleloa i ke paeaea po, a i ka pau ana o ka laua paeaea ana, hoi-aku la laua hiamoe iloko o ke ana, a ia laua e hiolani ana, aia iloko o ke eke o Keoni he kukaepele me na pono a pau o ke puhi paka, ia wa ua a ae la ke kukaepele a pau ke eke o ke kuka a hiki i ka hapalua like ae, a ua a pu ia aku la kona lole e pili ana i ka ili, a na ka wela i hoala ae, eia ka, ua pau kekahi hapa o kona kapa i ka a ia e ke ahi, a ua ike au iaia i ka la 20 ae. Pakele maoli no ua Keoni nei.

Ke ao mai nei keia mau hana ia oe e Keoni, a me ka poe a pau; e malama ma kahi kupono e waiho ai ke kukaepele, i ole e poino. O ke kuli ka make o ka lohe ke ola.

P. Puhalahua

Kumunui, Kaupo. Ian. 20, 1886.

KA ANOI O KA UA KANILEHUA.

I ka Nupepa KUOKOA, Aloha oe:-

He mea hou ka’u, a nau hoi ia e kuene pono ae iwaena o ka poe puni ono, a oia keia e kau ae la: Mamua iho o ka hiki ana mai o ka la 30 Feb., ua kalohea ia ae na makaaina e kipa ae ma ka Hale Hookolokolo no ka hoolohe ana i ka Haiolelo Lunamakaainana, oia hoi o Hon. J.L. Kaulukou a me F. Pahia. Jos. Nawahi a me D.H. Hitchcock. A o na inoa mua wale no ka mea i lohe ia, no ka pau o ka manawa. A ma ka la 2 hoi, ua kono hou ia mai ma ia kakahiaka, ua hoole mai la ka mea nona ka inoa mua aole makemake e hui pu. A no ia mea, ua kalohea ia ae la e wehe haiolelo ana o Jos. Nawahi a me kona hoa, ma ko laua lanai paina i ka hora 7 p.m., a i ka hiki pono ana i ka wa i olelona, ua akoakoa pu ae kane, na wahine, a pela aku. Eia ka mea oi aku o ka epa, mamua o ka hiki ana mai o ka L.M., ua hoouna ia mai la na eepa o Puueo e Hon. J.L. Kaulukou a me kekahi makai e hoohaunaele, me ka manao paha he mea ia e hoka ai a poho ka manaolana; aka, ua hoikeia mai na manao me ka nani a me ka oiaio e na mea elua oia o Jos. Nawahi a me kona hoa D.H. Hitchcock, a ua nui ka hauoli no ia wa pokole.

NO KA LA KOHO FEB. 3. – He la maikai loa keia, me he la e hoike mai ana na lani i kona manao nou e Hilo. I ka hiki pono ana i ka hora, ua ike pono ia na eepa o Waolani e kikiwi ana, e luu ana, e kani ana na oeoe o na moku liilii e hea ana, e koikoi ana, e aumeume aha i na wahi pono koho o kekahi poe, me ka olelo pu aku i kela a me keia, me he la e hoike mai ana, pela pu aku no ke ola o ka lahui. O ka mea hilu loa a hilahila ole, ke komo pu ana mai o na luna ekalesia o Onomea a me Hilo, e kokua i ka haawi hooki@a waiona a me ka lawe pu i na dala kipe, me ke kahu ekalesia. He m@a hilahila loa keia, a pela pu paha me na haiolelo. A i ka hiki pono ana i ka pahu hopu o na hana ua hoikeia mai la: O na moho o ka la, oia no o Hon. J.L. Kaulukou a me F. Pahia. Ia wa he mea e ka hauoli naaupo o na eepa me ka launa ole; nolaila, he mau moa hou ia. A e like me ka ino o na hua, pela pu ka ino o na mole laau. ALAKAI-MEA-HOU.

Eia ke hoopuka hou ia aku nei ka papa inoa o na lunamakaainana i puka, a haule.

Ua malama ae ka hooilina alii Liliu he anaina ike alii ma kona home ma Kapalama.

Ma ke kakahiaka Poakolu nei, ua kudala ia ae na mea hoonani o ka Moiwahine Emma Kaleleonalani i make ma kona home noho ma Kauka Luka.

UA HALA O MISS HARIATA KAHOINO

Ma Kaluaihakoko Maui, ua lawe aku la ka Makua Lani i ka hanu hope loa o Miss. H. Kahoino, he kamaiki oia mai ka puhaka mai o Mrs. Paea a me Kahoino. Ua hanauia oia ma Hualua, N. Kohala. Nona na la pokole o ke ola ana ma keia ao. Ke hui pu aku nei makou me kona mau nui a pau ma ka poai o ke aloha.

Ka Imi Akamai Kelakela Hope loa i loaa iho nei o America!

KA LANAKILA O KA UWILA!!

Mahope mai o ka laweia ana o ka Uwila i mea hoomalamalama, ua hui pu na hooikaika ana a pau o ka poe Imiakamai ma na mea paahana i loaa ke kukui hoomalamalama uwila i kupono ke paa lima ia maloko o na home. O ke kumu i loaa mua ole ai keia pomaikai a hiki i keia wa, oia no ka hiki ole o ka poe imiakamai ke hookaawale aku i na noonoo ana no ka mahu ma ke ano hoomalamalama, a ua hoopaaia lakou a pau ma ka manao aia i kahi hookahi e hanaia ai ka uwila me na mikini ano nui a koikoi, aole hoi lakou i noonoo o ke kumu nui e pono ai ke kukui, oia kona kupono e paa lima ia ma o a maanei e like me na kukui aila.

Ua loaa maopopo iho nei i ka hui THE NORMAN ELECTRIC LIGHT COMPANY ka ike lea i na ano o ka Hoomalamalama Uwila, aohe kanalua i koe e auhulihia ana na ano hoomalamalama kahiko a nalo aku.

O ko makou, lpukukui Uwila, he hiki ke hoaia me ka mikini ole, aole hoi nui o na lilo, aohe pohihihi, aole hohono aila. Eia wale no ka hana, aia a hala eha a elima paha la hoopiha iho i ka paakai (acid). Ua emi loa no lilo o ka hoa ana e like me ka mahu, ¾ ceneta no ka hora, a o ka oi loa o ka maikai o keia, aole wela, aole uwahi, aole mahu, no keia mau kumu aole e inoino ke ea, he o@ mau kona ano. Aohe hohono, aole no hoi me ke ahi e hoa ai, e wili ae no oe i ke ki a o ka a no ia; nolaila aole hopohopo ana no ke ahi, o ke pahu ana paha e like me na kukui e ae ke hoohemahemaia, ma keia ua maopopo ka oi keia ano kukui. Eia hou no hoi kahi mau mea e akaka ai o ka oi o keia mamua o na ano kukui e ae:

1. Ole akaka loa na lawelawe ana, e hiki i ke keiki uuku ke hooponopono.

2. He hiki ke paa lima ia keia ma o a maanei e like me na kukui aila.

3. Aohe uwiki, aole no hoi luhi i ka hoomaemae ana.

4. He oluolu ka malamalama, a he ano mau, aole hulili, he ikaika ka a, a he hiki no nae ke hoemiia a hoopiiia e like me ka makemake.

5. Aohe hopohopo ana no ke ahi, no ka mea ina e naha ke aniani e hoopuni ana i ke omo o ka pio koke no ia.

6. E a no keia kukui iloko o ka makani ikaika, he hiki ke kau ia ma na lanai a ma na pa hale e hoomalamalama ai. He ekolu ano o keia kukui i ke@a wa

A. Kukui uuku, kona kiekie 14 iniha; koikoi 5 paona, no ka hooinalamalama i na hale noho, hale kaa, a me na wahi hoahu ukana. Kumukuai, @1--no ke kukui hookahi, a e laweia aku i na wahi a pau o ke ao nei.

B. Maluna iki ae o ka mea mua, no ka hoomalamalama ana i na hale noho a pau. Ua hoonaniia keia kukui me na mea nani, a he aniani poepoe keokeo maluna iho. Kumukuai, @2.—no ke kukui hookahi, a e hoounaia i na wahi a pau o ke ao nei.

C. Ano nui loa keia no na hale halawai, hale aupuni, a pela aku. Ikaika kona malamalama, ua hoonaniia, a he aniani poepoe keokeo nunui maluna. Kumukuai @4.10-o ke kukui hookahi, a e hoounaia i na wahi a pau o ke ao nei. Ke kahua o ke kukui ua hanaia ma ke keleawe, o Iapana, a metala e ae no hoi. He hiki no hoi ke hanaia na ano e ae ke kauohaia.

Ua makaukau na kukui a pau no ka hoa koke ia, a e hooili@a no hoi iloko o na pahu laau i hoopaa pono ia, me na kuhikuhi kupono i paiia, me na paakai e lawa ai ka hoa ana no kahi mau mahina, a me na omo elua no ke ano A, a me ekolu omo no na ano B a me C. E loaa mau ana no na paakai no ka hoa ana maloko o na halekuai laau o na kulanakauhale a pau.

No na kauoha a pau no eono kukui a oi, e hoemiia ke kumukuai he 6 pa ceneta. Aole hookoia na kauoha ke hoouna pu ole ia mai ke dala.

O na hoouna ana o ke dala, e pono ma na bila kikoo banako no Nu Ioka, e loaa @o ma na hale banako a pau, a i ole e hooili mai ke dala pepa o na banako, a i ole ma na pooleta o na aina a pau o ke ao nei.

E nana pono ia no na kauoha a pau a e hooiliia me ka hakalia ole.

Ua hoomaluia ko makou mau Kukui Uwila ma ke kanawai, a e hoopii ia ka poe imi apuka ma ka hoohalike ana.

Ua makemakeia na agena no ko makou mau kukui ma na wahi a pau.

E hoouna mai i na kauoha ia,

THE NORMAN ELECTRIC LIGHT CO.

Philadelphia, U.S. of America

KAKELA & KUKE,

E laa na pahiolo, koi hole,

hamale, koi nni a me liilii, kila,

wili puaa, rula, apuapu, kui o na ano

a pau, kala kaa, hao hoopaa puka

pohaku hoana, kepa, lei ilio, kau-

la hao ilio, pahi, upa, pahi umiumi,

kalapu, kope hulu, pulupulu, oepa ka

lakala, lina hao, ami, keehi, a me ke

-KAULA OPU.-

Palau o na ano a pau,

Oo, ho, kopala, pe, kipi-

kua, hao kope, au ho a pe-

a aku, kua bipi, lei bi-

pi, kaula hao bipi, uwea

pa, uwea keleawe, hao pili

piula, kaa palala, ipuhao, ipu ti

PA-PALAI, MAKAU ME KE AHO

Ili wai, papa holoi, kopa ala, kaula

kuaina, hu'akai, ehi wawae,

hulu pena, a pela aku.

Pena wali, kini nui a me liilii o na

ano a pau, me ka pepa kuhi-

kuhi, pena keokeo, aila

pena, aila hoomaloo,

vaniki kaa, a me

vaniki moe,

PENA HOOMA@LOO

-a me aniani hale-

AILA MAHU, AILA MIKINI, AILA HAMO ILI,

AILA KAA, INIKA KAMAA.

PAUDA, KUKAEPELE, KIANA

PAUDA, UIKIIPUKUKUI O NA

ANO HE NUI A LEHULEHU.

LOLE MAKEPONO

-H aa aa-

AHINAHINA, KALAKOA, KEO

KEO, LEPONALO, HULUMANU

UWE-WAHINE, KUI HUMUHU

MU, A ME KA LOPI.

Ke Kuike e loaa no la ma kahi o

Kakela & Kuke!

NA MEA PIULA,

Mikini Humuhumu

Mekini a WHEELER a me WILSON

MIKINI A WIILCOX ME GIBBS

NA MIKINI A

-REMINGTON.-

He nui loa na mea hao me na ukana e ae o na ano a pau, aole hiki ke hai pau ia aku, hewa i ka wai na maka ke ike.

Laau Lapaau Kaulana Loa

A DR. JAYNE,

LAAU HOOMAEMAE KOKO

LAAU HOOPAU NAIO, LAAU

KUNU, PENIKILA, HUAALE

PAAKAI, LAAU HOOPAA HI,

Me oa Laau Hamo a Pela 'k@

KAKELA-KUKE..