Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 1, 2 January 1886 — Ulesia S. Kalani, KA UMIKUMAMALIMA O NA Peresidena o Amerika, KA MEA I KAPAIA Ka Alihikaua Kaua kaulana iloko o ke Kaua Huliamahi Kuloko o ka Akau me ka Hema. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

Ulesia S. Kalani, KA UMIKUMAMALIMA O NA Peresidena o Amerika, KA MEA I KAPAIA Ka Alihikaua Kaua kaulana iloko o ke Kaua Huliamahi Kuloko o ka Akau me ka Hema.

[I na Pōe Heluhelu.—O ka waiho ana aku i ka moolelo o ke kanaka nona ka inoa e kau ae la maluna maloko o ko kakou nei pepa, oia kekahi o na na- | nea e hoohala ai i ka manawa ma ka | heluhelu ana i na mea hou, a me ka moolelo o na kanaka kaulana. He aiihikaua oia ma ka olelo ana, a malalo o kana mau alakai i na koa aupuni o ka Akau i haule pio ai ka enemi a lokahi hou na mokuaina o ka Repubalika Nui.. () kana mau lawelawe ana imua o ke kahua kaua, aole paha he koa i piha i na ma nao o ka wiwo ole iloko o ia au e hiki ke ukali aku i kona mau meheu. O Geo. Wasinetona ka mua, a oia ka mea i kapaia ka Makuakane; o Ulesia S. Kalani ka lua, a oia ka mea i kapaia ka Hoopakele o kela aupuni mana nui a ikaika o ka honua nei,—a oia hoi ka oi loa aku īloko o na pioolelo kaua o Amerika, a malia no paha, oia ke Kenela kaulana loa iloko o keia keneturia e hele nei. Ua laweia mai keia moolelo mai ka buke mai i hooponopono hou iae Wm. M. Thayer, a ua manao kama e kakau, e lawe mai ana oia ma na mea ano nui o kona noho Ahhikaua ana no ke kaua huliamahi a me kana huakai makaikai i ka houna a puni, no ka mea, oia ka Moi Makaainana mua loa i haawi ia na hoohanohano kiekie imua o ke alo alii o ka Moiwahme Vitoria. Ua apoia aku oia e ka Moiwahine, ka ohana alii a me ka lahui Beritania no a pau me ka pumehana o ke aloha launa makamaka oiaio, a ma na wahi a pau ana i kipa aku ai, ua lokahi na hookipa hanohano ia e na Poo Aupuni. Nolaila, malaio iho nei e hoomaka ai ko kakou helu mua ma ka heluhelu ana i kona mau la opio a me kana mau hana.]

Kona Mau L/v Opio. O ka makahiki 1822, e noho ana o James Monroe iloko o kona halealii ka Hale Keokeo, he Peresidena no Amerika Huipuia, ma ka la iwakaluakumamahiku o Aperila, ma kahi kauhale uuku 0 Point Pleasant, Clevmont Co. Ohio, ua puka mai la i keia ao malamalama, he keiki kane nui a mohaha s na Jesse R. Kalani a me Hana kana wahine. O ka hanau ana o keia kama opio iloko o keia wahi kauhale uuku, nona hoi na wahi kanaka kakaikahi e noho kawalawala ana iloko o na ululaau, ua holo ae la ka lono hauoli mai keia a me keia hoa'loha aku, a mai kela a me keia ohana pu hoi, e olelo ana— "Ua hoopomaikai ia mai ko Jcsse Grant kihapai 1 keia kakahiaka, —he keikikane." 0 keia mau makua na laua ke kama opio 1 hanau ae la, ua nui ko laua aloha ia e na kupa o ka aina, a no ko laua | hoopono loa ma na hana, e laa hoi na! heahea oluolu a keia wahine, ua palua ia ka hilinai, ke aloha a me ka pipili mai o na hoa'loha, a maluna o keia mau kumu maikai i loaa i na makua, pela i ohohia ia ai ka Kenela Kalani mau alakai ana i na koa aupuni imua o ka enemi, ma kahi i pa-umi tausani ia ka po hihihi ona akeakea mamua o kona 1 alahele imua o ke k&hua kaua. 1 ka hala ?na o kekahi mau hebedoma o ke keiki iwaho, o ke kumuhana mua loa i na makua 1 keia wa, oia ka wae kupono ana i kekahi inoa i kulike ai me ko laua makemake, i īnoa no ke keiki ē kapa aku ai. No na pule loihi eono, aole 1 kulike ka manao o ka ma kuakane a me ka makuahine no ka laua mau inoa e kapa aku ai. " Owai ka inoa o ke keiki ?" wahi a na poe e hele mau nei ilaila. " Aole ka paha i kapa ia ka inoa o ke keiki ?" wahi hoi a kekahi. " Ua maikai no ke keiki ina aole ona inoa i keia wa," wahi a kekahi luahine. " Mai wikiwiki; e koho e like me ka mea a olua 1 manao ai ua kupono."

i No kekahi mau makahiki loihi loi - ka noho ana o keia mau makua i: Pomt Pk-asanti a ua hoolilo laua i keū wahi i h6me no laua, a aole hoi he mai t pilikia i akeakea m«i i ko laua manae i no hookahi la, aka, mai ka wa i hanai i ai o ka laua keikikane a hiki i ka piha t ana o keia mau pule eono, ua lilo ke . kapa ana aku 1 inoa no ka laua keiki i hana nui loa e hoouluhua ana i ka ma nao o na makua. " £ hooholo kaua i inoa no ke keiki ke hele kaua e ike ia Papa," wahi a Hana i kana kane. " £ kokua mai ana oia i keia pohihihi nui ke lohe pono oia i na kumu." " Pela paha," wahi a kana kane; "malia, o ko kakou akoakoa lehulehu ana, he mea ia e hooi loa aku ai i ko kaua pohihihi. E hoao no paha kaua." Nolaila, o ka holo kupono ole o ka moa o ke keiki i na makua, oia ka mea nana laua i kono aku e hele i kahi o Mr. Simpson, (oia na makua o ka wahme e noho ana he umi mile ka mamao mai ko laua wahi noho mai.) Aia maloko o ka rumi nui, e noho ana na makua elua, na kupuna elua, me na makuahine hanauna elua, oia hoi na kaikuaana o ke kupunawahine nana ka moopuna opio. " Owai ka inoa o ke keiki ? " wahi a ka makuahine hanauna. Bebe," wahi a Hana, a mino aka iho la kana kane no kela nināu, a oia mau hoi ka ninau a na mea a pau e olelo mau ai, oiai laua ma ko laua wahi ponoi. No kona mino aka ana no kela ninau, oia hoi ko laua kumu nui o ka' | hiki ana mai i ko lakou wahi no na mi-1 i le he umi, pane mai lua o ka wahine e noho ana— " Aole ka paha i kapa ia ka inoa o ke keiki ?" " Aole i kapa ia," wahi a ka makua hine; " malia paha o loaa ae ka moa kupono ia kakou i keia la." " I inoa ! O kou make-nake anei la ? " wahi a ka olomana Simpson, " E waiho mai ia'u ka noonoo ana no ka inoa, a e loaa iaia mamua o ka paina awakea." Noho iho ia kela a me keia e noonoo pakahi no ka inoa kupono e haawi ai i ke keiki. Kekahi hapa, ma ka moa o na kanaka kaulana. Kekahi. hoi, ma ka inoa o na kanaka pono, a ma ka inoa a ka olomana Simpson e olelo ai, e kue ana kekahi hapa o ka ohana i kana, a nolaila, ua hoohala Ioa ia ka manawa ma ka hoopaapaa ana e loaa ka inoa i kupono like ia lakou a pau. " Ina aole e holo koke ka inoa o ke keiki ia kakou, alaila, e ba!ota kakou ma ka nui o na ae, " wahi a ka olomana. " Ua kokua au i kela, " wahi a ka makuakane; " O ka balota mua loa e huki ia ae ai mailoko ae o ka papale, oia ka inoa o ke keiki." " Ua makemake au i kela, " wahi a ka olomana wahine i pane ae ai. " E kakau kela a me keia i kana inoa i ma kemake ai, hookomo iloko o ka papale a huki ae hookahi balota, a o ka inoa maluna o ia balota, oia ka inoa o ke keiki." " Ina ua ae na mea a pau i kela, " wahi hou a ka olomana, " e loaa ana ka inoa no ke keiki mamua o ka paina awakea, e like me ka'u i olelo mua ae nei."

Oka makuahine ponoi o ke keiki 0 hapai nei i kana makahiapo, aole oia e hiki ke pane aku i hookahi huaolelo no ka balota ia oka inoa o kana keiki i puka mai kona puhaka aku. No kekahi mau minute loihi, aole i hoike aku ka makuahine i kona ae no ka hooholo ana i ka balota inoa, a me ia kumu hoi i hoopaapaa hou ai lakou no kekahi mau minute loihi, e hoihoi hou ia ke i ko laua home ma Point Pleasant me ka inoa ole, a aole hoi e hiki ke loaa kona inoa mamuli o ke kulike ole o ko lakou mau noonoo, ke ole ka makuahine e ae e holo balota ia ka inoa 0 kana keiki. Mahope iho o keia mau olelo ana, ua ku hookahi aku ka makuahine iko lakou elima, a nolaila, ae aku la ka makuahine 1 ka mea a lakou i hooholo ai. Pepa, peni me inika, e kau ana ia maluna o ka papakaukau, ua kakau īho la kela ame keia ika inoa a lakou i makemake ai, a o ka papale o ka olomana Simpson, īloko olaila ka balota kahi i waiho ai no ka huki ae 1 ka balota mua. He mau minute k,eia no ka pihoihoi nui i na makua a me ka ohana, owai la oka lakou mau inoa ke huki mua ia ana. Oka makuahine hanauna mua, oia ka mea i hooholo ia nana e huki ae ka balota mua loa iloko o ka papale, a oiai oia e kowali ana i na balota iloko o ka papale, komo iho la kona lima iloko a huki ae la hookahi balota ma kona lima, a i ka wehe ana ae, ua pihoihoi loa ia ka ohana i ka wa ana i puana mai ai i ka inoa o ke keiki me ka leo moakaka " Ulesia, " he inoa i kakau pono ia e kona makuakane me na hua nunui moakaka, a holo ae la ka hauoli iv/aena o ka ohana no ka pololei loa 0 ke ko ana 0 ka makemake o kona ma kuakane. O na balota aku i koe, ua huki pakahi ia ae la ia, a penei ke koho ana o kela a me keia i kana inoa : Hairama—oia ka balota a ka olomana Simpson. * Theodore—oia ka ka makuahine hanau mua.

l Albert—oia ka balota a ka makuahii ne ponoi rae kekahi makuahine hanal una iho. * i Ulesia—oia ka balota a ka makiiaka- > ne ponoi me ka olomana-wahine Simpson. O ka haule ana o ka inoa Hairama a ka olomana i manao loa ai o kana inoa ke puka ana, ua ano kaumaha loa ia ka elemakule no kekahi inunawa loihi, aka, no ka nui o kona makemake lou i kelu inoa a me kona pili iloko u ka ohana, ua luaa iaia ka hanohano o ke kahea hou īa ana o keia keiki he inoa babekiko, —o Hairama Uulesia Kalani. O keia ae la ka inoa ponoi loa o Kalani opio i kahea ia e kona mau makua, aka, i ka wa nae ana i komo ai 1 ke kula koa aupuni o YVest Point, ua paiapala aku kona makuakane ia Hon. Thos. L. Hamer, he luna aupuni i koho i.t e ka mokuaina e Ohio no ka ahaolelo ma Wasinetona, e noi aku ana iaia ina he mea hiki ke hookomo koke ia o Kalani opio i ke kula aupuni o YVest Point, ke ae ia mai keia noi aku ana e ke Kuhi na Kaua. O ka mea ana i noi ai, ua ae koke mai ke Kuhina Kaua, a poina iho la o Mr. Hamer i ka inoa pololei o Kalani opio, hai aku la oia i ke Keena Kau& a hoopaa ia maloko o ka papa inoa koa o West Point ma ka inoa Ulesia S. Kalani; aole hoi o ka inoa pololei a na makua i kapa ai, Hairama Ulesia Kalani. Aole 1 ike koke la ke-ia hemahema ilōko o ia wa a hiki i ka manawa o Kalani 1 noho aku ai i ke kula, laulaha loa ae la ia ma ka inoa mua i hoike ia ae nei, a ma keia inoa oia i kahea ia ai mai kona wa kamalii mai a hiki i kona hooluolu ana aku la i ka make i kela makahiki mua aku nei. Ua puka mai ka Elele i ka Poaono nei me na manao piha maalea. Ua maopopo na Kipikona kela mau olelo i haku, e hoao ana e hoololi ae i ka makou mau oiaio i waiho aku imua o ka lehulehu i mea wahahee. Aka, aole loa e lanakila kana mau hana maalea.