Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 45, 7 November 1885 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

No ka Makahiki...$3.00

No Eono Mahina...$1.00

KUIKE KA RULA.

Poaono...Novemaba 7th 1885

Haawina Kula Sabati.

Helu IX. Nov. 29, 1885. Kumuhana, Ka hooko ana i ka Hezekia pule. Pauku Baibala, a Na Lii, 20: 1-17.

Ia mau la he mai make ko Hezekia. A hele aku la o Isaia ke kaula, ke keiki a Amoza, 10 na la, i aku la ia ia, Peneia ka olelo a Iehova. E kauoha aku oe i ko ka hale ou, no ka mea, e make no oe, aole e ola.

2. Alaila haliu ae la ia i kona maka ma ka paia, a pule aku la ia Iehova, i aku la.

3. Ke noi aku nei au ia oe, e Iehova, ano e hoomanao mai oe i kuu hele ana imua ou me ka oiaio, a me ka naau kupono, a ua hana pono aku au imua o kou maka. a uwe nui iho la o Hezekia.

4. A mamua o ka hiki ana ʻku o Isaia iwaenakonu o ke kulanakauhale, hiki mai la ka olelo a Iehova ia ia, i mai la,

5. E hoi hou, a e olelo aku oe ia Hezekia, i ke alii o kuu poe kanaka, Penei ka olelo a Iehova ke Akua o Davida, o kou kupuna, Ua lohe au i kau pule, ua ike au i kou waimaka; owau no kou kahuna lapaau; i ke kolu o ka la e pii aku oe i ka hale o Iehova.

6. A e hooloihi aku au i kou mau la i na makahiki he umikumamalima; a e hoopakele au ia oe a me keia kulanakauhale mailoko mai o ka lima o ke alii o Asuria, a e malama no au i keia kulanakauhale noʻu, a no Davida kaʻu kauwa.

7. I aku la o Isaia, e lawe i wahi pai fiku; a lawe lakou ia a kau maluna o ka mai hehe, a ola ia.

8. Ninau mai la o Hezekia ia Isaia, Heaha ka hoailona, e hoola mai ai o Iehova iaʻu, a e pii aku au i ka hale o Iehova i ke kolu o ka la?

9. I aku la o Isaia, Eia ka hoailona na Iehova mai nou, e hana mai ia i ka mea ana i olelo ai; E hele mamua anei ke aka i na degere he umi a e hoi hope anei i na degere he umi?

10. I mai la ia, he mea uuku ke hele mamua i na degere he umi; aole ia, aka, e hoi hope ke aka i na degere he umi.

11. A kahea aku la o Isaia ia Iehova, a hoihoi aku la ia i ke aka ihope, i na degere he umi, o na umi degere ana i iho ai ma ka mea hoike degere o Ahaza.

12. Ia manawa, o Meredakebaladana, ke keiki a Baladana, ke alii o Babulona, hoouna mai la i na palapala a me na makana ia Hezekia, no kona lohe, ua mai o Hezekia.

13. A hoolohe o Hezekia ia lakou, a hoike aku ia lakou i ko ka halepapaa a pau, i ke kala, i ke gula, a i na mea ala a me ka aila ala, a me ko ka hale a pau o kana mea kaua, a me na mea a pau i loaa ma kona waihonakala, aohe mea e koe iloko o kona hale, a maloko o kona aupuni a pau, ana i hoike ole ai ia lakou.

14. Alaila hele mai o Isaia ke kaula ia Hezekia ke alii, ninau mai ia ia He aha ka keia poe kanaka i olelo ai? a nohea lakou i hele mai nei i ou la? I aku la o Hezekia, no ka aina loihi la kou i hele mai nei, no Babulona.

15. Ninau mai la kela, Heaha ka la kou i ike ai maloko o kou hale? I aku la o Hezekia, Ua ike lakou i na mea a pau, maloko o koʻu hale; aole he mea i koe ma koʻu waihona kala aʻu i hoike ole ai ia lakou.

16. I mai la o Isaia ia Hezekia, E hoolohe oe i ka olelo a Iehova.

17. Aia hoi, e hiki mai auanei na la e laweiaʻku ai, ma Babulona, na mea a pau iloko o kou hale, a me na mea a kou poe kupuna i hoiliili ai, a hiki i keia la; aole e waiho ia kekahi mea, wahi a Iehova.

Pauku Gula. E hoolohe mai o Iehova ia oe i ka la popilikia. Hal. 20:1.

Manao nui, O ke Akua ka mea hoolohe a hooko i na pule.

NA HELUHELU LA.

Poakahi, 2 Na Lii, 18: 13-37.

Poalua, "  "  "  19: 1-19.

Poakolu, "  "  "  19: 20-37.

Poaha, "  "  "  20: 1-21

Poalima, Oih Lii, 32: 24-33.

Poaono, Is.     38: 1-32.

Sabati Ia    39: 1-8.

Mele, E nana a hoomau. Hoku Ao Nani, p. 212.

Pule.

Na Ninau.

Mahope iho o na mea i hai ia ma ka haawina i hala, owai ka i hele kue mai i ka Iuda? a Na Lii, 18:13. Ua hoole o Hezekia i ka haawi ana i ka auhau i ke alii o Asuria mamua a pehea oia ano? p 14. He aha kana i haawi aku iaia? p 15, 16. Ua like keia auhau me $1,250,000. Owai ka i hele kue i Ierusalema? p. 17. He aha na olelo hoohenehene a Rabesake? p. 19-25. Pehea o Hezekia i ka lohe ana i keia mau olelo? 19:1. Ia wai kona hele ana? p. 5. He aha ka Isaia pane ana? p. 6, 7. I ko Rabesake hoouna hou ana i na olelo hoohenehene ia Hezekia, ia wai kona hele ana? p. 14. He aha kana pule? p. 15-19. Ua lohe anei ke Akua i kana pule? p. 20. Heaha ka olelo no ke alii hookiekie o Asuria? p. 21-34. Pehea ko ke Akua hoopakele ana ia Ierusalema? p. 35. I hea ka hoi ana o Senakeriba? p. 36. Heaha kona hope? p. 37. Heaha ka pilikia o Hezekia iloko o ia mau la? a Na Lii, 20: 1, 7. Owai ke kaula i hele e launa me ia? Heaha kana kauoha? Heaha na mea e hooponopono ai mamua o ka make ana? He hana kupono anei keia no kanaka a pau? Ina ua loohia i ka mai ua maikai anei ia wa no ka hoomakaukau ana e make? No ke aha ke kau ana o na pilikia maluna o ka poe pono? Rom. 5:3. I ko Hezekia lohe ana i ka olelo a Isaia, ua aha oia? p. 2. Pehea kana pule ana? p. 3. Ua noho anei o Hezekia mamua? No ke aha kona kaumaha ano? Ua hoolohe anei ke Akua i kana pule? p. 4. He aha ko Iehova olelo iaia? Ehia la a hele hou oia i ka luakini? p. 5. Ehia makahiki e hooloihi ia kona ola ana? E hoopakele iaia mai ka lima mai owai? p. 6. Owai ke kulanakauhale e hoopakele ia ana? No ke aha? He mea mau anei ko ke Akua hoooi ana i na mea i haawi ia mai mamua o na mea i noi ia? Noi aku o Solomona i naauao, heaha ka i loaa pu mai? Ua imi anei i mea e hoola i ko Hezekia mai, ua noho wale paha? He mau kokoolua anei ka hana, a me ka pule manaoio? Heaha ka laau no kona mai? p. 7. Heaha ka Hezekia ninau ia Isaia? p. 8. Owai kekahi mea e ae i noi i hoailona? Luna, 6:17, 37, 39. Heaha ka hoailona i haawiia? p. 9. Heaha ka Hezekia i koho ai? p. 10. Loaa wale mai paha, loaa paha ma ke noi ana a Isaia? p. 11. A loaa mai ia Hezekia i ka mea ana i noi ai, heaha kana olelo hoomaikai i ke Akua Ia. 38: 9-20. A loaa mai i na mea i noi ia, aole anei he pono e hoomaikai aku i ka Haku nana i haawi mai ia mau mea? A ola o Hezekia, heaha kai loaa iaia? p. 12. Nawai i hoouna mai ia makana? Heaha ka hana naaupo a Hezekia? p. 13. He hana hookiekie anei ia? Aole anei e kaena ana no kona waiwai imua o ia poe? Ua hoikeike paha i kona waiwai a pau, i mea e manao nui mai o Babulona. Ua pono anei e imi i kuikahi ma na lahui hoomanakii? Ua hoolohe anei o Hezekia ia Iehova ma keia mea? Me aha ke kuikahi ana me na aupuni e ae, ina o Iehova ma kona aoao? He nui anei ka poe i lilo i hoowalewale e like me Hezekia? No ke aha ke Akua ae ana i keia hoowalewale? 2 Oih Lii, 32:31. I ko Isaia lohe ana i ka Hezekia hana, heaha ka ninau iaia? p. 14. Pehea mai o Iehova iaia? p. 17. Ua hooko ia anei? Ua loaa ke kauoha, B. C. 113 a ua hooko ia B. C. 606. Ehia makahiki mamua o ka hooko ana? No ke aha keia laweia ana i Babulona? Ua mahuahua anei ka hewa mahope o ko Hezekia make ana? 2 Na Lii, 21: 9, 11, 16. Owai ia alii ino? 21:1 Pehea hoi o Amona? p. 22. No ka hoomau ana ma ka hewa, owai ka i hele kue ia Ierusalema? 24:10 Heaha ka Nebukaneza i lawe aku ai? 24:11-16. Pilikia mau anei ka poe haalele ia Iehova? Pakele anei kekahi no ka hoopanee ia o kona hoopai? He pono anei ke noi ana i na pono kino a me na pono uhane? Pehea e hoike ai i ke aloha i mea e hoolohe mai i ka pule? Ua pono anei e hoopoina wale iaia? Ua haawi koke mai anei ke Akua i na mea a pau i noi ia? No ke aha ke kali ana i kahi manawa? Ua hiki anei i kekahi mea e ae e haawi mai i kauwahi mea e pono ai kakou? Mele, Pule au, Hoku Ao Nani p. 79. Pule.

MOOLELO O KA AHAHUI EKALESIA O KAUAI.

Ma ka la 14 o Okatoba, 1885, ua halawai ka ahahui euanelio o Kauai ma ka luakini o Koloa hora 10 a.m., J. W. Smoth kakauolelo ma ka noho, pule ke kakauolelo. Ma ka balota, ua kohoia o J. B. Hanaike i lunahoomalu, a ma ka lima ua kohoia o S. Kaiapa i kakauolelo. Hoomaopopo ia na lala.

EKALASIA   KAHU            ELELE

Hanalei,          A Kahananui

Kilauea, J H Mahoe

Anahola & Koolau, S Kaiapa J Koani

Kapaa J H Kealoha J H K Kaiw

Lihue J B Hanaike

Koloa S U Kapani J W Alapai

Waimea M Lutera (Haiolelo) D Keliiwalea.

Na lala mau J. W. Smith no Koloa, R Puuki no Hanalei.

Noi mai o Kapahi e lilo o Nakapaahu, Kawai, Kekahimoku, Kuapuu, a me Tshang he Misionari no na pake, i hoa kuke. Hooholoia.

Kohoia o Smith, Mahoe, Alapai, i komite imi kumuhana.

Kohoia o Kapahi, Puuki, Kahananui, i komite imi haawina.

Hoike a ke komite a ke komite imi kumuhana.

1 Hapalua hora haipule,

2 Hoike kihapai,

3 Heluhelu haawina,

4 Na ekalesia kahu ole,

5 Kokua hailoko,

6 " kuwaho,

7 Na kula Sabati

8 Hoike a ke komite hookahuna ia S. Kaiapa,

9 Ke ola o na kahu

10 Na palapala hoopii

11 Komite imi haawina. Aponoia ka hoike.

Malamaia ka halapua hora haipule. Kumuhana 2. Heluhelu mai ke kakauolelo i ka hoike a ke kahu o Hanalei, a noi mai o J. W. Smith a waiho ma ka papa a noonoo pu ia me ka palapala hoopii mai laila mai. Hooholoia. Na J. H. Mahoe, S. Kaiapa, S. U. Kapahi, J. B. Hanaike, i heluhelu mai i na hoike kihapai no ko lakou mau ekalasia iho. Noi mai o J. W. Smith e hoopanee i keia halawai a halawai hou i ka hora 3 p. m. Hooholoia. Pule o J. H. Mahoe. Halawai hou ka aha e like me ka hoopanee ana a J. B. Hanaike, lunahoomalu ma ka noho. Pule o Lutera. Na Lutera i heluhelu mai i ka hoike o ke kihapai mision o Kekaha a me na wahi ana i kaahele ai. Noi mai o J. M. Kealoha e lilo o G. B. Meheula, J. Paniani i mau hoa kuka. Hooholoia. Noi mai o J. W. Smith e hapai koke ia ke kumuhana 10. Hooholoia. Heluhelu mai ke kakauolelo i ka palapala hoopii mai Hanalei mai e noi ana e ka pae ia o Rev. D. Nuuhiwa mai kena noho kahu ana no ia ekalesia, no kona loaa ana i ka mai nawaliwali, a i kakau inoa ia e na hoahanau he 62. Lawe ka hae a noonoo, a waiho ma ka lima o ke komite, J. W. Smith, J. B. Hanaike, J. H. K. Kaiwi. Kumuhana 3. Heluhelu mai o S. Kaiapa i kona haawina heluhelu. Noi mai o R. Puuki e hoopanee i keia halawai a halawai hou i ka la apopo hora 9 a. m. Hooholoia. Pule o G. B. Meheula.

LA HANA 2, OCT. 15, 1885,

Halawai ka aha e like me ka hoopanee ana i ka hora 9 a. m., lunahoomalu mua ma ka noho. Malamia ka hapalua hora haipule. Heluhelu ia ka moolelo o ka halawai i hala a aponoia. Heluhelu mai o J. M. Kealoha i kana hoike kihapai a me J. H. Mahoe i kana haawina heluhelu. Kumuhana 4. Kamailio nui ka aha a hooholoia. "E hoouna keia aha i komite iwaena o ka ekalesia o Waimea, mai waena ae o na kahu ekalesia." Hoike a ke komite no ka palapala hoopii mai Waioli mai. "Ua hui ko oukou komite a ua nana pono i ka palapala  hoopii i waiho ia mai; me ka minamina a me ke aloha makou e hoike aku nei ia Rev. D. Nuuhiwa i kona loohia ana i ka nawaliwali ma kona kino a hiki ole iaia ke malama i ka ekalesia i keia manawa e noho nei, a no ke noi ana mai o ka ekalesia. Nolaila, ua hooholo ko oukou komite e hookuu loa aku iaia me ke aloha mai kona noho kahu ana no Waioli; a ina he mau koena kekahi no kona ola ma ka iima o ka ekalesia e waiho nei; alaila, ke paipai aku nei ko oukou komite e hoihoi koke aku ia koena." Aponoia ka hoike. Lawe ka hale a noonoo i na kumuhana 5 & 6. Hapaiia ke kumuhana 7, a waiho ia mai he olelo hooholo. "E ae aku keia aha e weheia i hoike kula Sabati nui no keia mokupuni, mai Hanalei a hiki i kekahi ma Waimea ma ka la 1 o Ianuari, 1886, ma Koloa nei." Hooholo loa ia. Noi o G. B. Meheula e hoopanee i keia halawai a halawai hou i ka hora 2 p.m. Hooholoia. Pule o J. W. Alapai. Halawai ka aha e like me ka hoopanee ana. Lunahoomalu ma ka noho. Pule o J Paniani. Kumuhana 8. Na J. B. Hanaike i hoike mai ka lunahoomalu o ke komite a hooholo loa ia.

Kumuhana 9. Na J. W. Smith he olelo hooholo. "E noi aku keia aha i ka Papa Hawaii e kokua i $50.00 ia J. M. Kealoha, no ka makahiki 1886 e hiki mai ana, no ka hiki ole i ka ekalesia ke hoolawa. Hoike a ke komite imi haawina. 1 Ina ua hanau ia mai ke kanaka he hewa, pehea la i loaa mai ai kekahi mau ano maikai iloko o na kanaka i hanau hou ole ia?              SAM ʻ L KAIAPA.

2 Heaha ka mea a Iesu i hana ai i lilo ai oia i Kalahala, o kona malama ana i kona makua me ka hala ole paha? O kona ehaeha ana ma ke kea paha? O laua a elua no paha? J. H. Mahoe.

3 Pehea la na keiki e hoomaikai ai i ko lakou mau makua? A heaha ka waiwai oia hana?     R. PUUKI.

Ha haawina i heluhelu ole ia e hoomau aku no. Aponoia ka hoike a ke komite. Noi o Kahananui e lilo kekahi mau hoa o keia aha i mau keiki na keia aha. Hooleia. Noi mai o R. Puukue hapaiia ka noonoo ana no ka pono o ke kukulu ana i kula kaikamahine ma Kauai nei. Hooholoia. Lawe ka hale a noonoo, a aole mea i hooholoia. E malama na ekalesia o Kauai nei i ka hebedoma haipule iloko o Ianuari 1886. Waiho mai o J. M. Kealoha he olelo hooholo. "Ke haawi aku nei keia aha i ka mahalo ia J. W. Alapai o Koloa no kona malama ana mai i na lala o keia a'a, ma na mea e oluolu ai ke kino. Hooholoia. Ma ke noi a G. B. Meheula e hoopanee i keia halawai a halawai hou i ka pule elua o Aperila 1886. Hooholoia. Heluheluia ka moolelo a aponoia. Hookuu ia na hana me ka himeni, aoao 287 o ka Hoku Ao, a me ka pule a ka lunahoomalu. SAM'L KAIAPA. Kakauolelo.

PANE IA IOSIA MEEMANO MAAWE.

E Iosia M. Maawe, mahalo wau i kou hoike ana i ke poo o kou kukulu manao ma ka Pae Aina o ka la 31 o Okatoba i hala, a me kou olelo ana e hoopololei ana oe i ka'u mea i hoolaha ai ma ke KUOKOA o ka la 6 o Okatoba. Penei kau hoopololei ana: Ua ikeia ma ia hoolaha a A. P. Kalaukoa na mea oiaio ole, a he hoopunipuni maoli keia hana ana pela a keia pegana, a oiai ua noho mai nei kela ma ke ano lapuwale, hookohukohu komite, ---Keia kau hoopololei mua. Hoopololei alua. Nolaila, ea e o mai i kou inoa Apoluona, Pilinakekeke, Kalalauloa, Hupo. Nui kuu olioli a me ko'u mau hoa e noho pu aku ana i ka ike ana i na huaolelo i haule ma k'u hoolaha ana. Ae, ua haule ia ʻ u ka huaolelo Pegana, lapuwale, hookohukohu, Apoluona, Pilinakekeke, Kalalauloa, Hupo. Eia ka! oia na huaolelo oiaio i haule, a i kau hoolaha ana mai nei, pololei loa. Akahi no au a ike iloko o ke au malamalama loa o keia lahui kanaka, pela iho la ka hoopololei ana i ka oiaio ole o ka'u hoolaha no na hana i hanaia ma ka la hoike hui o na kula Sabati o Koolaupoko ma ka luakini o Kaneohe, ma ka hoike ana mai o ka mea hoopololei ma ka hailiili i kona hona hoa kanaka ma na olelo kupono ole i ka mea haipule, a e noho ana hoi he luna ekalesia no ke kihapai o Kaneohe. Pehea, e Iosia M. Maawe huna inoa, pela anei ke Akua i hoonoho ai i na luna ekalesia ma keia honua e malama i kona Ekalesia Hemolele, i poe hailiili lakou i ko lakou poe hoa hanaka, a e luai aku ko lakou mau lehelehe me na hua awahia o ka mea ino, a e hoopiha ana i kou waha me na mea e poino ai kou uhane a me kou kino i ke ahi pio ole. A ua kupono anei ke kanaka o keia ano e lilo i luna ekalesia no ko ke Akua Ekalesia? Ma keia mau ninau e Iosia M. Maawe, ua ili ke koikoi o ka pane ana i ka haina o keia mau ninau maluna o kou Ekalesia, a ua ili pu hoi ia haawina hookahi maluna o kou lunaikehala iho. Aka, ke manao nei au, o ka mea i puka mua kona pane ma keia mau ninau, o kou lunaikehala no, aole oia e hookaulua ana i kona ahewa ana ia oe. Maikai no oe i kou hoopololei ana ma kahi o na hua helu dala. Heaha ka hemahema o ia. A heaha ka poino i loaa mai ia mau hua helu o ka'u hoolaha ana? Oia hoi $25.15. O ka oi aku o ko'u hewa, ina i emi ka'u haina, a oi aku kau, ($29.20) aole ia he hoopunipuni, oiai ua piha ka makalua o ka'u puu helu i kau. Ina i oi ka'u puu hua helu mua o kau puu hua helu, alaila, aole e piha ana ka makalua o ka'u puu hua helu i kau, no ka mea, ua oi aku ka mea oiaio ole imua o ka mea oiaio, aka, me keia, ua piha ka'u i kau. Eia hou, ma kahi o kuu hoolaha e pili ana no ke nahili o na hana me ka uuku o ka waiwai. Ae, e nana mai: Pau ke Kula Sabati o Waimanalo, Kailua, a me Waikane, hoopanee ka hoike a noho hou i ka hora 1; mahope o laila, paina awakea. Kani ka hora 1, hoomaka ke Kula Sabati o Kaneohe, i mahele ia i na papa elima. 1 Papa o na pokii. 2 Papa o na opio wahine. 3 Papa o na opio kane. 4 Papa o na makuahine. 5 Papa o na makuakane. Mai ka hora 1 aku keia kula hookahi i maheleia i na papa elima. a hiki i ka hora 5:30, paa ka hoike. A ina aole ia he hana hoonahili, na ka lehulehu ae e pane ia ninau, --Mau kau hoi, aole he hoonahili. I mea e ike ai oe i ka oiaio o ka'u pane, penei: Ekalesia o Kaumakapili (12.) Kula Sabati apana, (12.) Kahu Kula Sabati apana. Manawa hoike ma ke Sabati hoike, 2 hora pau. Hoomaka ma ka hora 10:30, pau hora 1:30. Ekalesia o Kawaiahao, 7 kula Sabati apana. Manawa hoike ma ka la hoike, 2 hora pau.

Ka nui o na haumana o keia mau kula ke puka nei o Kawaiahao a me Kaumakapili. 800. O ka hapa hea o ko Kaneohe mau haumana ko keia mau kula Sabati a i elua, i pau ai ka hapalua ia okoa a me ka waiwai ole? Nau ia e pane mai i ka haina. Ke olelo mai nei oe, he kula Sabati hanohano ko Sabati; pela io anei? Ke hoomanao la no paha oe e Iosia M Maawe i ka puana ana o Mrs H Kauhikoa i ka himeni, a haule ai ka puana, ku a loihi, puana hou, he hana kohu anei ia a hanohano hoi? Hanohano anei ke nahili o ka hana? Waiwai anei ka loihi o ka manawa i pau wale me ka uuku o ka io? Pehea ka Parisaio? Loihi ka pule, loihi ka hoike ana i kona manawalea ana i kona waiwai no ke aupuni o ke Akua, heaha ka mea i loaa iaia ma ia hana nahili? Aole no. Pokole ka ka lunaauhau, heaha ka mea i loaa? Komo pu iloko o ka pomaikai lani. Oia ka waiwai loaa i ka hoonahili, o ka nele; lilo ia Waikane, Waimanalo, a me Kailua ka helu ekahi, no ke aha? Pokole ka manawa, nui ka waiwai. Holo a mahuka anei o A. P. Kalaukoa? Aole. Na ke kula Sabati o Kaneohe i kipaku iaia a me kona mau hoa, a me ke kula Sabati o Waikane, mamuli o ke nahili hoakamai ka hana pela i hele ai ke kanaka mai ka hale aku. Hoopunipuni anei o A. P. K. ? Aole, o I. M. M. ka mea hoopunipuni, oia ka mea i kii mai ia Kolopapela e hoi i Kaneohe i haiolelo, me ke olelo nana e malama, aka, aole pela. Waiho ia o Kolopapela ma ko hai hale, oia hoi ma kahi hoi o J. Manuela, a hoohele wawae i ka haiolelo ana i kii mai ai i kahi loihi me ka haawi ole i lio, he hoopunipuni ia, aohe malama elike me kana olelo. Hauoli kuu uhane i kuu ike ana i kau kuhikuhi Baibala ana, oia hoi, "O ka mea malama i na Kanawai a pau, a haule oia ma kahi mea hookahi, ua haule oia ma kahi mea hookahi, ua haule oia ma na Kanawai a pau." Ae, maemae ke kuhikuhi ana. A pehea hoi keia? "O ka mea e kapa aku i kona hoahanau a hoalauna e, lapuwale, e ilo ia no ka aha hea?" haki akahi o ke Kanawai. O na mea e kapa aku pegana (pupuka,) no ka lua aha ia o hea? Haule ma kahi mea, ka mea olelo aku Hupo, (kuha) e lilo ia o ke aha ia? Haule nui loa ma kekahi mea; pau loa ke Kanawai i ka haule ia Iosia Meemano Maawe huna inoa. Ea ! kuululu, hohoi ea ko uhane imua o ka imu ahi, e ka mea punuku ole i kona alelo. Mihi anei me ka waimaka o A. P. Kalaukoa? Aole, o Iosia M. Maawe ke mihi me ka waimaka imua o kona Ekalesia, i ole oia e kapae ia a okiia mai ka Ekalesia aku, oiai he pelapela kona waha i ka hailiili. Pehea? Poina anei oe e Iosia M. Maawe i ka wa o ka ahahui Euanelio o ka mokupuni o Oahu nei i ka mahina o Oct. i noho ai ma ka luakini o Kaumakapili? oia hoi i ka manawa i ninau ia aku ai ka Haiolelo Kolopapela i ke kulana o ha Ekalesia o Kaneohe, pane mai oia; mai kona la i noho aku ai a hiki i ua la la, aole oia i ike iki i ka aha luna, a aole no he mea kokua pu me ia ma ka hele ana ma na apana. Ua ninau koke ke kahu o Waimanalo. Auhea o Meemano? ka mea nana i koi keia Haiolelo e hoi ilaila? Aka, aole oe ia manawa, ua holo oe, o ikeia kou hoopunipuni a me kou wahahee, no kou olelo nau e malama ka haiolelo a e kokua iaia ma ka hele pu ana ma na apana, a mahope iho hai mai, oia ka hua o ka hoopunipuni he holo malu. He komite anei o A. P. Kalaukoa, i haawi ai i ka helu ekahi ia Waikane? Ma keia ninau, e pane wau, Ae, he komite wau ma ko'u ano he Kakauolelo no ka Ahahui Kula Sabati Nui o ka Paeaina Hawaii. Ka lua, ma kuu ano he Kakauolelo na ke komite hooko o ka Ahahui Kula Sabati o ka Paeaina Hawaii. Ma keia mau kulana e hiki ai ia'u ke kiei a halo i ke Kula Sabati o Kaneohe, me ke kaukai ole aia kohu ia mai i komite hoike, loaa ka mana. E hana pela. Pehea oe e Iosia M. Maawe? He aha oe? He komite anei? Ua koho ia anei oe nau e haawi ka helu o na Kula Sabati oi oia la? I haawi ai oe i kau helu, he hanohano? Ma kuu ike ana ia oe ma ia la, aole oe he haumana no kekahi papa, aole hoi he kumu papa, he ole loa no. He makaikai kou ano ma ia la i kuu ike, a me ku'u mau hoa pu. A pehea la i lilo ai nau e pane mai ia'u ma keia mea, oiai he kanaka kaawale loa oe mawaho o na hana o ia la i kuu ike, a o oe no ka i hoopunipuni mai ia'u, he kuke mea ai oe ma ia la, aka aole nae, he poe okoa ka poe kuke a me na kuene, aole o Iosia M. Maawe. He nui kuu haohao ma keia pane au, oiai o kau pane ia'u, he mau pane na ke kanaka haipule ole, a he kanaka o Pakaka ka mea kupono e pane pela. (E nana i ke koena ma ka aoao ekolu.)

Ke puai mai nei na lono o ka hoao ia o na kauhale e komo powa ia. Malia o na powa no i lohe mua ia mai no laua ma ka pule i hala.

KAKELA & KUKE.

E laa na pahiolo, koi hole, hamale, koi nui a me liilii, kila, wili puaa, rula, apuapu, koi o na ano a pau, kala kaa, hao hoopaa puka, pohaku hoana, lei ilio, kaula hao ilio, pahi, upa, pahi umiumi, kalapu, kope hulu, pulupulu, pena ka lakala, lina hao, ami keehi, a me ke KAULA OPU.

Palau o na ano a pau, Oo, ho, kopala, pe, kipikua, hao kope, au ho a pea aku, kua bipi, lei bipi, kaula hao bipi, uwea pa, uwea keleawe, hao pili piula, kaa palala, ipuhao, ipu ti PA-PALAI MAKAU ME KE AHO

Ili wai, papa holoi, kopa ala, kaula kuaina, hu'akai, ehi wawae, hulu pena, a pela aku. Pena wali, kini nui a me liilii o na ano apau, me ka pepa kuhikuhi, pena keokeo, aila pena, aole hoomaloo, vaniki kaa, a me vaniki moe.

PENA HOOMALOO ---a me aniani hale---

AILA MAHU, AILA MIKINI, AILA HAMO ILI, AILA KAA, INIKA KAMAA.

PAUDA, KUKAEPELE, KIANA PAUDA, UIKI IPUKUKUI O NA ANO HE NUI A LEHULEHU.

LOLE MAKEPONO

--E laa na-- ahinahina, kalakoa, keokeo, leponalo, hulumanu uwe-wahine, kui humuhumu, a me ka lopi. Ke kuike a loaa no ia ma kahi o Kakela & Kuke!

NA MEA PIULA.

Mikini Humuhumu mikini a WHEELER a me WILSON MIKINI A WILCOX ME GIBBS NA MIKI A REMINGTON.

He nui loa na mea hao me na ukana e ae o na ano a pau, aole hiki ke kai pai ia aku, hewa i ka wai na maka ke ike.

Laau Lapaau Kaulana Loa A DR. JAYNE. LAAU HOOMAEMAE KOKO LAAU HOOPAU NAIO, LAAU KUNU, PENIKALA, HUAALE, PAAKAI, LAAU HOOPAAHI. Me na Laawe Hame a Pela 'ku.

KAKELA-KUKE.

J. T. WATERHOUSE. (Walakahaui.)

HALEKUAI KUKAA NUI

Ua piha pono a hewa ai na maka

Heaha ao la hoi ia

MALAILA

Na Apa Kilika o na ano apau

Pahoehoe o na ano apau

Alapia o na ano a pau

Huluhipa o na ano apau

Na Huluhulu o na ano a pau

Na Kihei o na ano apau

Na Koloka o na wahine,

Na Kihei Huluhulu,

Na Kalakoa o na ano apau,

Na Kihei uhi moe,

Na Koloka o na wahine,

Na uhi Kilika,

Na uhi Alapaa,

Na Hana

Eia hou.

He heluna nui ona paa o na kane a me na kama.

Na apa paina maikai loa,

Polu manoanoa a lahilahi,

Huluhulu manoanoa a lahilahi,

Na Apa huluhulu a pahee,

Na paa lole huluhulu a lahilahi

Na Pililakeke loloa a pokole,

Na Palule kaula o na lole paa.

Na Palule keokeo,

Na Palule kalakoa,

Na Paleili.

Na Papale wahine a me na hua nani, a he lole na kane a me na kamalii ma na ano apau.

HE HELUNA NUI  O NA KANE.

Na Kanaa buti,

Na Kamaa pihi,

Na Kamaa huka,

Na Kamaa laholio,

Na Kamaa weleweka.

HE HELUNA NUI O NA NOHO LIO.

Na Noho Italia,

Noho pulu mamua

a mahope o keia a me keia ano.

NA AILA O KELA A ME KEIA ANO

Na Aila honua helu 1 he aiai, Aila pena, aila hoomaloo, aila oliva, Aila inu, Aila lau. Waiala maikai.

Na Pena Waihooluu Like Ole.

Keokeo, Eleele, Poni, Melemele &C., &C., &C.,

Ina iho, Ina iho.

Na ipuhao, na ipu u,

Na koi nui a liuliu,

Na pahu nui a liilii,

Na pahi,

Na pahi.

Na talu nui a liilii, Pakeke nui a liilii, Na lako kamana, Na lako amala, Na kamaa, Na moe, Na pe

Na lako hao, ma na ano a pau

Na lako pa,

Pa nui a iilii,

Na bola,

Na kiaha aniani,

Na aniani kilohi,

Na ipukukui o na ano a pau.

HE HELUNA NA MEA APAU

Palena poepoe,

Palena poepoe palu,

Palena huinaha,

Palaoa o na ano a pau,

Na kamano maikai loa  ma ka pa,

Na kamano tini,

Paakai o Livapulu,

Paakai inu,

Paakai hu,

Manu Kaleponi,

Palani ai a ka lio.

Helunanui o keia mau waiwai a waiwai ko'u mau halekuai aole i pau i ka na oukou no e hele mai a kilohi. Uawaela keia mau waiwai me ka Pelekane, Farani, a me Amerika, a me ka pomaikai o na kanaka Hana na kauoha mai na mokupuni he ka elau loa.

T. WATERHOUSE.