Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 44, 31 ʻOkakopa 1885 — Page 3

ʻaoʻao PDF (1.73 MB)

This text was transcribed by:  Nadine "alohatita" Samorano
This work is dedicated to:  Adam "Akamu" Norman Pali

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Paiia e THOS. G. THRUM ma ka Halepai o ka nupepa "SATURDAY PRESS," Keena Hooponopono, ma na kihi o ALanui Moiwahine Ma Nuuanu.

            E hoouna mua mai na Olelo Hoolaha ma ke Keena Hooponopono mamua ae o ka hora 12 o ke awakea o na Poaha a pau. Aole e hoopukaia na Olelo Hoolaha ke laweia mai mahope o ka hora i hoikeia maluna. E hooko koke aku ana makou i keia rula maluna.

            E hooili mai i na leta a pau a me na kauoha a me ka uku pepa ia KA NUPEPA KUOKOA ma Honolulu. Ina e loaa pono ole aku keia pepa i kona poe lawe, e hai mai me ka hakalia ole i keia Keena.

            O ka uku a keia pepa e haawi ai i kona me ana, he umi keneta no ke dala, koe ka apana o Kona, Oahu, a me kekahi mau apana e ae kahi nui o ka luhi i ka halihali ana i ka luna ma ia mau apana, e hooiia ka uku luna.

 

HOOLAHA A KA LUNA OHI AUHAU, Apana o Honolulu, Oahu, 18@5.

            Ke hoike ia aku nei ka lohe i ka poe hookaa auhau a pau o ka apana o Honoluu nei, e hoomaka aku ana ka mea nona ka inoa malalo iho e ohi mai i na auhau no keia makahiki ma kona keena hana ma Kapuaiwa Hale, ma ka Poalua, Novemaba 2. O ka poe a pau i auhauia a e hookaa koke ae iaia ma ia manawa a hiki i ka la 15 o Dekemaba, a i ole pela, e uku ia no he umi pa keneta no ke dala ke kaa mahope o ia manawa.

                        GEO. H. LUCE.

Luna Ohi Auhau         1048-4t.

Kela me keia.

            Ma keia po e hoike hou ai ka hui ke aka @@ a Woodyear i ka lakou mau hana akamai.

            Ma ka Alameda o keia la e huli hoi aku ai ka hui himeni o Sig Farini no Kapalakiko.

            Ua loaa kekahi Pake i ka mai kuhewe ma ke alanui Alakea, i ole e nui na lima kokua, pakele ai.

            Ma ka poakolu nei i malama hou ia ae ai ka hihia o Capt. Tripp me ka wehe akea ole ia o ke keena hookolokolo.

            Ua hopuia o Che Pio, he pake ma alanui Moi, no ke kalepa i na waiwai o na aina e ma ka laikini ole.

            Ma ka Zealandia o ka la Sabati i hala i holo aku ai o Col. G W Macfarlane no Kapalakiko.

            O ka heihei moana mawaena o ka mokuahi Likelike me J. I. Dowsett, ua maopopo ole ka mea nana ke eo.

            Nui na hana powa a aihue e wawa ia mai nei ma ko kulanakauhale nei; e makaala pono e na makamaka.

            E nana ae i ka hoolaha a ku Luna Ohi Auhau e puka aku nei ma keia helu, e kahea ana e uleu ae ma ka hookaa auha.

            Ma Kamanuwai, Honolulu, Oahu, ua hoohuiia ma ka berita o ka mare o S. Keaweheana me Miss Helena Uhakui e Rev. Halemano.

            Nui na kamaaina o kakou e holo aku ana ma ka Alameda o keia la no Kapalakiko, a mawaena o ia poe ko kakou lunakanawai kiekie A. F. Judd a me kana keiki.

            He ekolu poe kamalii o ke kula hoopololei o Keoneula i mahuka a nalowale, a ua manaoia ua kau aku ma kekahi mau moku holo aku no kahi e.

            Ma keia mau la, ua hoomaemae ia ae na alanui o ke kulanakauhale neiu e na paahao, ma ka waele ana i na nahelehele, a me ka opala.

            Ua manaoia, e kukulu ia ana he hale holo hau ma Paia, Maui, ma keia mua aku. Ke lehulehu mai nei hoi na hale o ia ano ma na mokupuni o kakou.

            Oiai ke kalepa Lady Harewood e hooneeia mai ana no ka uwapo o Burua ma ua hookui mai la oia me ka mokuahi J. I. Dowsett, aole nae i poino.

            He umi a oi sela o ka moku okohola Cape Horn Pigeon i mahuka a nalowale; ua haawi ae ke kapena he 10 dala makana no ke sela hookahi e hopu ia ana a hoihoi ia aku i ka moku.

            Ua loha walke ia mai, ua manao na kanaka o Waimea, Kauai, e hana i palapala noi i ke Kuhina Kalaaina no ka hana hou ana i ka uwapo o Waimea i poino i ka wai.

            Ke manao ia nei o na me nana i po-@@ o Kapena Norton i ka po Poalua nei, oia na haole o ka moku okohala i pau nui iho nei i ka mahuka. E maka ala ia lakou e na makamaka.

            Ma Puiwa, Nuuanu, ua hanau mai la he mau keiki mahoe na Mrs K Manuhia me Mr Manuhia, ma ka po Poakahi la 19 Oct., a ke ola maikai nei no laua a hiki i keia manawa.

            Ua lohe wale ia mai, mamuli o ka paa loaa o ka loio nana i lawelawe iho nei i ka hihia o Capt. Tripp ma ka Aha Kiekie, nolaila, ua hoomoeia ua hihia la o Tripp a kaawale ka loio.

            Ma ka hora 12 o keia la e holo aku ai ka mokuahi Alameda no Kapalakiko. Ua loheia mai, maluna aku ona e holo aku ai kekahi keiki Hawaii ponoi no ka noho hana ana me ke Kanikela Hawaii McKingley.

            Ma ka auina la o ka Poakolu iho nei ua hoohikilele ia na limahana o ko makou kekina e kekahi mau hoa kanaka i hoouhiia e ka kapa pouli o ka waiona, e hoohu ia ana i ke alanui he bipi la e kakahi kanaka e paa ana i ku huipa ma kona lima; he kue aku la paha i ka olelo aelike a lakou i hana ai.

            O Ludovirs, ka ona a ka hale ma alanui Moiwahine makai iho o ko Kimo Pelekane hale oihana, ua hopuia oia no ka malama i ka waiona a nui wale maloko o kona hale, a i oi aku mamua o ka mea a ke kanawai i papa ai.

            O ka Poakolu nei, he la hoomana ia no na ekalesia Bihopa e pili ana i na hoomanao no St. Simon a me St. Jude. Ua malamaia he mau haiolelo ma ka luakini Anaru i ke kakahiaka me ke ahiahi.

            O ka Hon. S. G. Wilder kekahi ohua o ka Alameda o keia la; e haalele iho aha oia ia Hawaii nei no Wasinetona, Piladelepia, a me Nu Ioka. E hoohiki hou mai ana paha oia I Honolulu nei ma ka malama o Ianuari 1886.

            Ke kokoke loa mai nei na la kulaia; ke puahi nui maiu nei na hoomakaukau ana a na hui hooholo waapa i keia mau la; a o ka niele o ke kauwahi kaaka i kela mau la aku nei, nawai la e kaili ka honohano o ke kahua lealea maluna o na ale o ka moana?

            Ua loheia mai, ke ao ia nei ka papa elua o na haumana kula olapa paha, no ka hoomakaukau no ka la hoike nui e hiki mai ana; he poe kaikumahine opiopio wale no lakou. Ua hiki, hooikaika ia a kau i ka papa ekahi - hookahi makahiki i koe puka oukou.

            Ma ka Poaono i hala Oct. 24, ua kii mai la ka make i ka hanu hope loa o ka mama o ko makou hoa'loha Jos. M. Poepoe, oia hoi o Mrs. M. Kualaau Kahele, a ke noho nei ka ohana me ke kaumaha, nolaila ke komo pu aku nei makou malalo o ia haawina hookahi.

            Ke ku mai o Zealandia ma i Honolulu nei a holo loa aku no na panalaau o ka hema, aole laua e holo hou ana i Kapalakiko ma keia ala aku. Mawaena wale no o Kikane a me Honolulu nei laua e holohjolo ai.

            Oiai ua kohoia iho nei o Kauka M. Goto, i Kauka no kekahi mau mai ma Kakaako, nolaila, ua hoololi ae oia i kona manawa hana ma kona keena lapaau ma Kapalama, mai ka hora 1 A. M. a ka hora 8 P. M. o na la e ae; a ma na la Sabati hoi mai ka hora 8 a ka 12 o ke kakahiaka, E nana ae i kana hoolaha.

            He mau minute i hala ae o ka hora 4 o ka wanaao nei ua hoohikilele ia ae ko ke kulanakauhale nei i ka hele pauahi. Ua holapu ae ke ahi ia lalo o ke keena moe o na sela o ka moku kuna Emma e pili nei ma ka uwapo o Ula koheo. Ua hiki koke ae na kaa kinai ahi a ua hoopio koke ia ke ahi mamua o ka nui ana. Ma kahi o $500 paha ke poho i manao ia, ua panihakahakaia ka moku, aole i maopopo ke kumu o ke ahi.

            Ua powa ia o Capt. Thos. H. Norton he kamaaina no ke kulanakauhale nei ma ka po Poalua a ma ka hora 9:30, aia kahi noho o Kapena Norton ma ke kauwahi o ke alanui Nuuanu, a oiai oia e hoi ana a hiki ma ka halepule Lyceum ma Peleula, ua hopuia oia e kekahi mau kanaka powa elua, a kulaiia ilalo, a pepehi ia a ehaloa. Ua laweia mai kona pakeke aku he 55 dala; he eha bila ma ka $10 pakahi, hookahi hapaha gula, a me $5 sileva. Mamuli o kona kuliia ana ilalo me ka hahau pu ia, ua waiho oia malaila a hiki i ka hora 10 o ia po me ka pilikia. Ma ka hoomaopopo a ka mea ni powaia i keia mau powa, hookahi he haole a hookahi he negero.

            NO KONA AKAU. - Ua hoopau ia iho nei ka Papa Kahu Waiwai mua, no ke komo ana o ka inoa o Pilipo, aohe ae o na hoahanau iaia, oiai na Kiwini wale no ka makemake. A ua koho hou ia i Papa hou, oia keia J. G. Hoapili, T. N. Simeona, S. Haluapo, S. Kaomea, Samuela Kaumuloa, B. Poheepali, a me J. K. Nahale, lokahi na hoahanau ia lakou nei.

            HANAU. - Ma Kaualiu Oct. 25, hanau na Hattie me Hoomanawanui he keiki kane. Oct. 26, hanau na Hattie me S. Hall he keiki kane no, ma ia la no hanau o Hattie me Hikina. Eha he kaikamahine, ke ola maikai nei keia mau keiki.   D. N. AMANA.

MAHALO I NA HANA ALOHA A KO KOHALA POE.

            O makou o na kula Sabati o na Kapalilua, Kona Hema, Hawaii, ma o ko makou mau komite la, ia makou i holo aku nei i na hana hoike kula Sabati ma Kohala.

            Ke haawi aku nei makou i ka hoomaikai me ka mahalo nui i ko Kohala poe, ka poe hoi nana i hookau ae ia makou maluna o ke kaa ahi, ka mea hoi i ike ole ia e makou mamua, a ia makou hoi i hiki aku ai ua hookipa maikai ia mai la makou e na kamaaina ma ko lakou mau home, me na mea no hoi e pono ai o keia ola ana a hiki wale i ko makou hoi ana mai.

            Nolaila, aole o ka manao ohumu a hoowahawaha aku i ka Kohala mau hana e like me kekahi mau mea i ike ia ma kekahi mau itamu o na nupepa, a o makou ma o ko makou mau komite oa ke haawi hou aku nei no makou i ka mahalo nui i ko makou mau kamaaina, oia hoi o W. K. Kaunamano me kana lede, a me ka ohana no hoi a pau o ka hale.

Komite: J. W. Maele, J. D. B. Kuakahela, G. W. Kaua, K. M. Moses Hu.

 

Tonerika ka Anela.

            Ma keia helu e puka aku nei o ka kakou pepa ka elua o ko kakou nele pa ana i ka moolelo o Tonerika. Ua ake nui loa kekahi poe e ike i kona mau hiohiona, aka, ma ko ka aoao ke hoike aku nei ia, aole ma ona la keia haule ana, aka, ma o ka mea kakau la no. Ma ka pule i hala ua hoike mai ua mea kakau la i ka nui o na akeakea iaia ma na ano a pau, a pela i loaa ole ai iaia he manawa e kopekope iki iho ai a hoouna mai ia makou. He oiaio, e holopono ana no na hana i kekahi manawa, a e keumi hope ana hoi i kekahi manawa; a aoiai ua loaa mai ia makou he kumu maikai e hoike aku ai no keia haule hope o ia moolelo, a me na olelo hoolana me ka hoea hou aku no imua o ka lehulehju e heluhelu ana iaia, nolaila, ke hoike aku nei makou, e hoopuka koke ia aku no ke loaa pau mai na kope. He wahi koena ia makou i koe i lawa ole no ke kolamu ke hoopuka ia.

KIMO.

            Kimo hea keia? Alia a lohe i kona moolelo.

            He keiki Sekotia keia. Noi akun oia i kona makuwahine e ae oia e lilo i sela. Ma ke noi pinepine ana ua ae ka makuawahine. E ae nae oe e kukuli oe i kela po i keia po e npule i ke Akua, a e hilinai mau iaia. A e pule mau au nou. Ua ae no Kimo e hana pela.

            Ee oia maluna o ka moku e holo ana i Inedia. Ma ka po mua kukuli no oia ma ka moku e pule. Hoolohe kahi sela i kana pule ana, a olelo, uoki kau pule, aole ae ia ka pule ma keia moku. A hahau ia ia ma kona pepeiao. A o kekahi sela e ae, he sela hoohiki ino i ka inoe o Iehova, lohe oia i keia hana a ka sela mua, kena iaia e pii ai mam ka oneki o ka moku, a e hili ia e ia no kana hana ino ana ia Kimo. Hili oia ia sela, a iho ilalo, a olelo ia Kimo e kukuli a pule mau oe. Ina e hana ino hou kela sela ia oe na'u e pale aku. Ia po ae manao Kimo e pule malu ma kona wahi moe. Kali ka sela hoohiki ino i ka inoa o Iehova i ka lohe ia Kimo e pule ana. Aole nae i loheia. Hele oia a kena a Kimo e kukuli a pule. Manao anei oe e kokua ana au ia oe ke pule ole oe nou iho a no ka moku? Ka pule mau no ia o Kima ma kahi akea a pale mau no ua sela hoomaloka i ka pilikia mai Kimo aku.

            Mahope loa aku lilo Kimo i kapena no ka moku kaulana, Ka Hikina Nui.

            Ka hua keia o ka malama i ke kauoha a ka makuwahine.

                        UNUHIIA E HAWAII.

Lahaina i ka Malu Ulu o Lele.

            Imua ou e kuu KUOKOA. - He malihini au imua ou, o ka mua paha keia o ko'u launa pu ana me oe he alo a he alo. Ua manao au nau e hai aku i na mea hou o ka Lai o Lele nei, ma na kaiaulu o ko kaua mau mokupuni, i lohe mai ai hoi na kini makamaka o kaua mai ka la pii mai o Kumukahi a ka la iho aku hoi o ka mole olu o Lehua. He nui ka pioloke o ko makou apana nei i keia mau la, no na mea e pili ana i ko makou poe noho Oihana Aupuni, oiai hoi ua kaiehu ia ae ko makou Lunamakai, oia o R. Newton, a o Harry Turton ma kona wahi. Na ke aupuni no i hoonoho mai, a na ke aupuni no i lawe aku, aloha no keia haole malama Oihana Aupuni kahiko. Oia ka ka mea kakau e haohao nei, a e ninau nei hoi. Heaha la hoi ke kumu o keia kapae ia ana, oiai aole i maopopo ka hewa o keia mea malama Oihana Aupuni? E like hoi me H. Turton i kikoo ia aku la, oia nae hoi, malia paha ua ike ia mai nei ka pii hikiwawe ana o ko ia nei waiwai i ka wa i noho ona iho nei no ka hui mahiko o Lahaina nei, oia ka mea i kikoo ia aku la o ua haole hapa ona miliona nei, i mea nana e hoopiha aku ka waihona o ke aupuni a hu ma ka nihomole, a i hu ole auanei iaia, kikoo hou aku i mea okoa, iaia aku e hanini ai ma ka nihoniho.

            Ke lono ia mai nei no e pau ana ko makou hope makai, a lele ae i kuahu me na makai kumau. Malia paha ua ike ke aupuni i ka hewa o keia poe malama Oihana Aupuni, oia ka mea e kau ia nei i ke alahuki moku o Waila? Pela paha, auhea hoi kakou i ike.

            Ma ka po Poaono nei la 17, o ka hora 8 paha ia o ke ano ahiahi, lohe aku la ka mea ka mea kakau nei i ka hauwalaau leo nui o loko o ka hale inu kope o Robert Krahu, (Kelemania) a i ko'u kiei halo ana aku iloko o ua hale la, ike aku la ko'u mau maka i na helehelena o kahi kolohe (Loio) o Kaanapali, e hoopaapaa ana me ka mea nona ka ha le, oia o R. Krahu, a i ko'u hoomaopopo pono ana, ua pule wahi kanaka la i ka ua kaulana o ka aina ana e noho la, ua ano-ona-malule, e kuhi ana kona lima i ka paa iluna, a i ka paa ilalo, i ka hookui hoi a halawi, kona mau wawae hoi, imua a i hope, a o kona wahi pauku kono hoi, e lapuu ana ka huelo oni mahope, me he puhi kapa la no ka lae o Kaena ka halakika mamua iho o ka papa kuai. E hio ana kona poo i ka akau a i ka hema, e pakake ana hoi kona waha me na huaolelo haole a ka poe Paniolo pipi o Kawaihae, ke kapulu. E olelo ana oia i ka pakipa o ka hale i keia mau huolelo hapa haole penei: Ai pini inu sope hafoalu, ai wani hafealu tuka kekahi ai givi iu koasa, hoasa foa ia lolo. No ka maopopo ole i ka haole keia ano namu, nolaila pale mai la oia i ua wahi kolohe la aka, hopu e aku la nae ua wahi kolohe nei a paa ma ke kania i o ke Kelemania (pakipo) a hawanawana aku la ma ka pepeiao i keia mau huaolelo penei: He aikane hoi oe na'u-hoasa foa ia lawe mai hafoalu, a no ka lohe maopopo ole no o ka haole i keia hapa haole hapa kanaka, nolaila, hookuke mai la oia me ka olelo mai, yougo out, I don't like you: eia nai aole wahi mea a hoolohe ia aku, noke no kela i ka namu kapulu, pakake pono ole ka namu a ua wahi kae'ae'a la o Kaanapali. No Kalapana la hoi kela no kahi o ka niu moe a ala mai ua moe wale paha a popopo, ia ala ana no hoi walawala lua. Ua ku mua iho no ka liki a ua wahi loio la o Kaanapali i na hora mamua ae, mawaho o ka halekuai pipi o Kahakauila, e olelo ana aole ka ona maka'u ia L. Aholo ma na mea e pili ana i ke Kanawai, eia ka o ia la mea no ia i maka'u ole ai he ike olelo hapa haole kekahi.

            He nui aku na mea a keia wahi kae'ae'a i hana ai, aka ua nui ko'u aka hiki ole ia'u ke kakau. He ma-u wahi hunahuna ia o Kuaaina nei. Me ka Lunahooponopono ko'u anoai, a me na keiki hoonoho hua niniu, Molokai poahi Lanai hoi ko'u aloha hope.

                        D. A. W.

HUI HOOLE WAIONA MA WAIOHINU.

E ka Nupepa KUOKOA e, - Aloha oe : -

            Eia au he malihiai no "Kauahaao," a e kipa aku ana ma kou kakela, ina he room kaawale kahi no ka malihini, ina ua piha ku-i na room, alaila, ke manao la au o ka room ai oia kahi kaawale no ka malihini. Nolaila ea, e hea i ke kanaka e komo maloko; e hanai ai a hewa ae ka waha, eia no ka uku la o.

KA HUI HOOLE WAIONA RAMA.

            Ia makou me Mrs. Makale i ka malama o Sept. i ke Kau Jure nei, ua hoala ae o Makale (w) e hoao e kukulu i ka hui hoole waione, i ka hoao ana ma ke Sabati ae, ua malama ia ka halawai hoole waiona ma ke kokua ana mai a J. W. Kalua, e hoike ana i na mea ino no a pau o ka rama mai ka mua a ka hope, a i panai ia mai hoi e na kamaaina no ia kumu ino hookahi no he rama. Mahope mai, ninauia ka poe makemake e lilo i poe hoole waiona ma ke ku ana iluna, ua ku hookamani mai kekahi poe, me keia e akaka ai, no ka hilahila ka i ka noho ilalo, a ua ku pu me ko makou lunamakai ma ia kumu hookahi no, no kona hilahila ia Mrs. Makale kona ku ana, iaia i huli hoi aku ai mai a makou aku, ua malama no makou i ka halawai hoole waiona a hiki mai o Miss Mary Kelina @@ ai Maui mai, ma ka Makale (w) kauohe e hele loa mai no Waiohinu nei, no kona manao paa e hookahuaia no hana pono Karistiano ma ka hoopaa ana i ka hui hoole waiona. Ia Mary Kelina i hiki mai ai, ua malama ia no ka halawai hoole waione. Keia Mary Kelina he oluolu maopopo oia he heahea i na mea a pau, he launa pu me na kane, na wahine, na keiki, me ka oluolu maikai. Ma ke Sabati ana ae hora 2 a oi iki, ua malama ia he anaina nui o ka poe i akoakoa mai ma ka luakini o "Kauahaao," ua weheia na hana me ka himeni a me ka pule. Ua hoike mai kela i ke kumu o kona hiki ana mai i Waiohinu nei, oia hoi ma ka Makale (w) kauoha ana mai e hele mai i o makou nei. Wehwehe mai oia ma kekahi mau kumu paipai e pili ana no ka waiona, a mahope kauoha mai oia i ko ke anaina makemake e lilo i mau ui hoole rama, ma ka hele ana aku e kakau inoa iluna o ka pepa i pai hakahaka ia na hua e pili ana no ko ke kanaka hoohiki oiaio ana imua o ke Akua no ka lilo ana i hoole waiona, kekahi poe ku no a hele e kakau, kekahi kaulua no; aka nae, aole no i kuemi o Miss Mary Kelina paipai mai no, hele aku no hoi ka poe hele e kakau i ko lakou mau inoa, hookau mai la kela he wahi hoailona no ka poe i kakau inoa e lilo i mau lala no ka H. H. W. O., oia hoi he lipine silika keokeo, nona na iniha loa 5, kane, wahine, keikikane, keikikane, keikimahine, elemakule, luahine.

            Ia manawa no ua koho ia na luna nui o ka hui, J. K. Naeole Pelekikena, J. H. S. Martin Hope Pelekikena, Y. K. Kaapa kakauoleolo ka hui, J. Kauhane puuku. Ma ka Poakolu mai ua noonoo ia i mau komite, paipai i na kula Sabati, komite paipai i na kula la, komo kauhale, hele i ka hale paahao mea unuhi mea hoouna nupepa, a pela wale aku. Ua malama maikai ia keia hana i hoala ia e na makuahine oiaio o ka hoole waiona. O ka nui o ka poe a pau i komo i keia hui, ua like me kanawalu, aka nae mahope paha e komo hou mai kekahi poe ia makou no e malama ana, pa-e hou ana no ka leo, eia hou no ua makamaka haole o oukou o ka H. H. W..O., ma keia moku mai nei no. Ma ke Sabati ae la 25 no o Sept., hui ana makou he alo a he alo, he maka a he maka; ma ke ahiahi ana iho hoolauna ia mai me makou ma "Kauahaao" luakini, hoike mai i kona manao ma ko J. H. S. Martin unuhi ana mai, e hoike ana i kona manao hauoli no ka hui pu ana, me ka paipai imua o ke anaina e hio ana ka ikaika o ka manao paipai maluna o Karisto, me kona hai mai aole oia i makaukau i ka hai mai no ka mea e pili ana i ka waiona nolaila e oluolu oukou ma ke ahiahi o ka la apopo hora 6 paha e malama ia ai na hana. Nolaila, i ka Poakahi ana ae, a ma ke ahiahi hora 7, hoomaka na hana a pau, oiai ua akoakoa mai ke anaina ma ka luakini "Kauahaao."

            Crowell ka mea hoike mai, J. H. S. Martin ka mea unuhi olelo no ke anaina me kekahi pepa nui ane like me ka apana palapala aina ka nui i kakau ia.

HELU 1.

           

E na hoa'loha, e hoike aku ana au, he mau kumu nui koe a kakou e noonoo ai, e pili ana i ko kakou noho ana waiwai, me na hale, he mau tausani o na wahine, kane, keiki, i huki ia no ka inu waiona ana, kekahi kanaka waiwai nui o Gr. Stone nana i hoike mai, aole i oi aku na mai ino mamua o ka rama, he mea oiaio ma Amerika, Beritania, kekahi mau kanaka e hanna ana ma ka hana paahao no loko mai o ka ona rama. Ma keia pepa, ke hoike aku nei au ia oukou i na mea a pau ma keia pepa, ma keia pepa e hoike aku ana au i na mea a pau e pili ana i ka Alekohola, ana heluhelu oukou i kekahi mau buke a me ka Baibala; alaila, ike oukou i na mea e pili ana ia Noa no ka waina ka mea nui o ka Alekohola. I ka manawa o ka Baibola, aole i ike nui ia ka Palani, Waikeke, Kini, Bia, i keia wa ua nui ke akamai o na kanaka, ua huli ia a loaa ka Alekohola. O ka poe akamai, ua hiki ke loaa ka Alekohola mai loko mai o ke kohu o na laau, kekahi no loko mai o na uwala pilau, uwala maoli, na hua ai, me ka paka no loko mai o laila e loaa ai ka Alejkohola, he mea make oia, no loko mai o ka paka kekahi mea make; ina kulu kekahi pa-u paka ma ka waha o kekahi ilio liilii, aole e emo make no oia; nolaila, e hoomanao oukou he mea make ka paka.

KII 2.  OIA KA OPU 1.

            O keia ke kii o ka opu o kakou oia okoa no a e ao, ke kanuku e komo ai ka ai, a o ke kanuku e hemo aku ai, i ka nana ana he kii o ka opu maikai inu rama ole.

KII 3.  OPU 2.

            Na kekahi kauka akamai i kakau, oia kekahi kauka kiekie loa ma ka oihana kauka, mai kekah mai o kau mau hoa aloha keia.            (Aole i pau.)

            Ua kauia ae na pukuniahi maluna o ka papu hou o ke aupuni i kukuluia iho nei ma Kakaako.

            Ua olohani like iho nei na haole hoonoho hua o ka nupepa haole puka la Daily Honolulu Press, a eia na lawelawe hou ana i na keiki Hawaii ponoi.

            Ua loha mai makou ua hoopaneeia ka aha mele nui o Kaumakapili a loko ae nei o Novemaba, mamua a mahope iho paha o ka la 16.

            Ua powa ia kekahi haole ma Waikiki e kekahi mea kalaiwa kaa, ma ka lawe ana ae mai kona pakeke he heluna nui o na dala. Ua hopuia ka mea i hoohuoi ia ai nana i powa.

            Eia ke haohao ia nei kekahi poe kanaka Hawaii o ke kulanakauhale nei i manaoia ua holo mahuka aku no na aina e; aole he mau lono hou i loheia ua hoea hou mai lakou.

            Ma kekahi mau pule i hala, ua hele aku kekahi pukiki i ka la Sabati e lawaia ai makai ae o Paauhau, Hawaii, a iaia e nanea ana i ka lawaia, ua po'i ia iho la oia e ka nalu a make loa.

            Nui ka mahaloia o na hana keaka lio a kuwalawala a pela aku o ka hui keaka a Woodyear. Ma ka po Poaono i hala, ua hoopihaia ae ka halelole me na kanaka he nui wale, a ua hele na kanaka pipikini. hoihoi hou ia ke dala a kekahi poe no ka loaa ole o kahi noho. Ua piha-u.

HE WAMI HOONANEA.

            He lei rose ko'u he 11 pua e lawa ai, a penei na hooheno ana o kuu lei rose

Ko'u 1 Kuu aloha la kuu aloha,

Ko'u 2 Kuu aloha alo i ke anu,

Ko'u 3 Ua anu au e ka hoa,

Ko'u 4 Hoa kuwili o ka po la'i;

Ko'u 5 Pouli ko aloha e ka hoa,

Ko'u 6 Hoano e i ka manao,

Ko'u 7 A kahi a lana ka manao,

Ko'u 8 E holo ma ka mokuahi Hall,

Ko'u 9 O ka holo keia la ike.

Ko'u 10 E ike ia hua Ah!

Ko'u 11 Aia ilaila ka iini.

            Oia ae la ne hooheno ana o kuu lei rose, mai ke poo a ka ki-u loaa ka haina o kuu lei rose, a he lei hoi ia i leiia.

                        KEOKI.

WAI ! WAI !!

            Ke kauohaia aku nei ka poe a pau he pono hookahekahe wai ko lakou, mai keia la aku, o ka manawa hookahekahe wale no i aeia oia na hora mai ka 6 a ka 8 A. M., a mai ka hora 4 a i ka 6 P. M.; aole ma na manawa e ae.

                        CHAS. B. WILSON,

J. A. MAGOON, (Makuna.)

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

            Keena Hana, Helu 42 Alanui Kalepa, kokoke i ke Keena o Pekekona.

KAKELA & KUKE.

E laa na paniolo, koi hole, hamale, koi nui a me liilii, kila, wili pona! @rula, apuapu, kei o na ano a pau, kala kaa, hao hoopaa paka

pohaku hoana, kepa, lei ilio, kaala hao ilio, pahi, up@, pahi amiami, kalapu, kope hulu, pulupulu, oepa ka lakala, lina hao, a@i k@@hi, a me ke

KAULA OPU.

Palau o na ano a pau,

Oo, ho, kopala, pe, kipikua, hao kope, au ho a pea aku, kua bipi, lei bipi, kaula hao bipi, uwea pa, uwea keleawe, hao pili piula, kaa palala, ipuhao, ipu ti

PA-PALAI MAKAU ME KE AHO

-

Ili wai, papa holoi, kopa ala, kaula kuaina, hu'akai, ehi wawae, hulu pena, a pela aku.

Pena wali, kini nui a me liilii o na ano a pau, me ka pepa kuhikuhi, pena keokeo, aila pena, aila hoomaloo, vaniki kaa, a me vaniki moe,

PENA HOOMALOO

-a me aniani hale-

AILA MAHU, AILA MIKINI, AILA HAMO ILI, AILA KAA, INIKA KAMAA.

PAUDA, KUKAEPELE, KIANA

PAUDA, UIKI IPUKUKUI O NA ANO H ENUI A LEHULEHU.

-

LOLE MAKEPONO

-E laa na-

AHINAHINA, KALAKOA. KEO KEO, LEPONALO, HULUMANU UWE=WAHINE, KUI HUMUHUMU, A ME KA LOPI.

 

Ke Kuike a loaa no ia ma kahi e

-

Kakela & Kuke !

-

NA MEA PIULA,

-

Mikini Humuhumu

Mokini a WHEELER a me WILSON

MIKINI A WIILCOX ME GIBBS

NA MIKINI A

-REMINGTON.-

He nui loa na mea hao me na ukana e ae o na ano a pau, aole hiki ke hai pau ia aku, hewa i ka wai na maka ke ike.

-

Laau Lapaau Kaulana Loa

A DR. JAYNE,

LAAU HOOMAEMAE KOKO LAAU HOOPAU NAIO, LAAU KUNU, PENIKILA, HUAALE.

PAAKAI, LAAU HOOP AA E@.

Me na Laau Haina a Pela 'ku.

KAKELA KUKE.

J. T. WATERHOUSE.

            (Walakahaui.)

HALEKUAI KUKAA NUI ME LIILII

Ua piha pono me na waiwai makamae hewa ai na maka i ka ani o ka lehua.

Heaha no la hoi la

-MALAILA-

Na Apa Kilika o na ano a pau,

Pahoehoe o na ano a pau,

Alapia o na ano a pau,

Huluhipa o na ano a pau,

Na Huluhulu holoke,

Na keokeo Paina,

Lilima lau pau.

Wetoria, Leponaio, Lainakini, Ahina pelekane,

Na Kihei o na ano a pau,

Na Koloka o na wahine,

Na Kihei Huluhulu,

Na Kalakoa o na ano a pau,

Na Kihei uhi moe,

Na Koloka o na wahine,

Na uhi Kilika,

Na uhi Alapia,

Na Hainaka @un@ a liilii

 

-Eia hou.-

 

HE HELUNA NUI ONA PAA LOLE O NA KANE A ME NA KAMALII.

 

Na Apa paina maikai loa,

Polu manoanoa a lahilahi,

Huluhulu manoanoa a lahilahi,

Na Apa huluhulu a pahee,

Na paa lole huluhulu, kane, me kamalii,

Na Pililakeke loloa a pokopoko,

Na Palule kaula o na ano a pau,

Na Palule keokeo,

Na Palule kalakoa,

Na Paleili.

 

Na Papale wahine i kinohinoh@a me na pua me na hulu nani, a he heluna nui o na kane a me na kamalii o na ano a pau

 

HE HELUNA NUI O NA KAMAA.

Na kamaa buti,

Na Kamaa pihi,

Na Kamaa huka,

Na Kamaa iahoho,

Na Kamaa weleweka.

 

HE HELUNA NUI O NA NOHO LIO MAIPA

Na Noho Italia,

Noho pulu mamua,

a mahope o kela a me keia ano.

 

NA AILA O KELA A ME KEIA ANO.

 

Na Aila honua helu 1 he aiai me he wai,

Aila pena, aila hoomaloo, aila Oliva,

Aila inu, Aila lauoho,

Waiala maikai.

 

NA PENA WAIHOOLUU LIKE OLE.

 

Keokeo,

Eleele,

Polu,

Melemele,

&C.,    &C.,    &C.,    &C.

-

 

Ina iho Ina iho.

Na ipuhao, na ipu ti,

Na koi nui a liilii,

Na pahi nui a liilii,

Na pahi olo, pakahi

Na pahi olo palua

 

Na tabu nui a liilii,

Pakeke nui a liilii,

Na lako kamana,

Na lako amala,

Na kamaa lio,

Na moe hao.

Na pela uwea.

 

NA LAKO HAO, MA KA AINA A ME KA WAI

 

Na lako pa,

Pa nui a iilii,

Na bola,

Na kisha aniwai,

Na aniani kilohi,

Na ipukukui o na ano a pau.

 

HE HELUNA NA MEA AI.

 

Palena poepoe,

Palena poepoe palu

Palena huinaha,

Palaoa o na ano a pau

Na kamano maikai loa me ka pahu,

Na kamano tini,

Paakai o Livapale,

Paakai inu,

Paakai hu,

Manu kaleponi,

Palani ai a ka lio.

 

-

 

@ Iunanai o kei mau waiwai aiwaiwa ko'u mau halekuai aole i pau i ka @@aiia aku na oukou no e hele mai a kilohi no oukou.

Ua waeia keia mau waiwai me ka maiau, ma Pelekane, Farani, a me Amerika, no ka pono a me ka pomaikai o na kanaka Hawaii me na hauole mai na mokupuni hoohoia me ka eleu loa.

                        T. WATERHOUSE.