Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 38, 19 September 1885 — IANE A KE KULA SABATI O KOHALA AKAU IA ULUNALALII. [ARTICLE]

IANE A KE KULA SABATI O KOHALA AKAU IA ULUNALALII.

; U-i oOī eiai nei ka Pae Alrj& hela 36 0 kr. !a 5 e keia mahiia, rae ka papa ; hoike i'opopo" a heklei wale a kona ona • UUmaialii, no na !a i hoiee ai na kula ma Makapala, KoiakAkaa nei . Ao'e r,ae au e pane ana ma na mea i iieēla ka oaoo ma «ana papa hoīke; aka : rr.-i ru ?nea maiaila au e ka- ; aku r.es, a peia e ikeia ai he paipa hoike popopo a hele!ei waie kana i [kuupau aku nei ma keakea. } Ina e nana akahele kakou ma kana |papa hoike o ka ia hoike Sahati !?a 25 o Aogate, oa olelo oia ma ia la hoike, ua hoomaha ea kula Sabatī ma ka hora 114$ p. a ooho hou niahope iho o ka pau ana o ka wa hoomaha, Keia ka popopo mua i ikeia ina kana papa hoike, ka mea oiaio, aole i hoomaha la na kuia Sabati ma ia la, mai ka hoomaka ana o ka hmke a hiki i ka hookuu ana, ua hoopaa loa ia e na aiakai, oia o W. A. Mio a me J. K. Naha!e, no ko iaua ake e pan pono na hana mai na apana maiihi mai ma ia ia. A'Se 1 ioaa he manawa e hoomaha ai na kuia, e hiki ai ia lakou ke hoi ma ko lakou mau haie kamaaina f kahi hoi ake kula Sabati o Kohala Akau i hoolako ai i ka ai a me ka i a, ke ki a me ke kope. Ua hemahema anei ke kuia Sahati o Kohaia Akau ma ia !a; no ka mea, aole i ke kuia Sabati o Kohaia Akau ka mana hoohana ma ia ia ? Ma keia la hookahi no i hoike ai ke kula Sabati o Honomakau me na kula Sabati i ikeia ma ka papa hoike a Ulumaialii ma ka Pae Aiha. Aka, ina e nana pono ia ma ia papa hoike, aoie ke kula Honomakau a me kona helu, pela e ike hou ia ai ka popopo a me ka helelei wale o ka papa hoike a Ulumaialii, oiai oia no kekahi maloko o ia la hoike, pehea la oia 1 ike oie ai i na mea i hoikeia ae la maluna ? I mai pana ananei o ua o Ulumaialii, a no ke aha i ai ole ai na kula Sabati ma ke awakea Poaono ka la hoike mua, ua hoomaha hoi na kula Sabati ma ia Ia ? Ae, aole i hanaia i papaaina ma kahi kokoke i ka hoike. Malalo o kekahi mau kumu, aole he wahi kupono ma kahi ko- . koke i ka lanai hoike e hana ai i papaaina ma ke ano hoakoakoa i kahi hoolike me ko Kau hana ana ; no ka mea, o kahi o ke alii J. H.S.Martin kahi i hana ia ai ka papaaina inu ki, he pa kupono loa ia no ka hookipa ana i ka poe hanohano a hiki i ka mea haahaa loa. Aole nae pela mawaho iho o kahi i wehe la ai na hana hoike kula Sabati, oiai he nui na lepo holoholona, ahe kokoke loa mai na iua liilii. Ua ike pono oe e Uiumaialii ike ano o kahi mawaho iho o ka lanai hoike, a he wahi kupono anei ia i kou manao haakei e hana ia ai i wahi hookipa i na malihini? * Nolaila, ua noonoo pono ka papa komite oke kula Sabati ma kela a me keia hale kamaaina i nohoia e na malihini malaila no e hoopau ia ai na pilikia o lakou, kahi i hoomakaukau ia ai ka ai a me k* i-a a me kahi mau mea e ae e kokua aku ai i ka pono o na malihini. No ka mea, ma ke kokoke ana e hookuu na hana ma ia awakea, ua hoi mua na kamaaina i kela a me keia hale, kahi a na maiihini i noho ai, e noomakau kau i mea ai kupono no ia manawa, me ke kali ana mai i na malihini no ka hoi aku no ko lakou paina awakea, eia nae, aole. Ua ikeia aia ma na hale pake kahi i inu ki ai, kahi aole i kuleana

ke kula Sabati o Kohala nei. Aoie i

pilikia na pialihin' ma ia la no ka nele maoli i ka ai a me ka i-a a me kekahi mau mea e ae i hoopiakaukauia no ka Dono o na malihini, ua hoolako ke kula Sabati i na mea e oluolu ai ke kino ma ka mea hiki i keia kula e malama aku i na malihini, e iike ka nui me keia i ike ia. iho nei a 01 aku, no ka mea hoi, ua koe hookahi pipi, hookahi puaa, a me ka ai no a ke kula Sabati i hoomak&ukau ai no na malihini.- Aole anei keia he mau hiohiona o ka nui o na mea i hoomakaukau ia no ke kokua i na malihini ? Aole no hoi no keha, aole no ka haakei, aole no ka hookelakela e like me kau mau oleio manao ino kur>ono ole i kou kulana. Ina ua pilikia a kaniuhu io na maiihini e like me kou kaniuhu, alaūa he poe mahhini ia i heie mai i hahai rna kou ala hele t ma ke ala hele nana i ka nui a me ka uuku o na mea i hoomakaukau ia e ko Kohala nei poe. Ina io o ka manaoio ia o kekahi o na malihmi i hele mai ai i Kohala nei e like me kou manao, alaih he haohalahala roanao mo me ka maikai ole, oiai no hoi ua haawi aku na mea a pau i hoomakaukau ia imua o ko lakou alo. Eia no hoi kekahi, aole no lakou i 'nele mai malalo o ka hana i makemake ia e hoohui pu i na kula sabaci maanei No ke ala hele o ke kula Sabati o Kohala Akau nei i Kau t l ka liui kula Sabati ma Waiohinu, i ioaa aku ai na mahalo kiekie sa makoa no ko Kau j>oe, aole makou i hele aku i Kau me ka i na pllikia & me na pomaikai e loaa ; mai ana mū ko laila poe mm. Aka, ua j hele malalo o ka hana me ka manao | paa, a ua lawe e ai a e inu i nn mea i i I xia mai \ml ia b*tou imi Ina paha = no ka ai a me ka i a a me na pai(>aaiiia a ko Kau poe i hoomakaukau ai, ka |Ukou i kahea mai ai i Kohala nei e 'h«2« &ku t aUHa ehia o Kx>h*fa oei e

hele aku ma ia leo kahea ? Aole, aole j hvoiahl Faa iso hct pe!a ka Kohaia [ eei hana e hooami ī ati i a a roe kekahi niuu niea e ae, a kahea «ks Ī3 lakou a īne na kula e ae e hele mai. alaīla ehu o lakou e he!e mai ana ? Aole pe- ■ h ka manao i hoohuiīa ai naku!a?aba* \ n ma kahi hookahi e imi i aa kee o na! apooa kahi i kukulu ia ai iu hana po«o. Aole no ka hemolele loa o ko Kau poe ka makem mahalo kiekie i panai aku ai, aka ua panai aku makou i na roaha-1 lo kiekie raa na mea i loaa mai n\ai a ] lakoa mai e Uke me ka hiki ia lakuo. I Heaha ka makou e hana ai i ko lakoa! lokomaikai ina i Kohala nei kahi e kukuluia a: ka aha euaneiio a rae ke kula sabati ? (A&kipam*)