Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 29, 18 Iulai 1885 — Page 3
This text was transcribed by: | Lynn Elia |
This work is dedicated to: | Daniel & Ruth K. Elia Sr. |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
@ @ THOS. G. THRUM ma ka Halepai o ka nupepa "SATURDAY Press." Keena @ pono ma na kihi o Alanui Moiwahine ma Nuuanu.
E hoouna @ mai na Olelo Hoolaha ma ke Keena Hooponopono mamua ae o ka hora 12 o ke awakea o na Poaha a pau. Aole e hoopukaia na Olelo Hoolaha ke laweia mai @ o ka hora i hoikeia maluna. E hooko @ ana makou i keia rula maluna.
E @ mai i na leta a pau a me na kauoha @ @ @ pepa ia KA NUPEPA KUOKOA ma Honolulu. Ina e loaa pono ole aku keia pepa@ poe lawe, e hai mai me ka hakalia @ Keena.
O ka uku a keia pepa e haawi ai i kona @ he umi keneta no ke dala, koe ka @ @, Oahu, a me kekahi mau apana @ @ ka luhi i ka halihali ana i ka @ @ mau apana, e hooiia ka uku luna.
NA HUNAHUNA.
E lawe ia mai ana ka pepehi kanaka Maxwell maluna mai o keia mokuahi, @ mai Kikane mai.
Ua hookolokoloia o Keo, Keola, me @ imua o ka aha hoomalu, no ka @ @ ana me ka laikini ule.
E holo aku ana paha ka moku hou Ke Au Ho@, ma ka Poalima no na @ o ka hema.
Ma ka heihei lio ma Kapiolani Paka mawaena o Rossita a me May D, ua @ @ no ka pili he $250.
Ke @ ia aku nei e hoea mai ana he mokuahi mai Kina mai, a he pake pa@@ kana ukana.
Ua make ma Kikihale o Kuoloha (k) ma ka Poakolu iho nei. He ohana kona e noho u aku nei ma keia aoao.
Ma ka pa kuai papa ma Hilo, ua aihueia e ka piko pau iole he mau tausa@@@ hale, a ua nalo loa ua kolohe la.
Ma ke ahiahi Poaon o kela pule aku nei, ua hoikeike hou ia ae ma Huehue ka wai kinai ahi, ma ka nana aku no @ pio io no ke ahi.
Ma ke Kinau o ka Poalua nei i kau aku ai he kaoo poe makaikai lua pele ma ke ala ae o Keauhou, a e ku mai ana ua wahine aukai la ma ka la apopo
Ua loheia mai, e haalele ana ka mokuahi hali limahana Iapana ia Honolulu nei mahope iho o kona huli hoi ana mai ma@ Hawaii.
Mahope iho o ka haawi ia ana o Maunakea i na kuala puupuu a ka lima muumuu, ua hoopii hou ia oia a ua hoopaiia he elua mahina ma ka hana oolea me 50 dala.
Ma ke kakahiaka Poalua Iulai la 7. ua loaa aku ke kino make o kekahi pake e lana ana ma ka nuku o ka mul wai ma Kilauea, Kauai, aohe i maopopo o ke kumu o ka make.
Ma ka Mariposa i holo aku no Kapalakiko i ka Poakolu nei i kau aku ai he lehulehu o ko kakou mau kamaaina a mawaena o lakou o Kikikoki me kana wahine, kumukula nui o Lahainaluna. Ua ohuohu pono kona oneki.
Ua malama ae na makainana Amerika o Hilo he mau lealea heihei kukini, kekake, pi@ pou aila, a nui wale aku, no ka hoomanao ana i ko lakou la kuokoa. Ua hauoli piha lakou a maluhia pu na hana lealea.
Ua laulaha ae na lono, e lawe aku ana ka mokuahi Lilinoe i ka hooilina alii Liliu a me ke kama aliiwahine Likelike i ka mokupuni o Nihoa e makaikai ai. He nui ka poe e ukali aku ana ma ia huakai makaikai hookahi.
Ke panio mai nei i keia mau la na @ pohaku o ka halekuai hou o Chas. J. Fishel ma ke kahua no o ka halekuai mua. Ua lohe wale ia, eia ae i ka moana na waiwai ke au mai nei.
Ke kahea ia aku nei na lala a pau o ke komite Hooko o ka ahahui kula Sabati o ka Paeaina e akoakoa ae ma ka luakini o Kaumakapili, ma ke ahiahi o ka Poaha hora 7:30 oia ahiahi la 23 o Iulai, 1885. Ma ke Kauoha.
E hoike hui ana na Kula Sabati a pau o ka Apana o Hana, mai Keanae a Kaupo, ke hiki aku i ka la a o Augati ae nei, ma ka halepule hou ma Mokae, mahope iho o ka pau ana o na hoolaa o ia hale ia la. E hele pu mai me na hipau a ke aloha. S. W. KAAI.
Ma ka Buletina o ka Poalua iho nei i ike ai makou, ua haawi makana ae o @@iona, kekahi pake kamaaina o Kau, ia Hanale Walakahauki he 25 dala no ka luakini o Kaumakapili. Ina pela io alaila, he mau hiona ia o ka holomua o na hana karistiano iwaena o na pake.
Ua ulu ae he hakaka mawaena o kekahi wahine Hawaii me Ah Yan he wahine pake, no ko ka pake kuai ana aku i ka pu panapana liilii i ke keiki a ka wahine Hawaii i hoouna aku ai e kuai lole. Ua laweia mai laua ma ka halewai e hookolokolo ai, a ua haawiia aku he mau olelo ao.
Ma ke kakahiaka Poakolu iho nei, oiai kekahi haole ma ka inoa o Dick Cahil e hookolokolo ia ana imua o ka lunakanawai hoomalu Pekekona, no ka lawe malu ana i kekahi waapa, ua kui ia aku ka maka o ka loio J. M. Monsarrat, aka ua hoopai mua ia iho ua haole nei i ke $50. He haole lima kahi keia, he eueu maopopo, ua hana no oia i kekahi mea ano like me keia i kona wa e noho ana ke kiai no ka hale wili ko o Wailuku.
Ua haawi makana aku na hoa o ka papa malama b@ke, i ka lakou kum@ ia P. C. Jones no kona aloha a m@ kona manawalea, ma ke ao wale ana ia lakou me ka pauaho ole.
Ke hehihehi kulana mai nei na keiki Hawaii a me hapahaole o ka hui kini popo i kapaia ma ka inoa o "Hawaii." Ke hoomau mai nei lakou i ka paan hoomaamaa i ka hapanui o na ahiahi. He mea maikai ke hoomau loa ia aku a ailolo i na ai kaniu lae a H@makahua, a i hiki mai no hoi paha ia o ka wa e uniki ai, lawe no a malule; haalele nui iho no ia lakou la ae e lohi aku mahope. Na lakou no ia e kupuoi aku.
He mea mokumokuah@a mau ka ike ana iho ma na kolamu o ka nupepa Kuokoa, i ka make ana o B. W. Kawainui kuu kuaana o kela puu panoa, ka puu kaulana nana i hoomalamalama ia ka aina. He nui na mea a'u i hoomanao ai no Kawainui, oiai au e noho kauwa ana no ka laua nupepa, ka nupepa hoi i kukuluia e ke kanaka Hawaii. Maanei ke komo pu aku nei au ma ka u pu ana me Hon. J. W. Kawainui ke kaikuaana i hooneleia i ka pokii ole, pela me Peke Kawainui, ka wahine kane make.
WM. N. P. KAUHI.
Kealia, Kauai.
HE KANI KOO UA HALA.
Ma ka wana@o Sabati Iulai la 5. ua oluolu i ka Mea Mana Loa ma ka lani kiekie, i ke kii ana mai @ kana, o ka Uhane, mai ke kino aku o Kaluhi (w), ma Kahinano Hilo Akau.. No keia wahine hoi na makahiki i hiki aku 120, a oi aku paha. oiai, ua hiki aku oia i kua kolu o na moopuna ma keia ola ana; ua aneane aku ka hiapo o kana moopuna kua-kolu e hoohuiia maloko o ka berita maemae o ka mare.
A ma ka hoike ia mai, i ka wa o kela Heiau i hana ia ai o Mailekini, ma Hawaii Akau, a me ka makahiki i hoao ai ka Nai Aupuni, Kamehameha @ me ka Mamalu, ua nui oia; ua hana i na hana hewa o keia ao. Ke hoike nei keia maka peni ma keia wahi, i ike mai ai na makamaka puni mea hou o ka Paeaina, i ka loihi a me ka lehulehu o na la o keia wahine, a ke Akua ka makua i haawi lokomaikai mai ai iaia. A ma ka la, a me ka malama i hoikeia ae la maluna, ua kii mai la Oia i kana ukana makamae, a lawe aku la, e like me ka mea i palapalaia ma ka baibala. " Na Iehova no ia haawi mai, nana no e lawe aku " Ua haalele iho oia ma keia ola ana, he kane, he ohana e noho u me ke kaumaha nona.
J. HUAKINI.
Ma ka po o kekahi la o keia pule ma kekahi wahi ma ke ala-nui Puoina, ua manao iho la kekahi wahine haole e holo i Kauai ma kekahi la ae, a hoomakaukau iho la i kona mau wahi pono a hookomo iloko o ka pahu a waiho aku la mawaho o ka lanai, aia nae ma ke ao ana ae aia hoi ka pahu ua laweia ka lole a me kekahi mau mea liilii e ae a koe no nae kekahi mau mea gala, na kekahi mea i ike ole ia i hana ke@a kolohe, he piko pau i ka iole maopopo a he koa hoi. Ua hai ia aku keia mea i ka Ilamuku, a ke imi ia nei ua kolohe ala, loaa aku haihai na iwi; ua huli hewa @a aku nae ka hale o kekahi pukiki a loaa aku la ka nalo.
E helu i na hoku o ka lani ke loaa he manawa ia oukou, a e ike no oukou i ka huina, he kokoke loa no ia i ka 3999, a he oi hou aku no i ka poe maka ikaika o ka ike. E hoao me ka pauaho ole, me ka hoomaloka ole, a e loaa no ka huina (kokoke loa) he 3999.
KA LA 31 O IULAI E HIKI MAI ANA.
E like me ka Baibala, "Aia hoi, nani ka maikai a me ka o uolu o ka noho lokahi pu ana o na hoahanau."
Mamuli o ka lokahi o na manao o ke Kula Sabati o Ewa, ua hooholo lakou penei:
E hoolilo ana lakou i ka la 31 o Iulai i la hoa'loha'loha a hoomaikai i ke Akua, a eia ka lakou mau hana no ia la:
1 Na mele haipule a me na pule hoa'loha'loha i ke Akua, &c.
2 He haiolelo na ka mea mahaloia L K A o Ewa, e pili ana i na hana a Ka Lani Kaukeouli Kamehameha III.
3 He lulu dala Hale Kahu.
4 He haiolelo na H N Kahulu, no na mea pili i na hana a ke Akua ma keia Pae Aina, a me na mea pili i ka la 31 o Iulai.
A mahope iho o keia mau hana haipule ke hookuu ia, he mau mele hoonanea la 31 o Iulai.
Ma ia po iho, ua oluolu i ke Kula Sabati o Ewa e wehe ae i Aha Mele makana no ka po: a pau e hele mai ana. E wehe ia ana ka puka o Kahikuonalani i ka hora 6:30 P M a ma ka hora 7 ponoi e hoomaka ai na hana.
Me ka oiaio: S. P. K. NAWAA.
K K S o Ewa.
Ke Aupuni o ke Czar.
O ka hookahi hapahiku o ka ili honua holookoa a oi aku no paha, oia ke aupuni o ka Czar o Rusia. Maluna iho o laila aia he 100,000 a oi mau ola uhane i kapa aku i ua Czar la (Emepera) he makuakane no lakou, a he poe hoi i noho hoomaluia malalo o kona kanawai ponoi. Ma Rusia, ua hoomaopopoia ka averika o na hanau ma ka ewalu iloko o ke sekona hookahi; a o na make hoi iloko o kela a me keia 11 sekona a puni ka makahiki. I loko hoi o keia mau makahiki e hele nei, ua hoomapopopoia, ua papalua iho ka nui o 11 kanaka mamua o na makahiki he kanaono i hala aku, a ke pii mah@ah@a nei no. Hookahi wale no mea ano e i ikeia ma Rusia, oia no ka haole hope loa ana ma na hana akamai, na hoonaauao kupono ana, a me ka malama pono ana i ke ola kino o na keiki. Me he la, o ke 60 pa-keneka paha o na keiki liilii malalo o elima makahiki ka i make wale ma o keia mau ano h@p@. O ka averika o na makahiki e o'a ai na kanaka, he 26 wale no a pii aku o haule loa malalo iho o ko na kanaka ma na mokuaina komohana o Europa.
Ka nohoalii o Rusia.
Ua hoikeia ma na nupepa haole, ua uhi paa ia ka nohoalii o ka Emepera wahine o Rusia me ke gala, a ua like me 1,500 rube, 8,000 turquoises, a he nui wale o na momi makamae i kinohinohiia. Ua hoike pu ia no hoi he nohoalii daimana ko ka Emepera kane, mawaho ae o na kinohinohi i hoonani ia maluna. He aina a he aupuni o Rusia i kaulana no ka nui o na pohaku momi i loaa malaila a me na mea makamae e ae he nui wale. O ka halepule o Mosekao i uhi ia me na pohaku momi makamae a me ke gula, a ua hiki aku kona waiwai io i ka $12,000,000
HOOHOKA PONO IA.
(SERVED HIM RIGHT.)
He hoahanau akalesia o Mea, a makemake oia e mare me ka wahine ui a waiwai. Aole nae oia he hoahanau. Hoopuka ua kane nei i kona manao i ka wahine e mare me ia. Hoopuka pinepine ia manao iaia, aole nae oia i ae. A i kekahi la, olelo ka wahine i keia kane, ua ike oe, he hoahanau oe, a owau hoi, he kaikamahine lealea, a lilo i na lealea o keia a@.
A manao ua kane nei. o kona ano hoahanau paha ka mea i keakea i kona mare ana me ua wahine nei. Nolaila, hele oia a noi aku i kona ekalezia, e hookuu iaia iwaho o ka ekalesia. Ae no ka ekalesia. Alaila, hele hou oia i ua wahine 'la, a olelo. ua pau paha ka mea keakea i ko kaua mare ana, ua hookuuia wau iwaho o ka ekalesia, ua pau kuu noho ekalesia ana.
Pane ka wahine me ke ano howahawaha, e mea, ua ike oe ia'u, he wahine lealea, a hiki ole ke pale aku i na mea hoowalewale. Ua hoohiki au, aole au e mare me ke kanaka hiki ole ke kupp a hiki ole ke hookupaa ia'u iho. Ina he kanaka lauwili oe, a haalele wale i kou ekalesia, kou Haku Iesu, pela paha oe ke mare oe me a'u, lauwili mahope, a haalele ia'u. Aole au e ae ana e mare me oe. E hele aku oe, mai hoike hou mai oe ia oe iho maanei nei.
Aole anei he hoohoka ponoia keia?
Mai lauwili, a hoopilimeaai, i mea e loaa ai kahi pomaikai kino, kahi oihana paha Hoopaanaau Iak. 1:8.
HAWAII.
E MAHALOIA KA AHAOLELO O KANASAKA.
No ke aha? No ke kau ana i kana wai hookap@ loa i ke kuai ana me ka haawi ana i ka baka o kela ano, o keia ano i na keiki malalo iho o na makahiki he 16. No ke aha? No ka maopopo lea, he mea ino ka baka i ka poe opiopio. He mea hana ino i ke kino a i ka lolo ke kumu o ka noonoo.
Pela no na kula nui he nui wale, ua hookapuia ka baka, ke puhi baka, ke puhi kika, ka nau baka. Pela na kula nui o Hawaii nei. Ua hookapu ia ka baka i na haumana, aole ae ia e hpuhi baka a e nau baka. Aka, ma na kula ia, nui paha ke puhi baka ana o na haumana. Puhi baka na makua. A hoi na keiki i ka hale, puhi pu no lakou me na makua.
Hele na keiki i ke kula me ka piha o ka lole a o ka wah@, a o na buke paha i ka hohono baka. Haawi na kumu i na ninau helu paha, paakiki i kekahi poe, a loaa ole ka haina. Ukiuki ke kumu, a kapa i ka haumana, he naaupo he poo oolea, manoanoa, loaa ole. Ae, oiaio no ua manoanoa ke poo, ka lolo i ka uwahi baka. Ka uwahi baka, he mea ke@kea ia, a hoopohihihi i ka noonoo ana.
Hele no kekahi mau keiki i ke kula, a nui na makahiki me ka loaa ole o ka naauao e hiki ai ke komo iloko o na kula nui. Pehea la e pau ai ke puhi baka iwaena o na keiki? Aole e pau ma ka papa ana o na makua. E hoolohe anei na keiki i na makua, oiai e puhi baka ana lakou? Aole pau ma ka papa ana o na kumu, oiai aohe mana o @a kumu maluna o na haumana ma waho o ka hale kula, oiai hoi e puhi baka ana kekahi mau kumu. Aole e pau ma ka hoohiki o na keiki e haalele, a e puhi baka ole, oiai he poe hoopunipuni kekahi mau makua, a kekahi mau hoahanau. Hoohiki lakou e haalele i ke puhi baka, aole e puhi baka hou. A mahope iho, hoi ho@ no i ke puhi baka. A pela hoi paha na keiki e hoopunipuni ai, ae e haalele, a e puhi ole, a mahope, puhi no. Heaha ka hewa? Ua hoi hou ka makua, ka hoahanau.
Pehea la e apu ai? E kau paha ke Aupuni i kanawai hookapu loa i ke kuai ana me ka haawi ana i ka baka o kela ano, o keia ano i na keiki me na @i malalo ae o na makahiki he 16, me ko Kanesaka ma Amerika H@i, me ka uku hoop@i ke hakiia.
O ke puhi baka me ka nau baka, ke aia ia e hele aku ai i ka inu rama. A o ka inu rama ke nui, keliilii, ke ala ia e hele ai i ka oai. A o ka @, ke ala ia e iho aku ai i ka make mau loa.
Eia nae ka mea nui e pau ai ke puhi aka, me ka nau baka. O ka hoohanau hou ana mai o ka Uhane Hemolele i na keiki, i na ui, me na makua, a nana e hoopau i ka ono o ka baka, a haawi mai i ka hoowahawaha me ka hoopailua loa aku. HAWAII.
Rusia me Enelani.
A hiki mai nei i na lono hope loa no na mea e pili ana i ka holopono o ke kuikahi o Enelani me Rusia, ua hoikeia mai, aole no i holopono. Ke hoao la na aoao a elua e hooko koke ia ke kuikahi, aka, ma o kekahi mau kumu e ae ua ano ulolohi loa. O na liuliu kaua'na aole no i kuemi hope mai, a o ka oi aku paha o na hoomakaukau ana, o na Rusia no. Aia lakou ke aneane la e lele kaua aku maluna o Herata, a ke kali la no ka hiki mai o ke kau mehana ma ia mau aina. Ua paa ka manao o na alakai o na pualikoa a me na koa pu e lawe mai ia Herat ma ko lako i lima, a e anai loa aku i na Afegana mai ka aina aku. Aole he hopohopo ana i koe nona, no ka mea, ua holopono ka hool@la ana i ke alahao hali koa a lako kaua @ao a maanei o ke kahua kaua. Ma ka hoomaopopo ia no hoi aole keia he au no Rusia e hoi hope ai ma ke kaua. Ua lana mau kona manao e lanakila loa ana ia maluna o na enemi ana i makawelawela ai, a o ka haule pio wale no ka mea e oluolu ai kona inaina. Iloko no o ko Rusia noho kuapapa nui ana i ka aie, aole i makau iho no ka hoaie hou ana aku; ina he pa haneri kona hoohokaia ana, alaila, e haneri no auanei kona hoao hou ana. Hookahi paha mea nana e hoonawaliwali i kona nee mua ana, oia ka mai, aka nae, ua nui na kanaka o ka aina a ua lawa ka ikaika.
Na Waimaka ma ka Omole.
Ma ke aupuni Peresia a puni, he mea nui i ko laila poe ka h@le ana e uwe i na kupapau i make. I ka wa e make ai kekahi kanaka, ua kono ia ka poe makena kupapau e hoopuni i ka mea make e ka ona nona ka hale, a kane a wahine paha no ka mea i make. I ko lakou wa e noho puni ana i ke kupapau, aole lakou @ ae ia e uwe, koe wale no ka mea i hoolakoia me kekahi lole ano pulupulu i mea holoi no na waimaka. E hoolakoia ana no hoi ua poe makena la a pau me ia ano pulupulu; a i ko lakou wa e uwe ai, alaila, e kawele no lakou i na waimaka me keia pulupulu a hiki i ka piha pono ana i ka waimaka e like me ka hu'ahu'akai, alaila, e uwi ia keia waimaka iloko o kekahi omole a malama. He mea maa mau ia iwaena o ia lahui mai kinohi mai a hiki no paha i keia wa, a ua manao ia ua hoohalike lakou me na kuhikuhi a ka baibala ma Halelu lvi. 8; e huli a nana iho.
He Anaina Hui Nui.
O NA EKALESIA
KAWAIHAO ME KAUMAKAPILI.
Ke malama ia ana maloko o ka luakini o Kaumakapili, ma ka hora 7:30 o ke ahiahi Sabati, Iulai 26 e hiki mai ana,
no ka hoolohe ana a malama i ka
HAIOLELO HOOLE WAIONA,
A KA
REV. OLIVA P. EME@O@A
Kekahi o na ewe Hawaii e malama nei i kekahi ekalesia ma Amerika Hui, a i hoi mai nei e ike i ka home oiwi a me ka ohana.
Nolaila, ke konoia aku nei ka poe a pau e hakilo nei i ka nee ana o keia mea e paulehia ia nei, na hoaloha, na makamaka a me ka poe uhane ola a pau e hele ae e hoopiha i ka hale, a e lohe.
Ke poloai pu ia aku nei na kahu ekalesia o Kona Oahu nei, na Kahu Kula Sabati, na Peresidena Ahahui Opiopio Imi Pono Karistiano a me na hui e ae kokua ana i keia hana nui; e paipai aku i ko oukou mau hoa a me na lala o ko oukou anaina mau e hele mai ma kahi a ma ka manawa i hoikeia maluna.
Ma ka poloai a na Komite hui o na ekalesia o Kawaiahao a me Kaumakapili. JOHN HAMAUKU.
Luna Hoomlu o ke Komite.
E hoolakoia ana he mau kiai puka komo o ka luakini, no ke ohaoha ana aku i ka poe a pau e hele mai ana.
He 9 wahine, me 117 keiki.
He moolelo no kekahi kanaka kanik@o ka i hoikeia ae, a penei ia: He kanaka keia i ola loihi no na makahiki he 103; na kaahele oia ma Amerika mamua aku o ke au kaua o ka akau me ka hema, a ua ike oia i na hana o ia au. Mai ia manawa mai a hiki i ka lo @a ana o kona moolelo, ua mareia me ia na wahine he eiwa, a mai ia la kou mai na keiki he 117. Ua hanauia oia ma ke kulanaka@hale o Trenton ma ka mokuaina o Karolaina Akau, a ma ka la 9 aku nei o ka mahina o Mei o keia makahiki no i piha ai iaia @a makahiki he 103. He oihana mahi ka hapa nui o kana hana, a e hooulu mau ana oia i na hua ai o kela me keia ano a me ka pulupulu. He kanaka paaua mau oia i ka hana, a ua hana mau oia i ka la a po a hiki i ka Poaono; a ma ka la Sabati ua haiolelo oia maloko o na luakini, a he kahunapule no hoi oia no kekahi ekalesia ma Mauna Ziona no na makahiki he ewalu. He kupanaha io keia kanaka.
NA MAKE WALOHIA.
Kuu Nupepa Kuoko:---Ka ipo manuahi aloha hoi a kuu puuwai walohia e kaunu nei i na wa a pau, ka matelia hoi nana e hoala mau i kuu noonoo i kela a me keia sekona manawa. Akahi no au a kakau a hoouna aku i keia mea hou; no ka mea, akahi no a lawa pono ka makaukau e pono ai ka'u oihana. Ua minamina loa au i ka haule loa na i ka huelo; aka, ke hauoli nei au , no ka mea, no'u a no kaua no no na wa a pau. He mea luuluu na'u a me kuu peni ka hoike ana aku i ka moolelo walohia p la ,ale ama p ma bepe Miss Kamahuialani a me Loke kona kaikaina; na hua mua hoi mai na puhaka mai o Keliihananui (k) a me Kaloke (w).
Ma ka la 22 o ka mahina o Mei i hala, make aku la o Kamahuialani, ma ka la 28 mai no oia mahina make aku o Loke. Hookahi no ano mai o keia mau kaikamahine he (hikoko,) a malalo no hoi o ka lawelawe ana a kekahi kahuna Hawaii i hilinai paa ia e na makua; (he luaui ia no'u) Aka, aole au e hewa ke kamailio nona maanei I ka wa i hookau ai o ka mai, ua lilo ia i mea na na makua e kii pinepine aku ai i ke kahuna, a ua pane mai ke kahuna me na huaolelo pokole penei: "E huli ke ola, aole paha owau ka olua e kii pinepine mai ai a i make iho, owau ka ka olua luaahi." Aka, ua lilo ia kumu pale a ke kahuna i mea ole i keia mau makua: nolaila, ua hooko aku la ke kahuna i ko laua makemake ma ka hoi ana a noho paa, me ka manaolanaia no hoi e na mea a pau e loaa ana ka pono; aka, he mau moeuhane palaualelo ia.
I ka make ana o ke keiki mua ke nawaliwali loa iho la ka mea hope. Ia wa i lohe ia aku ai ka waha-@ mai a kekahi mau kahuna makani wahine, i ke kii ia ana aku hoi e hele mai e hana, kau ae la ka ihu iluna. Mamuli o ka'u kakau ana ma ka'u buke hoomanao; nolaila, ua hiki wale no ia'u ke helu i ka nui o ko laua mau la. Ua ha@@uia o Kahuialani i ka la 17 o Dekemaba i ka makahiki 1882, a o Loke hoi i ka la 12 o Ianuari makahiki 1884. I ka make ana no hoi o keia mau keiki, aohe mea hokahi iho i koe i ke alo o na makua, aia malaila kahi oi loa aku o ka mokumokuahua i ka puuwai lokuloku i ka iwihilo hoomalohi i ke kino. Oiai ko'u ano oiaio maoli ina la i hala aku ai kuu kuahine aloha, no ia pilihua o na makua, ua hoohala laua ma Honolulu a hala loa ma na pali hauliuli o Koolau, ma kahi paha i kapaia o "Kini Kailua o mano Kaneohe i ka nui o na i-a i paa."
Ma ko'u ano he pilikana @a keia mau bepe, ke pahola aku nei au i ko laua moolelo walohio.
WM. N. P. KAUHI.
Nu Hou o ko na Aina E.
He lono ke hoike ana mai Tonakuina mai, ua pa ae kekahi makani ikaika ma ke kowa mawaena o ka mokupuni o Formosa me Kina, a ua hoopiholoia he elua mau moku kaua liilii lawe mea hoopahu o na Farani e holoholo ana malaila, a ua pakele no na luina.
Ke pahola la ka mai taifoda fiva maluna o na pualikoa Farani e noho la ma Tonakuina, a he weliweli loa na nanaina o ka mai i ikeia.
Ua hooholo ae ka aha senate o Parisa, e haawi ia i 10,000 hapaha Farani no na mea e pili ana i ka hoolewa o Adimarala Koubeta o na aumoku kaua Farani ma na kai o Kina.
Ua hoala ae ka lahui kanaka e noho hoomaluna ana e Isa Khan he kaua kue ia Abadula Khan, ke Kiaaina o na okana aina ma ka akau o Afegana Tureke, a o kekahi o na aliikoa o ka pualikoa o ka A'nia o Afeganitana. Ua maki aku na koa o keia Isa Khan no Kanaiboda @ lawe ae i kekahi waihona dala o L1,000,000 a he dala keia i hoo@naia aku na ka Amia no ka hohana ana aku i pono no na koa. O keia Isa Khan, ua kuikahi pu oia me na Rukini.
Ma ka ili ana @ nahaha ka mokuahi "kulanakauhale o Tokio," ua makemakeia e loaa ona mokuahi hou ma kona hakahaka. Ke manaoia la e hooholo aku ma ia wahi i ka mokuahi "kulanakauhale o Kikane" e holo nei mawaena o kakou me na aina e.
Ma ka heihei waapa pukahi mai nei mawaena o Hanalana me Lee no ka pili he $1,000, o ekoulu mile ka pahu heihei, ua eo ia Hanalana. Manawa 15 minute me 22 sekona.
Ua hookahua loa na Rukini ma na wahi o Pendjeh, ma na palena o Afeganitana, e kali wale ana no no ke kau, @laila nee aku imua o Herata.
Ua loaa aku kekahi haole Norewai ma Wisikonsina i loaa i ka mai pake, he elua makahiki me ka hapa ka loihi o ka manawa o kona mai ana.
Ua ala hou ae he ano kuee ma n@ palena aina mawaena o Rusia me Kina, a ua hoouna aku o Kina i kekahi pualikoa me ke kauoha, e oki aku i na po@ o ka poe e loaa aku ana e eli ana ma na lua gula iluna o kona mau aina.
Ua pa ikaika ae kekahi makani ikaika ma ke kulanakauhale o Parisa, me ka ua pu. Ua hoopihaia na muliwai a hu mao a maanei o ke kulanakauhale. Ua halana pu ia na hale e ka wai, hoohioloia kekahi mau hale, a luku ia he huina mahuahua o na kanaka. Holapu ia kekahi mau hale e ke ahi mai o ka uwila. Nui ke poho o ka poe kalepa e lawelawe hana ana ma ia kulanakauhale.
Ua haawi ae o Hanalana he hoikeike nui ma ke kulanakauhale O Toronto, i kekahi mau Kamaa tini ana i hana ai, a ua hoike ae ia he hiki iaia ke hele maluna o ka wai me ka holopono. Ua komo oia i ua kamaa ala a hele aku la maluna o ka wai imua o ka lehulehu. He mea nuhou loa keia i hana ia, a ina e holopono loa ana hoi ua kamaa la a hoea maaaei, o ka pau no ia o na kanaka i ka hele huakai ma na mokupuni a hala loa i Amerika.
Ua hoikeikeia ae ma ke kulanakauhale o Santa Cruz kekahi kino iwi ka naka nunui i loaa i kekahi mau kanaka eli gula, a penei ke ano o ua iwi kanaka la i ikeia: Mai k@na iwi poo a hihi i ka wawae he umi kapuai, ke anapuni o ka iwi umauma a hala mahope o ke kua, he elima kapuai me eha iniha, a o ka loihi o kona iwi poo he 13 iniha. He kino nui maoli keia.
Ua hanaia e kekahi haole ka pulu o ka niu, no ka pale ana mawaho o na moku kaua a ua ike ia ke kupono loa no na aumoku kaua.
Ma kekahi aha hula alii ma Ladana, no ka hoomanao ana ia Ferederika Kale i make, ua kono ia mai ka elele Farani e ke aliiwahine Victoria ma ia aha e hele aku me na pono kanikau, a ua pane aku la ua elele nei ma kekahi palapala: e hai aku ana i kona kaumaha no ke kue ana aku i ke kauoha a ke aliiwahine, oiai, he kauoha paa na kona aupuni, aole e komo i ke kanikau no kona mau enemi, a ua hele aku ia me kana wahine me ke kanikau ole.
Ua ike ia ma Pelekane, ka nui loa o na keiki lilii i make i hoopaaia hoi iloko o ka Hui Hoopaa Ola, mamua o na keiki liilii i make ma ke ano e ae, ua koho wale ia ua pepehi maoli ia no paha e na makua i wahi e loaa ai ke dala.
Ke kamau ala no ke ola o Kalani.
Ua ano oluolu loa ke ola o ka Emepera Uilaina i keia mau la.
He nui ka mai a me ka make o na koa Rukini ma kahi hoomoana ma Pendjeh.
He ala laula palahalaha.
He iki nae kona kumu;
I waiho kamoe loihi
Mawaena o na awawa.
Hulali nae na ipuka pa,
I ku mao a maanei;
Ma na pa e moani ana,
Na pua rose nani onaona.
He hale nani i ku mamao,
Mawaena o na laau;
Kani na lira ma ke ao a po,
A po a ao hou ae.
Ma ka puka i kau ia,
Na hua mohaluhalu;
A-U-C-T-I-O-N S-A-L-E,
He kuai kudala.
Ma ka puu i kau he huila,
Me ka hao loihi e oni ana.
Iluna, ilalo, a hana mau,
Hoomaha nae ke paa ia.
Ka! apiki la, ua pupu,
Ke kumu e kakaa ai;
Ua ike au ka mea hana,
Ua haki kona kui omau.
KA MOHO! KA OLALI!
Ka Moolelo Kaao Nani!
O
TONERIKA!
KA
Anela o Mekiko.
E hoopuka ia aku ana ma na kolamu o ke KILOHANA POOKELA nei ka moolelo nani a kamahao o Tonerika, oia hoi ka Anela o Mekiko, a o ka
Hiapaiole a Ahikanana
E hooiloli pu ai me na kini makamaka heluhelu o ke KUOKOA, a he hoa kuwili pu no keia hapalua makahiki.
E WIKI, E LAWE I KA NUPEPA
KUOKOA HAPALUA MAKAHIKI
I lele pu me
TONERIKA
Ka Anela o
Mekiko
NA HOOLAHA KUMAU.
J T. WATERHOUSE
(Walakahaui.)
HALEKUAI KUKAA NUI ME LIILII
Ua piha pono me na waiwai makamae hewa a@ na maka i ka @ o ka lehua.
Heaha no la hoi ia
MALAILA
Na Apa Kilika o na ano a pau,
Pahoehoe o na ano a pau,
Alapia o na ano a pau,
Huluhipa o na ano a pau,
Na Huluhulu holoku,
Na Keokeo Paina,
Lilina lau puu.
Wetoria.
Leponalo.
Lainakini.
Ahina pelekane,
Na Kihei o na ano a pau,
Na Koloka o na wahine,
Na Kihei Huluhulu,
Na Kalakoa o na ano a pau,
Na Kihei uhi moe,
Na Koloka o na wahine,
Na uhi Kilika,
Na uhi Alapia,
Na Hainaka nunui a liilii
Eia hou.
HE HELUNA NUI ONA PAA LOLE
O NA KANE A ME NA KAMALII.
Na Apa paina maikai loa,
Polu manoanoa a lahilahi,
Huluhulu manoanoa a lahilahi.
Na Apa huluhulu a pahee,
Na paa lole huluhulu, kane, me kamalii,
Na Pililakeke loloa a pokopoko,
Na Palule kaula o na ano a pau,
Na Palule keokeo,
Na Palule kalakoa,
Na Paleili.
Na Papale wahine i kinohinohiia me na pua me na hulu nani, a he heluna nui o na
kane a me na kamalii o na ano a pau
HE HELUNA NUI O NA KAMAA.
Na Kamaa buti,
Na Kamaa pihi,
Na Kamaa huka,
Na Kamaa laho@o,
Na Kamaa we@e@eka.
HE HELUNA NUI O NA NOHO LIA MAIN@
Na Noho Italia,
Noho pulu mamua
a mahope o kela a
me keia ano.
NA AILA O KELA A ME KEIA ANO.
Na Aila honua helu i he aiai @ he wai.
Aila pena, aila hoomaloo, aila Oliva,
Aila inu, Aila lauoho,
Waiala maikai.
NA PENA WAIHOOLUU LIKE OLE.
Keokeo,
Eleele,
Polu,
Melemele.
&c., &c., &c., &c.,
Ina Iho Ina Iho.
Na ipuhao, na ipu ti,
Na koi nui a liilii,
Na pahi nui a liilii,
Na pahi olo, pakani
Na pahi olo palua
Na @abu nui a liilii,
Pakeke nui a liilii,
Na lako kamana,
Na lako amala,
Na kamaa lio,
Na moe hao,
Na pela uwea
NA LAKO HAO, MA KA AINA A ME KA WAI
Na lako pa,
Pa nui a liilii,
Na bola,
Na kiaha aniani,
Na aniani kilohi,
Na ipukukui o na ano a pau.
HE HELUNA NA MEA AI.
Palena poepoe,
Palena poepoe pah@
Palena @nuinaha,
Palaoa o na ano a @au
Na kamano maikai loa ma ka pah@.
Na kamano tini,
Paakai o Livapulu.
Paakai inu,
Paakai inu,
Paakai hu,
Manu Kaleponi,
Palani ai a ka lio.
hel@@@nui o keia mau waiwai aiwaiwa
ko'u mau halekuai aole i pa@ i ka huaiia aku
na oekou no e hele mai a kilohi no oukou.
Ua waeia keia mau waiwai me ka maiau, ma
Pelekane, Farani, a me Amerika, no ka pono
a me ka pomaikai o na kaneka Hawaii, m@
na kauoha mai @a mokupuni hool@oia m@
ka eleu loa.
J. T. WATERHOUSE