Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 19, 9 Mei 1885 — (Kakauia no ke Kuokoa) [ARTICLE]

(Kakauia no ke Kuokoa)

I na la mua o keia pule ua wehe ia ie ka hale Banako o ka ona miliona Spreckels. Ua hoouna ia aku ka pepa iilii e hoike ana i ke ano o na hookele t na o ka hana i kela mea keia mea. I <a la mua o ka weheia ana o ke K.eena iana ua hoomaikai aku na 'Lii Ka Moi 1 me'Ka Moiwahine, ma ko laua kipa »na e makaiieai i ka ~Baneko hou, a ua .lelo ia ua hoomoe aku na 'Lii i mau lala ma ia Baneko. He mea maikai <a loaa ana ma Hawaii nei he elua a

.1 aku mau Hale Baneko, inae kukulu a ana na hana kalepa dala ma ke ano loopono ame ke anū kaulike. I ko nakoa helunelu ana i ka manao hoike'<e oua ona la o keia Baneko, ua kono mai ko makou kanalua no ka oiaio > na manao kalepa dala no ka pono li le o na aoao elua, ka aoao hoaie aku a ne ka aoao nona ka Baneko. Ua oleoia he Baneko Ma'ama Dala ke ano »ui 0 keia Baneko, a no ia mea, ua ho »paa aku ua ona la he elua haneri tau •ani dala, ma ko ke Aupuni Waihona,

na na Bona Aupuni. O keia mau bo | ia he hoopaa keia no na dala i manaoa e hookomo ia mai ana, e ka poe mea lala, e malama me ka uku panee ia iku, he elima keneta no ke dala no ka aakahiki. Mai ke dala hookahi a hiki ka elua tausani ke kiekie o na dala e awe ia ana ma ke ano malama, no ka nea hookahi, ma ka uku panee elima iapa haneri, a ina e oi aku, alaila he aau olelo aelike okoa K ae ke hana ia nawaena ona aoao a elua. Ina e ho)komo ana kekahi mea i kana dala mai ea ekahi a hiki 1 ka hookahi haneri, a nakemake oia e unuhi mai i kekahi nau dala no ka pilikia paha no kekahi eumu e ae, alaila, e hoike mua aku oia ie ekolu malama mamua ae o ka malawa e loaa mai ai; a he eono malama, na ka nui o na dala maluna aku o ka īookahi hanen a hiki i ka elua tausani. ina ka lahui Hawaii e punihei ma i keia mea e hoomaikeikeia mai īei i kumu e hemo mai ai ka hipuu o ea waihona o kela a me keia mea keni;eni, ua manao makou he mea maikai ka poe haku manao nupepa a alakai > ka lehulehu, e wehewehe i na loina o ;eia mea, he houluulu dala ma na Hae Baneko.

He oiaio ua kamaaina no kekahi poe keia mea i ka \va mamua ma ka H.ile 3aneko o fiihopa ma. Ma ka aoao o ka >oe tianeko, ua ake ia mai na dala e vaiho wale ana ma ka eke o kela me <eta mea e hoiiiili ia me ka manaoia i nea e hoopomaikai ai i na aoao a elua. } ka aoao hoaie mai ma na keneta pu<a, a oka Baneko Malama ma kona looke'e ana aku i puka nona. Ma keia ana o na aoao a elua he mea keia j hoopomaikai ai i ka aina, he maikai Aa hana, ke hilmai ia ka hoopono o ka poe nana e lawelawe ni hana kalepa ma. He mea keia e houluulu ai i kela i me keia hunahuna a lilo i kumuhana \ui, e hiki ai ke iawelawe ia a ho«)hana <a na hana nui 0 ka aina, a e pahola iku ai ika pono ika lehulehu. Ma iona ano maoli, he mea hoopomaikai eeia, oiai, o ke dala he kauwa maikai \o ke hoohana naauao ia, a lōaa mai ;a puka, ahe oi aku no hoi ia po nai eai o ka mea dala mamua o ka waiho <ale ana. Ua ake nui ia keia mea t e eekahi poe, e hooulo iwaena o keia lalui, aka, ua hele aku na hana ma ka lookla kamaiiio wale no a pau wa!e. Eia ke ala hou mai nei malalo o na ai.v <ai aka lima oolea a me ka noonoo iobomi i ike ole ia kona ano, he mai<ai paha ahe naaikai ole paha. Aole nakou e hooleana i ka maikai o ke kunuhana, 1 hookumuia e keia Hui Baleko, he kanalua wale no makou ike mo, oka poe nana i hoala. £ nana

iki kakou i ke ano o ka manao o keia poe« Ua oleioia he ehia haneri tausani dala ma ka iima o ke Aupuni i hoopaa no na daia e komo mai ana ma ka Baneka Ina paha e huiiamahi mai ana ka poe mea dala, elike me ka hoohoi* hoi ana o ko kakoa mau Moi ta oukou, a ua uiu aku ka nui o na dala e hookoeao la ana I ka eiima haneii taosiAi da ia, a i oie he mliiona paha, owai la ka mea nanae hoike mai a&a ua oi aku keia mau daia mamoa ona dala hoo* »a k«b«wo keaopu» ?

niakeu i iaanao e hr>ike ae ana k.i\ Bir.cko ia A ina ho*i e bancka rj|w ana keia Hui, pehea lt e uiHa ai na dasa a ka-poe i hoaie raai ke la ako, ina ua erai ka hoopaa i ke ku mu aie ? laa kakou e huii aku ike Aupuui, aole no he wahi e pakele ai, oiai f o ke Aupuni i keia wa, he mau Hma kwelawe ia no ka mea nona ka hanako No ka nele o keia Hui, ano ka emi mai o na dala e hoohana ai i kana mau hana, ke nihi mai nei ka hookeie ana i komo aku ka poe mea da!a, a ua kaualako pu ia aku nei ke Aupuni e kokua, i kumu e hii naiia mai ai ma oko ke Aupuni Hawaii kulana. He mau hana akamai keia, ao!e he mea i j 1 hakuia e pono ai na aoao eiua. Me he ! Sa, ua nele, ka hoa'loha maikai oJteia Aha Kuhina, e like me ka pupua liilii e loheia nei, a ua akaka no hoi ke kaa ole oko ke Aupuni mau aie, nolaila, huhuhui ae nd ko waho a me ko loko akamai, a hanau mai he Banako Malama Dala, i loaa ona kumuhana e hoohana aku ai. Malia paha oke dala i manaoia e loaa mai ana ma keia ano, oia ke dala e hookaaia aku ai o na lima hana lapana ke hiki maL Ua hīki no. Kuuia aku a loa ke kaula, o ka amana wale no ka mea imi aku. ****** Ke ole makou e lohe hewa, ke hoomau nei keia Aha Kuhina i ka mea a Ukou i ae ai aole e hana hou, mahope jho o ka uluuluia ana e ka poe kuokoa oke Kau Ahaolelo i hala. Ua kauoha kanawai ka Ahaolelo i keia poe Kuhina, o na loaa a pau o ke Auouni, mai k< la a me keia kumu loaa mai, e ho'hoiia iloko o ka Waihonao ke Aupun : . aka, me he la, aole pela e hanaia ne ; . E like no me ka mea i ike mua ia, oia iho la no na hana e hanaia nei. Ua hookaawaleia na haawina, me ka nui kupono a oi wale aku e lawa ai na han? oke Aupuni, i kumu e hoopilikia ok ia ai ka lawelawe ana a na Kuhina, aka, aole no e lohe ana ke kolohe. Ua hei'<e mai no ka moolelo o kekahi o lakou, ua mau ike kolohe, nolaila, aok no e hiki ana iaia ke hoololi ae i ko ano. Kokoke e loaa ka haawina o kela Kuhina o ka wa kahiko, oja o Hamann. lnx keia he lahui okoa, kala kahiko i hookoia ai.