Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 9, 28 February 1885 — Nu hou o ko na Aina E. Ke Kaua ma Aigupita. Haule Pio o Katuma ma ka Lima o El Mahdi. MAKE O GENERALA GORDON A luku hoomainoinoia na kamaaina;-Ukali o Kenela Earle ma ia meheu hookahi;—Holo ka maeele i na puuwai Pelekana. Kauluwela na kula o Kina i na koa FARANI. [ARTICLE]

Nu hou o ko na Aina E. Ke Kaua ma Aigupita. Haule Pio o Katuma ma ka Lima o El Mahdi. MAKE O GENERALA GORDON A luku hoomainoinoia na kamaai-na;-Ukali o Kenela Earle ma ia meheu hookahi; —Holo ka maeele i na puuwai Pelekana.

Kauluwela na kula o Kina i na koa FARANI.

Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Alameda i ka wanaao Poakahi nei i hoea mai ai i o kakou nei na nuhou makamaka o ke kaua ma ka hapa poepoe hikma o ka honua nei, a oia ka makou e huai aku nei. Ma ka la 26 o ka mahina i hala ka la 1 hahani loa ai na kipi mawaho o Katuma, a 0 na koa hoi 0 ke kaula wahahee El Mahdi. Ua komo aku la na kipi a lawe ae la i ka papu, a ke Kene-! nerala Pelekane Gordon e paa ana. Ua pioioke koke na makaainana Aigupita e noho ana malaila i ka wa a na koa kipi i komo aku ai, a ua hoao aku lakou e holo no ke ok, aka, ua pau aku la iakou i ka lukuia e ua koa kipi me ka pahi a me na ihe. I ka wa e pioloke ana na inakaainana, ua puka mai ia keia Kenerala mai kona hale mai e hoomaopopo i ke kumu o keia pioloke, a oiai oia ma ke alanui, ua ioaa I iho la oia i kekahi o na kipi a hou ia mai la oia i ka pahi ma kona kua, a haule aku la oia a make. Aia ka puali o ke kailla E1 Mahdi iwaena o ke kulanakauhale kahi i luku hoomainoino ai i na |pnaka, a oiai ka pioloke nuī e pahola ana iwaena o na makaainana, ua pau wale no kekahi poe i ka maule a make. Ua hana ino loa īa na makaainana, a ua nui ka maewaewa. He mea weliweli a manaouao hoi ka īke ana aku i ko lakou mau kino ua pukapuka, a e kaheawai ana ke koko ma naalanui; ua pau na maka, ka ihu a me ka nui kmo i ka pahupahuia me ka ihe a okiokiia me ka pahi, a e holo hele ana ua poe kipi nei nu ke alanui me ke poo o ka poe i make e paa ana ma ka huini o ka lakou mau ihe, a e wawalo ana hoi ko lakou mau leo ahiu ma o a maanei o Katumx He heluna nui o na wahine a me na kaikamahme opiopio i haawt pīo aku ia lakou malalo o na ukali o ua kaula nei no ka hoolilo ana aku m lakou i mau kauwa, a ua pau aku la ka nui o na makaainana i ka naholo ma o a maanei no ka imi ana i wahi e palekana al Ua lawe ae la ke kaula i ke kuUna o Katuma malalo o kana hoo-

; ponopono ana, a ke paa la mala.e? 0 ! ; ke kiai ana a ka poe kipi a sia lako po- ■ no hoj G?tr na pono kaua a pau. Oke | kumu q keū poino i2i Kkaiuna o I Ck>rdoo r ob no ka hīki koke ok ana lakii o na ha kokua nooa loamua o ka | hiki ana aku oaa koa kipi. Ooa ioeo (o keia hauie pio ana o Kaiuma, na nui Ike kanAloaia e kekahi poe ao ka oma | a oiaio o!e paha, a iia manaoia he ooau s iono »ale no keia, aole nae i ! mao|i<>;x

I ka. wa i \ahoh koke aku ai keia lono ma Enelani, ua loaa koke ae la ke kauoha i na hata!k>na koa e noho ana ma ke kowa o Gibaraleta, ma ka mokupuni o Malia, ama laia, e hele koke aka no ka hui ana me Keneiala Woiaeley e hoomoana la me kooa puali, ua mamao loa ia mai Katiama aku, ahe inoino loa ke ala e hiki aku ai 110 iaila; a ua manaoia e hala ana ro na pule eha e hele ai mai iaila aku do kahi e upuia la me ka nui ona pilikia. Ke nee mua la nae na puaii i hoounaia no ke kokua ana ia Gordon, a ke nee pu la me ko Kenela \Volseley mau koa. O ka nune i pahola ae a puni 0 Euiopa, ina e loaa ole ia Enelani he wa e poipu ai ia EI Mahdi, alaila, e nui loa aku ana ka poino e hana ia ana e tgia kaula. Ma ka la 10 hoi o keia mahina, ua hooukaia he kaua mawaena o Kenela Ear!e o na koa Pelekane ma Berber a me kekahi puali o na koa kipi ma na kapa wai o ka muliwai Nile, a iloko o na hooikaika ana me ka pauaho ole, ua auhee aku la na kipi, aka, ua hau'e a make iho la ke Kenela hoomanawanui ma ke kahua kaua iwaena 0 kona mau koa i make a eha.

Ua loaa pu ae i ke aupuni o Italia he kauoha e hoohele koke ae i kona mau pualikoa no ke kokua ana i na koa Beritania ma Aigupita, a he wa wale no no lakou a halulu ae ilaila. Ke haiihali la na mokuahi i na koa no laila. Ke hoouna puapuahulu la na koa mai Enelani mai no ke kahua kaua, a aia ma ke ala moana he ewalu tausani koa e haliia la no ka hui pu ana aku me na puali ma Aigupita. Ke nee la na puali kahi mahope aku o kahl Ua loaa pu no hoi he kauoha i na aumoku kaua 0 Enelani e holo aku no Aigupita, a he mau la helu wale no koe a owela aku ka wai o ka muliwai Nile i na manuwa. Mawaena 0 na koa i hoounaia aku inai Enelani ua hoouna pu ia aku o Kenela Graham no ke kahua kaua o Suakima me Berber. I ka wa a ka lono 0 ka haule pio ana 0 Katuma iloko o ka lima o E1 Mahdi 1 pahola ae ai ma Enelani, ua nui ka pioloke o na makaainana a ua holo ko ke ka maeele o keia lono iloko o kela a me keia puuwai o na kanaka Peleka ne; ua wela ko lakou inaina a ua pii ino ae ~hoi ko lakou ukluki, oiai manao ia aole e ku hou ana na kuhina i hookahi la ma ko lakou kulana ina e noho ana na ahaolelo o na makaainana. Nolaila, ua loaa aku ia Kenela Wolseley ka mana piha mai ke keena kaua aku e lawe i ka hana ma ka mana i loaa iaia.

NA KAKAN'I MA KINA. Ma kahi kokoke i kahi kauhale o Hangoon, Kina, ua hooukaia iho la he kaua hahana mawaena o na puali pake me na Farani, a iloko o na hora loihi o' keia kaua ana, ua kaa mai la ka lanakila na ka poe Farani. Ua hoopoino j nui ia he elima papu o na pake me ka hooauhee pu ia aku me ka nui o ka poe make. Ua lawe pio mai na Fara-; ni ia mau kulana ikaika o na pake nie ka lilo pu mai he heluna nui o na pono kaua, na lako ai a me ka lawe pio pu ana mai he huina nui ona enemi. Aole !he nui loa o na poino ma ka aoao o na Farani. Aia ma ke ala hele moana, ke hali nui la na mokuahi i na koa kokua, a he heluna nui o lakou ka i lu ia ae ma na kapakai o Kina, a oka poe i hiki mua, ke kauluwela la ka aina ia lakou. Ua makaukau na papu a me na wahi hoolulu o na koa ke hiki aku, a ua pau kekahi mau kulana ikaika o na pake i ka paaia ena Farani Ona pualikoa ona Farani i he onawaliwali, ke hoopuipuiia la e na koa hou.

Ua telegarapa ae ka Adimara)a Kou-1 beta o na aumoku kaua Faiani i ke | keena kaua ma Parisa e hoike aku ana, ua hooiliia he kaua mawaena o kekahi; pualikoa Farani a me na koa pake e | kiai ana i w na lua mine ma Kelung, a o ka hopena ua klpaku loa ia aku na, pake me ka luku pu ia He eiwa koa | 0 na Farani i make a he kanalima a oi: 1 hoehaia; o ka poino hoi ma ka aoao: o na pake he nui hewahewa. He lono mai Mahsowah e hoike ana no ka lanakßa ana o na pualikoa paele kokiu o na koa Beritania, maluna o ka; poe kipl Ua pau i ka lukuia he eono tausani o na koa kipi, me eha Amia. O kekahi o na Amia i make ai, he hoahanau ponoi loa h no ke Kaula EI Mahdl KELA A «E Aia ma kekahi mau paiena aina o Tekaka, Amenka, ke komo nuī la na kanaka Mekiko e auwana wale ana iloko o na ulalaau a hoao aku la e hoolia* iki i ka pono o na kamaaina, a nolaila ua ala mai !a lakou a kue aku la t keia poe Mekiko, ma ke kipaku aaa ako k lakou, a no ia mea» ua lele kaua ani la heiuoa o oi kanaka

r | Mekiko i na kamaaina, a ua nu» ka hoiokaheia o ke koko roj> na aoao a elua; 1 la o 0 la kiua, oū no ke ki- ! pakaia ana \ku o keu poe Mekiko pakalia wale taai ko lakoii kahaa hooow> ana moa, a aia Ukou a?a kahi «ahi okoa aku oka aina. He nni ka piolo ke o na makaainana oia mau wahi, a: noiaih, ke hoouluolu ia kkou t poalh | koa no ke pale ana aka i keia poe ino| mai ka aina aku.

O kekahi o na hana hoikeike e hana īa mai nei ma Sepania, ma no ka hoohakaka ana ona holoholooa. O na pomaikai a pau e k&a mai ana ma ia hana, e hoolilo ia aku no ia no ka poe i hooneieia 1 na home de ma o ke oUi i hoonaue iho nei malaila. Ke pahola mau la na lono hooweiiweli ma Enelani a puni no na mea make a ka poe kipi Irelani, a ke hopuhopuia mai nei kekahi poe i manao waleia o lakou kekahi i komo ma keia hana a ii poe. He poe waiwai a hanohano kekahi e lawelawe ana i na hana kalepa ma ke kulaoakauhale o Ladana.

Aole ma Enelani wale oo na hana hooweliweli a ka poe kipi, aka, aia ma Farani a me Amerika pu no hol • Ua hopuia mai nei he wahine ma Earani no kooa hoao ana e lawe i ka mea hoopahu a huna ma kona hale, a ua hopuia mai nei hoi he kane ma ke kulanakauhale o Nu loka, no kona hoao ana e hoopahu i kekahi mau halekuai me ka poka pahu. Ua hookoiokoloia a hoopaiia e make ma ka oi o ka pahikaua he elua mau makaainana Geremania, no ko laua hoao ana e lawe i ke ola o ka Emepera ame ka ohana AliL Ua ninaninauia laua e hoike ika nui 0 lakou i manao waleia, alaila e kapaeia ko laua make mai ka pahikaua a i ka hoopaahao, aka, ua hoole loa laua. Ma Potalana, Amerika, ua make mai nei kekahi haole nona na makahiki he 106, a ua mare oia 1 ka wahine e oia nei i ke 96 ona makahiki. Ua noho mare laua iloko ona makahiki he 75. Ke hoolahaia nei ma Amerika he 623 nupepa ma na olelo like ole; he 453 0 keia huiua he pepa naka poe Geremania;4i Farani; 33Scandinavians; 25 Sepania; 12 Bohemia; 12 Holani; 4 \Velsh, a me 2 he Helene. Ua hoike mai nei ke aupuni o Amerika i kona niana ma kekahi hapa o na mokupuni Fiji ma o kona mau makaainana e noho la malaila, mamua oka lilo ana o ia mau mokupuni ia Beritania. i Ke ku mai nei ke aupnni o.,Geremania imua a iwaena 0 na aupuni nui o ke ao nei, a ke kukala leo nui nei, elike me Beritania, "aole e napoo ka la ma ke aupuni o Geremania. M Ua loaa mai nei ma ka mokupuni o Samosa kekahi lua pao nona ka loa he elima tausani kapuai. Ua hoike ae ko laila poe kahiko, ua lohe lakou mai ko lakou mau makua mai he lua pao ka i hanaia malaila, iloko paha 0 eiwa keneturia i hala ae nei. Ke hoomau la no na pake j ke kukulu ana i na papu paa loa a me na wahi pale kaua malalo o ke kuhikuhi ana a kekahi mau aliikoa Geremania.