Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 8, 21 February 1885 — Page 3
This text was transcribed by: | Kelly Murray |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ka Nupepa Kuokoa.
@ e THOS. G. THRUM ma ka Halepai o @ nupepa "SATURDAY PRESS." Keena @, ma na kihi o Alanui Moiwahine me Nuuanu.
@ muai mai na Olelo Hoolaha ma @ Keena Hooponopono mamua ae o ka hora @ ke awakea o na Poaha a pau. Aole e @ na Olelo Hoolaha ke laweia mai @ ka hora i hoikeia maluna. E hooko @ ana makou i keia rula maluna.
@ mai i na leta a pau a me na kauoha @ uku pepa ia KA NUPEPA KUOKOA @ Honolulu. Ina e loaa pono ole aku keia @ na poe lawe, e hai mai me ka hakalia @ Keena.
@ uku a keia pepa e haawi ai i kona @ he umi keneta no ke dala, koe ka @ Kona, Oahu, a me kekahi mau apana @ nui o ka luhi i ka halihali ana i ka @ me ia mau apana, e hooiia ka uku luna.
KELA ME KEIA.
He pauahi ma ke alanaui Alakea i ke @ Poaha nei.
E nana ae i na hoolaha hou e puka a nei i keia la, he mau hoolaha wai@.
Ma ka Poakahi e holo aku ai ka @ no na Kona a me Kau.
Ke haiolelo hela la o Mrs. Leavitt @ na okana aina o Kikane me ka @.
He heihei lio ka hana lealea o ka @ i malamaia ma ka Poaha o ke @ aku nei, oia ka la Poni Moi.
Ua hookahuia o S.P.K. Nawaa i @ no ka ekalesia o Ewa ma ka la @ nei.
He ahaaina ike alii ka i malamaia @ ka home o ke kama alii wahine @ i ka Poaha nei.
He heluna nui o na Iapana paahana @ aku ma ka Poalua nei no @ mokupuni.
Ua @ pu ia ae la ka wawae o keka@ paahana ma Ookala e ke kaa @ a ua nui kona poino.
Ma nehinei i kudalaia ae ai ka wai@ o A.W.Richardson & @ F.P.Adamu.
Ma na lono hope mai nei no ka hei@ ma Kikane, aia no ua mau keiki la @ kakelekele la i na waapa o lakou.
Ma ka Poaono i hala, ua hopuia ke @ kaa helu 51 no ka lawe ana i @ a oi aku mamua o elima.
Ma ka Poalima nei i make ai kekahi @ Iapana paahana, a ua laweia oia e @ ma ka ilina o Makiki. Nalo na @ i ka aina malihini.
Ma ke kahua pauahi o kela mahina @ nei, i hoikeikke hou ia ao ai kela @ kinai ahi ma ke kinai ana i kekahi @ wahie nui.
Ma ka la 10 o keia mahina ma Ki@ ua hanau mai na ka wahine a @ Kaelemakule he keiki kane nui @ maikai.
Ma ka po Poakolu nei, ua malama @ ka Moi he mahi paina luana pu me @ @ Agassiz. Malaila pu ae na keiki @ ohe kahi i hoonanea ai.
Ua hoike mai nei ka Paeaina i kana @ no ka moku kolo hou, oia o Hii@ o ka na paahana hoi o keia kani@ e hoomaoe iki ae nei, oia o "Kama@."
Ma ka Poakahi nei, ua hopuia iho la @ heluna o na pake pili dala e ke ka@ makai Mehrtens, a ua pau nui i @ hoopaiia.
Ke hanaia nei he hale paani hou ma@ kihi o na alanui Beritania me Puo@. He hale nui keia e hanaia nei, a@ ana paha na hemahema iloko @ o keia mau pule.
Ma ka wanaao Poakolu nei, ua ha @ maina Mr. me Mrs. Kaona he kei@ mohala; a ua kapaia ka inoa o Keliilawaiaalalaua.
I ka wa o ka pauahi ma ke kakahiaka Poaha iho nei, ua hiki koke aku na @ a ua ku wale iho no me ka ho@ ana no ka hoaa i ka wai.
Aia ma na kapaki o Beritania Hou @ i kaalo mau ai ka moku kaua Ge@ Marie. He hoike ana i ko Germania mana ma ia mau mokupuni.
I ka wa i hoopili mai ai ka mokua@ Maki i ka uwapo, ma ke kakahiaka @ nei, a oiai ke Ganuwe e hoo@ mai ana, ia wa i moku ae ai ke@ i hoopaaia'i, a haule aku la a la@ iloko o ke kai. @ plus super @.
Ua malama ae na makai o Hamakua @ ahaaina hauoli no lakou me ko lakou alii makai Ulumaheihei, no ka hoomanao ana i ka la Poni Moi. Ua @ ka papaaina ma ka hora 2 P.M. ma ka hale o J.P. Miau Esq. Ua Pa@ na mea ai imua o na hoa ai o ka @, ua ai na hoa ai mahope iho o ka pau ana o ka haiolelo a Hon. J. K. Kaunamano a me ka pule. Me ka maluhia, i malama a i hookuuia ai na hana.
HE LETA MAI WAILUKU MAI.
HE nui ka nune ana o na makaainana a me na nupepa o keia au naauao no na mea e pili ana i ke dala Hawaii Kalakaua, a ke hohola aku nei na manao iloko o na puuwai o na lahui like o keia honua, malalo o keia huaolelo ano nui, "he dala emi ke dala Hawaii," a no ia ano nui la ea, ke noke aku nei i ka hoahewa i na kuhina a me ka Moi. Nolaila, ma keia wahi, e pono e ala mai na noonoo ana no keia dala a ninau iho, nowai la ka hewa? No na kuhina anei a me ka Moi ka hewa o ka hana ia ana o keia dala, a i ole no na lunamakaainana paha o ke kau ahaolelo o ka 1882? E aho ia mamua o ka ahewa wale ana ia hai me ka nana e ole i ke kumu o keia pilikia, a me ka mea nana i hana ia pilikia o ke dala Hawaii. Ua hewa anei au ke hoakaka i ko'u manao ma ka imi ana i ke kumu i pilikia ai keia dala? E pono o hoao au e wehewehe i ko'u kuokoa iloko iho o'u,
Ma ka makahiki 1882 ke kau i hana ia ai ke kanawai hana dala Hawaii, ua waihoia kela bila imua o ka ahaolelo a ua ae aku na lunamakaainana i ua manao la o hooholo iho la e hana ia ua dalal la ma ka helu piha ana i na keneta he hookahi haneri mailoko mai o ka auka dala wale no, aole mailoko ae o ka auka kepau a keleawe paha; a ua laweia ua bila nei imua o ka Moi a kau iho la i kona inoa malalo o ia bila a lilo iho la i kanawai, koe wale no, aole i olelo ia ma ia kanawai ka mea nana e hoohehee i ua dala nei, aka, ua oleloia ma ka pauku 36 o ke kumukanawai, na ka Moi e hana i ke dala a nana no e hooponopono i ke dala ma ke kanawai oia hoi keia kanawai i hooholoia i ke kau ahaolelo o ka 1882, a ma keia wahi, owai ka i hewa? Ua maopopo no o na lunamakaainana ka i hewa, o ka mea, na lakou i kauoha i ka Moi malalo o ka lakou bila i hooholo ai e kakau i kona inoa a lilo i kanawai hana dala.
Eia kekahi ho ohalike ana, kauoha aku la au ia A. e hele ma ka halekuai a E. e aie i iwakalua dala ma ka lole, a hala na la elua alaila wau hookaa aku i ua mau dala nei, aka, i ka hala ana o na la elua, aole i hookaa ia kela aie e like me ka aelike, alaila, owai ka i hewa, o ka mea anei nana ke kauoha, a o ka mea anei i kauohaia? Eia, o ka mea nana ke kauoha, a pehea keia, o na lunamakaaianana ka poe nana i hana ke kanawai a hooholo, alaila kauoha aku la i ka Moi e hooko iho i ko lakou makemake, a ua hookoia no hoi, alaila, o ka pau ae la no ia, a ma ka hapa hope o ka makahiki 1883, ua hikimai la kela dala mai Kaleponi mai he mau tausani ma ka hapalua wale no, a mahope mai hiki hou mai la he mau tausani ma ka hapaha wale no, a pela wale aku a ia wa no hoi, haiia mai ana e emi ana ua mau dala nei a i ke 85 keneta wale no ka waiwai io ma keia hope aku a ua hiki io mai ka hopena oiaio o ia wanana ana, a oia ka kakou e noke nei ke kamailio.
Eia kekahi hemahema o keia dala ma ka aoao o na lunamakaaianana, aole lakou i hana i kanawai hou iho e kauo ha ana e hana ia i bona no ka mea nana e hana kela dala i ka wa e pilikia ai ua dala nei, i hikike uku ia na poho o ke aupuni a me ka lehulehu, e like me keia emi ana, a ke kau io ia nei no ia pilikia i na makaainana, malia paha, i ka wa i waihoia mai ai kela bila iloko o ka ahaolelo, hookahi aoao kalakala e like me ka iwi omole, a hookahi hoi he aoao hinuhinu, alaila o ka aoao hinuhinu ka i hoohuliia mai, a ia wa pa pono iho la paha i na kukuna malamalama lele ae la ia malamalama i na maka a pohina ae la ka ike, alaila hoopuka ae la i keia mau huaolelo, "all right," nolaila, ina no i haha pono na lima i na aoao a elua, ina ua ike i ka ino, alaila, hoole koke aku i ka pono o ia kanawai hana dala Hawaii.
Eia hou keia, ina no hoi ua haha no na lima o na lunamakaainana i na aoao a elua o ua bila nei, a ua ike no i ke kalakala o kekahi aoao, a ae aku no, alaila, he keu aku o ka apiki launa ole, he mea nui ka hana ana, ka imi ana, ka hooponopono ana, ka malama ana i ko hai pono a me na kauoha no kekahi hana i haawiia ma ko lakou lima, ina no ke kanaka hookahi, ka ohana hookahi, ka lahui hookahi, a mau lahui e ae paha, he mea pono no ke lawelawe ia me ke akahele loa ina no aole e holo i keia kau, hoopanee no ia kau aku, a hiki i ka wa e ike pono ia ai kona mau aoao a pau.
NA HELEHELENA O KE DALA.
Ma ko'u nana ana i ke dala; he dala maikai no, ua like no ke kaumaha o ke dala Hawaii me ko ke dala Amerika, aole ano e, a ua manao ia he dala piha no. ua pau ae la na hoakaka ana i na mea pili i ka hana ia ana o ke dala Hawaii, a e kamailio ana wau i ka mea i emi ai o keia dala a mamuli o ia emi ana a lilo ai i mea kamailio nui ia, a i mea hoopilikia no hoi i ke aupuni a me ka lehulehu holookoa.
Nawai i hoemi iho i keia dala he 85 keneta wale no? Na na Kuhina nei me ka Moi, aole paha? Ina na lakou io i hoemi iho, ua kue lakou i ke kanawai a ua pono ko lakou nuku ia ana, no ka mea ua kalohe io no, a ina hoi na na haole kalepa dala a hoopukapuka dala, a i ole na na haole malama banaka dalal paha, alaila, ua hala ole no na kuhina a me ka Moi. Ma keia mau ninau, e pono no e hoala ia mai na noonoo ana i loaa aku ke alanui hele o keia emi ana a hiki aku i ka papaku o na pilikia.
Akahi. Ua ulu mai keia pilikia mailoko mai o na hui mahiko a i ole mai loko mai paha o na hui kalepa, no ka mea o ka poe kalepa aole lakou makemake e hana wale i kekahi hana me ka loaa ole ia lakou he puka, oiai o ka lakou oihana nui no ia, aia malaila ko laku ola ana, nolaila, penei ka hana ana a na hui banako malama dala; Ina ua aie kekahi mau hale kuai nei i na hui kalepa o Kaleponi i na waiwai kalepa i hoounaia mai, a manao ko kakou poe kalepa e hookaa i ua mau aie nei me ke dala Hawaii, no ka mea oia ke dala i hanaia no Hawaii nei, e lawe mua aku i na dala keokeo i ka banako ma Honolulu, a loaa mai na pepa kikoo dala i Kaleponi, aka, olelo mai nei ka poe malama banako aole e loaa aku na kikoo dala no Kaleponi aia a haawi aku i 15 keneta no ke dala hookahi, a i ole e loaa aku keia mau keneta oi ae, aole e loaa ke kikoo dala i Kaleponi, a pela iho la ka hoemi ia ana o ua dala Hawaii nei, a no ia pilikia ke hoololi ia nei ma ke dala gula; a eia kekahi, ina ua aie kakou i na halekuai he mau haneri dala, aole lakou e ae ana, aia he dala gula, alaila e lawe ana ka haku aie ma ka helu 75 keneta wale no o ke dala, a pela iho la i lilo ai keia dala i dala emi a oleloia he ino, a eia ka ninau, na na kuhina anei ia i hoemi a me ka Moi? Aole paha, no ka mea, mai ka banako malama dala mai a Bihopa ma ka hoomaka ana o ke emi, aole paha mai na keena oihana aupuni mai, A eia keia mea i lohe nui ia, ua hoolimalima ka ke aupuni ia Spreckels i mea nana e hoohee ka auka dala a hololilo ae i dala Hawaii, a i kana hana ana ua laweia he 15 keneta o kela me keia dala i uku no kona hana ana i ua dala nei, a o ia hana ana a keia haole pela, oia ke kumu i emi ai, a oia hana ana a ke aupuni pela, aole no i hewa ke aupuni malaila, no ka mea, ua ike no kakou aole o kakou hale hana dala ma Hawaii nei, aka hana no nae i kanawai hana dala; ina no aole na Spreckels i hana ua dala nei, a ina no na ke aupuni o Amerika i hana ua dala Hawaii la, e lilo ana no kakou i ke aupuni Amerika i uku no ka hana ana, ina paha he elima keneta ka uku o ka hana ana, e emi ana noua dala Hawaii nei he 95 keneta a mahea la e pakele ai ka lilo, a no ia lilo, ua emi no ua dala nei no ka mea, auhea la ka mea hana wale i na hana nui e like me keia me ka uku ole. Auhea hoi, nolaila ea, auhea la ka pili o ke ino o kela dala a me ka emi ana o kona waiwai ia mamuli o na kuhina a me ka Moi? Aole au i ike he wahi maawe, aka ina ua kuhihewa au, alaila e hoihoi no au i ka'u, ke hoakaka pololei mai kekahi mea e ae malalo o keia kumumanao, ke olelo mai nei paha kekahi ia'u ke hoomaka nei o J. Haole e pai i na kuhina a me ka Moi; aole pela ko'u manao.
Eia keia, ke olelo hou nei ka mea e kue ana ia'u na na kuhina a me ka Moi i waiho mai keia bila i ka ahaolelo a hoowalewale ia kekahi poe lunamakaainana, ua hoakaka au maluna ae nei aole no ka waiho ana mai o ka bila ka hewa, aka, no ka ae wale ma ka noonoo ole ka hewa a me ka ike ole i ka hope poino o ia bila, ua ike no na lunamakaainana o ia kau aole hale hana dala o ke aupuni ma Hawaii nei, ae no e hana i dala-hu ae la ka aka. Aka, he mea kaumaha nae ia'u ka ili ana iho o keia pilikia iloko o ko kakou mau oihana kuloko nei no ka mea ua kuai pono ia mai ka lole i ka lehulehu me ke emi o na kumukuai, aka, hookaa aku nei nae ko kakou poe kalepa ma Kaleponi aka, hoemi ia mai nei ua mau dala nei a ka lehulehu, a o ke poho no ia o ka poe kalepa, no ka mea, o keia poe kalepa no ka poe nana e hoolako mai i na hemahema o keia lahui. Pela iho la i ulu mai ai kekahi manao iloko o'u e hoakaka aku no nei mea he dala Hawaii, me ko'u manao o keia iho la paha ke kumu pilikia o keia lahui aole na hai i hoopilikia ia kakou na kakou iho no, a kahi wa hai hou aku ke loaa ka manawa.
J. HAOLE. Wailuku, Maui.
Make mainoino.
He wahi ukana luuluu ka,u e panee aku nei imua ou, oia hoi, ka make ana o Mr. Paahao ke puhi ko o Hawi, ka hui hoi o R. R. Hind & Co., maloko o ka hale wiliko ma kahi o na mikini hoomaloo ko, a penei ka moolelo:
Oiai, o keia Paahao, he keiki opiopio maikai oia i noho loihi malalo o ko makou haku ma ke kino RR Hind, ua hoomaka mai oia i ka noho paahana ana no keia hui, mai ka la 20 o Nov. 1879, he kanaka hana pono, paupauaho ole, pela oia i noho ai ma ia kulana; a iaia e hoomanawanui ana me ia ano, i ka hapa o ka 1881, ua ike ka haku ma ke kino i kona ano, kana mau hana, ua hookiekieia ae oia ma ke ano...
NA WATI
He haina @ o na Wati Amerika maikai loa e @ pau ia aku ana oia ke kuai ma ka hale kuai o DILLINGHAM & CO.
Malalo o na iho o na kumukuai a pau e kuai ia nei ma kekahi mau wahi e ae o ke kulanakauhale nei. HONOLULU
NA WATI
…he puhi ko, a oia no hoi ka mana nui ma na wahi a pau o ka hale puhi ko; he makaala, he hoihoi, a he noiau ma ia apana hana; a pela oia i noho ai ma ia kulana, a i ka la 10 o keia mahina, a mahope iki iho o ka aina awakea, oiai oia ma kahi o na mikini hoomaloo ko, a me ia pu no elua pake, a hookahi pukiki; ua pane aku la oia i ke pukiki e hoi e ai, hoi aku la keia Paahao a ma kahi o ke kano hao, kahi hoi o na huila a pau loa i houluuluia'i, a ma ia wahi oia i hooponopono ai i ka ili e holo ana a i ka pauma malakeke. A oiai hoi ka mea kakau e hana ana ma kahi o na kalapaea, a o kona kaikaina ma na pa palai, a o kekahi hoahanau ona ma ka wiliki: ua loheia aku la ke pohapoha ana me ka ikaika, o kekahi o na mikini e puke ana ma ka aoao o ka pale o waho, a ike koke ia aku la na pake e holo pu-a-a mai ana, me ka uwa leo nui ana; ua holo koke aku la makou malaila, aia hoi ua halawai aku la ko makou mau maka me kekahi mea eehia, oia hoi ko makou hoa'loha o Paahao, e wiliia ana he like ka niniu me ke kaa ana no o na huila o ka mikini. Auwe! mea e ke kaumaha!
A mahope o ka paa ana o ke ki mahu i Kaaihue, ua paa iho la kela, ua lele ka hanu; o ke kapuai wawae hema, ua kaawale; o na lole, ua wiliia a paakiki loa me ke kano hao, ka iho o na huila a pau loa; he nui aku na mea e ae o keia make ana. O ke kumu nui no nae o keia poino, oia ka hainaka ma ka a-i a me ka lole; me ia mau mea no i owiliia'i a paa, a nana i koali i ke kino holookoa, a e pa ana ka wawae iluna i lalo i o a ianei. Ma ka la 11 ae hora 10 A.M., ua hoolewaia ke kino lepo, i ukaliia e na keiki puhi ohe o Hawi, me ka nui o na kini a pau.
JOEL KEALA.
Malalo iho e ike hou iho ai i kekahi hoakaka no keia make mainoino:
MAKE MAINOINO MA KA HALE PUHI KO O HAWI.
Ma ka auina la Poalua, la 10 o Feb. nei, loaa iho la o Paahao i ka make mainoino; he kanaka hana malalo o R.R.Hind, iaia ka ipu hao keleawe hoomoa kopaa, a me na hooponopono e ae e pili ana maloko o ka hale wili o Mr. Hind, ma Hawi nei. Penei kahi moolelo o kona make ana: Iaia i ike ai a me kona mau hoa ma ia wahi hookahi i ke kokoke e moku o ka ili nana e hookaa ka huila nui o na mikini hoomaloo kopaa, oia kona manawa i kii ai a wehe mai la mai kona apo ana ae mawaho o ua huila nui nei a noho iho la e humuhumu; iaia i humuhumu ai a paa ua ili nei, lawe aku la e hookomo i ua ili nei ma kona wahi mau, me ka hoopaa ole ia o ka enegini ipu mahu a me na ki e ae e pili ana ma ia wahi, me ka mau no o ke kaa ana o ua huila nei a me na mikini hoomaloo kopaa. A iaia no nae e hooponopono ana i ua ili nei mawaho ae o ka huila, komo aku nei ka lepa o kona hainaka lei a-i maloko o kekahi wahi hao e apo ana i ke kua hao nui e moe ana a komo iloko o ka huila nui e oleloia nei, a na ia wahi apo hao i umii aku i ka hainaka lei a-i, a me ka ikaika o ka oniu ana o ka huila i ua kua hao nei, pela no ka pukuia ana mai o ke kino o Paahao a poepo; a ua kaawale kekahi kupuai wawae mai kona kino aku. Aole kekahi o kona mau hoa Hawaii malaila, he mau pake wale no, na mea ia laua na mikini hoomaloo kopaa; o ka laua hana ka uwa me ka lelele ana no ka ike ana i keia pilikia; a na ia mau leo uwauwa o na pake i hoike aku i kona mau hoa kanaka, eia he poino maanei. He kanaka keia i hilinai ia e Mr. Hind kona haku, ma ka makaala ma na hana e pili ana ma kana apana hana, he hoolohe pono i na kauoha a pau mai kona haku mai; a he kanaka no hoi i hoike pau i kona mau helehelena oluolu imua o kona mau haku ma keia ola ana, a na ia mau hana maikai ana imua o kona mau haku, i kono aku i kona haku e hoihoi i kona kino kupapau ma kona ilina ponoi, a waiho pu me kana mau keiki i hala e i ka make aole hoi ma kahi ana i hookaawale ai i wahi e waiho ai na kino kupapau o kona mau paahana ke hiki mai ko lakou hopena.
Eia paha kahi mea i koe iaia, aole oia i hoi ke i kana mau hana maikai a me kona mau hiohiona oluolu imua o ka Haku nui maluna o na haku a pau o keia ao, a e like me kana mau hana maikai imua o kona haku ma ke kino nei. Oiai, aole oia i ike iki ia ma kahi e maopopo ai kona ikeia, ua hoike oia iaia iho no kona makaukau ma o: no ka mea, ua hookuu loa oia i kona mau la ma keia ola ana ma na mea a kona mau maka i ike ai, oia hoi na mea o keia ao. Ke hoomanao nei au i kana wahi olelo pakike imua o ka'u…
NA WATI
O na makamaka a pau @ e hoolilo ana ma ke kuai a i hiki aku ka huina i ka $25,000, e haawi makana ia aku he WATE KAU HALE.
O na ano a pau loa, mai ke nui a ka liilii, e hooia no na makamaka ke hele kino mai e kuai ma ko'u halekuai. ALANUI @APU.
NA WATI.
…wahine, oiai oia e hookani gita ana ma ka la Sabati, a e hula ku'i ana kekahi poe imua o kona alo a me kona hoa. I ka'u wahine i pane aku ai imua o lakou penei: "Aole paha i kupono keia hana a oukou i keia la, oiai he la Sabati keia." Ia wa i panaiia mai ai ka olelo a keia makamaka i haule aku la iloko o ka make mainoino. "E hele mua e papa ia Rev. E. Bona, no ka hookaniia o ka piano ma ka la Sabati." Pela iho la kahi moolelo walohia no keia makamaka.
J.H.KELIINOKAHA.
LULU LUAKINI O HELANI.
Mr. Kua & ohana $1.50, Mr. Kaikaina & ohana 1.60, Dan. Kahao & ohana 2.00, GN Meemii & ohana 1.50, Kanae & ohana .75, Iosia Kaai & ohana 1.00, Mrs. Lihue .50, Peter Moe .50, Nauiki .50, Mrs. M. Kaiewe .25, Mrs. K Laioha 1.00, Asiu (pake) .10, Akoni (pake) .25, Akona (pake) .25, Aki-u(pake) .25, H Kapukui .80, Mrs. M Kapukui .50, Mrs. M Kupaka .50, simona-liilii .10, Kuakahela & ohana .25, D B Paheepali 3.00, W D Kaea .50, Miss H Kaonohimaka .50, T N Simeona 1.00 Huina $19.10
NO WAIPIO, HAMAKUA MAI. EIA KA PAPA INOA.
W A Mio, Esq., 1.00, W A Kiha 1.00, Mrs. M. 1.00, Keliikauila .50, Hairama .50, Auna .50, J W Kaumelelau 1.00, J W Kamahiai 1.00, S N Kaaeamoku 1.25, Mrs. L P Alohikea 1.00, W E Alohikea 1.00, Mrs Kapahu .50, Kapewa .50, Kapukana .50, Kealalehua .50, B K Hanuna 3.00, Mrs. Kaai .50, Z Pookalani .50, Halawale 2.00, Mrs. K. Mio .50, Geo. Helehonua .50, Mrs. Mary .50, Geo. Wm. .25, Willie .25, Miss Ann .25.
NO PAAUHAU, HAMAKUA.
Rev. W M Kalaiwaa 1.00, Mrs. W M Kalaiwaa 1.00, huina $22.00, Huina pau loa o keia mau dala i loaa mai ia'u, Huina $22.00.
Huina pau loa o keia mau dala i loaa mai ia'u, $41.10.
Hoakaka: -Mailoko mai o na dala he 19.10, ua hoikeia ma ka Helu 3 o ke KUOKOA he $13.25, ma ka Y.M.C.A. o Holualoa; o ka pono malaila, he $13.10, no ka Y.M.C.A. o Kailua.
A ke noi nei au i ka poe na lakou keia mau kenikeni o ka Y.M.C.A. o Kailua, i kokua mai no ka Y.M.C.A o Helani, e houluulu pono iho. Me ka mahalo. D. ALAWA. Komite ohi dala Kailua, N Kona.
OLELO HOOLAHA
E nee ana o Kauka J. Brodie (Berode) i keia la 14 o Feberuari, mai kona wahi mua aku ma alanui Papu, a i ka pa iho nei o Henere May, ma Waikiki iho o ka pa o Kauka Makipine, oia ka helu 81 alanui Beritania.
NA HORA HANA
Mai ka hora 8 a i ka 10P.M. 7:00, 8P.M.
WAI! WAI!
Ke kauohaia aku nei ka poe a pau he pono hookahekahe wai ko lakou, mai keia la aku o ka manawa hookahekahe wale no i aeia oia na hora mai ka 6 a ka 8 A.M., a mai ka hora 4 a i ka 6 P.M.; aole ma na manawa e ae. Ma ke Kauoha, CHAS B WILSON, Luna Wai. Honolulu, Ian. 30, 1885.
NA HOOLAHA KUMAU
KAKELA & KUKE,
E laa na pahiolo, koi hole, hamale, hoi nui a me liilii, kila, wili puaa, rula, apuapu, kui o na ano a pau, kala kaa, hao hoopaa puka, pohaku hoana, kepa, lei ilio, kaula hao ilio, pahi, upa, pahi umiumi, kalapu, kope hulu, pulupulu, oepa kalakala, lina hao, ami, keehi, a me ke KAULA OPU.
Palau o na ano a pau, Oo, ho, kopala, pe, kipikua, hao kope, au ho a pela aku, kua bipi, lei bipi, kaula hao bipi, uwea pa, uwea keleawe, hao pili piula, kaa palala, ipuhao, ipu ti PA-PALAI, MAKAU ME KE AHO.
Ili wai, papa holoi, kopa ala, kaula kuaina, hu'akai, ehi wawae, hulu pena, a pela aku.
Pena wali, kuni nui a me liilii o na ano a pau, me ka pepa kuhikuhi, pena keokeo, aila pena, aila hoomaloo, vaniki kaa, a me vaniki moe, PENA HOOMALOO a me aniani hale.
AILA MAHU, AILA MIKINI, AILA HAMO ILI, AILA KAA, INIKA KAMAA.
PAUDA, KUKAEPELE, KIANA PAUDA, UIKI IPUKUKUI O NA ANO HE NUI A LEHULEHU.
LOLE MAKEPONO
E laa na AHINAHINA, KALAKOA. KEOKEO, LEPONALO, HULUMANU, UWE-WAHINE, KUI HUMUHUMU, A ME KA LOPI.
Ke Kuike e loaa no ia ma kahi o Kakela & Kuke!
NA MEA PIULA, Mikini Humuhumu Mekini a WHEELER a me WILSON MIKINI A WILCOX ME GIBBS NA MIKINI A REMINGTON.
He nui loa na mea hao me na ukana e ae o na ano a pau, aole hiki ke hai pau ia aku, hewa i ka wai na maka ke ike.
Laau Lapaau Kaulana Loa A DR. JAYNE, LAAU HOOMAEMAE KOKO LAAU HOOPAU NAIO, LAAU KUNU, PENIKILA, HUAALE, PAAKAI, LAAU HOOPAA HI, A Me na Laau Hama a Pela 'ku.
Kakela me Kuke.
NA HOOLAHA KUMAU.
J T WATERHOUSE. (W@)
HALEKUAI KUKAA NUI ME @.
Ua piha pono me na waiwai makamae hewa ai na maka i ka nui o ka lehua. Heaha no la hoi ia
MALAILA
Na Apa Kilika o na ano a pau, Pahoehoe o na ano a pau, Alapia o na ano a pau, Huluhipa o na ano a pau, Na Huluhulu holoku, Na Keokeo Paina, Lilina lau puu. Wetoria, Leponalo, Lainakini, Ahina pelekane, Na Kihei o na ano a pau, Na Koloka o na wahine, Na Kihei Huluhulu, Na Kalakoa o na ano a pau, Na Kihei uhi moe, Na Koloka o na wahine, Na uhi Kilika, Na uhi Alapia, Na Hainaka nunui a liilii!
Eia Hou.
HE HELUNA NUI ONA PAA LOLE O NA KANE A ME NA KAMALII.
Na Apa paina maikai loa, Polu manoanoa a lihilahi, Huluhulu manoanoa a lahilahi, Na Apa huluhulu a pahee, Na Paa lole huluhulu, kane, me ka@, Na Pililakeke loloa a pokopoko, Na Palule kaula o na ano a pau, No Palule keokeo, Na Palule kalakoa, Na Paleili.
Na Papale wahine i kinohinohiia me na pua me na hulu nani, a he heluna nui o na kane a me na kamalii o na ano o pau
HE HELUNA NUI O NA KAMAA.
Na Kamaa buti, Na Kamaa pihi, Na Kamaa huka, Na Kamaa laholio, Na Kamaa weleweka.
HE HELUNA NUI O NA NOHO LIO MAI@
Na Noho Italia, Noho pulu mamua, a mahope o kela a me keia ano.
NA AILA O KELA A ME KEIA ANO.
Na Aila honua helu i he aiai me he wai. Aila pena, aila hoomaloo, aila Oliva, Aila inu, Aila lauoho, Waiala maikai, NA PENA WAIHOOLUU LIKE OLE.
Keokeo, Eleele, Polu. Melemele, &c., &c.,&c.,&c.
Ina Iho Ina Iho.
Na ipuhae, na ipu ti, Na koi nui a liilii, Na Pahi nui a liilii, Na pahi olo, pakahi, Na pahi olo palua, Na iaku nui a liilii, Pakeke nui a liilii, Na lako kamana, Na lako amala, Na kamaa lio, Na moe hao, Na pela uwea
NA LOKO MAO, MA KA AINA A ME KA WAI
Na lako pa, Pa nui a liilii, Na bola, Na kiaha aniwai, Na aniani kilohi, Na ipukukui o na ano a pau.
HE HELUNA NA MEA AI.
Palena poepoe, Palena poepoe palu, Palena huinaha, Palaoa o na ano a pau, Na kamano maikai loa ma ka pahu, Na kamano tini, Puakai o Liuapalu, Paakai inu, Paakai hu, Manu Kaleponi, Palani ai a ka lio.
helunanui o keia mau waiwai aiwaiwa ho'u mau halekuai aole i pau i ka huaiia aku na oukou no e hele mai a kilohi no oukou. Ua waeia keia mau waiwai me ka maiau, ma Pelekane, Farani, a me Amerika, no ka pono a me ka pomaikai o na kanaka Hawaii, me na kauoha mai na mokupuni hookoia me ka eleu loa.
J.T. WATERHOUSE.