Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 48, 29 Nowemapa 1884 — Mrs. M. C. Learill ma Honolulu. [ARTICLE]

Kōkua No ke kikokikona ma kēia Kolamu

Mrs. M. C. Learill ma Honolulu.

Elike me ka makoa i hoolaha mua al ua hiki niai keia wahine akamai i ka haioleto maluna mai o ka mokuahi o ka Poaono nei, a ua weheia kana halawai mua ma ke keena bala*ai oka Hui V. M . C A ina ke Alauui Hoeele Ua piha pono ka hale i ka poe e hoolobe ana i kana mau olelo. Ika po iho oka la Sa.bati i hala, ua beie a piha u ka luakiui o Kaukeano no ka hoolohe *oa i ka hiiiolelo a keia w&hine aloha a hoomanawmui no hoi i ka pono oka lehulehu. Aia kana haiolelo ma Isaia 9; 5, a pen-ei ka heiuheiu ana : "Maluna o Kona. poohiwi ke aupunl" Olelo mai oia e hiki mai ana ka manawa e noho aUi ai ka Haku maluna ona aupuni a pau o keia ao. O na Kanawai be umi o ke Akua, oia no ke kahua o d* Kanawai a pau o na aupuni Kristiaoo e pono ai. Aohe pono e kauia he Kinawa: e kue ana i kekahi o na Ka nawai oke Akua. Pela. no hoi kona eoanao no k.a poe hooko Kanawai, a me na luna aupuni a pau, aohe pono ke kanaka haihai Kanawai ke noho ma kekahi oihana kiekie a haahaa paha o ke aupuni, a oihana alakai i ka pono o ka lehulehu, a hana e ae paha e pili ana ika pomaikai oka lehulehu. Aia wale no oka poe e malama ina ina Kanawai* o lakou wale no ka i kupono e hooponopono ī ka noho ana o ka lehulehu. Aua hai mai oia e hiki mai ana ia manawa. A pehea e hiki ai ? Ma ka hoomalamalama ana i ka lehulehu ai ka {x>e opiopio. Ua hai mai oia, o kekahi mau Kanawai o na aupuni Kristiano e ku nei, elike me na Ka nawai e papa ana i ka aihue, ka pepehi kanaka a pela aku, ua laweia mai no loko ae o na Kanawai o ke Akua.

A pau ia mau wehewehe ana, hele ae lt kana mau olelo maluna o kekahi kalai manao hoole waiona. He mea pono ole, wahi ana, ina aupuni Kristiano ke ae aku i ke kuai ana o na waiona, no ka niea o ka waiona kekahi kumu hooulu nui ina karaima. Ua ike pono ia ka oiaio o keia ma na wahi a pau i kuaiia ai na waiona. Ua ikeia ma Kaleponi a ma na wahi eae o Amerika Hui. Ua olelo ae kekahi • na Lunakanawai Kiekie o Enelani o ka wa kahiko, oia o Sir Matthew Hale, ina e lawe ia na hihia karaima a pau i waihoia imua o kana Aha, a mahele ia i elima mahele, he eha o ia mau mahele (eha hapaiima) ka i ulu ae no loko oka waiona. £ha i»palima ona ka- j rairaa no loko o ka waiona.

Eia hou kekahi manao i haiia mai. 0 kekahi hana ona Kanawai oka aioa t oia ke pale ana ina hookaumaha ana a ka poe ikaika mai ka poe nawaliwali aku. O k« poe knai waiona, he poe ikaika l&kou, o ka poe inu ka i nawaliwali. Nolaila. he mea pono ke nana ke Kanawai mawaenn o keia poe, a e kokua 1 ka poe nawaliwali imua o na hoeha ana a me na hoopilikia ana o ka poe ikaika. Kii aku la oia i kekahi ona olelo akamai ake Kuhma Nui o Enelam e noho nei, oia keia : O kekahi o na hana ake aupuni e hana ai, oia kt imi i na mea e oluolu loa ai ka hana pono ana oka lehulehu, a rae na mea no hoi e pilikialoaai ka hana hewa ana. Ua olelo mai no hoi, oka waiona, he powa ia ahe aihue, nolaila he mea pono ke papaia ma ke Kanawai. Pehea e maopopo ai ? Penei, o ka wahine a me na keiki, ua kuleana lakou iloko o I kt waiwai oka makuakane. Aka, ma ni hana aka waiona, ua haoia no ka waiwai a pau. E heie no ke kane ika liale kuai waiona, a e hoolilo aku ana oia i kona waiwai no ka mea hoopomaikai oie mai, aka o kana wahine a me kan* mau keiki ka i kuleana pu me ia, iloko oia waiwau Aloha ole no hoi kt hana a waiona. He hao wale ika ka wahincfa me ke keiki Ua paipaiia ka poe opiopio e makaa U lakou ma ke pale ana i na waiona mti o l»kou akiu Aia imua oka poe opiopio na hana nui oka imi ana ikc ola ame ka pomaik&i; aohe hiki pono ia mau hana me na kino i hoonawaliwah mua ia me na waiona. E pono e pale aku ka hanauna hoū i na mea a pau e nawaliwaU ai, a e haawi ka ikaika holookoa a pau no ka imi ana i ke ola a me na hana ku i ka pomaikai o keia ola ana a me kda ola ana. Ma ka hope o kana haiolelo ua pai~ paiia na wahine haole o Honolulu nei e kukulu i hui hoole waiona» a e hoo ikaika no'hoi ma ka imi ana i na mea e pale aku ai i ka poino o ke kuai waiona mai ka aina aku. I ka po Poakahi, ka Poak a, ame ka Poakolu i kamailio hou ai o Mrs. Leavitt imua o na anaina nui, a peU i no hoi ika po nel Ma ka auina ia o ka Poakolu ua halawai pu oia me na wahine haoie o keia kulanakauhale. Ua haiolelo no hoi oia imua o oa haumana o ke kuia o Kapunahou. Ua iohe mai makou ua manaoia e heie ana oia i Maui a i Hawaii, ina he oiaio keia iono, e loaa ana i kahi o ko makou poe heluhelu o ia mau moku ka pomaikai oka ik< maka a lohe pono i naoleio akeia wahine kaulana. £ kamāūtoh ai o Mm Le*vitt ma 1 Kaumakapili ka po oka la apopa 1