Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 38, 20 Kepakemapa 1884 — Page 4
This text was transcribed by: | Michael |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
No ka Makahiki………………$2.00
No Eono Mahina………………$1.00.
-KUIKE KA RULA.-
Poaono……Sepatemaba 20, 1884.
Haawina Kula Sabati.
Hela 1, Sabati, Oct. 5. Kumuhana. Ka lilo ana o Soiomona i alii mahope o Davida, Pauku Baii.ala. I Na 'Lii, 1; 22-33.
AIA HOI, i kona kamailio ana me ke alii, komo ae la o Natana ke kaula.
23 Hai aku la lakou ke alii, i aku la, Eia'e, o Natana ke kaula. A komo ia imua i ke alo o ke alii, kulou iho la ia imua o ke alii ilalo kona alo i ka honua-
24. I aku la hoi o Natana, E kuu haku ke alii, ua olelo anei oe, E alii ana o Adoniia mahope iho o'u, a e noho oia maluna o ko'u nohoalii?
25. No ka mea, ua iho aku oia i keia la a ua pepehi i na bipi kauo a me na bipi kupaluia, a me na hipa, he nui loa, a ua hea aku oia i na keiki a pau a ke alii, a me na luna o ka poe koa, a me Abiatara, ke kahuna, aia hoi, ke ai nei lakou ke inu nei hoi imua ona, me ka olelo aku, E ola ke alii, o Adoniia.
26. Aka, owau nei, owau o kau kauwa nei, a me Zadoka ke kahuna, a me Benaia ke keiki a Iehoiada, a me Solomana kau kauwa kana i kahea ole mai ai.
27. Ua hanaia anei keia mea e kuu haku ke alii, aole hoi oe i hoike mai i kau kauwa nei, i ka mea e nono maluna o ka nohoalii o kuu haku ke alii mahope iho ona?
28. Alaila olelo mai la ke alii Davida, i mai la, E kahea aku ia Bateseba io'u nei. A hele mai ia imua i ke alo o ke alii, a ku iho la ia imua o ke alii.
29. Hoohiki iho la ke alii, i mai la, Ma ke ola o Iehova, ka mea nana kuu uhane i hoopakele ae mailoko ae o ka popilikia a pau,
30. E like me ko'u hoohiki ana nou, ma o Iehova la ke Akua o Iseraela, peneia, Oiaio, e alii ana no o Solomona kau keiki, mahope iho o'u: a e noho oia maluna o ko'u nohoalii, ma ko'u hakahaka; pela io no wau e hana aku ai i keia la.
31. Alaila kulou iho la o Bateseba ilalo ke alo i ka honua, a hoomaikai aku la i ke alii, me ka olelo aku, E ola mau loa kuu haku ke alii Daviba.
32. I mai la hoi ke alii Davida, e kahea aku ia Zadoka io'u nei ke kahuna, a me Natana ke kaula, a me Benaia ke keiki a Iehoiada. A hele mai la lakou imua i ke alo o ke alii.
33 I mai la hoi ke alii ia lakou, E lawe pu me oukou i na kauwa a ko oukou haku a e hooholo ia Solomona ka'u keiki maluna iho o kuu hoki, a e lawe iaia i Gihona.
Pauku Gula, I Oih. 'Lii, 28;9.
Manao nui. O ka poe hoolohe i ke Akua, o lakou ka poe e lanakila io ana ma keia ola ana.
Na heluhelu la. I. I Na 'Lii, I; 5-21. 2. I Na 'Lii, I; 22-33. 3. I Na 'Lii, I; 36-53. 4. Hal. I; 1-6. 5. Sol. I; 20-33. 6. Sol. 3; 1-17. 7. Hal. 72; 1-20.
Ka manawa. Ewalu makahiki ma hope o ko Davida hewa ma ka helu ana i kanaka. Eono malama mamua o kona make ana.
1 Ma Ierusalema ka hanaia ana. 2 O ka punawai o Enrogel ma ke awawa o kEderona ma ka hema o Ierusalema. 3 O Gihona ma ke komohana hema o Ierusalema.
Davida, he 70 makahiki oia ia wa.
Solomona, he 18 naha makahiki ia manawa. O iediha kekahi inoa ona, oia hoi, ka punahele o ka Haku.
Mele, Hoku Ao Nani, p. 282,
Pule.
KA WEHEWEHE ME KA NINAU ANA
NA MAHELE.
1 Adoniia ka mea i manao e kaili i ka noho alii. P. 22-27.
Ehia keikikane a Davida? 1 Oih. 'Lii, 3; 4-8. A i hanauia ma Heberona, a he 13 ma Ierusalema. Ua make kekahi o lakou, owai ka mea e ola ana i oi kona mau makahiki? O adoniia paha. Ua malama pono ia anei oia mai kona hanau ana mai? Oih. 'Lii, 1; 6. Ua lilo anei i kanaka maikai? Manao anei o Adoniia e lilo ana ke aupuni iaia? Ua hoohiki e ia e lilo ana ke aupuni ia wai? P. 30.
Pehea ko Adoniia hoao ana e lilo i Moi? Mahea ka malamaia ana o ia ahaaina nui? P. 9.
Ina ua ko kona manao, ua lilo anei ia i alii maikai? Heaha kona hopena?
1 Na 'Lii, 2; 13-@3.
II Solomona ke alii. P. 28-31.
Owai ka Moi mahope o Davida? Nawai i hoike imua o Davida i ko Adoniia mau hana? P. 24. 25.
Mahea ka poniia ana o Solomona? P. 33, 34.
Ehia makahiki o Solomona i kona lilo ana i Moi? Heaha kona ano? Heaha paha ke kumu o kona lilo ana i Moi? 1 Na 'Lii, 2; 3-14.
III Natana ke kaula. P. 23.
Heaha na olelo ao a Natana ia Davida i kekahi manawa? 2 Sam. 12; 1-10. Ma ka hana nui hea ana i kokua iaia? 2 Sam, 7; 1-17. Owai na buke elua ana i kakau ai? 1 Oih. 'Lii, 29; 29. Heaha kona ano? He kanaka wiwo ole, he haipule e hooko pono ana i ka ke Akua mau kauoha iaia.
IV Ioaba ka Alihikaua P. 25.
Owai ka alihikaua i kokua i ke kipi ana o Adoniia? Owai o Ioaba? He keiki na Deruia, ke kaikamahina a Davida. Heaha kona ano? He koa wiwo ole, a ua pili mau me Davida, he hoomauhala nae. Heaha kona hopena? 1 Na 'Lii, 2; 28-34.
Ehia makahiki ko Davida noho alii ana? 40. Owai ka mea i manao e kaili i ka noho alii? Owai ka mea a Davida i manao ai i pani nona? Ua lanakila anei Adoniia? No ke aha ka lanakila ana o Solomona? No ka mea ua naauao, he haipule, a ua koho ia e ke Akua. Owai ka makuahine o Solomona? Owai ke kahuna nui ia manawa? P. 26. Owai ka mea i kokua ia Dakota ke kahuna? Owai ke kahuna i hele pu me Adoniia? P. 23.
Owai ke kupuna o Abiatara? Eli. Heaha ka wanana no ka Hale o Eli? 1 Sam. 2; 27-36. 3; 11-14. Mahea ka hooko ana? 1 Na 'Lii, 2; 27.
Owai na mea i hele pu me Natana i ka poni Moi? P. 32.
I ka hoi hou ana o Natana ma, owai ka i ukali mahope o lakou? Ka lehu lehu o na kanaka e hauoli ana no ka lilo ana o Solomona i alii no ke aupuni o Iseraela me Iuda.
Ua kahea ia kakou a pau no ke aupuni. E loaa ole auanei ia aupuni, ke malama ole i ke Akua, hilinai ia Iesu, a e malama i na talena a pau a ke Akua i haawi mai ai ia kakou, a e hana aku elike me ka mea hiki ia kakou.
Na na manao maikai e kipaku i na manao lapuwale.
Na ka oiaio e lanakila maluna o ka hewa. na ka pule e hoopau i na manao pihoihoi a kanalua, ama ke komo nui ana o na hana maikai, &c.
E hooulu i na hana maikai ina e makemake ana e make na nahelehele ma kou mala pua, a pela no ma ka naau o kanaka.
Mele, "Come join our army," Hoku Ao Nani. P. 11.
Pule.
Haawina no Oct. 12, 1 Oih. 'Lii, 22; 6-19.
Ani Kristo.
Owai la ua kanaka nei? He Ani Kristo no ma ka nana 'ku. Okoa nae kona inoa ma Hoikeana 13; 11. He holoholona ia e hoea mai ana imua o Ioane. Elua ona mau pepeiao hao e like me ke keiki hipa, a olelo ae la ia e like me ka deragona.
Owai la keia mea? Ua akaka he Ani Kristo no oia, he mea kue ia Kristo. O Kristo, aole oia he kanaka hewa, he keiki na ka make. Aole Kristo i hookiekie iaia iho maluna o na mea a pau i kapaia he Akua. Aole oia i papa i ka mare, a me na mea ai a ke Akua i hana'i e ai ia.
Aole oia he kaula hoopunipuni i hele mai me ka aahu hipa, a iloko ona, he ilio hihiu hae. Aole he holoholona me na pepeiao hao elua e like me ke keiki hipa, e olelo ana nae elike me ka deragona, Owai la ua mea nei? O Ani Kristo no, he mea, he poe kue ia Kristo, kue, a hoole i ka Kristo ao ana.
Pane mai paha kekahi, o Mahometa keia. He kaula hoopunipuni no oia. Aks, aole paha ia. Aole pili keia mau mea a pau iaia. Aole i papa i ka mare.
O Iosepa Kamika anei keia? Alia, aole paha ia. he kaula hoopunipuni no oia. Sole nae i papa i ka mare. He mare lehulehu kana me kona poe.
O ka bihopa paha keia, me kona aoao. Alia, aole papa ka bihopa i ka mare, aole hookiekie iaia iho maluna o na mea a pau i kapaia he Akua. Ua papa no i kekahi mau mea ai no kekahi manawa pokole. Sole nae oia i olelo elike me ka deragona.
O ka hoomana Pegana anei keia? O ka makuahine paha ia. O kana keiki paha keia. Aole ia i hanau koke ia. Loihi no ka haakokohi ana. He mau haneri paha makahiki ka hoopunana a hookokohi ana. I ka hanau piha ana, aia hoi, ua akaka lea o Ani Kristo io no keia a Iesu i olelo e mai ai ma Mat. 24; 5. Nui na mea e hele mai ana me ka olelo, Owau ka Mesia a he nui ka poe e hoopunipuni ia'na e lakou. A o ka inoa o keia Ani Kristo, aia no ia iloko o ka heluna 666. Hoik. 13; 18. Owai ke kanaka Hawaii i hiki ke kuailo i ke ano o keia heluna?
Aole paha e loaa ana. Ua manao nae kekahi poe haole akamai i ka imi ana i na mea pohihihi, ua loaa ke ano; a eia ia, Ka ekalesia Latina. A o ka Pope, oia ke poo o ia ekalesia. Nolaila, o ka Pope, oia ua Ani Kristo nei. Pela paha. Mai wikiwiki nae i ka hooiaio i keia. E noonoo akahele. Ua haiia na mea i pili i ke Ani Kristo. Ina ua pili ia mau mea i ka Pope alaila, oia no ke Ani Kristo.
E hoike ia'na ua kanaka la o ka hewa, ke keiki a ka make. He kanaka no ka Pope. Ua hoikeia mai. He kanaka aha He kanaka no ka hewa. Na ka hewa i hanau mai. Pela anei? O ka mea i kue mai, a hookiekie ae la iaia iho maluna o na mea a pau i kapaia he Akua, a me ka mea i hoomanaia; oia hoi me he Akua la e noho ana ia iloko o ka luakini o ke Akua, e hoike ana iaia iho oia ke Akua.
Ke ano anei ia o ka Pope? Nana. Ma kana pule, hana oia i mau Kristo he nui wale. E like me ka nui o na wepa, (ka berena ahaaina a lakou,) pela ka nui o na Kristo. Ma ka pule a ka Pope a kahuna Pope. Ua hoanoeia ka wepa. Ua lilo ia i Kristo, i koko me ka io o Kristo, ke ano Akua a pau aia iloko o ka wepa. Aole ia he wepa maoli o ke Akua io no ia. A o ka poe i ai ua ai lakou i ke Akua. Ina ai ka ilio i kekahi apana berena mahope o ka pule mesa ana, ua ai ka ilio i ke Akua. Ina he iole ka i ai, ua ai ka iole i ke Akua. A pihoihoi ke kahuna Pope no ka pau o ke Akua i ka ai ia e ka ilio paha, e ka iole paha. A pono ia ilio ke make, a i ole, e haawi i ka laau luai i hooluaiia ke Akua iwaho.
Aole ke Akua i hana pela. Na ka Pope, a kahuna Pope i hana i keia. Hookiekie oia iaia iho maluna o ke Akua. A olelo hoi ka Pope, o ka poe haole, aole i lilo ka wepa i Akua, e hoomainoino ia lakou ma ke ahi pio ole.
Owai la hoi ka mea e noho ana me he Akua la iloko o ka luakini o ke Akua e hoike ana iaia iho oia ke Akua? Aole anei keia e pili i ka Pope o Roma? Ua hocholoia, aole i hewa ka Pope. Ua hemolele oia. A o kana mau kauoha oia na kauoha a ke Akua, o kona leo, ka leo ia o ke Akua. A hiki iaia ke kala i ka hewa, e like me ke Akua. A ke haawi nei oia i kona mau kahuna i ka mana e kala'i i ka hewa me ke kala nai. Nui ke dala i loaa no ke kala ana i ka hewa.
Hookiekie hoi ka Pope ia Maria, ka makuahine o Iesu. Ma ka olelo o Iesu, he wahine wale no Maria e like me na wahine e ae. Aole Iesue i kapa iaia o kona makuahine. Ninau oia, owai ko'u makuahine? O ka mea i hana i ka makemake o ko'u Makua i ka lani, oia ko'u kaikaina, me ko'u kaikuahine, a me ko'u makuahine. Nui kona mau makuwahine.
A ninau Iesu i kekahi manawa, no ke aha la olua i imi mai nei ia'u? Aole anei olua i manao he pono no'u e lilo ma ka ko'u Makua? Me he la Iesu ke keiki ka mea nui, aole o Maria. Olelo Maria ia Iesu, aole o lakou nei waina. Pane Iesu, e ka wahine, heaha la ia ia kaua? Ane papa Iesu ia Maria, e noho malie oe. I ka wa e kau ana Iesu ma ke kea, enoho ana Maria kona makuahine me Ioane. Olelo Iesu e ka wahine, e nana i kau keiki. Aole olelo e kuu makuahine, e nana mai ia'u i kau keiki, aka, e ka wahine, e nana ia Ioare kau keiki oia ma keia hope aku. Me he la ua pau leona manao ia Maria. Ua pau ka Maria hana no Iesu.
Aka, ua hookiekie ka Pope ia Maria, ua hoakua oia iaia. He mea oi aku Maria ia Iesu, aole e hiki ke kalaia ka hewa ke uwao ole Maria, mana loa Maria, ma ona la ua hoopauia na heresi a pau o keia ao.
Eia ka olelo a kekahi Pope, (Gregosi XVI) E hapai i ko kakou mau maka a me ko kakou mau lima ia Maria ka Virigine hemolele, ka mea wale no nana i hoopau me kona mana i na heresi a pau me ke kokua ole ia e ke Akua o Maria, ke kuini mana loa o ka lani, a o ka honua oia wale no ke kahua e manaolana ai kanaka, aole he kahuae ae e hilinai ai. Aohe mea e ae e pono ai na lawehala, oia ka mea i haiia i ke la pule i keia pule ma kau wahi. A ina e hoole kekahi kahuna Pope aole e hana aku pela, e hoomainoinoia oia ma ke ahi pio ole. Ke hookiekie ae nei ka Aha Pope ia Maria ma ka hooholo ana, aole ona hewa, he Virigine Imakalate oia, ua hemolele loa elike me ke Akua, mai kona hanau ana mai.
He mana kona e hoike ai iaia iho ia na kanaka, a ahana i na hana kupanaha, e hoola kupanaha i ka poe mai.
He Mana kona e hiki ai ke hoano e ai iaia iho, i wahine e, i pani no kekahi kauwa wahine, mea hanai i ka poe mai, me ka ike oleia o Maria keia.
Aole anei o Ani Kristo keia? Ina aole, heaha la ia?
Nana hou i na hoailona, he mea papa ke Ani Kristo i ka mare me kekahi mau mea a ke Akua i hanaia'i e ia.
Aole anei keia i pili i ka Pope? Ua ae no ia e mare na mea kahuna ole. Aka, o ka Pope me na kahuna Pope, ua papa loa ia ko lakou mare ana. Ina mare kekahi kahuna Pope i kekahi wahine, ua kipakuia oia iwaho o ka ekalesia, a e hoomainoino loa ia ana. Kona mana nae e hana'i i na kristo ma ka pule mesa ana, ua mau no ia. A pehea, papa anei Iesu i ka mare ana o na kahuna? Ina pela, no ke aha ko na koho ana ia Petero i lunaolelo, no ka mea he wahine no kana? Pehea hoi ka Paulo olelo no ke kahunapule, ma 1 Tim. 3; 2? Eia ka pono o ke kahunapule, he hala ole, he kane na ka wahine hookahi.
Heaha hoi kana olelo nona iho ma 1 Kor. 9; 5? Aole anei e pono ia makou ke kono mai i kaikuahine a i wahine na makou, elike me Kepa, oia hoi o Petero?
A o ka papa ana i na mea ai, a o la hookeia pinepine ana, aole anei ia i pili i ka aoao Pope? Aole e hiki ke ai i ka io i kekahi mau la he nui, o ka mea ulu ka mea i ae ia. He mea kue ia kristo. Iesu me kana poe haumana, aole lakou i hookeia ia lokou e noho pu ana.
Ma HOikeana, 13; 11, he mea ano holoholona, me na pepeiao elua, ka Ani Kristo a Ioane i ike ai e hoea mai ana. Na ano elua ia ona, he ano keiki hipa a he ano deragona. Aole anei i pili keia mau ano elua i ka Pope? Ke hele mai nei oia me ka aahu hipa, me ka olelo oluolu mamua. I hele mai nei au e ao i ke ala o ke ola, eia ke ola mau me au, e bapetizoia e au, e komo iloko o ka ekalesia Katolika o Rcma, a loaa ke ola mau. Me he leo kahuhipa la keia; aka, i ola oukou e bapatemaia e au, e pau oukou i ka make, aohe ola mawaho o ko'u ekalesia, ka leo keia o ke deragona.
Hele mai ka aoao Pope i Hawaii nei me ka aahu hipa mamua. Hoomaka ia i kana hana, he ano i makemake ole ia e na 'lii, no kona ano like me ka hoomana kahiko, ano hoomana kii; nolaila, hoihoi aku na alii i na kahuna Pope i ko lakou aina me ka maikai, ke ala no ia o ke ano deragona o keia holoholona. Aole liuliu hoea mai he moku manuwa, olelo ke kapena e wehe i ka puka e hoi mai ai ka aoao Pope, a i ole, 48 hora i koe, a puhiia o Honolulu i ke ahi o na pukuniahi. Heaha keia, ke ole ia, he Ani Kristo. Ua ao anei Iesu i kona aupuni me ka pahikaua a me ka pukuniahi? Aole pela, aole no keia ao ko'u aupuni, wahi a Iesu, hoao Petero e pepehi me ka pahikaua, papa Iesu a olelo, e hoihoi i kau pahi ma kona wahi.
Ka Pope nae, me ka pahikaua kona kukulu ana i kona ekalesia ke hiki ole ma na mea e ae. Me ia no ia e hana'i no na makahiki he nui wale, a nui wale ke koko i hookaheia e ia i hoopaaia kona aupuni.
Ma keia manawa nae, mai Aug. 18. 70, ua laweia aku kona mana e hoopaa ai i kona aoao ma ka pahikaua, kona uwe nui ia, ka haule ana o keia mana, e imi ikaika ana e hoihoi ia mai ia mana. Kona makemake e lilo keia ao a pau iaia, e pau i ka make na mea a pau e keakea ana iaia, aole anei oia ke ano kristo?
Olelo mai Iesu, E huli oukou i ka Palapala Hemolele, Nana Ioa. 5; 39. Aka, o ka aoao Pope, papa oia i kana mau haumana, a i na kanaka, aole e huli a nana i ka Palapala Hemolele.
No na kahuna Pope wale no na baibala, na pauku baibala i paiia ma ka lakou buke hoomanao, oia wale no na mea i ao ia i na haumana a he wahi ano baibala Farani ke ae iki ia e heluheluia. Ke kauona hou nei he buke kapu loa i na haumana, e ninau oukou i na haumana katolika, he Kauoha Hou anei ka oukou? He baibala okoa anei? Ua paipai anei na kahuna Pope ia oukou e kuai a e heluhelu i ke Kauoha Hou me ka baibala okoa?
He halekuai baibala me ke Kauoha Hou ko ka Hoole Pope ma Honolulu, aia mahea ko ka Pope halekuai baibala ma keia Pae Aina? Makua ka Pope me kona mau kahuna i ka baibala, i ke Kauoha Hou. Pono ke huna ia i na haumana, o loaa a heluhelu ia a hookaakaaia na maka, a ike lakou i ka hewa loa o ia aoao, ka aoao Ani Kristo io no ia.
Olelo mai o Iesu Kristo i ka powa e mihi ana i kona hewa, "ma keia la e hui ai oe me au iloko o ka Paredaiso."
Olelo ka ekalesia Pope, aole e hiki i kekahi ke komo koke iloko o ka Pare daiso mahope o kona make ana. E hele e mamua oia e hoehaia iloko o ke ahi hoomaemae oia hoi o Pugatory. Elua ka loko ahi. Elua hoi mea e hoomaemaeia'i; ke koko o Iesu, a o ke ahi o ka Pugatory. Aia i ka manao o na kahuna Pope ka loihi o ka eha ana iloko o ia loko ahi. Aia ka i ka lima o na kahuna Pope ke ki e wehe ai i ka puka o ia loko ahi, a hoohemo i kekahi iwaho, a kaikai iaia iluna i ka puka o ka lani. A iaia hoi ke ki o ia puka, a nana e wehe i ka puka a hookomo iaia iloko o ka lani.
A o ka mea i hooleiia iloko o ka loko ahi hoomaemae, ma ka uku o na hoahanau. me pilikino, a o na makamaka aloha paha e hiki ai ke hoohemo ia kekahi iwaho. Ina aole lawa ka uku, e hooomauia no ia iloko o ke ahi a lawa ka uku e hemo ai. Loihi loa ke kaa ana o ka mea ilihune i ke ahi no ka lawa ole o ka uku.
O na Pope kekahi, ina make lakou aole lakou i hele koke i ka lani, hele e no i ka loko ahi hoomaemae. I maha i ki nae lakou malaila, pule masa na kahuna pope no lakou. Ke mau la no ka pule masa no ka Pope Pio IX, i maha iki kona uhane iloko o ia ahi hoo maemae.
O keia anei ke ao ana a Iesu Kristo? Aole, aole loa. He Ani Kristo. ia he kue loa i ka Iesu ao ana mai.
Hookahi wale no mea e maemae ai kakou, oia ke koko o Iesu. Hookahi wale no loko ahi, oia ka loko ahi o Gehana. O ka mea e hooleiia iloko olaila, aole loa oia e hoohemoia ana. Nana Luka 16; 24-26.
Aole loa he uku lawa e hemo ai kekahi iwaho. Nana Mat. 16; 26.
Aole hiki ia'u ke hai aku ia oukou i ke ano a pau o ka aoao Pope. Pau e ka manawa.
Ma ka nana ana i ke ao ana o ia aoao mai ka mua a i ka hope, he kue ia i ke ao ana a Iesu Kristo. Nolaila, o ke Ani Kristo io no ia. Ua hiki mai. A eia no ia ma Hawaii nei, e nalinali malu ana ma na aa o ke aupuni. E ao o moku liilii na aa, a kahuli iho o ke aupuni. Ke hiamoe nei nae na kiai.
Aole nae i pau loa ke Ani Kristo iloko o ka aoao Pope. He lala nui ia o ia laau nui puipui launa ole.
Ua olelo au ma kekahi mea, aole he Ani Kristo ka aoao Moremona. Aka, he aoao Ani Kristo no ia. He aoao hoopunipuni, he aoao wahahee. He kanaka wahahee ke poo. He kaula wahahee Keo Kamika. He baibala hoopunipuni kona. Olelo oia, na ka anela i lawe mai ia buke. He mau pepa elua lahilahi i kakauia me na hua pohihihi, akaka ole i kanaka. Waiho mai kekahi anel, a wehewehe i ke ano. Ua paiia a kapaia ka Buke o Moremona. Ua ike au, ua heluhelu ia buke, me na buke Moremona e ae. A ua kamailio pu au me na Kahuna More mona haole he nui. A mailoko mai o keia mau buke, a mailoko mai o ko lakou waha, ua maopopo lea no, he aoao Ani Kristo io no ia. Ua hiki mai no ia i Hawaii nei. A ke hui pu nei ia me ka aoao Pope ma ke keakea ana i ka aoao o Kristo, a ma ka imi ana e hookahuli i ka ekalesia Karistiano oiaio a me ke aupuni Hawaii.
Makemake ka Pope e lilo keia aupuni nona, a makemake ka Moremona e lilo keia aupuni nona. Aka, ua hooholo kahiko loa ia, e lilo na aupuni a pau loa o keia ao no Iesu. A e hooko ia ana no ia.
Nui no na lala i koe no keia laau o Ani Kristo. He mau lala nui, a he mau lala liilii.
He Ani Krsito ka aoao Mahometa, he Ani Kristo ka ekalesia Helene, he Ani Kristo ka hoomana Pegana, he Ani Kristo ka aoao Unitariana, oia ka aoao e hoole ana, aole Iesu ko Akua, aole oia ke kalahal, aole oia i make no na hewa o keia ao, he kanaka wale no oia, he kanaka maikai nae. Kue keia ia Io. 1; 1-3.
He Ani Kristo ka aoao Unibersalist, oia ka aoao hoole, aole he la hookolokolo, aole he luaahi; pau loa kanaka i ke ola, huikau ka poe pono, ka poe hewa ma ka lani. Kue keia ia Mat. 25; 31-46.
He Ani Kristo, kela mea, keia mea e kue ana ia Iesu Kristo, e noho mihi ole ana, me ka manaoio ole ana, e hoopanee ana i ka huli, i ka hoomakaukau ana no ka hiki ana mai o ka la hookolokolo.
Heaha ka hope o ke Ani Kristo? Nana, 2 Tes. 1; 7-9, Heaha ka pono o ka poe ma ko Iesu Kristo aoao? Nana 2 Pet 3; 17, 18.
L. LYONS.
Waimea, Hawaii, Sept. 2, 1884.
Na Olelo Noeau.
O ka paa mau o ka manawa o ke kanaka i ka hana, oia ka pale kaua kupono no ke pale ana aku i na hoowalewale a ke Diabalo.
O ka hilinai o ke kanaka maluna o kona lako, oia ka mea e poina ai na hana pono iaia, e like auanei ia me ke kahawai i hooneleia i ka wai ole.
O ka ilihune o ke kanaka, oia ke kumu ao maikai nana e paipai iaia e imi ikaika ma na hana kupono, i haalele mai ai ka nele iaia, alaila, e lako auanei.
O ka malama i ka olelo ao, ua like ia me ka hua manu i malama pono ia e ka manu nana i hanau ia mau hua, a hala he manawa, e hoea mai ana he mau manu maikai loa.
O ke kaulana o ke kanaka ma ka naauao, ua like ia me ka mauna kiekie loa e ku ana iwaena o na lalani mauna.
Ina aole e hookahe ia ka wai mailoko aku o ka luawai ma kahi kupono, e lilo ana ia wai i mea ino, Pela no ke kanaka i aua i kona noonoo ma na hana kupono, e lilo ana kona noonoo i mea alunu i ko hai pomaikai.
O ke kanaka hilinai ole ia e kona mau hoa'loha, ua like ia me ka hale meli i hooneleia i ka hone ole, a o kona mau la a pau, he piha i ka poino.
O ke kiaha laau make, ua like ia me ka waha o ka wahine hoowalewale, a o kona mau lima ua hoopaa ia me na kupee hao o ka lua po.
O ka haule pinepine ana o ke kanaka iloko o na hewa he nui, ua paipai pinepine ia oia e hoomakaukau no ka huakai hele i ka Home lani.
Ina i hoopokoleia na la e ola ai, he mau la ia o ka pomaikai, a ina e loihi na la e ola'i, he mau la poino loa ia.
NA HOOLAHA KUMAU.
HALEPAI O THOS. G. THRUM
-O KA NUPEPA-
SATURDAY PRESS me KUOKOA
ALANUI KALEPA, HONOLULU
Malaila e paiia ai ua ano 2 paa e na
Buke,
HOIKE O NA KULA,
HOIKE A NA KOMITE,
NA HAAWINA KULA SABATI,
PAPA KUHIKUHI O NA ANO A PAU,
HOOLAHA NUNUI A LIILII,
BALOTA, LIPINE PAPALE.
TIKETA, WAHI LETA,
BILA PAI HAKAHKA.
HOOLAHA KUDALA,
&c., &c, &c.
Iloko o ka wa pokole a me ka auhau haahaa.
A ma ka halekuai o THOS. G. THRUM
ma ALANUI PAPU, e loaa ai na
Kalani kakau o na ano a pau,
Wahi Leta " " "
Inika " " "
Penikala " " "
Mea Hoopipili, buke hoomanao,
Peni gula a me kumu gula,
Kii, a me na laau,
Buke kii o ka ohana,
Buke kii a ne keiki,
Na mea paani a na keiki,
Kaa a na keiki,
Kaa huila lua o na opio.
A he Agena no ke ana iole pepa o na
Keiki a me na wahine
No ka hoailona ana i na lole me na inoa ponoi e hookoia na kauoha a pau no na papa inoa ke waihoia ma keia halekuai me ka aku pu o ka papa inoa i makemakeia. Uku no ka inoa hookahi me ka inika a me ka hulu, $1,50 ina ma ka papa inoa keleawe, a ina ma ke pepa inoa dala, $2.
O na kauoha pau mai na mokupuni e hookoia ina e hoouna pu ia mai me ke dala a me ka moakaka pono o na hoakaka ana.
THOS. G. THRUM
NU HOU! NU HOU!
Na Waiwai Hou Loa!
NA PAIKINI O KEIA AU.
E Loaa no ma ka ha Halekuai o
DILLINGHAMA MA,
Ma Alanui Papu.
Oia na waia malalmo iho nei:
Na Palau, Kaa Hui@@@lala, Kopala,
Piki, Oo, Koi, Koilipi, Na Hama-
re Kamana o na ano a pau,
Na mea hana a na Ka-
mana, Poe Hamo
Puna, na Am-
ara a me
na mea
hana e ka
Poe Akeakamai
a pau. Pena Aila,
Vaniki a me na Palaki
Pauda, Poka a me na Kukae-
pele, Pelaki Hamo Puna, Pulumi,
Pakeke, Kapu Holoi Lole a me na Papa
Holoi Lole, na I puta
na Pa Palai, na Ma
kau Lawaia, Na
Aho Lawaia o na
ano a pau, na Kaula
o na ano a pau, na
Pahi, O, a me na
Puna, a he nui aku
no na mea i koe.
KUPONO NO KA HOOHIWAHIWA ANA I
NA HALE
hiki ole ia makou ke huai pau aku aka, na oukou no e hele mai a e hoonuuiho. O keia maluna ae, e loaa no ma ka halekuai o
Dilinahama Ma,
0130-3m Mai ka helu 37, Alanui Papu.
NA HOOLAHA KUMAU.
W O. SMITH.
LOIO, LOIO, LOIO.
KEENA HANA Helu 30 alanui Ka@@
tf.
WA. KINI.
LOIO, LOIO, LOIO.
KEENA HANA: Helu 15 Alanui @@ nanu, Honolulu.
WR. KAKELA.
LOIO a HE KOKUA MA KE KANAWAI
He Luna Hoolaio Palapala.
tf.
A ROSA. (AKONI.)
LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI
He Luna Hooiaio Palapala.
KEENA HANA: Ma ke Keena Loio K@hina
tf.
S B. DOLE.
LOIO, LOIO, LOIO.
He Luna Hooiaio Palapala.
KEENA HANA: Ma Alanui Kaahumanu.
tf.
CECIL BROWN.
LOIO A HE KOKUA MA KE KANWAI
A he Agena Hooiaio Palapala no ha Me
kupuni o Oahu
KEENA HANA: Helu 8 alanui Kaahumanu
tf.
JAMES M. MONSARRAI.
(MAUNAKEA.)
LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI
He Luna Hooialo Palapala.
KEENA HANA: alanui Kalepa.
RICHARD F. BICKERTON.
(PEKEKONA.)
LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI
KEENA HANA: Helu 27 alanui Kalepa.
tf.
S N. EMERSON. (EMEKONA)
LUNA Hooiaio Palapala Kepa Paahona no ka apana o Waialua, Oahu. Agena no ka Hooiaio ana i na Palapala no ka mokupuni o Oahu.
Ua makaukau no noi oia e ANA AINA ma na wahi a pau i makemakeia.
Waialua, Oahu, Nov. 10, '83. 1148.3ins.
WILLIAM AULD.
Iuna Hooiaio Palupalu Kepa P@@h@na
no ka Apana o Kona.
S H. MEEKAPU.
Tela humuhumu lole.
HALE HANA: Helu 11 aianui Nuuanu.
C BREWER & CO. (BURUA MA.)
Ua makemake ia ka poe mea ILI KAO MALOO a me na ILI BIBI, a pela hoi me na ILI MIKO o ne ano a pau, e kuai mai i ka lakou mau ILI me makou, a e haawi ao makou i ke KUMUKUAI KIEKIE LOA o ko kakou Makeke. tf.
JNO. M. KEALOHA.
LUNA Hooiaio Palapala Kopa Paahana no ka apana o Kawaihau, Kauai. He Agena no ka Hooiaio ana i na Palapala no ka apana o Kawaihau, Kauai. He Komisina Palena Aina no ka apana o Kawaihau, Kauai, a he Luna Hooke Mare no ka Pae Aina holookoo.
1163- 1yr.
CC. COLEMAN.
Amara a he mea hana Mekina
Kapili Kapuai hao Ho.
A ME KA
Hana Kaa Lio ana, etc.,
Hale Hana ma Alanui Alii.
905.tf E kokoke la i ke Alanui Papu
HE NUI ANEI KOU MAKEMAKE I NA
MIKINI HUMUHUMU LOLE!
Ina pela, e kipa mai no ma ka Halekuai
Kakela & Kuke !
A malaila oukou e ike ai a makaikai i na ano
Mokini a WHEELER a me WILSON
mau ke 340 a hiki i ke 350 ke kumukuai
ka moa hookani.
NA MIKINI A SINGER!
ma ke $30 pakahi me ke ano
MIKINI A WILCOX ME GIBBS
ma ka $30 a hiki i ke $@0 ke kumukuai.
mea e pau ai ko oukou kanalua e na makamaka no ke
kupono o keia mau mekini, e naue mai no
ma ke kuihe ole, a e ike no oukou iho.
628 tf
PAPA! PAPA!
AIA MA KAHI O
LEWERS & COOKE,
(O LUI MA)
ma ke kahua kahiko ma alanui Papu a me Moi.
E loaa ai na
PAPA NOUAIKI.
o kela a me keia ano.
Na Pani Puka, Na Puka Aniani, Na Olepelepe,
Na Pou, Na O-a, Na Papa Hele, Na Papu
Ku, A me na Papa Moe nui loa
Na Pili o na Hale o na Ano a Pau.
Na Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai e pau
Na Kui mai ke Nui a ka Makalii, Na Ami
Puka, Na Ami Puka Aniani, Na Ami
o na ano a pau, Na Aila Pena, o
kela me keia ano Na Aila Hoo-
maloo, he lehulehu wale,
Na Aila e ao o na
ano a pau.
NA WAI VANIKI
-A ME NA-
WAI HOOHINUHINU NANI
O NA ANO A PAU LOA.
NA BALAKI ANO NUI WALE.
A ke hai ia aku nei ka lono i na Makamaka a
pau, ua makaukau keia mau Makamaka
o oukou e hoolawa aku ma
na mea a pau e pili ana
ma ka laua oihana
-NO KA-
UKU HAAHAA LOA.
@@ @@@ e holo ana mawaena o
LAUA a me ka MEA KUAI.
E Hele mai ! E na Makamaka
@ lawa no hoi koo makemake
A me ka oluolu ame maikai.