Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 37, 13 September 1884 — KA MOOLELO KAAO O Kahanuopaineki, Ke keiki alii o ke aupuni o Italia Ka Olali o na Waoakua o Arabia, Ka Naita nana i kuekaa na lua huna o na Powa. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

KA MOOLELO KAAO O Kahanuopaineki, Ke keiki alii o ke aupuni o Italia Ka Olali o na Waoakua o Arabia, Ka Naita nana i kuekaa na lua huna o na Powa.

I KA makaukau ana o ua mau keiki nei e hoi, ua hoohihi mai la ke kaikamahine alii oia kekahi e hele pu me laua nei, aka, ua hoole aku ka kakou koa me kona olelo pu aku : E noho no oe, aole e hiki kakou ke hele pu, no ka mea, o ke ala a maua e hele aku nei, he ala pohihihi loa ia, aole maua i ike mamua, a nolaila e ke alii wahine, e kali oe me ka hoomanawanui

a hiki au i kuu aupuni, alaila palapala mai au ia oe, ke holo nae ia maua me kuu makuakane. Puana hou aku la ka kakou hiwahiwa me ka houuku ana i kona leo : E hoomanawanui, mai wikiwiki, ua maopopo no e lilo ana no kekahi o maua ia oe.

I ka loha ana o ke kaikamahine alii i keia mau oleio, hene iho la kana aka; a pane aku ia : O ko'u makemake maoli no ia, eia nae ka'u wahi ninau ia oe, o ke kaikamahine no paha o ke aupuni o Arabia kau wahine e mare ai ? Ina no hoi oia, ke hai aku nei au imua ou, oia ka maua hoohiki; ina e mare maua i na kane, hookahi no wahi o

maua e mare ai; ina no hoi i kona aupuni, nana no hoi e hoomakaukau i na

mea a pau e pono ai; a ina no hoi i ko'u aupuni nei, na'u no hoi e hoomakaukau; ua olelo aku wau īaia, ua loaa hoi kau kane o ke keiki alii o Palani, hoole mai ana kela, aoie au e mare me ia, he kane no ka'u aia no i kona wahi i noho ai, pela mai kana oieio ia'u. Ia manawa, mino aka iho la ka kakou koa a pane aku ia : Peia paha, na ke au o ka manawa e hoike mai ia mea. Hooki iho la iaua i ka laua kamailio ana, a huli hoi aku ia no ka paina ana; a pau ka paina kakahiaka, ua makaukau ko lakou mau lio no ka huli hoi ana i ka Home Lua, ua eleu like mai ia na koa o ka Pilikua, a me na naita o na Mahoe i make ai, a o keia huakai hele a laua nei, ua kamoe aku īa ma ke kuahiwi, ua hahai pu mai o Kono Giliko a me na kaikamahine aiii a hiki i kahi oka Piiikua, a noho malaila no elua la, no ka hoonoho ana i Moi no ia poe kanaka.

Aia ma keia aupuni he 25 lua waiwai i hoopihaia me ke gula, daimana, na pohaku momi makamae, a me na waie ae he nui wale, ka mea hoi a ka Pilikua i lawe pakaha wale mai ai me ka hoopoino pu ana aku i na ola o ka poe ana i pepehi ai, ua haawi aku la o Kahanuopaineki he 20 lua waiwai no ka Moi amena makaainana, a koe iho la he 5 lua waiwai nona iho. I ka pau ana o na hooponopono ana, ua haawi mai lakou i ko lakou hoomaikai ana i ko lakou Moi hou, a pau keia, ua noho hou lakou malaila no na la eha no ka hoomaha ana ma kahi o ka Pilikua. I ka hala ana o ia mau la, ua huli hoi aku la lakou no kahi o na Mahoe, a malaila lakou kahi i noho ai no na pule elua, o na hana i malamaia ia mau pu|le, oia na ahaaina lealea. Hala ia mau pule, hoomakaukau iho la laua nei e hele. Ma keia wahi kakou e ike ai i ke kaawale ana aku o ke alii powa a me ke kaikamahine alii, a me kana kaikamahine no hoi, a me ko lakou mau ukali; ma keia wahi i hoomanao ai ka mea "paahana" i keia wahi mele»

"Wehe i ka piii hookoo—ia loko, 0 Maleka i ke hoa la iilo." 1 ka makaukau pono ana o na lio o laua nei, ua hele mai la ka nui o na makaainana e haawi i ko lakou aloha i ka kakou hiwahiwa, e ike ia aku no ko iakou mau waiuiaka e hiolo mau ana ma ko lakou mau papalina, e ha'uha ? u ana ko lakou mau waha, a he mea hikij ke hoonuopopoia, ua kum paa ia ke ahiwelaoke aloha ihiko oko lakou mau puuwai pakahi, a no keia mea i hoomanao ae ai ka mea paahana i keia mau wahi lalani eneie i walewaha ia ka kou : | "Ahi wela mai nei !oko, ! I ka hana a ke aloha, &c. | No ka mea, ua nui ko lakou minamina | no ko lakou alii opio. A i ka makan-' kau pono ana o ka laua nei huakai he-j le, ia manawa i haawi mai ai na makaai- ] nana 1 ko lakou aloha hope ma na hulo; ekolu, aj ka pau aea-o keia.ua iele mai j la ka makuakane o iaua nei me na waimika, a pela no hoi na kaikanwhine 'iii a haawi na aloha, a pane maila ka raa-

' , : i kuakane, mai G'»:riosu-\:;ißai oma iai makoa, o ku'ia auanei ui||bu i ka pili-; ; Paa kana bcm; ■ waimaka, kau ae la huoJo maluna o; j ri3 lio a nolo aku la la'j3'tffe£ Ma keb j | huakai a Uua nei, ua uh|tt.pu mai he \ Imau naita no ka ukali āi£| sku maho- 1 ! pe o na eueu o nc waoaku*"6 ,Arabia, a ■ ī e alakai ana keia mau nfj&s me ke ku-1 I hikuhi pu ana i ke abnu|ieifo*i aku ai' :i ko h^e.€ <s *3%£ HalolPnli hele ana 'i na manr. ala-1 inui, kamailio aku i- u:< mau ukali nei :l Maanei maua la huli hoi aku, a maanei; aku no hoi olua la hele ma ka oiua huakai, aole he mana hou aku o kealanui a hiki olua i kahi hale ku hookahi, a | I malaila olua e hooiuolu ai, a ao ka po, hele pololei aku no olua mamua.

I la laua nei i hoemaka aku ai e heie, j !ua haawiia ke aloha mawaena o lakou ; | a hele no hoi iaua nel no ke ala e hiki; aku ai i ka Home Lua, huli hoi aku la no hoi na ukali. Iko laua nei hele ana a | hiki 1 kekani kahawai, iele iho la laua | nei ilaie no ka hoomaha ana; hookuu aku ia laua i ko laua mau lio no ka hamuhamu ana i na weuweu e uiu ana, a paina iho la no hoi iaua nel Pau ka paina ana, hele aku la laua e auau iioko o ke kahawai, a iawe pu aku la no! hoi i ko laua mau lio e hoauau; pau ka auau ana, hoi aku ia laua a hooiuolu iho ia malalo o ka maiumaiu o na lau laau, a pau he heiekahi hora o ko laua 4ioomaha ana, iiuliu ae ia iaua e hele, kau ae iaua ma na lio a hele aku la; a ahiahi no hoi t hoea aku la laua nei i kahi pupupu hale; nana aku la iaua nei aole he ike kanaka ia oloko o ka kahi hale. Lawe aku la kua nei i na lio ma kahi nui o ka m*uu, a no ka nui luhi a me ka mauiuulu o iaua nei, haule e aku la no ka kakou hiwahiwa hiamoe, a o kahi d|ane hoi, hoomakau•kau mai la ia i mau wahi mea ai. A makaukau peno ia .mau mea, hoala aku la keia ia Kahanuopaineki no ka paina ana; pau ka paina, haule e walea ana me4wu>,ipeuharie* palaualelo e hoonipo la i Niolopua. >1 ka wehe ana mai o kaiao, ua ala mua ae Ia kahi aikane, a hoomakaukau iho ia i

mau wahi mea ai kupono na Jr.ua no ia kakahiaka. I ka makaukau ana, ua paina iho ka laua nei a pau, hoomakaukau iho la iaua nei no ka laua huakai hele, he eiua puie me ka hapa ko iaua nei hele ana a hiki i ua Lua Huna nei. I ko laua nei kokoke ana aku e hiki, lek koke iho la laua nei i lalo a heie wawae aku la« aoie i liuliu halawai mai la laua nei me kekahi mau powa kiu elua, a ninau mai la : E hele ana ka uiua huakai i hea ? Aole iaua nei i pane aku; ninau hou mai la no iaua ia hua nei. aole no laua nei i pane aku; huii hoi aku la laua a ku ana imua o ko laua Haku, a kamailio aku la : E, 0 kau kauoha ia maua e makai i ko kakou mau palena nei, a noiaila, ia maua 1 hele *ku nei, ua loaa aku nei ia maua he elua mau keiki opiopio eia ae ke hele wawae mai nei, a ua manao maua oke keiki alii a ko kaikaina;a o ko'u

' rr.anao io maoii no ia. Ua ninau aku nei maua, aoie nae he pane ia mai, a j hoomaopopo iho la maua o iaua no; a oko maua hoi mai nei 110 ia, aole no | paha e liuiiu puka mai. Aole no hoi i u iho, ku sna laua nei ma ka puka, haawi aku la iaua i ke aloha i na kamaaina, a peia no hoi na kamaaina i panai mai ai, a,o ke kaikuaana hoi o ko iaua nei makuakane, wehe ae la oia i kana pahikaua a kau mai la imua o iaua nei, a pela no hoi ka kakou koa, ua nnuhi pu ae la oia ī kana pahi a kau aku la, aia mamua pono o ka huini oka pahi aka kakou koa, e kau ana kekahi leta i omau ia. Ia wa 1 hookuu iho ai ka makuakane 1 kana pahikaua, a lalau mai la i ka palapala, wene ae la oia a heluheiu iho la; ia wa, ua ike ia aku !a ka holo puni ana ae o |ka ula ma kona mau papalina, a puapuai mai ia na walmaka no ke aloha i kona kaikaina, ka naita nana i hookau aku ika well maluna o Sekotia a puni, ko laua aina hanau aloha. A pau kana heluhehi ana, ua kauoha aku la ia i > kona mau hoa naita a pau e hoomaka- ! ukau mai i mau mea ai na na maiihini: | aole no i emoiho, kuku ana ke ehu o S na mea ai i ke pakaukau, ua kena koke j ia mai la laua nei e hele aku iluna o ka j papaaina, a paina pu iho la. A pau ka 1 paina ana, ua alakai ia aku ls Lvua nei | e hooaiakaikai ina Tua huna, a me na I wahi a pau a koe ka lua o laua nei e ao ua ai, no ka hk*. ua ike no ka makua- | kane, e hoomaikeike aku ana no oia ia 'l lua no ka mea no laua ia home nani a | laua i maoāo ai e ooho no na makakiki I lehukhe. (A*U 1