Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 28, 12 July 1884 — Page 3
This text was transcribed by: | Chris Soares |
This work is dedicated to: | My Family |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Nupepa Kuokoa.
@
NUHOU KULOKO.
@ ka @@@@ ana o ka m@ @
@ ka Hon S B Dole @ me @e mau pila @ina @
@ kekahi poe puh@ O-@ Ka@ai i kekahi la o @
@ a ono iloko @ i ka P@aina nei, a e @ kino e na nalo?
@ aha o kela p@'e @ na ka Hon. @ Rhodes, i Kap@@ a @
@ ka H@n. A. S. Cleg @ ia aka nei. A hiki @ @ekona ona-@
@ ka Kakauole-@ i na laau a pau @ halekuai wale @
@ @i ka @@kuahi Kula-@ no S@@gapore, a @ @i no na kauoha mai @
@ nei ka moku @ M@@@@@ mai ona i kau @ S@@@@@@@ a me Hon. @
@ nei ka la hanau o ka @ wai me Suedena. @ kau i Suedena me @ Ku@iahi.
@ na @@@@ @ hoike@a, ua olelo-@ @ p@@ loa @@ mokuahi @ e @@@hiki aka ana oia @ ia @@ o Sepatemaba.
@ano n@@ i lo@ia mai ma ka @ S@dney i ka la Saba@i @ ka hooponoponoia ana he @ o Hanalana a me @ Aus@@e@ai@a.
@ ka @@@@ i hoao e ao aku i ka @ o ke kalanakau@a@e nei mo o ka @@aolelo "aihui," a i @ n@@ e ka aha ua lawa ka aha a @ @@ka@ m@ @a mea?
@ P@@@@@@ o kela pule aku nei, @ wai a make kekahi @ai @ ana makahiki ekolu pa@@a @ W@@@@@@ keia poholo wai, o @ @ Ka@@a.
@ h@@@ ana o ka moku ku@@ @ ka paeaina G@@iba@ i ka Po-@ ike kona kapena ua poina @ k@ p@@@@@@ o ka moku, nolai-@ h@@ mai oia a loaa holo hou @
N@ wahi a ka lunamakaai-@ Lahaina iloko o ka @i ka Poaha nei. "By, By," @ Pa@@hau i namu @ H@ ia o ka aka o kekahi @ @ ae.
@ ma@ Waialua i ka Poalima @ W@@@@@, kekahi o na ha-@ o k@ kulanakauhale nei @ hana ga@@ ma ke alanui @ Ua hoolewaia kona kino ku @ ae.
@ kekahi ka@kamahine haole @ o kona inu ana i @ la@u make a oi aku mamua @. Na Po@ter keia kaika-@. Ua hoole@waia kona kino ku-@ke a@@@hi o ka Poalua nei.
@@ make o Mr. F. @. Lenehan ma @ ka la 15 o Iune. He haole @ keia mawaena o na Hui kale-@ kulanakauhale nei, a h@ haole @ na hoaloha a me na maka-@ m@ ke kulanakauhale nei.
@ aaia ma Kawa he 1@ paaha-@o ka mahiko o Waianae, @ haole ana aole e lawelawe @ ma ka aelike. Aole @akou e @ ana @@@ m@ a ae lakou e hoi hou @ me ka aelike.
@@ @ @@@@@@ aku ke Kahina Kalai-@ @@ k@kahi mau mea e pili ana no @Keena,, e ui mua ana oia i ko la-@@@@@@ mamua o ka pane ana. He @@k@@@ i ka pi@@@ o kona mau noo-@m@@@@ o ke alakai ana a kekahi @
M@ ka M@@p@@@ o ka Poalua nei i @e@@ mai ai he lono no ka hanau ana keikikane na ka Hooilina Kalaunu N@ a me Su@bena. Ua ki pu @ ae na ma@ku man@wa Italia a me S@@dena ma ka Poalua nei.
Ma K@@@@k@l@, ua make o Joel Ha-@ ka la 10 Iulai, 1884. @ @aa@@@e mai oia i kana kane a me a ohana @ paiauma aku ma keia ioao ka m@@@wai eleele o ka make. A o @ l@@@a o kona mau la ma keia ola ana @ 25.
K@p@kuia ka @ Ma k@ aku i h@ . A @ i p@ka aku ka h@ @ @e make a@ @. Ua lohe m@@ @ @aila i ike a e m@@@@@@ a@@ i @ o ka lunamakaa@@@@ o Makawao.
@a olel@ ae ka nupepe H@ kulan@kau@@le nei, o ka @ai o @ i kela makahiki ma @ ka @ nui o na p@@@@ in@ ia he @, @@2, @@@, @@@. He @uina palani @ai k@l@ i hiki ke h@@@@@@ i ka moku manawa @e h@@ @ ka laula, a he k@@@@ @@@@@@@ @@@@@ kapuai ka h@honu.
Ua hale i ka @o. a haki ka h@@@ @ kekahi kanaka no Koolau @ aku nei o Nuuanu i kela m@@ ia aku nei. Ma ia wa h@@ka'@@ @@, i p@@@ @@ ai ke poo o kekahi e ka ho a pa@a, a @ kona mai no ia a make i keia mau la aku nei. O keia mau ak@ a o@@@ no ka ona mai no ke k@@u. p@la u@ lo@@ i lohe ia mai. Maikai ka @ama ea!
He ala mele h@@ ke @eh@ia ana @@ ka lu@kini o Kawaiahao i k@ ia po iho malalo o ke a@a@@@ ana a @@ @ H@i @ k@ Alii k kokuaia @ ka @@@@ Ma@@@@@. O na pomaikai e k@@ ana e h@@@@@ia aku ana no ke kokua ana o ka hale halawai @ Waikiki kai. M@@@@@@ na aha mele i keia mau p@le, a@@, he maumaua ana ia o ka p@@@@, no ka mea, no na hana pono wale no na dala @ loaa i hooliloia. @@ hele nui @@ kakou i keia po. Mai ho@@ m@@@ oukou.
O ka pane a ka M@@@ e pili ana no kela palapala hoopii a na makaainana e hoopau i na Kuhina, oia no ka hoopaa a hoomau aku no i ka a@h@ Kuhi @@ ana o keia papa K@@i@a, mamuli o kekahi mau kum@, ua waihoia aka no imua ona he hoopii mai kekahi hapa o @@ maka@inana e ka@@i ana i na Kuhi na ma ko lakou kulana Kuhina, a he kumu okoa e ae no kekahi.
O k@@ le@a hamama e G. W. Kalohai o K@haia e pili ana no ka nupepa Ka Hoku o ke Kai, ua manao makou he mea pono e kapaeia. No ka mea, ua puka iho nei ka nupepa i oleloia ma ka Poakahi ka la 7 o keia mahina, a nolaila makou i manao ai he mea makehewa ka hoo@aha ana. Aole makou i manao ma keia he hana ho@hoka wale no keia i ka makamaka, aka, he hoike ana keia o ka pololei maoli.
KA MOOLELO KAAO O
Kahanuopaineki, Ke keiki alii o ke aupuni o Italia. Ka Olali o na Waoak@a o Arabia, Ka Naita nana i kuek@@ na lua huna o @@ Powa.
KA MOOLELO O
IA MANAWA oia i hoo@@@popo ai, he mau keiki powa ka paha keia, a i ole he mau keiki paha na ka poe kua wahie. Ia manawa no ua koi aku la ke alii powa @h@le lakou e paina @@@ko o ka hale ho@ele, ua ae aku la no laua nei, o ko lakou wa no ia i na@e aku ai e paina; a i ka maona ana ua hoi aku la lakou nei ma ka @@mi hookipa, a luana nui iho la. I ke kokoke ana mai o ka hora o @ ke ahiahi, ua ninau mai la ke alii powa oia o Kono Giliko: O ka manawa hea ko olua e pii ai i ke kuahiwi, e hoi ai hoi ko olua home? Hai aku la keia, o ka hora 7 o keia po ko maua manawa e hoi ai. Ia manawa olelo mai la ua alii powa la: O ka hapalua hoi o ka hora 6 ko makou manawa e hoi aku ai i ko makou wahi. Pau ae la ka laua nei olelo ana, a noho iho la lakou nei ma ka papa aina no ka haawi ana i'na kiaha o kei aloha.
I ka hiki ana mai i ka hapalua o ka hora 6, ua makaukau iho la ua alii powa nei e hoi i kona aupuni. Aole nae oia kona manao maoli, e he@l mua ana lakou iloko o ka ululaa@ ma ko laua nei ala hele e hiki aku ai i ke kuahiwi, me ka manao o ua Moi powa nei e lawe pio ia laua nei, a hiki i kona aupuni, me kona hooma@p@@o ole e kulia mai ana, a e hoohoka ia ana, ae lilo ana hoi kena ola makamae i ka eu@u puuwai ahi ke koa Kahanuopaineki.
I ka hala ana aku o ke alii powa me kona mau uka@@, ua hoomakaukau iho la laua nei no ko laua hoi ana i ke kuahiwi, e like me ke kauoha a ko laua nei makuakane. Elike hoi me ke kuhikuhiia ana ia @aua nei, pela no laua nei e hooko nei. I ka makaukau, ana o ko laua nei mau @@, ua hoi aku la laua nei ma ko laua @@mi i haawiia mai ae e ka Haku mea hotele, a kahiko iho la laua nei ko laua mau aa@@ @ila, a me na mea kaua a pa@: oia @oi ka pahikaua ma ko laua p@haka, ke @oi kaua me na laau ihe a me na kakaka, a uhi iho la na koloka h@l@ kuahiwi o laua nei, ke nana aku ia hi@i@@@ ka ua i kanahele, hulali ka @eo. I ko laua nei makaukau pono ana, iho aku la laua nei a hiki ma kahi o na lio e ku ana, a kau 'ku la laua nei maluna o na lio, haawi ke aloha lululima me ka Haku Hale. Huli aku la laua nei pii no ko laua nei alanui e hiki aku ai i ke kuahiwi.
E haalele kakou i ke kamai@io ana no ka kakou hiwahiwa, a e huli ae kakou a kamailio no ke alii powa Kono Giliko. Iaia i huli hoi ai no kona /*c3/ ho me m@ ka a @@ @@@@@ o Ko@a, u@ @ aka ia ke @ me ka @ ana aku @ mau @ a @ ma keia @ e hana, @ makemake a@ e @ hana wahike-@ a @ kak@@, @ i ko k@ @ ina e @ aina e @ aloha e make @ e @. A @ e @ oia i kane na k@@ kaikam@@@@, ka H@@@@@@ @@@ o k@@ aupuni powa. O kou manao e p@ kakou a @@@@ha o ka ulu@@@@ e @ala ia kak@@, @aila kakou e kakai@ ai. Ua holo @oe iho @a keia manao ia lakou, a o ko lako@ hoomaka aku @a @@ @@ e p@@ a hik@ i ka lakou wahi i makemake ai, ilaila kakou kahi i ka-@@@@ ai @ ka hiki aku o ka lakou mea i kau n@@ ai. E ha@lele ae kakou ia ia kou ne e @@@@a@ ana a e hoomakak@@ ana hoi i ka iakou mea i makemake ai e ale, a ma kou kilohi ana @ @@ @@ ana aku hoi, ua like ko lakou mau maka me na maka o kekahi Tiga pololi, @ ak@ ana @ loaa k@@@ mea e ale ai a pau p@@ pau hiwa @iike hoi me kekahi @@@@@@ maalea e hoomakakau ana i ka @@le; a e huli ae hoi kakou a nana aku i ka kakou k@a.
I ko laua n@@ makakau ana @@ ka huli hoi ana i ke k@ahiwi, ua h@al@l@ aku la laua nei i ka hotele, a huli ak@ la ma ke ala nui e hiki aku ai i ke k@@ hiwi. I ko lana hiki pono ana aku i ke poo o ko iaua nei alanui, ua hoomaka aku la @aua n@i e pii a hiki i ke kah@@ o ka ulu@@@@, hoo@@@@ iho ia @aua nei, a @u@ia iki, @amau wahi waina @@@ laua nei, a paa ko laua paina ana, kau ae la laua nei m@@@na o ko @aua @@@ lio a pii ak@ la. Ia wa, huli aku la o Kahapuopaineki a pane aku @@ i kana wahi aikahe me ka malie: E kuu @@kane aloha, eia kaua iloko o ka ulu@aau e hele nei a nolaila ua olelo mai o Papa ia'u, na ko'u lio e kau nei, nana a@anei kaua e alakai a hiki i ko kaua wahi: a na ko'u h@ no e h@@ke mai i ka poino e ili mai ana maluna o kaua, e hoike mai ia ma ke kani ana o kona puka ihu: eia wale no ka'u kauoha ia oe. e makaala loa o@ nou iho, a pela no hoi au. I ka pau ana o ka laua nei kamailio ana ua hookuu aku la keia i kau@awaha o ko ia@@i lio a hiki i ko laua komo loa ana aku i wae@@kona o ka ululaau: ua hoike pau mai @o hoi ka mahina i kona nani, a komo mai la kona malamalama mawaena o na lau laau, a he mea hoi ia no @@@@ e hauoli ai. Ua kalae na kuahiwi, a@uwie na kualono, ao@@ hoi he wahi e nalu aku i ka l@na ike a ke aliiwahine o ka po. Me ka @a@@a a @@@ ka malie ko laua nei pii ana, a ko@oke e hala ka @@p@@a o ka ulu@aau, ia manawa i ku iho ai ka lio o ka kakou k@@, a kani ae ia kona ihu no ekolu manawa, o ka manawa no ia i paipai iho ai kona kahu i ke kumu o kana pahi@aua, o ka pau iho la no ia o ke kani ana no ka mea ua maopopo i kona lio @a makaukau kona ka@u. I ko laua nei pii ana aku aole i liuliu, poha mai la kekahi @@@ nui a wawalo ae la iloko o ka @@@@a@u, i ka pane ana mai i keia mau huaolelo me ka i@aina: Owai @ Owai @ Owai keia mau helehewa o ka po? E ku a e hai koke mai@ E ku, mai n@@@ hou mai i ookahi kapuai; o ka mea e hooku@i ana, e make koke oia e pono ai! Aole anei i lohe he alanui kapa keia, no ka mea, ua lawe ae nei ka mea e kamai@@@@ aku nei imua o olua i keia wa, ka mea e noho Moi ana malua o kona mau @au@ani naita e noho ma@ la ma ka aoao hema o Rusia nei, @oi @ila e lele olua i@@@@ a e kukuli mai imua o'u a me ko'u mau ukali e ku aku nei, a e haawi p@o mai no hoi: a ina h@ mau mea kaua @@ ko elua mau lima, e haa@@i koke aku ia mau mea a e hele mai imua o'u.
I ka pau pono ana o ka ke alii powa mau olelo, o ka wa no ia o Kahauopaineki i pane aku ai me ka wiwo ole. E ka pupule a me ka hehena a me ka hupo nui, ua noi mai nei oe e haawi pio aku au a me ko'u kok@@l@a im@a o kou al@; eia ka haina o kau pane; Aole loa e haawi aku keia mau poo ia oukou, aole h@i i ka laua mau mea kaua, no ka mea aole i a@@@ ko laua u@@uma i ke ahi o ka hohe waie. He'un ko laua i la@@paia e ke ahi o ka wiwo ole, nolaila, e ke kanaka i hoopiha i kou puuwai i ka manao o ka @wahua, a me ka pakaha wale i ko hai ola kino i mea e loaa'i kou waiwai, ke @ai aku nei au ia oe, aole he mea nana e hookuemi i na kapuai o ko maua ma@ lio ma ko laua alahele e hiki aku ai @ ko laua wahi i makemake ai.
I ka lohe ana o ke alii powa i keia mau olelo a ka nai@@ opio,piha loa iho ia ia i ka i@a@a wela iloko o kona p@@wai, a o kona wa no ia i u@u@i ae ai i kana pahikaua, a anapa ana kona maka imua o laua nei. Ia wa poha @@@ la kekahi @e@ i ane like me ka hekili, a ua oi pak@lu ae hoi i ko ka mua, a pane mai la: E ike ana olua i ka hua o ka o'ua hana, a e inu ana hoi o@@a i ka wai awahia o ka olua mau huaolelo.
Ia manawa i kena aku ai ua alii nei i kona mau @k@@i e lele aku maluna o na naita opio, a e lawe ae i ko laua mau ola makamae. Ua hooko koeia keia kauoha e @ @ka @ a hala-@@@ ae @. Ma@@@ @ ana @ ma@@@@ @ ua @ ka ma@@@@@@ @ pule ana, ak@ me ka haka @ hoo@@@ ae l@ ka @@-@ mau maka@@@@ pakahi, a kaua ae la na @@@ @ i @ko o ka @, e hoo@ana i ka @@@@ o ke kahea pai@.
Owai nei @@
N@@@ @ @
@
Olai w@@@ ole
E like me ka @iga makuahine i pa @@@ @@@ ia kona @@@@ i ka wa e lawe ia ai kana keiki pela o Kahanuopaineki i kela manawa. Hookele aku la l@@a nei i ko laua mau ho iwaena o na powa, @ hahau ana mao a maanei, a p@u aku @a kekahi mau powa i ka make, a o kekahi hoi, @@@@ @@@@ aku @a i ka laua mau hauna pahi a waiho ana i ka honua.
Hoko o keia wa a lakou e hakaka la, aia no ke alii o na powa mahope mai o kona mau @ka@@ kahi i hookikina ai, a he manawa ole ia i na nana opio o ka @@upa ana iho i ua poe powa la, ua pau nui iho la i ka ha@@e Hale, no ka mea, ua hooke@e pololei aku na kae'ae'a o @a mauna hui o Arabia i ka laua mau @auna pahi. a ua
Maa wale i ka uli
I ke kia pololei.
I ka ike ana o ke a@i powa ua pau @@a kona mau ukali i ka make, ka mea hoi ana i @@linai nei ai e loaa ana ia lakou ka lanakila nui, eia nae, o ia mau manao kuk@ wale, ua lilo iho la ia i mea nana ia e hoo@oka, a o kona manawa no ia i holo malu aku ai me ka manao aole oia e uh@@ ia aku ana mahope. Ike aku la laua nei i ka ho@@ana o ke @lii powa, uhai aku la laua mahope a hiki i ka loaa ana, a hoomaka h@u iho la ka hakaka mawaena o ke alii powa hookahi a me laua nei. Aole i liuliu, pae mai la ka leo o @a powa la a pane mai la: E kuu keiki, mai hana i@o i kou makua nei, e malama i kona ola me ka maluhia, a e hoolilo no au i kuu aupuni nou, a e noho alii oe maluna o ko'u mau makaainana a pau, a o ka'u kaikamahine aloha kau wahine no ia. Ia manawa hooki pu iho la laua nei i ka hakaka ana, a halawai aloha iho la lakou nei.
Iloko o keia manawa, wehe ae la ke alii powa Kono @@@liko ka mea i kapaia ka weli o ka hema o Rusia, i kona kapa kila, a pane mai la: Owau no keia o kou hoaloha maikai, i holo pu mai nei maluna o ka moku a noho pu maloko o ka hotele.
A nolaila, e hele i ko'u wahi a e haawi no au ia oe i na pomaikai a pau, a o ka'u kaikamahine oia no kau wahine, aole e kala ko'u makemake ana ia oe iluna no o ka moku; no kou ui a me kou opiopio. (Aole i pau.)
A@@ai.
Na J. Kanaeholo i hoike mai i keia malalo iho, p@@ei: Eia ma Onomea Hilo, ke hahaia nei kekahi uwapo loihi nona ka loa he 400 kapuai, a ma kahi kiekie loa, he 85 kapuai. O ka mea nana e hoomaloeloe keia uwapo, ua hoopaaia no ia malalo ae o na kaula uwea elua i hukiia a maloeloe ono, a e kau ana ka hawai lawe k@ ma keia uwap@. Ina e ike ia ana ka holopono o keia mau hana, alaila e hoohana like ana na mahiko a pau @k keia, a he ho@mi ana mai ia i na lilo, Ua kaa mua @a Onomea ka hiki mua o ka uwapo awea, he elua iniha ke ana waena o ke kaula uwea hookahi.
Ke hele nei o Babara e anaana i ka mea ana i kuai maikai aku ai i kona mau wahi waiwai, malalo no ia o ka pai a kahi luahine. Pau ole ka epa i kahi @e@ewa.
Ua hoohuiia iho nei ma ka mare ma Piikau, Hilo, o Pia Lukehiwa a me @@@@ Kupele, na J. H. Pahio la@a i mare. Mahope iho ua pan@eia mai @a ono imua o ka poe i konoia, he papaaina keia i piha a ohuohu i ke kul@lo hehee o Puna me na i@ puaa momona, a malaila ae o H. R. Hikikoki me kona mau keiki paahana kahl i l@ana.
Ke hahana mai nei ka nele o ka poi alo ole ma na papa hana o Hilo nei. O Paipaikou nae ua ike au he lawa pono kolaila mau kanaka i ka poi, a o kekahi mau papa hana a'u i iki ai, he @aiki, be@@na, a me ka paia@ ka ai nui, he uuku loa kahi poi. Ono ino ka poi.
Na anoai o Hilo.
Ma Papaikou i ka la @@ iho nei, ua ina ae kekahi poe he pahu @ia i hoawaa@@@@: nana@ku ia la he k@hu wahi i@le i ku i na p@na a ka @ikini, ka @apuu o ke kino wili@au ka @uelo i ka ua mea o ka ona o ua wahi pahu @ia nei. He kohu mahu no ke @@@@ o Kinau, ka pipii hou mai o ka @ia @a ka waha o @a poe la nana@ku ia lewal@wa ke alelo o ia @ipi, i ka pa mau i ka uwepa. @ia ka anei ua hook@moia e ka haole i ka @@p@pa @uai. No ka ikaika mai @ ka hope ke kumu @@i o ka ona o keia poe, ina paha @e laau make i@a ua pau nui i ka make.
A m@ ia la no i hoohui ia ai o Jos. Keliikuwe@@, @@ Miss Niau laea, na Rev. J. H. Pahio laua i mare. E hoomaikai ia na lani o ke au hooniu la@@i.
Ma ia malama hookahi no i ka la 28. Ua hoo@ui ia o David Kaiakoili, me Miss Hattie Kupele, Lahaina, na ka Rev. J. H. Pahio i mare. E mau aku ko olua noho ana me ka maluhia. R. M NALIMA Pueopaku, Hilo
N@hou o na Aina E
Ma k@ kulanakauhale @ @@@@@@ m@ @ ua nui a l@huieh@ na kanaka @ @ i ka @. I ka la 26 @ Iune. he walu poe i make ma keia mai, a he @ poe i loaa @ lakou @ ka halema@.
@e h@a ia la na puu ahi ma na alanui kumu h@@maemae @ na ea @ hele a @ me ka mai.
Ma ke kulanakauhale o Ma@eia ma H@ @ ku i kahi hookahi na lawelawe ana o na hana kalep@, ua meh@ na halekalep@. o k kumu o keia mam@@@ no'o ka l@ha ana o ka mai Co-@. O ka hoomanao ana o ko lakou la hauoli, oia no ka la @@ o keia mahina ua hoo@@n@e i@a ia na hoomakaukau ana.
Ma kekahi mau apana aina o Enelani. ke hanaia la e ko laila poe ka palaoa mai kekahi an@ mau@ @ ulu ana malaila i hui pu ia me kahi hunahuna h@ita, a ua oleloia. he k@u aku o ka @no o ia ano pa@@@, a he hiki ke waihoia no ekolu a hiki i ka ewalu la.
Ua olelo kekahi kauka, maiioko mai o na mai like @@@ @ na @@@ i puka mai ai ka mai @@@ scarlet, a o kela a me keia ano kulana mai he hiki no ke hookolo ia a loaa i kekahi lio.
KAU AHAOLELO O 1884
LA HANA 38 POAONO, IUNE 21, 1884
Noi o E. Brown e hapai hou ia ka noonoo ana no ka @ila e hoihoi ana i na kau kiure o ka mokupuni o Maui a ma Wailuku wale no e noho ai. aole e noho h@u ma Lahaina. Hooleia.
Eia ka poe hoole, aole e hoihoi i na kau kiure ma Wailuku wale no: Kaulukou, Keau, Liukalani, Beka, F. Brown, Amara, Kaulia, Aholo, Kalua, Richardson, Kamakele, Nahinu, Kaunamano, Palohau, Kupihea, Nakaleka, hui me 4 alii, like 20. Eia ka poe ma ka ae e hoihoi i na kau kiure ma Wailuku: C. Brown, Kanealii, Kamika, Gardner, Nawahi, Hikikoki, Kauwila, Kauhane, Pilipo, G. Brown, Dole, hui me 7 alii like me 18 wale no.
HOIKE A NA KOMITE.
Hoike mai ke Komite Hookolokolo no ka bila e hoololi ana i ka pauku 782 o ke kanawai kiwila, e pili ana i ke koho balota, a ua waiho mai ke komite hou. Aponoia.
Ma ke kapaeia ana o na rula, ua heluhelu aluaia ka bila ma ke poo, a waihoia no ke kakau poepoe, a e heluhelu akoluia ma ka Poakolu.
NA OLELO HOOHOLO ME NA BILA.
Hoolaha mai ke alii Bihopa, he olelo hooholo ano bila kanawai, e uku aku i na dala he 7,011.83 @ na kahu o ka Halemai Moiwahine.
Na Palohau he olelo hooholo e noonoo ia ka bila Haawina ma o ke Komite o ka Hale ma na Poakahi. Poakolu a me ka Poalima o kela a me keia p@le Hooholoia.
Na Nakeleka he olelo hooholo i $500 no ke alahaka ma ke kahawai o Waikolu. Waihoia a noonoo pu me ka Bila Haawina.
Na Keau he olelo hooholo i $5,000 no ka unuhi ana a me ke pai a humuhumu ana i ka buke kanawai kiwila i unuhi a hooponopono ia e ka mea hanohano Makale, a e hoolakoia na hoa o keia Ahaolelo me ia mau buke. Hooholoia.
Na Kaunamano i heluhelu mai he olelo hooholo e hoolako mai ka Makai o ka hale, e pakahi Buke 4 o na olelo hooholo a ka Aha Kiekie i na hoa o keia hale. Hooholoia.
NA HANA O KA LA.
Ka noonoo ana i ka noike a ke komite waiwai imau o ke komite o ka hale ke alii Mott Smith ma ka noho Luna Hoomalu. Hoakaka mai ka Luna Hoomalu. he elua noi imua o ke komite o ka hale i keia manawa. O ka mua e apono i ka hoike a ke komite waiwai, a o ka lua, e hoopanee loa i ka hoike a ke komite, i ka pau ana o kana, ua hoomaha ka hale ma ka hora 12 o ke awakea.
Halawai hou ka hale i ka hora i auina la; Kamailio mai o Kipikona ma ka aoao kue i ka hoike a ke komite no na hora @ @ oi, i ka pau ana o kana ua kamailio mai o Aholo ma ka aoao kokua i na K@hina uhauha dala no ka hora a o@, i ka pau ana o kana, ua hoopa@ia ke komite me ka hoike aku i ka hale, ua hoopane@ia ke komite no kahi wa aku aponoia. Hoomaha ka hale a noho hou i ka hora 10 kakahiaka Poakahi.
LA HANA 59 POKA@@, IUNE 23, 1884 NA PALAPALA HOOPII
Kamakele he palapaia hoopii mai Makawao mai 139 inoa e wehe ia i laina mokuahi mai Kapalakiko a i Kalepolepo a i haawina no ia laina. Waihoia i ke komite kupono.
Na kamika he palapala hoopii mai Wailuku mai @@@, e hookuu ia na ia a pau o na aina konohiki malalo iho o ka ia kapu o na konahiki Waihoia a noonoo p@ me ka bila.
Na Dole he p@lapaia hoopii mai na pake kalepa mai, e kue ana i ka bila e kauoha ana e malamaia na buke o na oihana kaiep@ o ke@a aupuni ma ka olelo Hawaii a olelo Beritania. Waihoia a noonoo p@ me ka bi@@.
Na A@@lo he palapala hoopai mai Olowalu mai 55 inoa, i $500 mo ka hana ana i uwapo ma Oiowalu, Waihoia a noonoo pu me ka bila Haawina.
Na Hikik@ki he palapala hoopii mai Waianae mai, 50 inoa, aole e aeia aku ka Bila Banako Lahui. Waiho@a a noonoo pu me ka bila Banako Lahui.
Na Dole he palapala hoop@ii mai Lihue a me Koloa mai, e noi mai ana e hoole loa i ka bila banako lahui. Waihoia a noonoo pu me ka bila no ka banako lahui.
Na Gardner he palapala hoopii mai Hana mai he 51 inoa, i iwakalua @ausani dala no ka hana ana i ke alanui mai Ulaino a @iki i Oopuloa ma ka apana o Hana. Waihoia i ke komite o na aina aupuni a me na kana hou.
Na Kkaunamano he palapala hoopii mai Hamakua mai he 80 inoa, aole e hoole keia ahaolelo i ka bila banako lahui. Waihoia a noonoo pu me ka bila banako.
HOIKE A NA KOMITE.
Hoike mai ke komite wae no ka noonoo ana ia Waimea ma Koolauloa no ka apana o Waialua, e noi mai ana ke komite e waiho i ka @ila ma ka papa, a ua aponoia.
Ma ke noi a Aholo, ua ae ia aku i manawa hou no ke komite wae i koho ia ai no ka noonoo ana i ka bila e pili a@a i k@ oi@ana lawe leta mawaena o Hawaii nei a me ko @a aina e.
NA OLELO HOOHOLO ME NA BILA.
Ninau o Hikikoki heaha la ka mea i hoike ole mai ai ke Kuhina Kalaiaina i ka nui o na poho o ke aupuni i haawiia aku i ka hui mokuahi o ka ona miliona a no na pono wai, hale papaa a pela aku elike me ka olelo hooholo a keia hale, pane mai ke Kuhina, aia apopo lawe mai i kana hoike.
Na Hikikoki he olelo hooholo e hoike mai ke Kuhina Waiwai i na loaa i ohiia no na auhau ma kela a me keia apana a puni ka paeaina no ka 1883 i hala iho nei, a ua hooholoia.
Na Keau he olelo hooholo e hoala ae i ka noonoo ana no ka uku hoomau no ka wahine a D. L. Kinimaka i make mai ka papa ae, a o@a ka hana o ka la ma ka Poalua no ka heluhelu alua ana.
Hoolo@ mai o Aholo aia a hoala ae i ka bila alaila e haawi aku i ke komite.
Na Pilopo he olelo hooholo e kauoha ana, o ka bila haawina i pai kapuluia e ke Kuhina waiwai maluna o ka apana pepa i kupono ole, e haawi ia i ke komite pai i hiki ke pai ia maluna o ka pepa maikai.
Hoololi mai o Aholo me ka noonoo ia o ka bila haawina i keia la, a ua aeia keia, I ka ninauia ana, ua hooholoia ka olelo hooholo elike me ia i hooholoia ai.
Ma ke kapaeia ana o na rula, ua hoike mai ke komite hoonaauao no ka bila e hoonoho ana @ aa kumu o na hana ike iloko o ke kula nui o Punahou a o hookaawale ana i $1,200 no na lilo o ia mea i kela me keia makahiki. Ua manao ke komite e hooholo loa ia ka b@@a. Aponoia a e heluhelu akolu ia ma ka Poaha.
Ma ke kapaeie ana o na rula, ua hoike mai ke komite waiwai no ka noonoo ana i ka bila e hoololi ana i ka pauku 500 o ke kanawai kiwila, e noi mai ana e hooholo loa i ka bila no ke kakau poepoe. Waihoia ma ka Poaha no ka heluhelu akolu.
NA HANA O KA LA.
I ka makaukau ana o ka Hale e noho e noonoo i ka bila haawina, ua hoike mai ke kakauolelo aole i loaa aku i kona lima ka bila haawina kumu, kahi i kodeia mai ai na bila haawina i paiia e paaia nei ma ka lima o na hoa. Noi mai ke Kuhina Waiwai e noho aku no ke komite o ka hale e noonoo i ka bila haawina i paiia. Hoakaka mai o Dole i ka hemahema o ka bila haawina i pai ia, oia hoi o kela bila haawina i paiia he kope ia no ka bila haawina o ka ahaolelo o 1882 i hala, ina e nana iho na hoa i ka pauku elua. I ka nana ana o na hoa, ua ikeia ka hemahema o ka bila haawina, nolaila ua hoomaha ka hale a noho hou ma ka bora i auina la, a e kauohaia ke Kuhina Waiwai e waiho mai i ka bila haawina pololei no 1884 i hoomakaukau muaia e ia.
Halawai hou ka hale ma ka manawa @ oleloia, heluhelu muaia ka bila haawina, a o ka huina o ua dala i manaoia oia na @io o keia mau makahiki ae e hiki mai ana, he $2,271,843.34. No ka nui loaa o na hemahema o ka bila ua noiia e kapae i na rula a ua heluhelu aluaia ka bila ma ke poo a waihoia aku i ke komite.
Hoolaha mai ka Lo@o Kuhina he bila e papa ana i na ahahui malu kue kanawai.
Heluhelu@a ka pauk@ 2 a hooholoia me ka hoololi a Dole e kukulu ma ia kekahi wahi o Honolulu he hapalua m@le mai ka hale b@le kaawai aku.
Hoopauia ke komite a hoopanee no hoi ka Hale.
J T. WATERHOUSE, (Walakahaui.)
HALEKUAI KUKAA NUI ME LII@
Ua p@@@ pono me na waiwai makamae
hewa ai na maka i ka nui o ka lehua.
Heaha no la hoi ia!
MALAILA
Na Apa Kilika o na ano a pau,
Pahoehoe o na ano a pau,
A@@pia o na ano a pau,
Hul@hipa o na ano a pau,
Na Huluhulu holoku,
Na Keokeo Paina,
Lilina lau pau.
Wetoria,
Lep@@@lo,
Lainakini
Ahina pelekane,
Na Kihei o na ano a pau,
Na Koloka o na wahine,
Na Kihei Huluhulu,
Na Kalakoa o na ano a pau,
Na Kihei uhi moe,
Na Koloka o na wahine,
Na uhi Kilika,
Na uhi Alapia,
Na Hainaka nu@@i a liilii!
Eia hou.
HE HELUNA NUI 'ONA PAA LOLE
O NA KANE A ME NA KAMALII.
Na Apa paina maikai loa,
Polu manoanoa a lahilahi.
Huluhulu manoanoa a lahilahi,
Na Apa huluhulu a p@hee
Na Paa lole huluhulu, kane, me kamalii,
Na Pililakeke loloa a pokopoko,
Na Palule kaula o na ano a pau,
Na Palule keokeo,
Na Palule kala@@a,
Na Paleili.
Na Paple wahine i kinohinoh@la me na pua
me na hulu nani, a he heluna nui o @a
kane a me na kamalii o na ano a pau
HE HELUNA NUI O NA KAMAA,
Na Kamaa buti,
Na Kamaa pihi,
Na Kamaa huka,
Na Kamaa laho@@o,
Na Kamaa weleweka,
HE HELUNA NUI O NA NOHO LIO MAI@@.
Na Noho Italia,
Noho pulu mamua
a mahope o kela a
me keia ano.
NA AILA O KELA A ME KEIA ANO.
Na Aila honua helu @ he aiai me he wai,
Aila pena, aila hoomaloo, aila Oliva,
Aila inu, Aila lauoho,!
Waiala maikai.
NA PENA WAIHOOLUU LIKE OLE.
Keoke, Eleele, Polu, Melemele,
&c., &c., &c., &@.
@
Ina iho Ina iho.
Na ipuhao, na ipu ti,
Na koi nui a liilii,
Na pahi nui a liilii,
Na pahi olo, pakahi
Na pahi olo palua
Na tabu nui a liilii
Pakeke nui a liilii,
Na lako kamana,
Na lako amala,
Na kamaa lio,
Na moe hao,
Na pela uwea
NA LAKO HAO, MA KA AINA A ME KA WAI
Na lako pa,
Pa nui a iilii,
Na bola,
Na kiaha aniani,
Na aniani kilohi,
N ipukukui o na ano a pau.
HE HELUNA NA MEA AI,
Palena poepoe,
Palena poepoe palupalu,
Palena huinaha,
Palaoa o na ano a pau.
Na kamano maikai loa ma ka pahu,
Na kamano tini,
Paakai o Livapulu
Paakai inu,
Paakai hu,
Mauu Kaleponi,
Palani ai a ka lio,
He heluna nui o keia ma@waiwai aiwaiwa. ko'u mau halekuai aole i pa i ka huaiia aku na oukou no e hele mai a kilohi no oukou.
Ua waeia keia mau waiwai me ka maiau, @@ Pelekane, Fa@@ni, a me Amerika, no ka po@@ a me ka pomaikai o na kanaka. Hawaii, @@@ na kauo@a mai na mokupuni e hookoia ka eleu loa. J. T. WATERHOUSE (WALAKAHAU@@)