Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 24, 14 June 1884 — KA MOOLELO KAAO O Kahanuopaineki, Ke keiki alii o ke aupuni o Italia Ka Olali o na Waoakua o Arabia, Ka Naita nana i Kuokaa na lua kuna o na Powa. [ARTICLE]
KA MOOLELO KAAO O Kahanuopaineki,
Ke keiki alii o ke aupuni o Italia Ka Olali o na Waoakua o Arabia, Ka Naita nana i Kuokaa na lua kuna o na Powa.
E o r u mau hot hooniponipo oka ' mooleio o Kahanuopaineki, e kamaiiio iki au ua hewa ka hohpuka mua ana a ua haule kekahi man mahele, a nolaila ke hoopoiolei aku nei au, aia ma kahi o na maheie ehiku kahi i haule, a eia ka pololei: Ona mahele ehiku malalo o na alakai pakahi ehiku, penei ka hoonohonoho ana: Oka mahele ekahi malaio 0 ka naita o Pela, me kona mau naita he 25; o ka maheie elua malalo o ka naita O ka aahu uiauia, ka mea i kapaia ka iiona o ke kahua kaua, me kona mau naiu he 25; ka mahele ekolu, maialo o ka naita O ka aahu keokeo, ka mea i kapaia ka weii 0 ke kahua kaua, me kona mau naita he 25; o ka maheie eha, maialo o ka naita o na Ulula» au hui o na mauna o Arabia, ka mea i kapaia ka lima hao, mf kona mau naita j 25; ka mahele elima, malaio 0 ka naūai o ka Hulu omaomao, me kona mau naita he 25; ka maheie eono, maiaio o ka j Makuiaa, ka mea i kapaia ke ahi ena-1 ena o ke kahua kaua; ka mahele ehiku! maiaio oka naita oka aahu koko me kona mau naita he 25. Oia iho la ke ano o ka hoonohonoho ana ma kahi e pili ana i na mahele ehiku ona naiu me ko lakou mau alakai pakahi.
HE MAU wahi keiki opiopio wale no ke aa aku ana e paio me oukou i keia ia, wahi aka puuku imua o na naita, a noiaila, e na naua punaheie a ko'u Moi aioha, e pone oukou e makaukau, no ka mea -ua !ohe pono mai nei au i na olelo a ua mau wahi keiki nei, i ka pane ana mai nei, aoie ka he mea e kanalua ai, aole no ka opiopio ke kumu e hiki oie ai. j ko iaua niau iima ke oniu i ka pahikaua a ko iaua inau kupuna, me ka olelo mai e hoi mai au a oieio aku ia oukou, aoie ka 1 aahu ika papale o ka hohe waie maluna 0 ko laua mau poo, a o ko iaua umauma, ua lalapaia e ke ahi o ka hopo oie, a nolaila, eia waie no ko'u manao, e malama loa oukou i ka oukou mau hauna pahi me ka eieu nui, no ka mea ina e haulehia kekahi o oukou i keia mau wahi keiki opiopio, aiaila e iilo ana ka oukou mau hauna pahi i mea ole. Ka lohe aku la no ia, a e malama oukou tne ka maluhia.
I ka pau ana o keia mau oleio a ka puuku, ua haawi ae ia na naita i na ieo huro ekolu, a i ka pau ana 0 keia mau hnro ua haawi ae la na aiakai o keia a ae keia maheie i ka iakou mau kauoha e iaina ko iakou mau puali, a e hoi aku j i ko iakou mau hale iole iho me ka makaukau i na wa a pau no ke kauoha ia aku. E uleu koke mai me ka hakaiia ole. Ia wa i hoike māi ai keia a me keia mau mahele i ko iakou eleu maoii j no, ke nana aku ka mea makaikai, aole j wahi e hoohaiahala al I ka hoi ana o kela a me keia mea i j ko iakou haieioie iho, ua meha iho ia | ke anaina, aoie no hoi kekahi mea a ae mamua o ke anaina, o ke kaii waie aku no o ka hiki mai o ka naita malihini, ka mea a iakou i kau nui ai i hoa ieaiea no lakou. Ua hoohoio iakou a pau e hoohoka i ka naita malihini me he mea paani la, aka, aole ia kou i moeuhane mua o keia keiki a naita opio hoi oia ko lakou mea nana e hoohoka. I ka hiki pono ana o ka manawa, o ka manawa no ia i hoike mai ai na iani i ka moiale maikai, oui ua kake na kuahiwi, ahu waie na kualono, ikeia na pae mauna o Anihia, a ua hoike pu mai U hoi na puu, oa awawa, a me na uiuiaau i ko lakou nani. j I keia manawa 1 ūeia aku ai kekahi | huakai e pukamai ana mai ka haleaiii j mai, o ka Moi keia me kana mau keiki ka mea ana i kapa aku ai* he mau naita laua mai ka Uiuiaau mai o ka ehaeha. O ka Moi, ua aahu oia i koeu aahu piha o ke kulana Moi, me kona mahioie nui, a maluna iho ekuuweiu iho ana na ano huiu dima, oia boi ka huhi keokeo, omaomao, eleeie, a me ke poiu, a ma ke kumu 0 kahi i hoopaaia ai keia mau huiu, ua hoopuni ia e kekahi kii moo d«ago«» guia i kioohinohiia me napohaku makamaea
! pau, ao ua papale nei oa oielou ma I keia moolelo, oke kumukuii, he hookahi mi'iona daia. O ka aahu hoi o aa naita malihini La, oia o Kahanaopaineki, he aahu uiauia ia i Hke kona uiaula me b aii o kekahi umu ahi i pahiku la kona enaena, he aahu kila paa loa keia ahe aahu kahik<» ioa no hoi tto ke kuaiua o kek Moi powa« be aahu kiia ano | eloa keia, 110 ka mea ina o xa ej aahu ana i keia kapa» a paio r i n me i kekahi kupua, aoi« e laaahik <ina. na mana kupua * pau maluna 6 kapa ; nei, oia kalu mooklo pokoie e piU ana {no keia kapa. Ua kahikoia no hoi o | Kahanuopaineki me ua aahu la, me ka ! nani ame ka hiehie nui. Oke kahiko I hoi 0 kahi aikane, he aahu kiia omao : mao ia, eia kekahi mea kupanaha ioa, !ua haawi mai la ke alii powa elua ano ! hulu, he ulauia me ke keokeo, iiuna o na papaie o laua nei. Eia ke ano oua mau hulu nei, o ka huiu ulanla, he hoailona ia o ke aloha pau ole o Kahanuopaineki i kana wahi aikane, o na hulu keokeo hoi, he hoailona ia no ke aloha o kahi aikane ia Kahanuopaineki, oia iho !a ke ano o keia mau hulu. Ika makaukau ana o na mea a pau, ua kauohaia aku ia ke kahu iio ka Moi e hoomakaukau i na lio kaua ekolu, he manawa ole ua makaukau mai la, ai ka ike ana o Va Moi ua makaukau na iio kaua ekoiu, ua haawi mai la ke alii po* wa ia laua nei he elua mau pahi, elua koi kaua, elua laau ihe, a me elua kakaka me na pua. Ika makaukau ana 0 na mea a pau, ua kau ae la iakou maj luna o na lio kaua a kai aku la no kahi |a ke anaina e noho mai la. Iko lakou hiki pono ana aku mawaho pono o ka puka o ka pa alii, ua ike mai ia ke ana--1 ina kanaka ia lakou nei, o ko lakou wa !no ia i haawi ae ai i na leo huro ekolu me ka hooho pu raai, E ola mau ko makou Moi i ke Akua, a e maū "ka weio ana o kona hae alii ma na mauna nei o Arabia. Iloko o keia mau leo huro ekolu, ua' paiakuli ae ia ka i'ewa i Ina leo ahiu o ua poe powa nei, a mahope iho ua hooho hou mai ia lakou a pau, E oia mau na naita milihmi i ke Akua. Mamua oka pau ana ae 0 keia mau ieo huro, ua hiki aku ia ke aiii a me na naita maiihini i kahi i hoomakaukauia tio lakou, a i ka lele ana iho oke 'iii mailuna iho oka lio, ua lele
iike iho la na naita maiihini ilaio a no-; ho iho ia maiuna o na noho i hoomakaukauia, a i ke kuu ana iho o ka nae, j ua ku mai la ka haku puuku a wehe mai Ia i na hana e piii ana no ua la nei me ka haioleio pokole ana mai penei: E na makaainana o ke 'iii i akoakoa pu mai i keia la, he la hauoli keia no ko kakou Moi a me kakou pu, me kona mau naita helu ekahi, e paani ana lakou me na wahi keiki nei, me kuu manao he mea hilahiia ioa no ko kakou mau naita ka paani ana aku me keia mau keiki liihi, no ka mea aole laua i haalele i ka waiu oko iaua makuahine ka mea e noho u la no ke aioha ia laua nolaila ke mauao nei au, aole i kupono iki Iko kakou mau naita ke paio me laua nei, oiai ua ike no kakou 1 ko kakou mau naita aole he mea nana j pai ko iakou mau iae a puni no paha ke ao nei, aia no nae i ko laua manao. Ia wa i hooki ae ai ka haku puuku 1 kana haioielo, o ka manawa no ia o ka kakou hiwahiwa i ku ae ai a pane aku la : Aole maua e haawi pio aku ana i ko maua mau inoa naita, ka inoa hanohano hoi i ioaa mai iloko 0 ko maua mau la opiopio, aia wale no me ka hoao ana e ike ia ti na lanaki'a, me ka mahaio nui ia oukou, aioha oukpu. Ia wa ku mai la ka Moi a kamaiiio quu la ua weheia na hana oka ia, o ke ku ae ia no ia o ka haku puuku a laiau aku la i kana pu dala a puhi aku la i ka leo maokioki no ekoiu manawa» emoole ua ikeia aku la he iaina o na naha kaua iio me ko iakou mau alakai pakahi, e maki pololei rs*i ana i kahi a ka Moi e noho aku ana tne kana mau malihini, a jku aku la lakou imua ooa, a ikeia aku ia ka naita o Peia e hele mai ana imua oka Moi a kamailio mai ia ua makau kau kou mau naita no ka hooko ana i kau mau kauoha a pau i makemake ai e hana i keia ta me ka mikiol Ika pau ana ae o kana mau oielo» ua puhi ae ia ka haku puuku i kana pu no eko iu maeawa a hookuu iho la i kana pu. s p*iL
Kupakaki iaa ko makoa «ahi P—. e noke nei, nana akuoe, o ka helu oke ka oka hapaia y piha ka imu, e ole no nae ia, «la ua ia maka ponmm'»