Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 23, 7 Iune 1884 — He wahi moolelo no kekahi mau alii o Kina. [ARTICLE]

He wahi moolelo no kekahi mau alii o Kina.

O Kina kekahi o na aupuni kahiko ioa o ka honua i ioli ole ae kona mau hiona pouii naaupo; aka, oia kekahi o na aupuni i nohoaiii ia e na 'iii mai kahiko mai a hiki i keia wa. Oka inoa o ka mea nana i hookumu, oia o Fohi, ka mea a kekahi poe kakau mooieio i manao wale ai ua fike oia me Noa.

He iwakalua kumamaiua maheie a ohana aiii kaawaie o na Efnepera, e nohoaiii ana kekahi maho}x; aku o kekahi maluna o ke aujmni. Ina e e hoakakaia ko iakou mau mooleio a pau, e piha no he iwakalua buke nunui. Aka, he kakaikahi ioa na Emepera i kakau a i hana i kekalii mau niea i ku[X>no no ka hoomanao aole no i maopopo ioa i ka hapanui o na lahui naauao ka poe i nohoaHi irai ka bookumu ana oJa aupuni a hiki waie mai i ke auje nohoaiii ana ka Emepala Chaus. O Chaus, oia no kekahi alii (Mini hahai hoiohoiona, e holo ana oia mawnena o na mala raiki no ka hahai ana ina hoioholona. Ma keia ano, ua nui ioa ke poho o ka poe nana ka laiki, a hana iho ia i kekahi mea e make ai k'iaaiii.

Aia kekahi muiiwai nui kahi a keia Emepera e holo ai no kana puni. Ua hana iho la na kanaka i kekahi iana nui i hana paa oie ia, a waiho aku ia ma ke kae muiiwai. I \ekahi manawa i huli hoi mai ai keia Emepera mai kana huakai hahai hololiolona mai me kona poe ukali, a kau <ku la maluna o keia iana a holo aku la ina kekahi aoao; aka, ua hanaia keia iana nona e make aL A mawaena oka muHwai, naha a heielei ae la ka mea i hana paa oleia, a o ka poe a pau me ia maiuna o ua lana nei, ua pau loa iakou i ka [wholo a make. Peia iho la i hauoii ai ka poe ona o na maia iaiki i

hoopoinoia. Ma o kona make ana, ua noho hou <ekahi Emej>era, o Ching kona inoa; jia ka mea nana i kukuiu keia paia pa nui a loihi no hoi i kumu e pale a<u ai 1 na enenii e hoopoino mai ana i ke aupuni. He 45 kapuai kona kiekie, 18 kapuai kona manoanoa, a ua kukutuia maluna aku o kaaina palahalaha a pii ma na mauna a iho ma na awawa nona ka loa he 1,500 mile. A eia no ke ku nei keia pa nui a ka iauna oie i keia manawa. I ka makaukau ana o keia pa nui, uā •nanao iho la keia Emej>era ua hanohano ioa oia mamua ae o kona mau uiua a me ka iakou mau mea i hana ai no ka hoomanao ana ia lakou. Nolaiia, kauoha aku Ia oia i ka poe kakau moolelo a jiau i kakau i- na hina ana £mepera mua 1 hana ai e puhi o!a ia lakou i ke ahi a make;** uākauoha pu aku la no hoi oia e kanu" ota ia i 400 poe kanaka naauao, ma ke ano e hoo naiowaie ioa i na hoomanao ana no na Bmepera mamua aku ona, a e hooiilo ie oia ki oi o na ohohia hoomanao ia ana e ka lahili

O Vati kekahi Etnepera e noho ana i ka manawa i hiki mai ai ka poe kansetiana - O keia ka Emepera i manao!ana loa e hiki iaia ke nohealii a hiki i ka hopena o ke 30 nei a loihi iki aku paha. A nolaiia ua hooHlo oia ika hapamii o kona maa?wa ma ka hana ana i kekahi ano waiona ana i manao ai e mau loa ola; aka mamua o ka makaukau ana o keia waiona no ka iau, ua make e aku la ia..

Ua nohoolii mai kekahi Emepeea; aole i maiiao naī ioa keia Emepen» no ka pono o ka Uhui, aka ua hoopapau k a ma ka heiuhelu huke a me ka hooinanao ana iaia iha> Aka, he kuee iaawiena ona a me ko&a Kuhina nolaiia ua hoaia ae net kona Kahina he kauA kipi i ktia Emepeia mkamilu»

> a ī k.i lohe ana o ka Eavepcra i ka a me kA uwa nui ana no <e | kaua. koino iho Ia oia i koua aahu kaua i! a kaei ae h i kana niau tnea kaua. A ti koiu pii ana aku kahi k.iai o kona > hakaUi ike iho Uo» hauk hop* loa kona m;vnao no ka ina, nolaiia hot ukn Uoi.ima kc buke a ike iho la o keia no na bakc o ke ano o kona hoopaialeha ana i ka p-ono a rac ka pomaikai oke aupuni, ma o kona kajxie loa ana i ka heoholomua ana i |ka lahul Nolaila puhi aku la oia i ke ahi t keia keena waiho huke, he t, 040 ka nui o na bukc a pau.loa iho la i ke ahl A make aku la oia ūoko oke kaua kipi. O Si given kekahi Krnepera, he ha!ealii nani loa kon.i, aole nae i iiuliu kona nohoalii ana make aku la u. Ma

o kona make ana, ua pani kana Ikeiki ma kona wahi, ua hiki mai la kc keiki ma ka haleaiii nani o kona makuikane, a kahaha nui iho la no ka maikai ame ka nanL 44 Ho hale ole «rale no keia, aohe ana hana pono e ae» aka o ka hoohaaheo wale iho no i ke alii, M wahi ana; a kauoha ae !a e pUhi i keia halealii nani i lee ahi, no ka mea aehe ona |>ono. 0 Chwang tsong kekahi o na wiwo ole» a i hooliloia* i Emepm he 800 makahiki i haia. O kekahi o kana mau hana ano e aoie oia e moe maiuna 0 ka hela, aka aia oia mahma o ka lepo paakiki e moe ai me kekahi heie nui ma kona a i i hoopaaia; a ma kona moe ana a huii ma kekahi aoao a kani ka be!e, alaiia ua manao oia 0 ka manawa ia e ala aL 1 ke au ia Ching-tsa, ua 1* kekahi hia mine o na pohaku momi. Ua haiiia mai la kekahi o ia mau pohaku imua o ka Eme|>era, aka nanakee aku la oia i keia mau pohaku. "Ua ka> t >a anei oukōu i keia mau mea he pohaku momi ? Meaha ko lakou waiwai ? Aole lakou e hoaahu mai ana īa oukou i ka lole, aole hoi e hooiawa mai 1 ko oukou pololi, wahi a keia Eme;>era; nolaila kauoha aku ia oia i keia iua mine e |>ani

Moōlelo oka ttk'ih ul lu n *ikah iko o ka moknpnni o M'ani. (Kotm mai kela puU mat.) Noho hou mai ka uha mc ka pule a Polepe.

Kumuhana 7. Na kihapai kahu ole, oia o Honuaula a me Honokohau, wai* hoia na ke komite hoeueu; o Kaupo a me Keanae e kokua pu aku o losej*i.

He olelo hooholo, —hooholoia. Oiai mamuli o na manao hohonu o ko kakou Haku ka mea nana k* kihapai, ua hookaawale aku oia ia Rev. I). Keawe* :.mahi mai kona noho kahu ana no ka ekalesia o Wailuku m:iL»lo o kona ana i ka mai piiikia, nolaila ua nele ke ckalesia o Wailuku i ke kahu o!c i keia manawa, a ke hoike aku nei keia aha i ko makou manao aloha nui,»mc ka mi« namina pu no ko makou hoa, a ke kemo aku nei makou iloko o ke kaumaha walohia a me ke aloha o ka ekaiesta o Wailuku, me ke noi aku i ka H;&u o ke kihapai e haawi mai i kahu kupono e pani 1 ka hakahaka e waiho neL

lioike a ke komite o na palapala ho« r»pii t he elua paiapala h»x>piī 1 wuihoia mai ma ka lima oke komiie, 1 Palapala hoopii a Nawahine e hookuu aku iaia mai ka noho kahu ana no Waihee. Ua inanao ke koniiie e hoomau aku 00 iaia a hiki i ka h*iawai hou ana o keia iha. 2 No ka palapaia hoopii ake kihapai o Waiiuku e kahea ia Paaluhi i kahu no lakou, ua kanalua ke komile a aa hoihoi houia ka pahpala. kahea e Hoopono|)orio ia mau hemahema, a ma ka noonoo akahelea ana ua hooholo ka aha e ma'amaia ka ekafesia o Wailuku ena kahu e kokoke «nai ana. Kumuhana 8. Hooholoia e hoi na kahu a me na hinakahiko a hoike aku i na ekasesia ma ka mahina e hanai I na kahu, Waiho mai o losepa he oie!o hooholo, a e hoeholo !oa ia a<u, ota hoi no ka pilikia maoli o D. Puhi, a ke noi aku nei keia aha i ka P3|ja H&wuh e kokua ae lakou ia Puhi i $50 no keia makahiki Kumuhana 9. I mau kom:te a me na eleie i ka ahahwi nui nu Honutu«u, A ua kohoia keia poe; Paaiuhi, iee komite no na hoike kihaj>ai, KaiU, no na . hana aka aha, Kapoi, Hao, Kawairr... ka, Poohea. a roe Kalaola, i ma i .iC T e. Na Polepe i kamailio mai i ke kumuhana 10. a pau '& kumuhana 11, a pau vi kumuhana 12, oia hoi ka!ti e hui hvu ai keia ahau aua hooholuia ma ailuku e hui ho« at. Olelo hoohoio» e hoouna ia aku keia mooklo e ma ke Ki'okoa, a haawi pu a!.u m hoi keia «ha i ka mahalo t na ekaie&ia o na Waieha, no ko iakou malama ana ina bh o keia aha t rjt mea e oluolu ai na kina H*!uheiuia ka moolelo a aponoia, hookuu keia aha a hui hou ma ka luakinio Kaahumanu, ma Wailuku, ma ka Poakolu mua o Novemaba 1884 mk ka hora 10. O. Nawahuie» Kakauokioo ka Aha*